Ka Puuhonua o na Hawaii, Volume V, Number 51, 18 December 1918 — Ka Makaikiu Duke Hao A I OLE Ke Kanaka Opio Pa'ikii ma ka Meheu o na Poe Hoopae Waiwai me ke Dute Ole. [ARTICLE]

Ka Makaikiu Duke Hao A I OLE Ke Kanaka Opio Pa'ikii ma ka Meheu o na Poe Hoopae Waiwai me ke Dute Ole.

Ame ke Kanaka Lulna Hoohuunaele Mau me Kana Punpuubao e ulupa ana i kōna mau hoa Loaa Pono nā Haaa a ke kolo» hc—-Ka ha'o a .ka Wainui Aohe Opala koe—Noho īioko o ke puhi e iike me ka lakou mau hana i hana ai no ko lakou pomaikai. Ka Paa Mare Hanoh nn Maho pe iho o ka hooko ; a o ko na makemake- —P" ka ma nao no kana i i ; ni ai a hoohuiia iloko o ka hanohano me ka hauol , Iko l.kou kok'.ke Ina ana mai, ua kapae ae <a o'a i kana he!e ana me ka hnnk iawale ana •ae hoi ike alanui no ke a poe

ana i hoomaopopo nku ai, eia nae ka me?. ; p : k , i ua poe nei mamua oia nei, a ua Junia nei no hoi i lohe ai i ke pahupahu mai o keia mau kapuai mahope ona, ana noi i huli ino ae ai a ike aku la oia i keia poe hou he ekolu ka nui, ana hoi 1 ike iho ai ua paa maoli oia i hoopuniia, oiai hoi oia i aku ai me ka leo kalakala:

Owai oukou e nei poe aeahau kae o fca po e maau helē nei? e hoike mai, a i ol<% e halawai no oukoii me na huaale kepau o ka'u mau i!To bulu punahele.f O'-, oia ' el'i! oua kanaka ht-i • An'hnn-i i pa'īuku mai nei" ia mua 5 ab"o powa malu m i kela wahi alanui poulluli o k i b.ilaka helu 119 o ke alanui Mauna, wahi a kekahi wahi kanaka i kamailio awiwi aku ai ina makai, a Junia hoi i hoomaopopo koke aku ai o na wahi kanaka no keia ana i haawi aku ai i na kalopaa o Waiahole< ana hoi i luai aku ai i kana mau o!elo me ka wiwo ole iho:

Ka mai nai nei ka ōlua ianei e ke—aole i hololea loa aku keia mau olelo aua Junia nei, loaa mai la kona poohiwi akau i kekahi umii oolea, ana hoi i huli ae ai me ka hikiwawe a he poha ana, walawala ana ka mea nana i umii weliweli iho matuna o ka poohiwi o ua Junia nei. ' Iloko koke no hoi o kelā wa ua unuhi ae la u t makaikiu nei i kana mau pu panapana a hoohaUa aku la hoi'me ka hikiwawē

i'oa i ko laua mau teo ahiu hae, e hookina aoa. Oiai, iloko a kela wa e walawala ana kahi malona o kahi mai kana mau ki o ka ole aku, a he ekoln hoi o lakou i hoi aku me Milu, a o kekahi poe iho hoi o lakou, ua loaa ta īakou na ehaeha kukonukonu e ©oe ai ma kahi moe no eono, a

i ole, elima mahina, ōiai hoi ua makaikiu nf.i i hufl ae ai m? ka hikiwawe a kamoa pololei aku Ja roe ka awiwi nui no kona hotei£. No ka mea, ke ike a!a oia i ka oili'li mai o' aa ipuKukui hele po m i kel i a me kēia wahi no kahi o ka kip:i o ka wanaao i hanaia ai. A iloko o ka iiap ilwa hora

aia ua Juni« nn m; h-oa o kona moe kahi i hiolani ai me ka oluolu maikai me kona ike a noo noo ole ae no kela poe ana * hoeha ai. Oiai, iaia no a ha?a maī ua piha pu ae la ua wahi nei i na |kanaka e hoomaiamala ana ina kukui a iakou hoi 1 ike iho ai o na makai oke aupuni i make me kekahi mau wahi kanuka i paa mau no ka hewa aihue a me Jcekahi'mau makai i hoehaia me na hiona manaonao maluna oko lakou mau helehelena i he'e a haukae pu ike koko,!

oiai hoi ka lehe i laweia aku ai no. kekeena A msmua o ke kani ana o ka h r.i 5o ke kakahiaka aia na pee i hoehaia miloko o ka haukipila no ka lapaauia ana, a o nn po'e hoi i haalele mai i keia ola honua ana, aia lakou n>aloko o na holowaa ko lakou wahi e kanuia ai. Oiai hoi k;i Oihma Makai o i hoonna ;>ku ai i kona H iii niakaikiu no ka huli anā i

keia powa puuwii eleele, me ka haawi pu ana boi 1 ka uku tna* kana ika mea e loaa ai ka powa nana i hana i keia mau hana karaima, a oia no hoi ka na makai a me na makaikiu i booko aku ai i ke kauoha a me ke alualu ana hoi i ka makan» o hookahi taurani ehla. Aka, a hiki aku ika wa a

ka kakou Junia i naalele iho ai ia.-Kikako, ao!e loa he mea i īkeia no ka meheu o ka powa nana i kjpu na makai o ke aupu ki a pela no hoi i hooneieia ai no ka makana a lakou e uhai-a-boio nei, no ka mea, aohe a lakou paahao a lawehala i hopu ai. No ka mea, ma ke kakahiaka nui o kekahi la ae, ua laulaha ae keia 1000 hooiele hauli o ke kipu ia ana o kekahi mau kaiko

0 ke aupuni. _ , | u īka kakou Junia hoi i aia ae aioia a maluna o kona paaina* 1 ike i|io ai oia i keia mau mea hou e iauiaha nei a kona mau lima poewi i hana ai, oia kana i •hene aka malie iho ai no kona jke ana he mau makai no ke aupuni kekahi n kana mau manu i ki ai me na poka ahiu 0 kana mau ilio [bulu punahele 1 Inokiki aku a u + , Mahope iho o ka pau ana o kana ai ana, ua hui hou aku la ino ua Junia nei me kona hoa'ioha Kimo Hona, ia lakou hoi e kamailio ana no na hou oia kakahiak i, a ua eu nei hoi i komo pu aku . i iloko oia mau hookaau olc!o 'ike aoa no na

mea hou me ka maalea nui, a oia hoi ka ua Kin}o Houa ftei i ;kamailio mai ai i ua Junia tiei |ūo ka iaua wahi hana hoopau oia la. | A ina paha i ike mua ua | Kimo Hona nei, o keia no k;i jpuhi iaumilo no ke ale keia hoa. i'lohaona, ina ua puiwa kahi

keiki hoohei hipi o Kaleponi, ina ua ahiu kahi maou o kaula me keia mau olelo: Heaha ka kaua hana maikai o keia la? Manao au be ka kaua wahi hana.maikai loa . o keia la malalo o ka'u mau hopliio ana; no ka panai ana aku hoi i kau mau hana maikai no'u ma ahiahi nei, a e komo pu ana hoi ko'u ohana ma keia poloa! a*u no ke kaana pū ana hoi mToa mea maikai a pau e halawai mai ana ma keia wahi hana a kaua, pehea ia I kou manao e kuu hoa?

Ke apo aku nei au i keia manao ou, me ka nul no hoi o na hoolilo. , Mai nana oe no ia mea e kuu hoa'loha, oiai he mau kanaka kalepa waiwai like no kaūa e hik* ole al no hoi na hoolilo ? ke eauaani daīa, oiai, he mau wahi dala liilii wale no ia Ina e hiki ana ilaih. Nolaila, e fte!e oe e i kou ohana no ka hoomakaukau ana ia lakou iho i keia manawa, pela no hoi au no'u ilio mamua o kokakou hele rrj<? i ka holokaa.

Na keia mau olelo waipahe a ua Makaikiu Junia nei, ua ike iho la ua Kimo Hona nei he kanaka Paniolo waiwai maoli keia, a oia kana i huli ae ai a hooko nku la ike kauoha aua Junia nei, nana hoi 'i hoopiha aku i kona ohana keiki ame kana. wahine me ka hauōli no ka loaa ana ia lakou o ka imana wa mua loa o ka ike " 'ana aku i kekahi mau wahi nani e ae o ke kulanakauhale o Kikako. Aua Junia nei nae i hele aku ai a kauoha aku la i ka ona no ka hoolako ana mai ia lakou me elua kaa nunui ohua no ka lawe hoomakaika l '

ana hoi ma na wahi a pau ana e makemake ai, oia ka ka ona ] hote!e i hooko mai ai, aole i ! piha he ekolu hapaha bora mahope iho oia manawa. aia ua ! mau kaa nei eku ana ma kē i alo oua holele nei me ka ma- i kaukau no ka lawe ana aku i ka laua malihini no loko oke kuianakauhale hihipea o Kikiko a hao aku la na kalaiwa ika [aua hana no ka haie hoolulu o na kaa'hi, na paka a me na hale hoikeike. . t Aoleipan.