Ka Oiaio, Volume VI, Number 48, 30 November 1894 — Page 2

This text was transcribed by:	Karen Mah-hing
This work is dedicated to:	Awaiaulu

Nupepa Ka Oiaio.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

NUPEPA KA OIAIO.

J.E. BUSH, Lunahooponopono

J.K. Penikalaka, Punku.

O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA

POALIMA, NOVEMABA 30, 1894

KA IKAIKA O KA AOAO REPUBALIKA

No ke kau ahaolelo e noho mai ana i ka malama ae nei o Dekemaba o Amerika Huipuia, ua ike ia. o ka ikaika o ka hale o na Lunamakaainana he 150, oia ka oi o ka aoao Repubalika mamua o ka poe Democarata.

Ma keia loaa ana o ka oi kelakela o ka aoao Repubalika ua ike ia e hoala hou mai ana lakou i ka ninau o Hawaii nei, e pili ana ma ke noi, e hoohui aku ia Hawaii nei @ Amerika Huipuia, ma ke ano i Panalaau a i ole ia i Taritori paha.

Oiai ma ka hoike a ka nupepa Post o Wasinetona o Nov. 10, e olelo ana ua makaukau o Mr. Boutelle, o ka hale Lunamakaainana a me Senetoa Hoar o ka hale o na Senate. no ka hoaia hou ana mai i ua ninau ala a me ke kuikahi pu.

Ano i keia manawa o ka aoao Repubalika. ua lawe ae lakou i na mea a pau o loko o ka ahaolelo e noho mai ana, oiai o ka “hoohui aina” he kumumanao kahiko ia i hookahua ia e lakou, a aole no e hele ka hooholo like ana o na hale a elua ma keia kumuhana, a ua like ia me ke kaahi e holo ana @o ko o na mau hale ala. A o ka aoao Democarata aole o lakou ikaika i koe iloko o ka hale, oiai ua kaa ka hapa nui ma kela aoao, a ua manao ia o na mea a pau a Peresidena Clevelana i kauoha ai mamua aku nei, e hoala hou ia mai ana no ia e Hoar a me Boutelle oiai aole loa e manao ia ana ka pono a me ka pololei, aka e hooko ana no lakou e @i@e me ko lakou manao ponoi iho @ maluna o ka ninau o Hawaii nei; a he mea maopopo loa, me ke kanalua ole ia. ka holopono o ko lakou manao; aka o ka aoao kue aku, na @ iho lakou, a oia hoi ka ao@o Democarata.

Ua maopopo loa ma ka ninau o Hawaii nei, ua lokahi na hale elua a oiai hoi, o ka aoao e kakoo ana i ka Peresidena aole lakou i lawa no ke kue ana aku i ka wa e lawe ia mai ai kela ninau hoohui aina a me na mea e ae.

Aole i loihi loa na pule i koe, a noho mai ka ahaolelo o Amerika Huipuia o keia kikina, a he mea inaopopo ke holopono ka lakou kumuhana e ake nei, e punuku ia kakou, alaila e hoopiha io ia ana o Hawaii nei i ka pohaku, aole i ke dala a me ke gula, oia ka hopena maopopo ke nana aku. O Hoar a me Boutelle, e ku ana laua a huki like i ka laue kumuhana i ake nui ai oiai ua ake laua e lanakila ko laua aoao.

Heaha hoi ka kakou hana pono e hana ai? Oiai, ua maopopo loa keia kumuhana no keia kikina ae. o ka ahaolelo e noho mai ana, a oiai hoi e kamailio ana makou no ko kakou kulana e na makaainana kupa o Hawaii nei, ka poe aloha aina aloha lahui a aloha alii hoi, a no na mea no hoi a pau, aole hoi e like me ka ka Hoku i pehi mai nei ia kakou.

A oiai hoi ke manao nei makou no kakou iho, ua pa tausani na huaolelo i ike ia a i lohe ia hoi e pili ana ia kakou, aka aole loa he hopena maopopo lea i ike ia a hiki i keia la.

A oiai hoi, o ka iwakalua kumamalua keia o na malama o ke ku ana o keia aupuni @na o ka leo a’o aia o hai mai, a oia manawa no hoi ko lakou kakau ana i na mea oiaio ole, e like me na mea i ike ia maloko o ka ahaolelo; ano, i keia manawa, i keia wa, he mea pono ia kakou ke hana i ka hana a ke kanawai i kauoha ai e hana ia.

A oiai hoi, ke ike nei kakou i keia wa, ina hana e hana ia mai nei maluna o kakou a pau, a e hoo komo aku hoi ia kakou iloko o ka poholima o ka poe nana e paa nei ke aupuni i keia w@ oiai hoi, he poe kakaikahi lakou.

O kakou a pau, no kakou iho ua ike kakou a ua lohe hoi i na olelo moakaka a Peresidena Celevelana i hai mai ai, na kakou no e noho i ke aupuni a kakou i makemake ai no ko kakou aina iho; me ka hike ole i kekahi mana ke keakea mai. O ka aoao Democarata hoi. aole lakou e kue mai ana i ka hana a kakou e hana ai, no ko kakou pae aina aloha.

Oiai hoi o ka Repupalika, ke huki like nei lakou, a e like ana ka holo ana o ka ninau hoohuiaina me he kaahi ala, a he hiohiona maopopo keia o ka make ana o ka hanu o ka poe aloha aina o Hawaii nei.

Heaha ka hana pono a kakou e hana ai i keia? Hookahi wale no ala hele no kakou e hana ai, oia hoi, e hana kakou i ka hana i kulike me ka makemake o ke kumukanawai, a me na kanawai, mamua ae o ka nono ana mai o ke kau ahaolelo iloko ae nei o Dekemaba. Aole hoi o ke komo aku iloko o na hana e kue ai i ke kanawai.

E na hoa makaainana aloha aina o ko Hawaii pae aina, ke hoike nei makou i keia no ka nui o ko ma kou aloha i ko kakou aina makuahine ka lahui a me ko kakou Moiwahine aloha. Oiai ua maopopo o ka aoao Repubalike oia ka aoao ikaika iloko o ka ahaolelo, oiai o Hoar a me Boutelle, o laua na alakai ikaika ma ka ninau hoohuiaina i kona wa e lawe ia mai ai iloko o ka hale.

PEHEA HEIA MAU HANA

I keia mau la a kakou eike nei ua ike ia he keu ke kupanaha o na alakai o ke aupuni Repubalika aia ko lakou nei hoikaika i keia wa makahi nui o na hoolilo me ka maopopo ole o kahi e loaa mai ai.

Oiai hoi ua hoike ia mai ka lohe ia makou ua hala, aku maluna o Kinau i ka Poalua aku nei, he mau kiu no Hilo e hakilo ai i ke kulana o ko Hilo poe aloha aina a ua lohe nohoi makou ua hala aku ilaila he hookahi puwili kani alapine a me 300 pu Laifera a aia malalo o ka hoomaluana a kekahi keiki mikanele i na he oiaio keia he keu keia o ka poe hilahila ole.

KA PAIKAU HUIKAU A KA PUALI KOA P.G.

Ma ka la inehinei Nov 29 ua paikau hookahakaha ae na puali koa o ke aupuni P.G. ma ke alo komohana o Iolani Hale hora 8;30.

Ma keia paikau he 192 ka nui o na koa huikau e hou hewa ana i o a ia nei a he ku i ka lalau ke nana aku a ole o ka hie oia oihana hanohano.

Aua like ka paikau ana a keia poe me he poe ala a kahi no a auamo pu ka hui aku a hui mai a ia lakou no e hookohukohu ana iliki iho ana ke kuaua o ke pau nui noia i ka holo hu ka aka i keia poe ka hohe wale i kaua.

KUULULU HOI LAKOU NEI

I keia mau la e nee nei ua ike ia ua hele na alakai o ke aupuni Repubalika a ku ululu i ke anu o Hauailiki.

Oiai iloko o ka nui o ka ikaika ma ko lakou aoao e ia nae eike aku ana no oe ia lakou ua hele a haukeke na papa auwae haikea na helehele na a ono ole hoi ka ai.

I hooia ma ko kakou aoao e hiki ai ke ike ia oia keia ua hoouna malu aku lakou ia Kilauea e lawe he 75 pahu pu laifela no Maui a he 25 no Hilo a i ole no Kohala a ne 10 no Konahuina o na pahu pu he 110 a he 25 pu oloko o ka pahu hookahi huina o na pu he 2,750 o keia ko makou lohe.

I na io no o ka oiaio aela kela alaila oia ka hoike oiaio ma ko kakou aoao e hooia ana ua na waliwali lakou nei a ua kuululu i ke anu o Hauaililki.

Oiai iloko o ko kakou noho malie me ka hana ole aku pau e no ia lakou i ka hoolaha ia he 800 o Honolulu nei i makaukau a aia hoi o Maui ke oehu maila.

A ka i ka hoea io ana mai nei nae ua oki ua o lakou nei e hou hewa ana a hapuku hewa i na pani omole i poe koa no kapena Anaru.

Nolaila ke olelo nei makou e hiki io mai ana no ka la e hiolo ai ko oukou nani a me ko oukou hanohano a oia ke kahi la ka mahao loa i ike ole i kona lua ma Hawaii nei.

O Kona anei kahi nui o ke Kauka

Ma ka Avalataisa o ke kakahiaka Poakolu nei Nov 27 iike iho ai makou e holo ana no Kona ka hope Hamuku Aka M Baraunu no ka hooluolu ana i kona ola kino.

A oia ka makou e ninau nei o Kona anei kahi nui o na kauka a ka mai i hiki ai ka holo ana ilaila e huli ai i ke oia?

A mawaho ae o keia na lohe mai makou ke oiaio hoi o kona koolua ma keia huakai imi ola ana hope Hamuku nei he Ahailono a ke aloha ole pu wili kani alapine a i na he oiaio keia auwe oe e Kona kai opua i ka lai e. Eia mai ka mea ai hamua mai.

Ua Pau ka Hinu.

Pakele mai pau ka hinu o na aahu koa o na koa o ke Aupuni Pikake i ka Poaha iho nei, ina aole e ua; o ka peno ana nae ka mea i nani loa ai. Hookahi no kuaua, mama ana i ka holo e pee ma ka pili pa pohaku; a i ka malie ana ae ua pane ae la ua poe nei: Pau ana ka hoi ka hinuhinu o na paa lole o kakou i keia ua lapuwale.

Ha! ha!! ha!!! heaha ko oukou mea o ka hoino ana i ka Akua, oiai o kona lokomaikai no ia a o kona makemake no ke hana ia aole o ko oukou e ka poe aihue aina a kipi i ke aupuni Moi.

HE LA KO NA MEA A PAU

E Mr. Lunahooponopono, Hon. Jno. E. Bush; aloha oe: E oluolu oe e hookomo iho i keia mau wahi lalani malalo iho, penel:

Oiai e malama ia ana kekahi anaina awala kiaha makai o Iwilei i ka la iho la i nehinei; a iwaena o na uluaoa ana, ua lohe ia aku la kekahi leo ano puua e i ana e pule wale no a—aole loa e hoi hou ka Moiwahine ma ke kalaunu,” a he nui wale aku na olelo ana e hoino ana i ke ‘Lii.

Auhea oukou e ka lahui Hawaii ponoi, ke ike ae la oukou i na olelo a keia kanaka lapuwale hoopilimea ai; ai i’o-pahu a na aeahaukae ai hui aina; aole anei keia lapuwale iloko o kona noonoo maikai? Ina pela, e hoi oe e Kahiki i ka ai uala; a waiho mai o Hawaii nei no makou, no ka poe aloha moi, aloha i ka aina a aloha lahui; ku a hele pela. A o ka’u e hai aku nei ia oe e ka haole Amerika ili ulaula—“Aia no he la e ike ia ai ka nani o ka ke Akua,” a e ike no ou mau maka keleawe i ka Moiwahine Liliuokalani ma ka noho kalaunu o Hawaii nei, a oukou i aihue ai. A nolaila, “he la ko na mea a pau” a e paa ka waha, o nele auanei i ka papa auwae ole. Owau no.

L@wai Hamare.

Kawa, Nov. 29, 1894.

NA MEA @OU O ULUPALAKUA

O ka olelo hooholo a ke kolonelo no ka pau ana o ka hale kula o Ulupalakua nei oia keia: Ua pau ka hale kula o Ulupalakua i ke ahi ma ke puhi kolohe ia ana e kekahi kanaka. A mai ia manawa mai a hiki i keia manawa a’u e hoeuna aku nei i keia mau mea hou, aole i maopopo ka mea nana i puhi kolohe ka hale kula.

Ma ka la 11 o Nov. nei, ua hiki mai ke kahuna pule Katolika no ka malama ana i na hipa o Ulupalakua nei, a ma ia la no ua noi aku na makua mea keiki, ina e loaa kekahi wahi kupono e ku ai ka hale kula kuokoa ma ka pa o ka hale pule Kato lika, ua ae koke mai oia. Ua kuka na makua mea keiki no ka hiki a kukuia ia i hale kula @ nokea a me ona hale moe no na kumu kula aloha aina, ua lokahi like lakou a ke hoomaka nei e lulu i mau kenikeni e lawa ai na hoolilo a pau.

Ke malama nei na kumu kula aloha aina i ka laua kula ma ka hale moe o Mr. Kawau, ua haawi manawalea mai keia keonimana i kona hale me ka naau aloha, a oiai no hoi he aloha aina oiaio oia a he kupa no hoi no Honuaula nei.

He mau la ua keia o makou nei, ola nae hoi na keiki papa o ua aina ala.

Me ka mahalo.

Aloha Aina.

@hune o Kina

Mamuli o ke aia ana mai o ke kaua ma waena o Kina a me Iapana, oia ke kumu nana i hoomahuahua koke aku i ko Inia kulana kalepa ti ano, a oi aku mamua o Kina i keia wa, a eia na papa hua helu.

He kanakolu makahiki i hala ae nei, ua hoouna aku o Inia i Ladana he 4,000,000 paona ti, a o Kina hoi he 1,000,000 paona ti. Mai ka 1870 a hiki a ka 1880 ua hoouna aku o Kina 126,000,000 paona ti, a o Ima hoi he 34,000,000.

A i ka 1890 ua hoouna aku o Kii na he 57,000,000 a mai Inia aku hoi he 102,000,000 panona ti; a ma ia kulana ua ike ia ua emi ino loa o Kina, a ua oi o Inia he 45,000,000 paona ti.

Iloko o 1892 ua hoouna aku o Kina he 34,000,000 paona ti; mai Iune a hiki i Dekemaba, a iloko o 1893 he 25,000,000 paona ti wale no. Iloko oia makahiki hookahi ua hoouna aku o Inia he 113,500,000 paona ti.

A o Cilona hoi ua kanu nui oia i ke ki i keia wa a ke ulu nei, a o Kina hoi ua kanu hou aku oia he mau maia ti hou a ke ulu nei Iloko o ka 1885 ua hoouna aku o Cilona he 3,000,000 paona ti; a i ka makahiki i hala ua hoouna aku oia he 69,000,000 paona ti. N.Z.H.

KA EMABASEDOA O FARANI

O ka Emabasedoa o Farani, oia kekahi kanaka waiwai loa ke ao nei a ua nui kona puka i na hui a pau ana i hookomo ai i kona dala, a i loaa ai hoi he mau kuleana kona i kela a me keia hui; a e ike ia penei na huahelu o ka aina a me ka puka o ka makahiki hookahi.

Farani $8,000

Peteropolo “34,000

Ladana “32,000

Viena “26,000

Berelina “20,000

Konakinopela “18,000

Maderia “16,000

Wasinetona “ 10,000

Huina o kona puka $164,000

Ea, aole no i kae mai ua mea he olokaa, aka, aole o ka nui o ke dala ka mea e pakele ai ke ola, mai ka make e kau mai ana; oiai, aole e hiki ke uku aku i ke Akua i pakele ai ke ola.

UINA KA WAI O NA MOLOKAMA

NA HUA NIOI O PAKAALANA

I mai hoi—ahea la ka hoi? O ka makou ia e kali aku nei.

Aole hookahi halau i a’o ai, a nolaila mai hopohopo. “Nana aku imua ma kahi o ka molaelae.”

Heaha la ka hopena e loaa ana i kahi manu pikake ekekeu ole—aole anei he opili? aloha ino.

Poino na kuka kainahai o Duolo ma i ka poaha iho nei ua hele ia a loha. Lolo. Kau a mea o ke ao i ka aihue aina.

He kanaka oe he haole au; ua pono oe a ua hewa au; ma ka Lani kou home a o ka lua ahi pio ole o Gehene ko’u la.

Ke manao ia nei wahi mai a ka lohe, e hoouna ia aku ana he pu wili kani alapine i kahi o keia mau la iho no Kona; ke bi@ hoi, a@ hiki ole, aole no Pakaalana ia hewa.

Ku’iku’i kamumumu holo iuka holo i kai holo i kou wahi e pee ai a nalo. Haina mai e na Waieha, aohe e nalo ualikea e ke kilo.

O ka waha kai ae mai, i ka hoi ana mai nae, aohe wahi alualu puaa o ke eke. He poina paha—he haule paha. No kahi wa aku.

Aia ihea na pahu pu kahi waiho ai?

Auhea, auhea hoi na pu wili?

Nawai, nawai i lawe malu?

Na Kilauea Hou i ka po Poakahi.

Pehea kakou, pehea keia, pehea kela, peia wale iho la no anei? Hookoloia i ka nui manu, aole i uapoo ka la.

Hana mao ole no hoi o uwila e anapu mau nei i na po a pau. Aole i ka pae opua, aka, i ka pua aneane ou e Hawaii.

Mai uluhua a mai pauaho; ina aku no ia la me kona malamalama. E uumi i ka hanu a ike i ke ao aina, ola na iwi.

Ea, eloelo hoi ka la haipule o na keiki o ka hewa; kahaha i oia ka hoike oiaio o ko ke Akua ano; aohe hoihoi ia; pololei; oia maoli no.

E hoomau i ka lokahi ana e ka lahui Hawaii; o ka mana ia a me ka ikaika, e kupaa mau, a onia paa i ka mole ou e Hawaii aloha e hana ino ia nei.

Mai hoopuka hou oe e kela kana ka i keia mau olelo hoino ia Liliu; oiai aole oe i ike i kona la, e like me kou ike ole ana i kou ihu ponoi iho e okuu ae ana aohe kona pou.

Pii ka lena i na koa p.g. i ka hoohana ia iloko o ka ukele a me ka ua i ka Poaha iho nei. Paa ka waha, hana ka oe ko makou makemake. O ka makepono ia o ke $40 o ka mahina. Work you bugs.

I ka poopuupu mau no ka o lakou nei ma a’e a--, alaa la, pii ka lena. O ka loha mai koe o na eheu o ua pikake ekeku ole nei, a pau loa ae ke kolokolo ana; saipi e—pika’uli.

Aia ihea, aia ihea kela mau pu 500 i lawe ia ai?

Aia ihea, aia ihea kahi o lakou i auwana ai?

Ua hele lakou ala mamua ponoi iho no o ke alo.

He mau helehelena pihoihoi ke hekau ana.

O ke kumu ka o ka holo ole ana aku nei o na koa p.g. i Maui no ka maka’u ka o hoea mai ke kai ho-ee ma Honolulu nei a poino na umiumi o Aaiona e hookohu mai nei i ke ha’i kuleana; a o ka poe i holo aku nei he poe “pani omole, aea haukae.” Hele pela, he ma’i ko oukou helehelehe miko.

NU HOU KULOKO

A popo ka mokuahi Auseteralia.

“Eha ka pua ko @”, wiliahiu ka makani.

O ka hea a Hiku, ua lohea: a eia ke hanu ino nei i ka makani.

Ua eha ka opu o Kilauea Hou, oia ke kumu o kona mahuka ana i i ka po.

E naue nui ae ma ka La@e kuai mea ai o Keoki Makinikaua, ma alanui Nuuanu helu 322.

Ua lohe mai makou ua makemake ka moopuna a Kapilikea e kuai i ka waapa mokuahi o Mrs. Makanoe Kaaepa.

He mau aahu huna ko na umoki hua wai i holo ai i Maui e ai ai i ka eleao a koe aku o kapena Auaru.

Ua lawe malu aku ka mokuahi Kilauea Hou he mau pahu pu a me na pahu poka no Maui a me Hawaii.

He lono kai hoike ia mai ia makou, aia o Baraunu i keia wa iloko o ka luuluu a he ane paha @ aole e hike ana ke hele no Kona.

I ke ahiahi o ka la apopo e haa wi ia ana he aina awake Farani ma ka hotele Hawaii a o ka hana p.g. ka poe hana keaka.

He ui he ninau; heaha ka mea i haiolelo ole ai o Dole i ka la 28 iho iho nei e like me kana kuahaua? kahaha; no ke kohu ole no ka; oiai no ka poe hawaii oiaio wale no ia la; a oia ka ke kumu; pololei.

O ka manawa holo o Mr. Griffiths, i ka Poaono iho nei maluna o ke kaa hehi waee, no umi mile, he 26 minute me 35 sekona. Wela ke kai i keia kaaka.

Ma ka la 23 o keia mahina, ua lawe aku la ka make i ka hanu ola o ke kamalei opio a Mrs. Capt. Chaney; ua aneane e piha iaia @ makahiki elua a haalele mai la i keia oia ana.

Ke liuliu mai nei na hale kuai o kakou nei i keia mau la i na kinohinoi o ka papa lohi o Maukele. ma ua puka aniani o ko lakou mau hale kuai, oiai ke kakake aku nei i ka la Karisimaka.

No ka hoole ana o Bila Kamaki i ka uku ana i ka $500 koi poho a Mrs. Iaukea, nolaila ua hoolaha ae ka Ilamuku e kuai kudala aku ana ia i na waiwai a pau o ua W.H. Kamaki ala ke hiki aku i ka la 29 o Dekemaba ae nei.

Aia ma kahi no o Henry Smith Kakauolelo o ka Aha Kiekie; ma alanui Papu ke ulu ala he 700 kumu kope. He elima kapuai ke kiekie a he ohaha maikai ka hua. A he eona makahiki ka loihi o ke kanu ia ana.

Ma ka po Poakolu a ao ae Poaha i ka hapalua o ka hora ekahi; ua ike ia aku la e ke kiu La@omaomao kekahi mau mea e lawe ana e huna i kekahi mea; a ia laua i kaalo ae ai mamu o Wakinetona ua pio la ke kukui uwila; a no 10 minute paha ua a hou ae la ka uwila; aka ua nalo aku la nae na cepa. Ea: pehea keia ano hana?

KA MOKUKAUA HAIAKINA

Ma ka Avalataisa o keia ka kahiaka ua ike iho makou e holo aku ana ka ka mokukaua H.M.S. Haiakina no na mokupuni ma ka Hema aku nei i keia Poakahi ae.

A e hoea loa aku ana oia i Ekuakemala k@ Beritania kahua hoolulu mokukaua ma ka an a Paciiica nei.

Aka naia la no nae e hoike mai i ka oiaio a me ka ole alaila paukuhihewa i ke awa lau o Puuloa.

KUMU O KA WAI MAPUNA PUNA

Auhea wale oe e ka iini

E ka maoli pua Poni Moi

Eia hoi au o ke onaona

O ke kumu o ka wai mapunapuna

He mapu leo ia na na manu

Na ka iiwi leo le’a o ka uka

Wa olelo ana me Li’awahine

Ke’lii wahine i na mano wai

Waiwai kena na ke konohiki

A he lei makehehi na ka malihini

Eia mai, au o Makalei

Laau kaulana pii a ka i’a

Ua piha hauoli o ka wainui

O ka @aki no ia e ki@ loko

A he hana ua maa mai mua @

A la@a i ke ao malamalama

Ua ike e ka La me ka mahina

Ua ike na pae kapu o ka lani

Ua ike ka opua ma ka Hikina

Lohe ai Hawaii nei a puni

Ke i mai nei Daimana Hila

Ua ola kuu wehi kau i ka @aue

Haina ka puana ua kaulana

O ke kumu o ka wai mapunapuna

Hea aku makou o mai oe

Ke ala onaona i Mauna@

Haku ia e Mrs. @

Honolulu, Nov 28 1894

KAPALAMA

Onaona ka uku i Kapalama

Ko onohi pili me au

Ke kula maemae Kaulana

E noho alii pu mau kaua

Loaa aku oe i ke onaona

Ke ala o ka pua ke aloha paa

O ka pa mau a ke kehau

Me ka ukaua nui a ka manao

Eia ka o Makanikeoe

Me ke ahikao a i ka puuwai

Ke kupua hoohana mikioi

Mikioi ka pilina paa ia nei

Eia ia nei Pakaalana

Paepae kapu ia no Liloa

Haina ka puana a ke aloha

Hoino mau e pipili pa@

Hakuia e Mrs. A. Aala.

UHIWAI

Auhea wale oe e ka uhiwai

Hoopulu i ke oho o ka palai

He lei mau ia no kuu kino

Lipolipo i ka uka a o Kaala

He ala ka maile a o Koiahi

Onaona i ke one opiopio

Ua kohu lei hulu ke ike aku

Popohe maikai i ka a-i

Ka’u no ia a e mahalo nei

Ka moena pawhe Mokuleia

O ka noho la’i mai a Halemano

Na pua lehua o Kukaniloko

Olele kaulana na kahiko

Ike ia Oahu nui puni a Oahu

Alawa ae oe a o Kilohana

Hooheno ana hoi me Keaniani

Aniani na hana a ia eu

I ke oho lauhi o ka ieie

Huli mai ko alo neenee mai

Eia o uwila ua hiki mai

Haina ka puana kuu @

Lipolipo i ka uka a o Kaala

Kapalama, Nov 30, 1894.

OLELO HOOLAHA

E ike auanei na kanaka a pau ma keia, owau o Mrs. Keawa Awa, no Kalema, Hanalei, Kauai; ke kanoha aku nei au i kuu kane mare ia Awa Pake, ina oia ma Hawaii nei, a i ole ua mahuka loa oia i na aina e. alaila e hoi koke mai oia e malama i kuu ola a me na keiki a maua, a hala na mahina elua mai keia la aku, alaila manao au ua make oia, alaila e mare hou au i kaue na’u, i ola au a me na keiki a maua, oiai ua haalele mai oia ia’u iloko o na makahiki loihi elima, a ua kali au iaia iloko o kela mau makahiki loihi loa, a ua manao au ua make ia oia.

Mrs. KEAWA AWA.

Kalema, Hanalei, Kauai, Novemaba 9, 1894. Nov 16 1mwkly.

OLELO HOOLAHA

E ike auanei na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoike aku nei au i ke akea, a e hoolohe mai. Ma ka la 31 o Ocatoba, 1894, ua holo mahuka aku kuu kaikamahine nona ka inoa o Miss Kamakawiwoole, a nona hoi na makahiki he 14. Ma keia ke hoike ia aku nei ka lohe oiaio ia oukou o ka mea a mau mea paha, e hookipa, malama, a hanai ana hoi iaia, e hoopii ia no oia ma ke kanawai. A ke kaueha pu ia nei na luna haa wi palapala ae mare, aole e haawi i kekahi palapala hooko mare, i kekahi mea a mau mea paha e hele aku ana ma ka inoa i hoike ia ae la maluna, a ina oukou e hookuli ana. e hoopii no au ia oukou. Owau no.

MR. NAHUINA BEKEKIA.

1md Honolulu, Nov 9, 1894