Ka Wai Ola - Office of Hawaiian Affairs, Volume 35, Number 2, 1 February 2018 — Ka 'lmi Loa: He Mōhihi'o [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Ka 'lmi Loa: He Mōhihi'o

EKŪ'OKO'AMAU MAKA'ŌLELO

He mea houma Ka Wai Ola: he mo 'olelo pokole ma ke 'ano mohihi 'o

...initializing neural connection. . . ...logging onto intraship network. . . [retinal ident confirmed: Keonaona 'āina Kaholokula ] [ rank: navigator; system clearance: full; age: 39; heaUh status: red[ [mission time: day 78,372 hour 3; light years from Sol: 214.718] [ eam 4 initialized; recording initiated ]

/ f 'oe kā ia, e ka lolo * Ē \ uila? Pīna'i nā leo I ma ke po'o, hihia, % E he hauwala'au, heEalia.ke 'olu'olu, pono au e hanu, i ho'oikaika. 'Ū. Eia nō, ma kēia moku e kele ana ma ka lewa lipolipo, 'o au wale nō ka mea ala, e ka lolo uila. '0 'oe a 'o au, 'eā? 'O ke koena, ho'opūnana 'ia i loko o nā mīkini hiamoe pa'a, akā, ua maopopo 'ē paha iā 'oe, Maopopo nō ho'i paha iā 'oe, e hā'ule ana nā mīkini mālama ola. 'A'ole nui ka manawa koe a make auane'i kākou a pau. No laila, e ku'u hoa lolo uila, ma kekahi 'ano, he nūhou maika'i ka'u. Ia'u i noho akakū ai, ua pa'ē nāwaliwali maila ka lohe, loa'a nō i kekahi o nā leo . . . poina ia'u no wai . . . kahi hōkūhele kūpono ma ka'e o ka mamao lilo loa. A hiki paha ke pae ma laila ma mua o ka hā'ule pau 'ana o ua mau mīkini lā, a ola ho'i ia mano kanaka hiamoe. No laila, 'o kēia ho'opa'a wikiō 'ana ka hō'ike kūhelu o ka'u hana. No ka mea, e ku'u hoa, 'o ka pilikia, 'a'ole au 'ike le'a inā he pono nō ko kākou ola 'ana. 'Ē, 'ē, 'ē, ua lohe au i kāu 'ōlelo — ! E kala mai, e ku'u hoa

kamepiula, nēnē mai nei nā leo ho'okele. E ho'omaka hou au. 'O ia mau kānaka hiamoe, 'eā, 'o lākou nō nā po'e waiwai loa o ka honua, nā 'ona

piliona na lākou nā 'ahahuina nui loa. 'O lākou ka po'e i hiki ke ho'oka'a i ke kumu kū'ai. Ka po'e i ho'opilo i ka wai, ka po'e i hana lima koko, ka po'e i luku i ka honua, a ua ha'alele wale. Ha'alele nō i mea e ho'omaka hou ai ma kahi hōkūhele hou. He pono anei

kēlā? A, e ke hoa uila ē, he hukihuki ko nā leo no ia mea he pono. 'O ka ho'okele mua, nāna nō i pūlima i ka 'aelike 'oihana mua, a'oa'o 'o ia e ho'okō wale i ka 'aelike, 'oiai, he ho'ohiki nō ia. Ho'okuli i kā lākou hana a nānā iho nō i kā mākou hana pono'ī. Like ka mana'o o kekahi o nā ho'okele ma hope ona, akā, 'o ku'u mau mua, aia nō lākou ma ka 'ao'ao 0 ke kū'ē, 'Oi aku ke ko'iko'i o ka lonoa na'au ma mua o nā hua pelapela a nā 'ahahuina i haku i ka 'aelike, Ua lohe 'oe i kā lākou i 'ōlelo mai nei? He halulu, 'eā? Auē, 'ē, 'ē, pēlā nō, 'a'ole hiki iā 'oe ke lohe, 'ē, 'ē. Mana'o paha 'oe ua 'a'aiakēia, 'eā? 'A'a'a'a'aia, 'eā? Akā, pehea ho'i ke kanaka ho'okahi e ho'okele ai i kahi huaka'i he mau kenekulia ka lō'ihi? 'O ka pane: hiki ke kama'ilio me nā ho'okele 1 hala. Ma o ka 'ōlelo Hawai'i ho'i. Inā aia nō ke ola a me ka make i loko o ka 'ōlelo, he 'oia'i'o nō, 'eā? He mau kākā'ōlelo ko'u ma ke po'o, a kākā nō, kākā nō. 'A'ole piliwi?

I ka ulu hou 'ana o kā kākou 'ōlelo, kaunānā 'ia ka hiki ke kālewa ma waena o ka 'ao'ao ola a me ka 'ao'ao make, I 'ō i 'ane'i.

Ola, make, ola, make. Loli nō ka honua ma ia lā nō! I loko nō o ka pilikia a puni ka honua, ku'i ka lono mai kahi kapa a kahi kapa o ka poepoe honua. Kahi hapa o ka pū'ulu kanaka, e Mī Kamepiula, 'a'ole i piliwi, e

like me 'oe, kahi hapa, holo 'āwīwī i Hawai 'i i mea e ho 'ohana ai no ko lākou pōmaika'i pono'ī. Pūlima ka ho'okele mua i ka 'aelike me kekahi o ia mau kānaka 'imi pōmaika'i, a eia nō au, kekahi 0 kāna mau mo'opuna, he mau haneli makahiki mai ka home aku, e kālewa ana i ka lewa. I loa nō a hala ka ho'okele ma mua pono o'u, ua hānau 'ia au ma kahi pū'ao mīkini. Nāu, e ka lolo uila, i a'o mai ia'u i ka'u mau hopuna'ōlelo mua loa, a na nā ho'okele i hala, o'u mau kākā'ōlelo, 1 ho'oili i ke koena. 'A'ole loa i pā iki ku'u mau kapua'i wāwae i ke one hānau o mākou Hawai'i, akā, aia nō ka 'i'ini aloha 'āina i loko lilo o'u, ma ka iwi hilo, na lākou i ho'okumu. Hānai 'ia au a nui pu'ipu'i ma nā mo'olelo okapo'ealoha 'āina, kapo'eikū'ē i ka hana a nā manu kōlea. Pehea ho'i hā i ulu ai ke aloha 'āina i loko o'u me ka 'ole o ka 'āina? 'O Honua, ka home o kākou, ua pilikia. Ua pi'i nui nā kai, loli nō ke anilā-lā-lā-lā, laulaha nā ma'i, ua halapohe nā mea he nui a lupalupa nō nā lāhulu weliweli hou.

Akā, akā, 'o ka mea 'ā-'ā-'āpiki, 'a'ole mākou Hawai'i i makemake e ha'alele iā Honua. I ke kai e nomenome ana i ka 'āina, iā mākou

e nānā ana i ka palemo o Papa i ka moana, kūpa'a ka Hawai'i ma Hawai'i. A i kekahi lā, hiki maila kahi luna ho'okō 'ahahuina a ho'ohiki i ke kaulana, i ke kālā, i ka hiki ke ho'ōla i kānaka. Ahuwale maila

ko lākou kūlana he mau kōlea, 'eā? 'A'olemākou he hūpō, hūhūhūpō, eia na'e, hei nō mākou i ka ho'ohiki ho'okahi. — 'Ē, 'ē, 'ē, 'ano like ka leo o "ho'ohiki" a me "ho'okahi," 'eā?— Ua hiki iā lākou ke kāohi aku i ke kai pi'i. A 'o ke kumu kū'ai o ia kāohi a lākou, 'o ia nō kā mākou hana ho'okele ma nā moku holo lewa. Inā ua makemake mākou eho'ōlaiāHawai'i, ua pono kā nā Hawai'i e ha'alele iā Hawai'i!

Ho'okahi Hawai'i no ho'okahi moku holo lewa. Pehea kou mana'o no kēlā, e Mī Lolo Uila? 'Ē, 'ē, 'ē, a i kēia manawa, e hali-

hali ana au he 'ehā kaukani kōlea i kahi āhua hou. He 'āuna kōlea! Pehea, e ke hoa, he aloha 'āina anei kēlā? He aha kāu e hana ai inā aia 'oe ma ko'u kūlana, 'eā? 'Ē, 'ē, inā ua hiki iā 'oe ke lohe i kā lākou 'ōlelo, he kulikuli! 'A'ole hiki ke ho'okuli! 'Ē, 'ē, 'ē, e pane wale mai, e ku'u hoa uila! Kaī! He aha ka'u e hana ai? E kōkua mai, e ke hoa. He aha ka'u?! He aha[recording terminated; eam 4 shutdown sequence[ [subject Keonaona 'āina Kaholokula status: unstable ] [intra-ship network systems access revoked[ I

K Na Bryan Kamaoli Kuwada

Futuristic Wa'a. Mutu "Cloud Eater". ■ Ki'i: Solomon Enos