Ke Au Okoa, Volume V, Number 28, 28 October 1869 — Ka Laina Mokumahu mawaena o Kapalakiko a me Auseteralia. [ARTICLE]

Ka Laina Mokumahu mawaena o Kapalakiko a me Auseteralia.

Ke muu nei no tno makou ua manaoiopaa, c hu-a mai ana na alo poipu o keia inouna Pnkipika me na ku-o nomo ana a nn huila o na mokumalm, i keia mau la aku ; a e ume ia aku ana hoi kela a me keia awu nui o na mokupuni komohana- uei a pau o keia awa, a hookahi awa a lakou a pau e hiolo nui ai, a oia hoi ke awa o Kapalakiko, a e ula llula anei ka Ipuka Gnla o Kaleponi, i ke komo ana aku a ko ke komohaua aku nei poe. Oiai nae, ua loao mai i kekahi poe o ke'a kulanakauhale kekahi palapala e hoakaka ana i ka hooinoeia ana o ua laina mokUmahu hou nei; a penei kekahi hapo o ua palapala la e oleio aua : " 0 na mokumahu o ka laina Cunard, e holo ana mai Livapula aku a Nu loka, aohe poe mokuuiahu e oi ae ana maniua oia ma ka holo a me ka oluolu maikai kupono o na ohua, a e holo ana mai laila mai a Nu loka, i oa la he umi; a mai Nu loka mai a Kapalakiko maluaa o na kaaahi, iloko o na la ehiku, malu'na o na kaaahi i hanaia a kupono no ka oluolu maikai,. me ua wahi moe knpono a mo na mea ai, o loaa ana e like ' ine na mea ai maikai o loaa ana ma na hotele hanohano o Nu loka a me Ladana. E holo ana i kela a rae keia mahina he laina mokumahu, mai Kapalako a lapana, a hui ana me Kina, a ke hoomakaukauia nei kek&hi mau hooponopono ana, e kipa ae na mokumahu o Kina ma Honolulu ; a ma ia mea, ua hookokoke ia mai na Panalaau be 35 la ke kaawale mai Kapalakiko oku, a mai lapana mai. Aia hoi he laina enokumahu ikaiko, holo, a oluolu kupono o na ohua, e hookui mai ana iai keia aina puni ole me Auseteralia, e kipa oe ana ma Honolulu, Feji, ,Calcdoūia Hou Brisbane a me Kikaue, 0 keia ala a makou i manao ai e waiho ae, ma kahi no ia e loaa ai i na makaui maikai, a e pale ae ai boi i na kapakai kupikipikio o Nu Zilani. 0 na eke leta no Nu Zilani a me Vitoria, e laweia aku e na moku e pili aua mai keia laina aku, mai I Viti Levou aku, (Piji.) " Alaila, e inakeuiake auei ka hui i d5120,000 uku makana, i mea e hiki ai ia lakou ke hoomoe ma ua laina nei i mau mokumahu kupono e hiki ai ke holo a ke hoomau i ka holo poao ana mai ,Li.vapulaa Kikane, iloko o na iu he kanahakumaiwa. No keia puu dala, e haawi hapa ai na Aupuni, Amerika, Parani a me Howaii. He mea nui no keia i kā noonoo ana, ma ka hoohuiia ana o na wahi i hai ia ae la : a ina mahope iho o ka uoonoo pono ia ana, e hoea mai kekahi mau louo kupono ma ke ala i manaoia, e hoomakaukau no makoa i ka hookomo ana,aku, he ehamahina mai ka hoopnkaia ana mai, i kekahi man mokumāhu." 0 keia ae la ka hapanui o ka o'.e-io hoolaha 1 hoopukaia e kekahi hale kalepa o Kapalokiko, a mau Agena paha o iha Hui Laina Mokumahu la ; a ua manaoia e hooholo i elia uiau mokumahu nui, rae ka lawe anA i na ek'e leta, a e hiki ana paha i ko moku hookahi ke holo i 240 mile moana i ka la hookaUi"; a ma ia mea paha o hiki ai ia mau mokum». hn ke holo i kela a me keia mahino mawaena 0 Kapalakiko me Kikane, a e kiola ana hoi 1 na eke leta, he 49 la mai Laekna mai. 1 kumu nae o hoomauia ai ka holo una o

ke.ia luina mokumuliu, u» manuoiu, o noi tnni ana ua Hui 1«, i J2120,000 i uku makana, a ut\ ua Aupnni Auieiika, Panini o mo ko kakou, c uku hapa i ua makuuu la, a o ka hapa heala auanei ka kakou e uku aku ai ? Aole no hoi o makou manuo, ho mea kupono ole i ke Anpuui Beritania, ke uku hupa i ua nku makuna la, oiai, e kipa akn ana na pomaikai o keia iaina mokuinahui konu uiau Panalaau o keia moana ; a e like me ka luwe liopa o na Aupuni a keia laina mokumahu e kipa uieu oi, pela no hoi e kokua like ai, i mea e hoomauia ai ia hana poinaikai. Ua makuukau popo kn niv hooponoponoia ana, ae kali'wale ana uo o ka hookoia ana oku o keia koi o ka uku mnkann,. alaila, o ka hoomaka koke ia Kekalii lono hou no hoi rha na mea pili mokumuhn, o kipa mui ana hookuhi niauawa iloko o ka mahinu, na inokumahu o holo uno mai KapalaU'ko a Kina a me Inpuna, a un manaoia e holo pono ana no ia mun mea. lim e ko io maoli mai ana keia niau lono, alaila, e lilo io unn kukou nei i halo hoomaha waenakonu, miupuenu o keia inoana nui, u o Kapnlakiko, Kinu, lupana a ino AtiBCteralia. Mn ke kukulu, ka wehe, a mo ka hooholo ponoi uua mai o keia inau laina mokumnhu hou, he woho nna mni no in omoku ka puwa 0 ke ulaula o na pomnikni houooili mai ana, a ho mea pono r»o hoi ia kukou pnkahi o koia lahui, e hoomakaukau no ,ka lawo a mo ka ehi nna inai ia nimi pomuikai ; a e pouo hoi knkou o ku iluna, e pt 'u iho i na kuli, Aulo no hoi ho mea olelo wale, kn punna ann ue, % kakou e hooneie ia mai una o na pomnikni, mn ke kipa ana mai a leluilehu walo o na laina mokumahu i o kakou nei ; a o nanu nuiia mai auanei kakou e na Anpuni nni ma ko unoo ko kakou muu kulana, ae lili mai pnlia aunnei me ka huahu-ā keknlii mau inokupiiui o kukou o keia monna hookahi, no ka hoohiolo nui ia o na nanaia ana 1 o k«kou nei. 0 kukou lioi ma ko kakou Aupuni la, e pono e hoohoihoi aku i ko lakou mau kipn ana mai iko kakou awa. Aolo uo o mnkon kauulun, e kokua akn ana no, a e haawi alia uo hoi ko Aupuni i kekahi inau kokuuhiki, e like mekana i hana ai i ka wa i louo ia mni ai e kipa mai anu na moku o ka Hui Laina Lawe Lfcta o ka Pnkipikn.