Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 67, 17 May 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ua ku mal ka mokuahi AuseteraUa i keia kakahiaka mai Kapalakīko maī. Ke lohelohe,la neī, e hookohu ia aku anao ,W. J. Kelokona I kīai awa rio Kahului. Ua hlu aku ka Alaiulani ia elwa mau kamahele makaikai lua pele ma ke kakahiaka onehinei. * * * . Ua hoolele ; aku ka Waila iu ekolu mau phua haole kolkoi o Molokai i kaponei ma~ke awa o Kaunakakai. Ua pau i ka hooknu iamal na pake i lawe la mai af e fca • Oeeanie mai Kina maī a hoomalu la oī ma Elahakaaulana, , He halawai ko ka Papa oia i ka hora ,3 o keia au|ria lā maloko o ko lakou keena halawai mau ma ke kuea o Mllilani. Ua hoohlkihiki aku ka moku pea Amelia no Kapalakiko i kala inehinei, i na kopaa Hawaii ho li,7$5 mau eke, no lakou ke kumukuai i kohoia he $35,325.16. Ma ka la inehmēi, ua kono ia mai ka Lunakaoawai Kiekie o ke aupuni e ke Komisina J, H. Blount. Ma fce kakahiaka, a mahope iho o ka aina awakea namanawa a Jauā ī halawai ai. -Ma ka home nohooiwi ma Kapiolani Paka, i ka po o ka la 14 aku nei o Mei, ua hanau mal na Mrs. Abīgaila Kuaihelanī Campbell, wahine & ka ona miliona o Lahaina, he kaikamahine. Ke kokoke aku la © paa ka hale pakulhou i ka Hale Waihona o na mea kahiko o ke Kula o Kamehameha. Aia ke hoohana ia uei na limahana he kanakoiu paha ka nui o na ano hanalima akamai. Ua hoohoīo ka' Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Oahu nel, ua pololei ke kahunapule o Kaumakapili, nolaiīa, aole oia i hoopaaipunī; o ka aoao 1 haule kai hoopunipuni. Ua kau i kapua kaauwaa panana ole. Ua kuikui puupuu lima ke komisina o ka Buro Ululaau a me ku haole kanu laau o ka pa hooulu laau o ke aupuni ma Pawaa i ka -Poalua nei, a ua ku no a kn kekahi i kekahi. Ua ulu mai keia mamuli o ka hoihoī ole o ka mea kanu laau I ko komisina, E holo aku ana ka mokuahi misīonarl Hokuao no na mokupuni lehulehu o Kilipaki mawaena o na ia 3 a me 12 o lune aeuei. A nolaila, ina he.mau leta±a na makamakaame na hoalohaona misxonari e noho mal la i kela mau moknpuni liilii, alaila e hoouna e mai l Honolulu nei mamua ae o kela- manawa.

Ua koho īho ka hul waapa Malala he komite ekolu lala, no lakou na inoa *W. C. Parke, A. *W. Wilder a me AIex. Lyle e heīe aku e hui a e kaka me ke komīle oka hui waapa Healani no kahooholo ana i ka manawa o ulele heihei waapa ai laua i keia mua iho. Ua kahea ia ka hīhia laihīla a ke aupuni kue !a G. C- Kenyon i ka auina la Poaiua nei, a ua hoole na loio i ka ninaninau ana. Nolaila, ua waiho la keia hlhia laihila no ke kau kiure, a me he la e hookolokolo ia ana no paha i keia kau kiure, no ka mea aole i pau ke kau. He heihei waapa ke malama ia ana maloko nei o ke awa o Honolula mawaena o na waapa o na mokukaua Bosetoua a me Adams ke hiki aku i ka la hanau o ka Moiwahine f Victoria, ola hoi kela Poakolu ae Mei 24. Aole e ole kalilo o keia heihei i mea hooleaiea i ka lehulej hu a pnu, < ! Ma ka ieta ake Komisina Amerika ī hoolaha ia ae ma na nupepa namu <» keia o keia kulanakauhale i ike ia iho ai kekahi manao e i ana, “Aole loa e komo mai o Amerika e kokuu īnu e ulu mai aua he haunaeie kuloko iloko o keia aupuni, koe wale no ka hoomalu ana i kona poe kanaka. Ua ku mal ka mokuahi “Kinau” i keia kakahiaka Peakolu, mai na awa mai o na mokupuni o Hawaii a me Madī, me 41 mau ohua kapena, 76 maa ohna onekī, a me ua ukana fae 10,325 mau eke kopaa, 251 mau eke uala, 32 mau eke kulīna, 12 mau pahu poī, 262 mau paha hala kahikī, 50 kukaa ili pipi, 21 mau. paaa, 1 lio ame 160 puolo huikau.