Kuu Hae Hawaii, Volume I, Number 3, 9 May 1913 — Page 3

Page PDF (422.89 KB)

KUU HAE HAWAII 3

 

HE MOOLELO NO
SALOME LIVEKONA
KA MEA I MAEWAMAEWA MAHOPE O KE ALOHA KUPOULI
A I OLE
Na Hoahanau Elua Iloko o na Wiliau
o ka Hoopohihihiia

                "Ua pololei kena mau mea au e kamailio mai nei ia'u, ua hala mua ko'u makuakane me ko'u maopopo ole i na mea e pili ana iaia. Ua nele no hoi au i ka ohana ma keia ao, a o ke kumu iho la ia i haawi mai ai kuu makuahine i kena leka oiai oia e kokoke loa aku ana me ka'e o  ka make, no ka lawe ana mai a haawi ia oe; a wahi ana, ua kamaaina mua ka oe iaia, a e lilo  ana no oe i hoaloha no'u."
                "Ae, ke hoomaopopo aku nei au i kena mau mea au e kamailio mai nei e ka opio, a ma ke ano o ke kakauia ana o keia leka maluna o ka moe make o kou makuahine, aole aku la no hoi e lilo na manao maloko nei o keia leka, i mau manao ano nui loa. E hooko aku ana au i na makemake o kou makuahine, no ka mea ua nana aku au i na kauoha a ka poe make, he mau kauoha laahia lakou." alaila kilohi wale iho la no ua duke nei maluna o ka leka, no ka hoomaopopo ana, i ka mea nana i kakau mai, aia nae ka manao aloha iloko ona no ke keiki opio e ku aku ana imua ona.
                "Ua pololei oe e kuu haku. Ua make io no kuu makuakane. Ua make mua paha oia, a oiai he wa loihi loa ia, aole e hiki ia'u ke hoomanao nona. A aohe no hoi o'u ohana. A oia no ke kumu o ke kakau ana o kuu makuahine keia leta oiai oia e aneane ana e make a haawi mai la iau no ko'u hoolauna aku iau me oe, mamuli o kou ike iaia, i ole ai hoi au e nele i ka hoaloha ole, a i ole, ohana paha iloko o keia ola ana," i panai mai ai ka opio me ka haahaa.
                "Ae! ke ike nei au! ua ike au! A he mea ano kaumaha no hoi ia, kona kakau ana i keia leta maluna o ka moe e make ana. A nolaila, he mea pono ia'u ke heluhelu i keia leta me ke ano eehia. He mea laahia na manao i kakauia e ka mea e make ana," wahi a ke duke, oiai oia e hookupono ana i kona makaaniani no ka heluhelu iho i ka leta, a ua poaeae no hoi iaia owai la ka mea nana i kakau, a heaha la kona makemake; aka, oiai na manao aloha e paila la iloko o kona puuwai no ke keiki makua ole aole oia i a'a e ninau aku iaia.
                Ua hoopihoihoi nui loa ia oia, mamuli o keia lima kakau ana e ike nei. Aole loa e hiki iaia ke ike iho i na mea i kakauia. Ia wa, mamuli o ke kulana hiehie o ke keiki, aia oia ke noonoo la, e lilo aku paha auanei keia malihini i hoa paio no kana keiki Aronedele.
                A oiai oia e noonoo ana no keia leta, ua haliu hou ae la kona maka iluna i ka opio, a oiai oia e nana ana, ua noonoo hou iho la oia, aole paha e lilo keia i hoa paio no kana keiki, nolaila, ua hoihou mai la kona hilinai ana iaia. Ina no paha oia i wehe i keia leta a heluhelu i ka inoa, ina no ua pau kona ano kanalua no kekahi manao nui e hana la iloko o kona uhane, aka, ua paa loihi oia i kela leta iloko o kona lima me he la i kona manao aia he mau diaholo iloko, a ua weliweli loa oia e wehe ae. A mahope nae, ua wehe ae la oia i ua leta nei, a nana iho la i ka inoa.
                He oiaio no, ua kakauia keia leta mai ka wa mai e loaa ana he noonoo maikai a hiki i ka wahi o ka inoa, ua poaeae loa, ma kekahi olelo na, "aneane e lele ka uhane mai ke kino ae," nolaila, ua pau kona makemake e heluhelu, a huli ae la oia a olelo aku la i ke keiki:
                "E ka opio, o kou inoa anei o Sekota?"
                "Ae, e kuu haku, he inoa ua kamaaina," i pane aku ai ke keiki.
                "A o ko makou inoa no hoi ia," i panai hou mai ai ke duke me ka mino aka ana iho.
                "E kala mai hoi ha oe ia'u e kuu haku," wahi hou a ke keiki me ke ano pihoihoi.
                "O! e ka opio, aole ia he hewa. Ke manao nei au o ka inoa no hoi ia o kou makuahine, o Sekota."
                "Ae, e kuu haku; aole oia i mare hou aku i ke kane."
                "A!" wahi a ke duke, a huli iho la oia e heluhelu i ka leta ma kona aoao mua.
                Alaila——
                E ka mea heluhelu! Ina aole i keokeo mua ka lauoho o ke Duke Howada mamuli o kona elemakule alaila i keia wa mamuli o kona heluhelu ana i kela leta i piha me na mea pahaohao, a hookalakupua i kakauia e ka maka peni a ka wahine e make ana, e lilo ai kona lauoho i keokeo elike me ka hau!

Ka Makuakane Ame ke Keiki.

                Elike me ia i oleloia mamua ae nei no ke ano o ke kakau ana i ka leta, mai ka moakaka ana, a hiki i ka moakaka ole ana, a haule aku ka peni mai ka lima aku, pela no ke Duke o Hewada e heluhelu nei.
                Aole nae e hiki iaia ke hoomaopopo i ka inoa malalo aka ma ka lima kakau ma ka hoomaka ana o ka leta, ua ike oia, oia no o Valelie de la Mote, kana wahine i nalowale loihi.
                I kona hoomaopopo ana i ka mea nana i kakau, pii ae la ka okala ame ka maeele ma kona mau kumu pepeiao, me ka weliweli nui; aka, mamuli no o kona naauao, ua hiki no iaia ke hoemi iho i keia mau ano e hekau la iluna ona; huli ae la oia, a haawi aku la i kona manao mihi i ke keiki, me ka i ana:
                "E kalaia mai au, e ka opio; aole i like aku ka maikai o ko'u maka i keia wa elike me ia i ka wa he 20 makahiki i hala ae nei a e huli ae hoi au i ka malamalama."
                Ia wa no i wili ae ai oia i kona noho i ka malamalama, a nalo ae la kona maka mai ka opio ae e nana pono mai ana iaia, a heluhelu iho la oia i kela leta me ka weliweli nui, elike me ia malalo iho nei:
Kana Viko, Italia. Mar. 1, 19—
                I ke Duke o Hewada: E loaa aku ana ia oe keia pepa mai ka lima aku o Akibolo Alekanedelo-Ioane Secota, kuu keiki; a o ko keiki hoi.
                E lilo ana paha na nuhou o keia pepa i mea hoohikilele aku ia oe, ina nae aole oe i hoohikilele muaia e na helehelena o keia keiki i like loa me kou, a e lilo ai hoi ia i kaulahao e hoohui ai me kou mana hoomanao i na mea i ikeia i na hebedoma mamua iho o ko kaua kaawale ana, au hoi e hookakanalua ana no ko'u kulana, me ka manaolana e lilo i makuakane. Oia mau manaolana, ua manaoia e hookoia ana e oe, aka nae ua haule pahu wale, a ua hooneleia no e oe.
                Ae, e ke Duke o Hewada, ke ku aku la imua ou ko keiki me kona kino ikaika ola kino maikai, he ui a nani no hoi elike me ka wahine e