Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 55, 26 April 1893 — Na Luna Aupuni Kupono Ole. [ARTICLE]

Na Luna Aupuni Kupono Ole.

j I keia pule kein pule, e hoea mau j mal aua na loeo no ko kekahi man luna aupuni hoao a pekapeka maoli e kue i ke Aupunī Kuikawae ku nei, a ao niaoii aku aole e pono ke kumuhana hoohui aina me America Huīpula. Ua lohe maopopo mai makou, aia kekahi mau luna aupunī ma Maui, Kauai u ma Oahu nei no hoi e fcu nei me ka hookamani I makaokau e kumakaīa i ke aupuni. O na luna aupuni o keia aiuka, he mea pono e kipaku ia lakou maī ka oihana ae me ka hoohakalia ole, ina ia he kanaka maolī a ano lahui e ae, no ka mea aole e pono ke hookipa i nā kipi maloko o kahi hoomoana. A o ka poe e kipaku ia ana ma ia ano, aole he mea nana e ahewa. > — K.o Sprecl;els ītipuJ*alika. 0 ko kakou moku aupuni, mahope o ke kokoke aua e ili ka hookele ana a na aluka powa moanaa me aihue, a loaa hou mai, ua hoonoho ia na kanaka hoopono ma ka hoeuli, a hookele ia ka ihu no ke awa o ka hoohuiaina. A oiai e lele pauki ana i o a ianei mawaho o ke awa no ke kali i ka waapa pailaka, hokai ana kekahi ma ka-inoa o Spreckels a heao ana e hoohnli ia kakou e haalele i ke awa e pakele _ai, a e holo aku i kahi pouliuli a ike ole ia o ke kai i piha i na pohaku a me na kuaau, a i kapa ia Ko na Mahiko Kipuhalika emi loa o ka uku Paahana. 1 mea e haalele ai i ka olelo naue, be pouo e uinau heaha la kona mea i kueai i ka hoohuiaiua? Ko ka makee auei i na pono o ua kauaka Hawaii? Ko be aloha anei i ka hae Hawaii? Ko ka minamina anei i ka Moiwahiue? Aole, aole oia i makemake e hoihoi hou ae i ka Moiwahine i pau maluna o ka nohoalii. Ko ka ike lea ia i ka malama o na kauawai o Ameriba Huipuia i na paahaua. Ko ka hoopau ia o na kanawai kepa limahana. Ko ka hopohopo o pii 'na uku paahana malalo o ka hae Hoku me Kahakahaua, a emi iho ka ohi ana i napukamai ke Kulaokamaomao mai. Ua ike no kakou a pau i kona komo aua e lawelawe i ke aupuui i ka manawa o Kalakaua no kona pomaikai ponoi, ka hoohuli ana i ka Aha Kuhina o Kipikona e haawi aku i ka aina o Wailuku, ka umii ana ia Kalakaua e paa malalo o ka uoho aie ana iaia a kapaia ka Moi Kopaa o keia mau mokupuni. Malia paha ke upu akn nei

oia e kuai me ke dala i ka Ahaolelo e like me ka Ahaolelo aku la i pau, a e hookuu i na hana ino a me popopo e holo haunaele ina ia he mea e hooholo ia ai kana mau hila. Ke upu aku nei p Spreckles e lilo oia maoli ka Moi. la manawa, e hoopiha ia ana ka aina me na kanaka Asia, a lawe liilii aku i na hana mai na kanaka Hawaii aku a _me ka hoohaumia iho i na kaikamahine. Alaila e hoakikiua mai aua 0 lapaua i kana koi e like me ke kuikahi oka 1871, a heaha aua ka pane aka Eipuhalika ia mea. Heaha ana ka hopena, aole mea i ike. Ena hoaloha, mai hoolohe kakou i kana mau hoopahee olelo, aka e paa kakou a paa i ka kakou meai manao ai ahiki 1 ka wa ako kakou moku aupuni e komo ai iloko o ke awa palekana o ka hoohuiaina. Ke ole ia, e loohia paha auanei kakou ika ulia_poino,_e like me ka poe Eana i oleloia ma ka Esopa olelo nane. Maloko o kekahi kio wai ko lakou home noho, ao ko lakou alii, he laau apulu kahiko. Uluhua lakou iua alii lolo la, a noi aku lakou i ke akua nui ia īupita i alii hou. 0ko ke akua haawi mai no ia i manu nui Stork i alii no lakou. 0ka pau no ia o lakou i ka moni ia e kela manu. Pela no paha auanei kakou.