Ahailono o ka Lahui, Volume I, Number 13, 24 January 1890 — Page 1

Page PDF (995.93 KB)

 

THE NATIONAL HERALD

Ka Ahailono a ka Lahui

 

Vol. I. Honolulu, January 24, 1890. No. 13.

 

THE NATIONAL HERALD.

 

Is printed and Published for the Proprietors every afternoon (Sundays, excepted), by the
Elele Publishing Co.

 

Office No. 63 King St., Honolulu, H.I.

 

SUBSCRIPTIONS TO
The National Herald: 25cts. A month.
All advertisements must be handed in by 12 M if inserted the same day.

 

By order of the proprietors of

THE NATIONAL HERALD.

-------------------

 

Hooheno no na Moho Aoao Lahui.

 

                        Kaulana mai nei o Tome Luka,

                        O ka Moho liona Helu Eha,

                        Hui ae Wilikoki Wiliahiu,

                        O ka Moho kaulana Hleu Elima,

                        Elima oukou e kaulana nei,

                        Bila Kamaki Helu Elua,

A.    Makuisa Helu Ekolu,

Ailuene Buki Helu Ekahi,

Haina ka puana i lohe ia .

Ua paka na Moho a ka Lahui.

                                    AHAILONO.

------------------------------------

 

Kela a me Keia.

 

 

            He halawai ka ka Hui Mekanika i keia po.

 

            Aia ka Bana i ka Hotele i keia ahiahi.

 

            Ua make mai nei ma Kapalakiko ka wahine a Mr. W.H. Diamond.

 

            He pane ka Akepoka V.V. ia Akoni Rosa ma ka Buletina o nehinei.

            Ua make mai nei o Ademarala Fisquet, o ke Aumoku Kaua Farani.

 

            E holo aku ana ke kuna Kawailani no na awa o Hawaii i keia auina la.

 

            E noho ana ke kiura hui o ka Aha Kiekie i keia Poakahi ae, hora 10 a.m.

 

            Ua hala aku ka Moi i ka hora 10 nei maluna o ka mahimahi o na Kona, no Kona i Kailua.

 

            Na ka Rev. H.H. Pareka i mare ia Mr. Henry A. Juen me Miss Mary A. Rawson ma ka la i nehinei.

 

            E loaa no na kope o na kanawai i hoohui ia ma ka olelo Hawaii, ma ke Keena Kalaiaina no ka $5.00.

 

            Ua kapa mai kahi “Paeaina” o nehinei i na kanaka i ka naaupo, no ko lakou hoolohe ole aku ka i kana au hoohulihuli ana. Hai—lo!

 

            Ua kipa mai ka Liona o ka Apana Eha, MR. Tome Luka, ma ko makou keena nei, a o kona mau no hoi o ke ohohia ke ike mai i ke hoa.   

 

            Aia i Bosetona kela keiki a Kapena Balaama i keia wa kahi i a’o ai i ke kaha kii, a na mahalo nui loa ia oia no kona akamai ma ia oihana.

 

            E haiolelo ana ka moho R.W. Wilikoki, Tome Luka a me kekahi mau moho e ae o ka aoao Lahui ma ka Makeke, i ka hora 4 auina la apopo.

 

            E holo aku ana ka mokuahi Lehua i keia auina la me ke kaaahi no Olowalu, Maui, a me kekahi mau enegini e ae, mai ka hale hana hao akuo Ulakoheo.

 

            Ua loaa mai nei ia kapena R.P. Waipa, he makana mai ia mai a Mr. Theo. H. Davies mai, no kona kupaa ana ka ma ka la 30 o Iulai i hala iho nei. Laki oe!

 

            Pipio lua ka hoi ka lele ana a ke ahi a na Pake i ka po nei. Hai—a!

 

            A i makemake oe e ike mau i na mea hou kalai pili aupuni ma ka aoao o ka Lahui, e lawe i ka nupepa KA AHAILONO A KA LAHUI, he hapaha wale no ko ka mahina.

           

            Ua kau ae ka lunahoomalu o ka papa nana o ka poe i kupono i ke koho balota o ka Apana Ekahi, i ka papa inoa o ka poe koho balota, mawaho iho o kahi koho ma Pawaa.

 

            He 81 ka nui o na manu iheekelo i hoouna ia aku nei e Mr. HM. Wini no Fiji. Olioli ka na poe o laila i ka loaa ana aku nei o keia ano manu malaila, pau na enuhe i ka ai ia.

           

            Ma ka luakini o Sana Anaru i ke ahiahi nei, ua hoohui ia ma ka berita menolelel o ka mare o ka Rev. Alekanedero Makinikoki, o Mr. R.B Benham me Miss Annie Kahawalu Dowsett.

 

            Ua ku ae ma Kapalakiko i ka la 9 iho nei o Ianuari ka mokuahi City of Pekin, a o ka piha ana hoi ia o ke kanaono o kana huakai mai Iokohama a Kapalakiko.

 

            Ua hoopai ia o maika, Ohia, Kamiki a me Kalama i ka Aha Hoomalu i nehinei no ka hoeha ana i kekahi Pukiki, he $67.20 ke hui ia me na koina. Nui nui paha Samsu ea!

 

            Ua lohe hou mai nei makou, aole ka e koho ana kekahi poe o ka aoao hoomaemae o ka Apana Elima ia Kale Aki, no ke kumu he hapa aina Pua ka oia. Kupanaha no ka hoi!

 

            O ka mokukaua Amerika @@@@@ ke hoouna ia mai ana no ke kiai ana i ka maluhia o na panalaau o Amerika ma ka moana Pakipika nei. He 10 ona mau pukuniahi, a he 8,400 tona kona nui.

           

            He halawai Aoao Lahui ko keia ahiahi ma Holokahana, hora 7. Na ka Moho R.W. Wilikoki e haawi mai ana i na olelo loea o ke kahua mokomoko holo balota, a e hiki pu ae ana paha ka Liona o ka Apana Eha malaila.

 

            Ke kukala leo nui mai nei na Luna nana koho balota o na Apana Koho i na poe i koe aole i hele aku imua o lakou no ka hoopaa ana i ko lakou mau inoa no keia kau koho balota. E wiki e na hoa i koe, mai hoopanee o loaa ole auanei ko oukou mana koho!

 

KA MOOLELO O NA

ALII O SEKOTIA

 

I ke au o ka Moi Edewada o

Beritania i ka M.H. 1296.

-------------

            A nolaila, heaha la hoi nei kino wailua heaha la hoi nei kino wailua hoopahaohao? Ke ike aku la oia aole i oi aku ke oiai o ka malamalama o na hoku mamua o kona aahu lalahi aiai e aahu ana, a e pulelo ana hoi iloko o ka lewa.

            Ua ku malie iho la kona puuwai a oni kapalili ae la, aia no ua mea kino la ke nee mai ia imua. A no ka hele o kona noonoo a punia uluku loa, hooho ae la ia , “O Mariona!” A holo aku la oia imua, me he mea la e holo aku ana oia a puliki aku iaia. Aka, ua nalohia aku la ua mea kino la. A haule iho la oia iluna o ka henua me ka pane leo ole.

            “He wahahee!” i hooho ae ai oia, mahope iho o ka hoi hou ana mai o ka malamalama ao kanaka iloko o na , “he akakinowailua wale no kela i oili aku mailoko ponoi aku o ko’u noonoo ana.”

            Aole loa e holo aku ka uhane maemae o Mariona mai ia’u aku, oiai ua nui kuu aloha iaia. Aole paha ia pela e papalua mai ai hoi i ko’u ehaeha.

            Aka, e hele aku ana i ou la e ka wahine a’u i aloha ai! Wahi ana i hooho ae ai, “a oia ka maha. Oluolu io maoli no me ka maalili maikai ka manaolana o ke kanaka karistiano!”

            O kana mau huaolelo ia , o kaha mau noonoo ana hoi, a hiki wale i ke anuanu huihui a ke kiu noho wao a me ka malu, hiluhi, i o-u iho ai i na omamaka ana a kona mau noonoo a haule aku la oia me Niolopua.

            Iaia hoi i ala ae ai e ole hala ana na waha o na manu maluna ae ona; a ua piha kahaha loa hoi oia i kona ike ana iho ua hoouhi ia iho oia me kekahi kihei.

            I kona kiola ana ae ia mea, aia hoi ike aku la oia ia Eduwina e noho mai ana ma kona mau wawae, a pane ae la.

            “Ea, nau paha nei kihei i hoouhi mai nei maluna o’u, e kuu hoahanau maikai; aka pehea la au i loaa mai nei ia oe?”

            Ua nalowale oe mai a’u mai i ka wanana iho nei a ua loaa iho nei hoi oe ia’u e moe ana malalo o na kipulu ana a ke kiu.

            “Aole anei he mea e ae i maau hele mai nei i keia po iho la?” i ninau mai ai o Walaka, a ua pili hoi ia ninau ana i hoohuoi mai ai imua o Eduwina no ke kinowailua ana i ike ai.

            Aole au i ike i kahi mea. Ua pauhia loa kela poe i ka hiamoe a’u i haalele aku nei.

            Hoomaka iho la o Walaka e hoomaopopo, ua umii paa ia kona mau noonoo ana malalo o na hoopoluluhi ana a kekahi moeuhane.

            Nolaila, aole oia i pane hou mai a huli hoi aku la oia no kahi hoomoana. I kona ike ua makaukau na mea a pau, ua lawe ae la no hoi oia i kona wahi ma ka huakai; alaila, hele aku la lakou me ka hauoli o na mea a pau, me ke awawa o Barochan.

            I ke ahiahi ana iho ua hoea aku la lakou ma kahi e hiki ai ke kau aku maluna o na moku a holo aku no ka mokupuni o Bute. He huakai hele nei i pono ke hana ia iloko o ka hapalua o ka manawa i pau wale ia lakou; mamuli wale no o na nonoi a ka Lede Ma e loaa ona mau hoomaha loihi ana, a i ae ia aku hoi ia manao ona e na lede e ae, me ka hoihoi ole, o ia ku kumu o ke kaulua ana.

                                                            Aole i pau.

 

 

            J.H. BARENABA

            He Loio a he mea Kakaolelo ma ke Kanawai. Ma ke kihi e na Alanui Moi & Betels, ma na keena maluna                            apr.13—3ms

 

ALLEN & ROBINSON.

Na Mea Hoolako i na ano Papa a pau na Pena, Aila, Kui, a me na Lako kukulu hale o na ano a pau. Malalai ka lanaha maikai loa. Departure Bay.

            mei – 1y 12

 

Olelo Hoolaha.

 

            Mamuli o ko’u hookohu kupono ia ana mai i Agena no ka Moiwahine, ke kauoha ia aku nei na mea a pau e noho hoolimalima ana maluna o na Aina me na Pa Hale, a i hiki mai ka wa kupono e hookaa ai i ko lakou uku hoolimalima e loaa no au ia lakou ma ka Hale Akala, Pa Alii.

                                                            H.C. ULUKOU,

                                                            Agena no ka Moiwahine.

Dekemaba, 28, 1889.                                                   Dec28-1m.

 

KEENA HOOLIMALIMA LIMAHANA PAKE.

 

            Ke pahola aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho i ka lohe imua o ka lehulehu, ua wehe ae nei oia he “Keena Hoolako Limahana Pake” ma ka Helu 37 alanui Moi. E lawa no i na hana aelike no ke kamana ana a ne ka hana pena hale a pela hoi me na aelike no ke kukulu hale ana a me pena ana etc. E hooko ia no na kauoha i na Pake.

            Mutuala Telefone 385. Aohe auhau no ka imi ana aku i na kauwa hana. Keena Oihana, aia ma ka hale hana o Lack Lung Chung.

            June8-1m.                                LEE CHU.

 

Olelo Hoolaha.

 

Ke hoike ia aku nei ka lohe imua o na kanaka a pau, ma keia ua malama ia ma ka la 30 o Dekemaba 1889 he halawai a na poe mea kuleana o ka Hui Pakipika Hawaii Hoomoe Uwea Olelo, ma ke keena o E.O. Hall & Son, kaupalena ia, Honolulu, a ma ia halawai ana au ua koho ia e na poe mea kuleana la e apono e lawe mai i ka palapala hoohui i haawi ia mai ia lakou malalo o ka inoa hui, “Ka Hui Hawaii Pakipika, Hoomoe Uwea Olelo,” ma ka la 15 o Novemaba 1889, a malalo o na palapala hoohui la na hoohui ia ae la ka hui a koho ia hoi na luna nui:

J. Sherman Bartholomew o Honolulu, Peresidena.

Hon. Edgar Crow Baker, M.P. o Victoria, B.C., Hope Peresidena.

E.O. White o Honolulu, Kakauolelo.

Frank Dudley o Niagara Falls, N.Y., Puuku.

Wm. W. Hall o Honolulu, Luna Hooia.

Ke hoike hou ia aku nei ka lohe mamuli o na olelo a ua palapala hoohui la,
“Aole ke ili ponoi maluna o kekahi mea kuleana na aie o ka Hui, no ka huina i oi aku mamua o ka mea e kau ia ana maluna o ka mahele a mau mahele paha i kuleana ia e ia.

                                                E.O. WHITE.

Jan4—1m                                             Kakauolelo.

 

 

PUBLIC NOTICE!

PUBLIC NOTICE IS HEREBY GIVEN, according to the Constitution, By-Laws and a Resolution passed by the HUI LAND OF WAIMEA, (owners of the Ahupuaa of Waimea) Waialua, Island of Oahu, that its Constitution and By-laws should take effect on the FIRST DAY OF JANUARY A.D. 1890.

            All persons are hereby requested that have no interests in the HUI LAND OF WAIMEA to take their animals now running on said land—from the said land within thirty days from the date hereof. And all animals that are trespassing on said Ahupuaa of Waimea after thirty days notice, it will be understood that they are stray animals, and each animal will be charged a the rate of $1 per head, or else be impounded. And all animals running on said land, not branded, are the Hui’s own property.

                                                      P. MAHAULU,

                  President and Manager of the Hui Land of Waimea.

                  Waialua, Dec. 20, 1889.           Dec—1m*

 

Olelo Hoolaha.

KE hoike ia aku nei ma ke akea a i kulike ai hoi me ke kumukanawai, na kula a me kekahi Olelo Hooholo i hooholo ia ai e ke HUI AINA O WAIMEA, (no lakou hoi ke Ahupuaa o Waimea) Waialua, mokupuni o Oahu, e hoomana i ko lakou Kumukanawai a me na Rula ma ka la mua o Ianuari e hiki mai ana M.H. 1890. Ke kauoha ia aku nei na mea a pau i loaa ole ke kuleana iloko o ka AINA HUI O WAIMEA e lawe i ko lakou mau holoholona a pau e hele ana maluna o na aina la, iloko o na la he kanakolu mai keia la aku A o na holoholona kuleana ole a pau i ike ia e hele ana maluna o ke Ahupuaa o Waimea mahope iho o ka hala ana o na la he kanakolu, e manao ia he mau holoholona hele hewa lakou, e hopu ia a e koi ia i hookahi dala no ke poo, a i ole e lawe ia i ka Pa Aupuni, a e na holoholona a pau i kuni ole ia i ka hao, e manao ia no ka Hui ponoi no ia mau holoholona.

                                                      P. MAHAULU,

                  Peresidena a Luna Nui o ka Hui Aina Ahupuaa o Waimea.

                  Waialua, Dec. 20, 1889.           Dec28—1m*