Nuhou, Volume I, Number 5, 2 December 1873 — KE APO MA KA IHU. [ARTICLE]

KE APO MA KA IHU.

Ma keia ano e alakaiia ai pipi, a; me kekahi holoholona naaupo e ae e'hikiai' ke hpounau'naia, a ma keia ano, pela ka ae wale,ana'ki| o na kanaka naanpo e alakaiia lakou pela. Ina he hui kalepa a ka poe imi waiwai maloko o keia aina, a inanao hoi e kuai i ka aina malalo o kekahi hae e s a koho paha elike me ko lakou makemake i mau alīl Ahaolelo e hiki ai ke kue aku i ka aoao o na makaainana; alaila e alakaiia auanei hui me ua apo ala ma ka ihu. He apo ma ka ihu o na makaainana Hawaii i keia wa ua hoolouia me ke apo e hiki ai ke huki i o ia nei. Ke huki malie nei ko lakou mau haku i keia wa, aka, mahope aku e huki ikaika aku ananei lakou, a ikaika loa aku,a hiki i ka ihukiia ana o ka ihu o ka lahui ilalo i ka i lepo. | Penei iho la ka hana a ka poe imi waiwai ma na aina apau. Hoolakalaka lakou i na i kanaka o ka aina a laka, a komo pono na |apo iloko .0 na ihu, alaila lawe lakou i.ka | aina; mai o iakou aku, a hooiioho i malihini j ma na wahl hoohanohano o na kulana kiekie 0 lakou. Ua wehe no kekalii lahui kanaka i ko lakou m iu apo ma na ihu o lakou. A me he mea la o ka lahui Hawaii no kekahi e makemake ana e weho ae i na apo ma ko lakou mau ihu, aka, eo o )oihi loa, a hala ka wa kupono. E ka Hawaii, makemake anei oukou e welie ae } na apo ma ko oukou mau iliu, mamua o ka upiki paa loa ia ana a hiki ole ke wehe ae; a mamua hoi o ko oukou alako hele ia ana i-o a ia nei me he pipi la, akomo iioko o na ]iale kuai pipi e kuaiia ai oukou e na haku o oukou ? E wehewelie maoli aku makou ia oukou i ka mea poi>o a oukou e hana ai. E pono oukou e hoike lea ae me ke kukulu paa i ua| manao naauao, i ike mai ai na lahui apau 'o ke ao uei, i ko oukou makemake nui no e noho kuokoa mau loa oukou iloko o ka ,jloana Pasipika. E koho pono oukou no ka Ahaolelo Kau Kanawai i hiki mai ī man luna kupono a oukou i ike ai he kupaa; a oukou no hoi i ike ai he makeb aina a makee hoi i ka noho kuokoa ao keia aupum ame ka uoho Moi hna o kooribi mau alii hanau o ka aina. Ka poe hoi a i iko ai ho poo alakai ma ko ala kupono o ka noho aupuni kuokoa ana lilo ole ai kekahi wahi lihi aina iku Ē hui |okahi like ma ke koho ana i ko oukou mau'luna rto ka Aha Kau Kanawai\a mai hooktuilu!?i walo > ko oukou mau Mola 1 kela ame keia mau hina kupono o!e, f eha walo no a e makemake ai uo Honolulu nei: nolaila mai ! haawi wale i ko onkou koho ana i 1 e nmi a umikumamalua mau luna liupono ole, e ake nui ana e komo i ka Ahaolelo no ka ilkuia mai. Aole ponjo i ka HaWaii o keia manawa e

hele no kt- ake hanohano, a ali<- a manao no ka uku kipeiā mai; aole !oa pono iki. E hele aku ka pono iloko o ka Ahaolelo no ka pono o ka aina. a e hana me ka ikaika o ka noonoo no ka pono ō ka noho ku.okoa ana, a e hana hoi i mea e hemo ae ai keia mau apo rnn nni puka-ihn o na mnkani. nana Hawaii, Uaoiloaaku na apo ma ka puka-ihu o Hawaii nei; ua paa ma ka ihu ke apo-ihu-kuhina* a ua paa pu"'no hoi ke apo-ihu-kale-pa, a ua humuhumu puia no hoi ke apo-ihu-mikanele-akolu pu keia mau apo-ihu e lewaiewa nei ma na puka-ihu o Hawaii, Ua iike me ka pipi na a ua makaukau "ka moku manuwa me he kahii pipi !a nana liuki' ma o a maanei ma nn kaula i hoopaa'a ma kela mau apo-ihu. Ke hai aku nei nae makou ia oukou ina oukou e koho lokahi like no ke kuokoa mauloa, a loaa ona mau luna oiaio no kakoo iloko o ka Ahaolelo, a i mau Kuhina ku !ioi nut ka aoao nohona aupuni kuokoa; alaila ♦ hemo auanei ua mau apo-iho la e paa nei ma na puka-ihu o Hawaii nei. Ua like no o Hawaii nei mo kekahi hoioholona nui, a aole kupono e paa ke apo ma kona ihu. : Aole he pipi kauo o Ha\vaii 4 aka he mano. Hiki anei ke paa aku i ka Niuhi ma ka i!i i ? Hiki anei ke alakai i ka lalakea Hawaii ? Hiki anei ke huki iaia ma ka ihu iloko o ka pa? v E hou aku iaia.me ka la|au ? , E hou aku anei oukou ika uha Hawaii :!oko o ka hohonu ? A kahea aku hoi ? £I ho !" Hawali! Ha mai e HawaīL holoholo na molowa, Ae, e ku no oe iluna o Hawaii, A owala ae i ka poe holo ma kou kua, E maewa lakou me he limu la ma ke k:ii Ka poe Kuhina me ka poe kaVpa, A o oe e Hawaii, lanakila, E hooho me kou leo ma na kai, .ila ka hohonu o Pasipika akt\.i, A e lohea kou leo a puni ka houu^ Ka oi o na PoluneMa ' ka Laeiaklia *