Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 168, 14 November 1893 — He Moolelo Hawaii [ARTICLE]

He Moolelo Hawaii

I ka makaMki 1795, lloko p -Mei, 0 Kaolua la I ko Maui olelo ana, alaila, liolo mai la o Kamehameha a pae.ma Waikiki, ā auhee . āku la o Kalanikupule, a ma Nauanu i hoouka ia ai ke kaua e Kalanikupule a me ko -Oahu poe koa kaua imua o Kamehameha, a auhee aku ko Oahu poe a me Kalanikupule, a lilo o Oahu ia Kamehameha. O ka pani ana. ia o na mokn a pau i ka na’i'ia e Kamehameha, koe nae o KauaL Ua kapaia ia kauaana, o ke kaua i Nuuanu, o Kauwaupali kekahi Inoa. Ina la hope oia makahiki no, holo aku la o Kamehameha i Kauai, me ka manao e kaua, aka, iaia ma ke kai o Kaieiewaho, ua halawai oia a me kona poe auwaa kāua me ka makani ino noi, a ua nui na auwaa 1 make, a aole e hiki ia lakou ke holo hou aku imua, a ua hoi okoa mai o Kamehameha i Oahu. Kaua ehiku, oiake kaua i Elaipalaoa. I ka malama o Augate, i ka M. H. 1796 ae, kipi iho la kekahi alii i ke aupuni, o Namakeha kona inoa, ma Hamakua, Hawaii. A ua hoouna ia mai la kekahi elele mailaila mai i o Kamehameha la. A lohe o Kamehameha, alaila, hoi aku la ola a loaa o Namakeha ma Hilo, a hoouka ia ke kaua ma Kaipalaoa, a make o Namakeha ia Kamehameha. O keia ko Kamehameha enemi hope loa i kaua ai. Nn kekahi moku i ku mai ma Ho- . nuaula, MauL Mahope iho o kela kaua kaulana o ke paul wai o lao ma Wailuku, Maui, i ka makahiki 1799, ua ku raa Honuaula kekahi moku Amerifca, o Elenola ka inoa, kapena Metcalf, o Olehana kekahl ma ua moku la. A hok) nui mai la no hoi ko uka poe i ka moku e kuai ai i na mea ai a me mea e . ae, aloaa mai la !a lakou ka kao, ke kui, : ke kahi, keamaui, a he nui wale aku,

aole a lakou mau hana hoohaumia e like me Kapena Kuke. A hiki aku la ka lohe i kekahl mau alii ma Olowalu, o Kalola a me Kaopuiki kana kane> ua ku mal he moku ma Houuaula, makemake iho ia o Kaopuikl e holo i Honuaula e ike ai i ua moku la. Alaila, holo io aku la no ia a hiki i Honuaula, aole nae oia i holo a pii ilana o ka mokn, aka, ua. pae no ia mauka. Ika po aha iho, holo aku la oia ī kai me kona mau hoa, a ike oia ika . waapa e lana ana no mahope oka moku, ua nakinaki ia a paa, a ua pau loa ko ka moku poe 1 ka moe. Alaila, hooholo ih* la lakoa e aihue ika waapa, a hookokoke aku ! la lakou ika moku, a okl iho la i ke kaula o ka waapa, a lawe nui aku la me ka ike ole mai oko ka moku poe. O ke kiai hoi o ka waapa, ua moe loa. A mamao loa lakoa, ala ae la ke kiai waapa, a ike oia I kona poino, alaila, kahea aku la ia i fco lakou poe, aole i lōhe mai. ; Lalau mai la o Kaopuiki iua haole ia a pepehl iho la lakou iaia a make. A lawe aku la lakou ika waapa a na paii kahakai a Alaloloa, wawahi iho la lakou, a lawe aku la lakou me ka olioli nul ika hao a me ke kui i mea makau, a i kui hoohou, a pela aku. A hoi mai la lakou I Olowalu me ka hauoli nul no ia maa mea alakou i aihue ai. C Aoleipau.) i■■ » ' —