Ka Wai Ola - Office of Hawaiian Affairs, Volume 35, Number 2, 1 February 2018 — No ke Aloha 'Olelo Hawai'i [ARTICLE+ILLUSTRATION]

No ke Aloha 'Olelo Hawai'i

EKŪ'OKO'AMAU « MAKA'ŌLELO '

Hūi! 'Ano'ai me ke aloha iā kākou a pau e nā hoa aloha 'āina, nā koa 'ōlelo Hawai'i! I ka nīnau 'ia 'ana o'u no ka ulu 'ana a'e o ka papahana ho'ōla 'ōlelo Hawai'i a laha,

me ke noi e ka'ana i kahi mea e hō'ike aku ai i ko ka 'ōlelo Hawai'i kūlana ma waena o nā 'ōpio o kēia hanauna nei, no'ono'o a'ela au i nā hana kupaianaha a nā mea 'enehana, a mahalo au i ka holomua nui i ke au o ka manawa. Wahi a kahiko, "Ua lehulehu a manomano ka 'ikena a ka Hawai'i." Kāko'o piha nō au i ia

mana'o, no ka mea, 'ike 'ia nō nā ahuoi, nā momi a me nā koehana a kūpuna mā i waiho ai no kākou, po'e mo'opuna, i mea e waele ai a e kīpapa hou aku i ke ala e holomua ai ka lāhui. No laila mākou (KAI LOA, Ine. na Ke Kula 'o Samuel M. Kamakau, LPCS) e ho'olaha a kūkala aku nei no kahi pono hana e lei ai i kā i kākou 'ōlelo makamae, 'o ia ho'i kahi polokalamu hou loa nona ka inoa 'o manomano.io. He polokalamu puke wehewehe 'ōlelo Hawai'i ma ka pūnaewele

me nā 'ano hi'ohi'ona 'enehana like 'ole e kāko'o ai i ke a'o i kā kākou 'ōlelo hiwahiwa. Inā paha he kuleana haku ha'i'ōlelo kou, hiki ke 'imi noi'i ma ka puke wehewehe i mau hua'ōlelo e ho'okā'oi a'e ai i kou pae mākaukau a walewaha o ka 'ōlelo. Ma waho a'e o ka puke wehewehe, he mau waihona

kāleka e ho'āhu ai. Inā paha he kumu 'oe, he nani ho'i ka mana'o e ho'oulu i kāu pu'u kāleka hua'ōlelo e ho'opa'a ha'awina ai kāu po'e haumāna i mākaukau no kahi kuisa paha, hō'ike paha. Hiki ho'i ke kipa i ka pono hana 'o "hua'ōlelo o ka lā" a me nā 'ano pono hana like 'ole e kāko'o ana i ke a'o. Na Ka'ōnohi'ulaokamanō Kai (hānau 'ia ma 1962, hala ma 2013) i ho'okumu a ho'onohonoho mai i kēia wahi makana li'ili'i na kākou, a he mahalo palena 'ole ko mākou i kāna hana maiau e pohā ai ho'i ka lae i ke kamaha'o. E ola kona inoa i kāna hana aloha 'ōlelo. Me ke kālā na ka 'Oihana Ho'ona'auao o 'Amelika Hui Pū 'Ia, Ha'awina Kālā 'o Native Hawaiian Education Programs (Ho'opaepae S362A150055) mākou i ho'opau piha ai i nā mea i koe me ke kōkua o kahi hui ho'olauka'i 'enehana 'o Sudokrew i mākaukau loa ai mākou e ho'olele aku a laha ia wahi puke wehewehe pūnaewele i ka honua a puni ma Kēkēmapa 2017. Eia ko mākou leo paipai, leo kono ho'i, e kipa mai 'oukou, e nā hoa o ka 'āina, a e ho'ohana mai i kēia pono hana hou. Hāpai maila 'o Aalii Kelling, kekahi haumāna papa alaka'i o ko mākou kula, i kona mana'o, penei: 'a'ohe waiwai o kēia 'ano mea 'enehana koe kona ho'ohana 'ia 'ana ma ko kākou ola. A ma hope iho o ka ho'ohana 'ana, e ka'ana mai i kou mau mana'o i mea e ho'oikaika mai ai mākou. No laila, e nā hoa heluhelu, eia kā mākou wahi ho'oilina e waiho ha'aha'a nei i mua o 'oukou, he makana aloha, he pono hana mai ko mākou hoa lāhui 'o Ka'ōnohi'ulaokamanō Kai a me ko mākou kula li'ili'i i wahi kōkua e unuhi ai a e hu'e ai i nā mana'o manamana a manomano ho'i a kūpuna mā a 'apo pono mai. Pēlā nō e mālama 'ia ana ka mauli ola o kākou mai kēlā hanauna a i kēia hanauna. E kipa mai nō i www. manomano.io. Ke aloha 'ōlelo, ke aloha 'āina, a me ke aloha lāhui ho'i. ■

Nō kumu ū me nō houmōno popo alako'i o Ke Kula 'o Samuel M. Kamakau, pou pū me nō ki'i o Kamakou lōua 'o Ka'ōnohi'ulaokamanō Kai, ma ka pō'ina ho'olaha polokalamu hou. ■ Ki'i: Aliee Molepeoi Silbanuz

Na kumu a me nō lōlō papa alaka'i o Ke Kula 'o Samuel M. Kamakau. Ua mōlama 'ia ka pō'ina ho'olaha polokalamu hou ma Ka Waiwai ma ka lō 1 0 o Kēkēmapa, 201 7.

k 8 Na Kameha'ililani Waiau