Ahailono o ka Lahui, Volume I, Number 12, 23 January 1890 — Page 1

Page PDF (1.05 MB)

 

THE NATIONAL HERALD

Ka Ahailono a ka Lahui

 

Vol. I. Honolulu, January 24, 1890. No. 13.

 

THE NATIONAL HERALD.

 

Is printed and Published for the Proprietors every afternoon (Sundays, excepted), by the
Elele Publishing Co.

 

Office No. 63 King St., Honolulu, H.I.

 

SUBSCRIPTIONS TO
The National Herald: 25cts. A month.
All advertisements must be handed in by 12 M if inserted the same day.

 

By order of the proprietors of

THE NATIONAL HERALD.

-------------------

 

Hooheno no na Moho Aoao Lahui.

 

                        Kaulana mai nei o Tome Luka,

                        O ka Moho liona Helu Eha,

                        Hui ae Wilikoki Wiliahiu,

                        O ka Moho kaulana Hleu Elima,

                        Elima oukou e kaulana nei,

                        Bila Kamaki Helu Elua,

A.    Makuisa Helu Ekolu,

Ailuene Buki Helu Ekahi,

Haina ka puana i lohe ia .

Ua paka na Moho a ka Lahui.

                                    AHAILONO.

------------------------------------

 

Kela a me Keia.

 

 

            He halawai ka ka Hui Mekanika i keia po.

 

            Aia ka Bana i ka Hotele i keia ahiahi.

 

            Ua make mai nei ma Kapalakiko ka wahine a Mr. W.H. Diamond.

 

            Ua make ma Nu Ioka ka makuakane o Mr. N. S. Sachs, o keia kulanakauhale.

            Pioo na hemolele i ka moho alii C.J. Makate, no ke kinipopo ia ka o ka lapule.

 

            He halawai ka na Moho o ka Lahui ma Kakaako i keia auina la hora 4.

 

            Owai keia liona e kapa ia nei? Mea ae no o ka nona. Kai no hoi o Tome Luka, ka moho o ka Apana Eha.

 

            E hoea mai ana ka hui hana keaka iloko o keia mau ia iho, mai na aina mamao mai.

 

            E hoolele ana ke ahi a na keiki o ka Aina Pua i keia ahoaho makai o Ainahou, hora 7:30.

 

            Ua hoi mai nei ka moi o ke Kaaahi, B.F. Dilinahama, ma ka Alameda o nehinei.

 

            Ua hala aku ka Iwalani no Lahaina, a me Hamakua i ka hora 10 nei.

 

            O ka mahimahi o na Kona ko ka hora 10 a.m. o ka la apopo.

 

            He 42 mau eke leta a ka Alameda i lawe mai no ka Hale Leta nui o Honolulu.

 

            Ua haalele iho ka Alameda ia Honolulu nei no na Panalaau o ka Hema, i ka hora 2 o ka wanaao nei.

 

            Ua huli hoi aku nei no na panalaau 1 ekahi o na hoa o kela keaka Elepani ma ka Alameda o nehinei.

 

            Aia ma ka nupepa Bee o Wasinetona ka leta a R.W. Wilikoki ia C.C. Moreka, a me kana pane ia Wilikoki.

 

            O ka waiwai io o na waiwai i hoouna ia mai ia kakou nei mai Kapalakiko mai iloko o ka mahina o Dekemaba aku nei, he $345,100.

 

            Mai poina e na makamaka i ka hele e hoopaa i ko oukou mau inoa imua o ka Papa Nana Koho Balota.

 

            A hiki mai i ka Poakahi nei, o ka huina o ka huina o ka poe i hoopaa i ko lakou mau inoa ma ka Apana Ekolu, he 108, aole nae i pau ka manawa. E eleu mai!

 

            Ma ka Alameda o nehinei i loaa hou mai ai na dala gula no ka Banako o Bihopa ma he $50,000. A oiai no a hoea mai he $100,000 ma ke dala gula no.

 

            Aia i Wasinetona ka Loio Kuhina Akepoka i keia mau la, i holo aku nei ka ilaila no ka hoomaopopo i ka waea olelo hoomoe moana, pela ae ana hoi ka nupepa aupuni o keia kakahiaka.

 

 

Halawai Makaainana ohohia nui ma Moanalua.

 

            I ke ahiahi nei ua malama ia he halawai o ka aoao Lahui maloko o ka luakini hoole Pope.

            Ua hoomalu ia ka halawai e Mr. S.K. malao, a o Mr. J.K. Malao, ke kakauolelo.

            Ua hele no hoi a piha-u ka hale i na kanaka mai loko a waho iho o ka hale.

            Ua kahea ia ka Moho kaulana ka Hon. R.W. Wilikoki, a mamua o kona pahola ana mai i na olelo, ua ne-i a nakolokolo ae la ka hale i na leo piha hauoli o ke ohohia nui. Ua hoakaka mai la oia, i ke kulana o ka hooponopono aupuni o keia au, a me ka hoao ana hoi o kekahi poe kanaka Hawaii e kokua aku i keia poe i hoao a e hoao hou nei e kumakaia i ka lahui Hawaii.

            Nui ke ohohia ia o na olelo a ka Moho R. W. Wilikoki. Ua hookuu ia na hana me ka maluhia; ua hoi aku kela a me keia me ka piha hauoli i ka lohe ana i ka leo o ka lakou moho, a ka lahui hoi e ohohia nui nei. Wilikoki ka best!

--------------------------

 

KA MOOLELO O

Daiolena.

----------

 

            Pela anei wahi a Ale Miano.

            Ae, wahi a Dedula.

            Pela no o ka aoao nona ka lio Keokeo, o Ka Pua Lilia Wai no ia a me ko kauwa wahine, a o kekahi aoao, oia no ka aoao o ko kane aloha ole, nolaila au e nana loihi nei, a ke ike maopopo nei au i ka ikaika a me ka wiwo ole o kela wahine opio nona ka inoa o Ka Pua Lilia Wai.

            Pela io anei? wahi a Ale Miano me na waimaka e hiolo makawalu ana, i na o ka oiaio kau e hoike mai la, alaila, pehea auanei la ko kaua pono, e nana aku no anei kaua pela, a i ole e hele anei kaua e kokua i ko kaua mau hoahele.

            Manao au o ka maikai loa aku o keia mau hana a kakou penei no ia, a e nana pono ae oe ia’u a me au kauwa, no ka mea, ina wau e komo koke ole ana e kokua i kela mau mea, alaila, e loihi loa ana kela kaua, no ka mea, he nui a lehulehu na koa holoholona ma kela aoao mai, a he elua wale no ma keia aoao aku, aole nae o’u kanalua ana no Ka Pua Liha Wai, no ka mea, ma ko’u ike aku iaia i keia wa, he oi pakela aku kona makaukau a ikaika lua ole ma ke kana ana, me he mea ala, he elima ka avelike e make mai la iaia iloko o ke sedona hookahi, nolaila, i mea e hoopokole ia ai o ka luhi e ae mai oe ia’u e hele ae au e kokua ia lauala.

            Akaaku la o Ale Miano me ka pane ana aku, e awiwi oe a hoi hou mai ia’u, no ka mea, he makau au i ka elepani o ka lewa nei.

            I ka pau ana no o keia mau hua olelo a Ale Miano, o ka wa koke no ia o ka luahine Deduma 1 nalo aku ai a he imo ana no ka maka, haukawewe ana ka pahikaua a ua luahine ala ma luna o ka ili nana o ka liona, a o kona hoomaka koke aku la no ia e luku i na liona me he mea ala he mauu maloo e holapu ia ana e ke ahi enaean ka hele huhu o ke ahi me ka momoku i kau a mea o ka ikaika lua ole o ua luahine ala.

            He kaua haha nui keia i ike ole ia e Ka Pua Lilio Wai mamua, me kona maopopo mua ole o aupuni liona keia, ka makamua hoi o na aupuni kupua o Meleki.

            Ke nana aku la noi hoi na Pua Lilia Wai ala i na liona, ua like me ka ululaau ka nui hewahewa hiki ole ke helu ia, a ma kahi hoi ana e ku ana, he mauna nui o na ahua liona e ahu mokaki ana ua pau i ka make, nui no ka make, a nui no ka hiki hou mai.

            Maanei e waiho kana e ka mea heluhelu i ke kamailio ana no Ka Pua Lilia Wai a me Deduma, aia hoi lakou a pau ke lulumi ala i ka io o ka liona, a e nana ae kaua no ka kaua Ale Miano.

            Oiai o Ale Miano e hoolai malie ana i ka lewa me kona manao ole ae e halawai mai ana me ia kekahi mau ulia poino, aka, mamua ae nae o kona manao ana ua pono kona noho ana, aia hoi, me he makani aheahe ala i pa mai ma ka ilikai, ike aku la oia i kekahi mau aeko nui e lele mai ana a maluna iho ona e noho ana kekahi keiki opio ui, ua kahiko ia oia me kekahi o na lole nani loa o ke aupuni kupua o Meleki, a he pahikaua ma kona aoao, a ma kona a-i ehiku lei alii, a ma kona poo, he papale hulu manu Momila Ulaula.

            Ma ke kilohi ana i kona mau helehelena mai luna a lalo, he nani lua ole kona, he maemae a ku i kau wahi o ka hoohihi ke kilohi pono aku i kona mau helehelena, he kulana kilakila a nani.

 

------------------------------

ALLEN & ROBINSON.

            Na Mea Hoolako i na ano Papa a pau na Pena, Aila, Kui, a me na Lako kukulu hale o na ano a pau. Malalai ka lanahu maikai loa. Departure Bay.

                        Mei-1y 12

                             

Olelo Hoolaha.

 

            Mamuli o ko’u hookohu kupono ia ana mai i Agena no ka Moiwahine, ke kauoha ia aku nei na mea a pau e noho hoolimalima ana maluna o na Aina me na Pa Hale, a i hiki mai ka wa kupono e hookaa ai i ko lakou uku hoolimalima e loaa no au ia lakou ma ka Hale Akala, Pa Alii.

                                                            H.C. ULUKOU,

                                                            Agena no ka Moiwahine.

Dekemaba, 28, 1889.                                                   Dec28-1m.

 

 

KEENA HOOLIMALIMA LIMAHANA PAKE.

 

            Ke pahola aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho i ka lohe imua o ka lehulehu, ua wehe ae nei oia he “Keena Hoolako Limahana Pake” ma ka Helu 37 alanui Moi. E lawa no i na hana aelike no ke kamana ana a ne ka hana pena hale a pela hoi me na aelike no ke kukulu hale ana a me pena ana etc. E hooko ia no na kauoha i na Pake.

            Mutuala Telefone 385. Aohe auhau no ka imi ana aku i na kauwa hana. Keena Oihana, aia ma ka hale hana o Lack Lung Chung.

            June8-1m.                                LEE CHU.

 

Olelo Hoolaha.

 

Ke hoike ia aku nei ka lohe imua o na kanaka a pau, ma keia ua malama ia ma ka la 30 o Dekemaba 1889 he halawai a na poe mea kuleana o ka Hui Pakipika Hawaii Hoomoe Uwea Olelo, ma ke keena o E.O. Hall & Son, kaupalena ia, Honolulu, a ma ia halawai ana au ua koho ia e na poe mea kuleana la e apono e lawe mai i ka palapala hoohui i haawi ia mai ia lakou malalo o ka inoa hui, “Ka Hui Hawaii Pakipika, Hoomoe Uwea Olelo,” ma ka la 15 o Novemaba 1889, a malalo o na palapala hoohui la na hoohui ia ae la ka hui a koho ia hoi na luna nui:

J. Sherman Bartholomew o Honolulu, Peresidena.

Hon. Edgar Crow Baker, M.P. o Victoria, B.C., Hope Peresidena.

E.O. White o Honolulu, Kakauolelo.

Frank Dudley o Niagara Falls, N.Y., Puuku.

Wm. W. Hall o Honolulu, Luna Hooia.

Ke hoike hou ia aku nei ka lohe mamuli o na olelo a ua palapala hoohui la,
“Aole ke ili ponoi maluna o kekahi mea kuleana na aie o ka Hui, no ka huina i oi aku mamua o ka mea e kau ia ana maluna o ka mahele a mau mahele paha i kuleana ia e ia.

                                                E.O. WHITE.

Jan4—1m                                             Kakauolelo.

 

PUBLIC NOTICE!

PUBLIC NOTICE IS HEREBY GIVEN, according to the Constitution, By-Laws and a Resolution passed by the HUI LAND OF WAIMEA, (owners of the Ahupuaa of Waimea) Waialua, Island of Oahu, that its Constitution and By-laws should take effect on the FIRST DAY OF JANUARY A.D. 1890.

            All persons are hereby requested that have no interests in the HUI LAND OF WAIMEA to take their animals now running on said land—from the said land within thirty days from the date hereof. And all animals that are trespassing on said Ahupuaa of Waimea after thirty days notice, it will be understood that they are stray animals, and each animal will be charged a the rate of $1 per head, or else be impounded. And all animals running on said land, not branded, are the Hui’s own property.

                                                      P. MAHAULU,

                  President and Manager of the Hui Land of Waimea.

                  Waialua, Dec. 20, 1889.           Dec—1m*

 

Olelo Hoolaha.

KE hoike ia aku nei ma ke akea a i kulike ai hoi me ke kumukanawai, na kula a me kekahi Olelo Hooholo i hooholo ia ai e ke HUI AINA O WAIMEA, (no lakou hoi ke Ahupuaa o Waimea) Waialua, mokupuni o Oahu, e hoomana i ko lakou Kumukanawai a me na Rula ma ka la mua o Ianuari e hiki mai ana M.H. 1890. Ke kauoha ia aku nei na mea a pau i loaa ole ke kuleana iloko o ka AINA HUI O WAIMEA e lawe i ko lakou mau holoholona a pau e hele ana maluna o na aina la, iloko o na la he kanakolu mai keia la aku A o na holoholona kuleana ole a pau i ike ia e hele ana maluna o ke Ahupuaa o Waimea mahope iho o ka hala ana o na la he kanakolu, e manao ia he mau holoholona hele hewa lakou, e hopu ia a e koi ia i hookahi dala no ke poo, a i ole e lawe ia i ka Pa Aupuni, a e na holoholona a pau i kuni ole ia i ka hao, e manao ia no ka Hui ponoi no ia mau holoholona.

                                                      P. MAHAULU,

                  Peresidena a Luna Nui o ka Hui Aina Ahupuaa o Waimea.

                  Waialua, Dec. 20, 1889.           Dec28—1m*