Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 13, 19 December 1861 — No ka Heluhelu ana i na Mooolelo Helu 4 [ARTICLE]

No ka Heluhelu ana i na Mooolelo Helu 4

Ē ōana noai kakoO i ke ano o na Aupuni, o ka, wa kahiko, a fn« ka hua oka lakou a me (te 'ano o ko lakou manao, ē halluku 'ana, a e pepehi ana kekahi i kek'ahi. Kaua ma Matatona.

I ka mokiihiki 490 "Ui hoouna aku la o Disiriu i kekahi p6ē K6a ona he nui iloko o Hēle'ne, e kaili t ko lakou waiwai me ka manno e lanakila koke; aka, uā kuhiheira loa irt. Oka mokuna uuku o Aiika, 0 Aienai ke Knlonakauhale nui oia Aina, uia wale no kai hoopau i fca ikaika o ko Pfefeiia. Ma na papu o Maratona, ua hoolanakila ia ko Peretia poe e kekahi poe o ko Atenai. Ona papu df Maratona, ua lifo ia i mea hoike kaulnne nio ka hana ikaika i hahaia'i eka poe makemake e noho aku i Kawa e like me Hawaii nei, a me kekāhi aupuni e ae/ . Na kāuā mā Ceremopele, a mē Sā!amis. A make 6 Dariu, uā liio kft aupuni iā Kferete kaoa keiki t ka m6fl pani i kona hakāhaka. Uā paā ka manao 6 fterete ke keiki ā Dariu e holoi aku ika hilāhila o kona m'akUākāne,me ka poe koā he hUi loa i oi ākii māmua o kā poe i hoouna ia āku e Dariu, oahelekino aku eku e ak(i ia Hālene. Uā lanakila hotf ko Helene, uā puhiia no nāe o Atemāi i ke āhi ika Wi kāuā. Ōkā hoo(anākita ona koa o Keretā rriā Oōremopelā a mē Pelatia f a fno ka māke āhā o knna poe moku ma Sa> lāiniaā ā riiB Mukāl© ( oiā nā mea hōike hou 1 ka oi nui āku o ftā mea iloko o ka poe Hen hnoikaiWa nn«i e ku i ka wa me ko la« kou malama ponn nha.. Pela nO. oukōū ekā Ahahui o kā Pākipikā, e noho ku i kā Wi ē like me k-o Heiene poe f me k.O Oukou tiiālāma pono i ka oukou Oihana riui irie kā riōho ku i kā wā, ē like me kā maliāo 0 kēkāhi poe ālii ē hooikaika ana ia ia e hoonui i kone āiriā f ma ka hāiiā ē llOOpāa t kā maluhia ame ka pomaikai 6 kēnā āioā ē f pēla no pāk kē flito o nā kumu a kakoii f o ka hoonui i kO lākou Waiwai ma ka honUa nei, o kahi iā ē pau āi i.ka mu a me kā popo #aht ā fesu. Wāhi mai no hoi ā lakou, mai pUni waiwai oūkou ( mai make-e-e, mai alunu, ēia ka 0 lakou āku ka oi pakēla o kā aluiiii ā me ka make-e-e i kahi pomaikai uUku i loaa ikā poe iliulāula, no ka mea, eiā no i ko lākou lahui ka hāpa nui oka pomaikai .o Hawaii nēi, ē hoonui aria t a e hoihoi anā i ko lākoii

aina.

ia hiēā< Ua an6 like me Dnriu, ka poe itidaiō. Malalo 6 Ezera, ua h6ihoi ia ka poe ludaio i kekahi o ko lakōu ano tna ka malaina ahpuni, ame kii hodtttana ika Akua f uti ae aku no nae lakou ikā Peretia, ia riiafīaWa t Ua noho a kaulaha b Neh6miā a ttiē Malaki, na Kaula 6ka poe īudaio« Pētā nohoi o HaWaii tiēi, eia no ftā ka malu 6 na oleld a lakou, a ua hoouna aku ko Hawaii hēi I lli malamalama i ka pae aina pouli o tfituiiiwa* a ma Maikonioia, a me ke aoa i k& Nu(iēpa Moku Pakipika* o 6tt htta tofttiiit aī a na kumo a kakou i loaa ildkd o ko kakou wa naāuao, eia ka, 6 ka olelo mai e kinai i kety ihi hui o hUi, ae ahAhēi ka a aha< Eia kēkahi, ke olelo nei lakou, hē Nupēpif Dia» bo!6 ho ka aoaolealea.He Hilu be ti Hoēnoe, Hele mai no na Mii/onari me ka olēlo a kē Akua, hiki pu mai ho hie ha iēafai i oi aē mao|ua o ko Hawaii nei\ ka ihahele āqp 6 ko Alē2*hēdero iupuhi> Aole i waiho o AleZaoedero i kēkahi i hooili aoa oha makahiki he hui e pani I khhi hakahaka« nolaiia, hē nui ka haunaēle a tue kft f»aio i kona nfflke an«.

Ēiā kā ineā hāuna&le āi, o kākāki mea i hoonoho iā maleina o kā neho alii i hookāa*aleiā, o ke aiipu6i āiii loa «na i hookniiiā āi. A ffltthope o na paio nui it>a, ā oui ke koko i bo6kaheia nto kā poni hanohano d »ā luna koā 0 ke'hi i make t o ka imi ana o kela mea keia me* e loāā ke.aupāni noāā iho. Pāli no pa« ha ke āue*o a kakou« ā meaamanu 1 htSto ano iike o lakou a pad, e maoao like anā o liīo aoanei kekāhi pomaikii okā boo> lāha nupepa. Kā poe i pani iko Al**anederO hakāhaka. O MakedOriā mālalo iko oAnelipā(e, a mahope o koiā ioake āna malalo iho o &āuku, a o Aigupitā malalo iho o Fotolemi, 0 fagn t n Te#*ke* malalo iho o kimaku. He oia no, i kekahi manawa, pāo loa na āhiā o ko A!e*aaedefo auponi i ka liio, he irahi paio maa. ' ,

' . ~ Aa aoae o ktt fot Iwiāh. 1 keia maoawa, na maheleiā ka poe luda»o i ālaa aoao nui, ka apao o fcā poe PaH^aio

• Mk>MU<> li |M >Muk 0» k« <Ao* l«kM k*k«U i krt*ka, • lik* m k* ka okoa imeka poe okalit«a o Rm», a m* kt poe Pehrteaaa« (Holo kikak» pU f (ka poe Paridaio) ui like ka oīalo o ko ka poe kahiko maoao n»# ka ke Akaa olalo; e 0 ka poe (ka poe Sadokaio) olelo lakoo, ua ike ia ka oiaio iloko o ka ke Akoa oialo «ale 00. 17a mahele oui keia mauaoao eloi. I ke koe aku i ko lakoa poe eoemi» oa hai ia keia mau aoao ma kahi e. ua hoike lakoo, mana mea e pili ana ika milama aopuni a meka hoomina ana, t ka inaioa oui kekahi i kekahi, nolaila, oi kapo nui mai na mea e poino ii ke Aaoponi, no ko lakou manao hiakei. O Hawiii oei ka mei ku i ka «a im ko ano kulanilana, ua hoohewaia iqo e haole loa, pela ki olelo ana kumu a kakoa ma ki «anana ana. E holo ana keia lahuikauaka ika make ( a e nalowele loa ana no ka iio o ka kakou Nupepa, oia ka Hoka o ka Pakipiki. Nolaila, oa kupu mai na manao hakoka no ke kīekie o ka manao. Eloa hoahanau o Hurekano ame Ariactebulo ( ua ko e laua kekahi i kehahi, a o ko kooa iima oia ka īoea e hoopau ia ku e ana. A nolaila, o lehova ke Akua kiekie loa ka mea na na e hoopau i ke ku e ana mawaena o (ta ili ulāula, ame na ili kēokeo. E aho ki hoi ua kio ka la ma Maili aia ma ka K<ha o Kualakai, wahi a na kaikuahine oLonoapamino. K H KAUKALIU. "Ile Rnla no ka poe maikal." (£7* Ma ka helu eB, ua hoike ia ka malama ole o na kane i na wahine i lakou ke hiki i ktt wa ahaaina. Nolaila, e pono no ia kakou ke hoomaopopo, tnii kinohi o ka ai ana. Ai ka hele aoa aku i kahi o ka mea nana oe i kahea mai e hele aku i ka ahaaina. He pono no ina e makemake ana kekahi o ka poe e makemake ana e haawi i kikahi ihaaini e kuai i na lako o ka ai ana, ka pahi, ke o, ke puna, ke pa kapa, ke pa ai, pa uuku iho, ua like paha me eono ano o ke pa. No ka mea # he waM Waiho ptii hoonani oia* waeha k&nū o ke-pakaukaii, pau ia'. Eia ka mea mua loa, no ke kahea ana i ka ahaaina. £ kii i Ca?d, a maluna oia Card, (he pepi oolia e like me ka pepa hahau ka nui,) a e pai ia ka oleio malokO o ua Card nēt p^nei. V& oluolu o Mea a ine Mea e hele mai o Mea ika aina awakea, (Diitncr ( ) ika hora e mea o ke ahiahi, o ka la mea. . ' 3 "

( Inoa. Honolulu,— — (Inoa. 1 I ka wa e loāa āku āi keia palapala, atāila f e pālapiālā koke aku ka mea t kahea ia pēlieu Uā olioli o —-'(ka loaā ttfla mai oka olēlo kaUoha ( a e liāi aku ia K« - ame W '6-hēle aku ana i ka ahiāina i oielo ia. v loo *« ' ""'" 1 ' V Honolulu, } a -rrr 1849. Aiiilāi 4 pono ke hoomaopopo i ke kapa, penēi, wāwae ēleele, puliki elēele ā kēokeo {»aha f piiāpnainō*, hāiiiakā īēi ai *'• ēleelē mlkina lima keokēē, hainēkē ho* loi kēokeo* fie poiio iio ke Uomo --f ke kukā, &k«i fi kl {>000 toi 1 puāpuamoāi palule keokeo. Mai komo ika riiikioa lima keokeO lo(ē, ē poho no i iii, a ina i ole i kilika. Mai hele mo ka pāu 6le o ka lepo o ko mikiao, e hana i ka halē ē maemae na mea a p«u, alai* la, hele. Ina ttA Ipaa oe ike kuou, a hupe iiūi pahā ka ihU, e pono e hai aku i ka mea naoā oe i kauoha tnai, āole oe e hiki aku, no ka mea, i na e hēle oe ā kuriu, ā hooke i ko hupu i ka wa e āi ānā, hē mea hoopailua no ta 00 ka poē e ai ana, a ua like rio ta me ka hoinoino aku i kou mea naoa oe i kauohā. Māl noho a hat& ka manfl#ā i kāuohā ia f ē pono no e hiki āku oe, i mau lriinu(e, a i umikumamalima paha niinute, mamua āku o ka manaWa ai, i hele a kuia i kē kahi hana, ē hoole aktf no, e haalelē aku, e hookuli loa i ka olelo ā kela meā keiā mea, a hiki i ka . hale o ka iiiēā oaiiā oe i kaaohā. * ! ko wa i hiki ai ilaila, puka mai no ka meā ti<£na ka hale, a hookipa āku ia oe, e paa «0 oe I fco; pipatē ma ko'u limft f i oa ka mea hale oO iā 4 kii mai, ālaila, haawi aku. loi Ua piha oloko ina wahine, e porio no ē bētē ē kamailio pu me lakou, aka, ui haalēle oāe oē i kē iloha mUa aku i ka wahine M nfl ka ahaaina, e kailiailio uuku no mea, alaila, e ku a#a kāmftili6/ i alohā aku paha i kē ka-* hi wāhinē ē ae, mai hawaAiwioA inē kekahi. Ina e kamailio, e kamaelio oo i ke kahi kumu maoao, i mēi e loho iā a} 0 oa mea i pan o

loko olii rumi, ine ka hwiulakili ole ok& kabi pepeiāi» i k« oMa au e kam«i)«o »o», A hiki i ka o»a(i«#a i d«lo ia, alaili, e ku no ka mea, nona kā hālē, ** olelo Aiali« aku i na k«6# ā kii i ka lakoti *āhia* e Hk« «« ke kahikohi a ka mea oaoa ka aba«!«i p*--9 ki |>ō0 kf«t<te * o kā !»• kanoliaa ako, a u ka po» kaolana ako, a pā* la akd no, oo ka #n«a, n«m« ka hale, tt olelo oe, o mea k*n «ahine, ao ■« kai ala, i pela ēko» Mai kookalakala kekahi ika k«* kahi i ka inea nona ka hali ā kahikaki mai ai c i ka wa e heie ai e like me ka mea i kai ia mālona. K hele lalaoi no, a kiki i ka papg kitikā* ahaaiāa, noho ke luuiē ame ka wahin«, tik« me ka C«ri i kakao ia Ai inoa ii ma kana {Mlapala aku. I ka wa e nobo ai na wakiee a me ka me& oana ka āhaaina« alaita, e nobo like iialo, a o kekahi poe be poie «namoa okā aina, ka ka poe BerHaina mahope oka ai aāā i kā mea ono, aJaßa, fole ka pul* ā pāu, alāila, lāā kā ahiāiāā ā ke Akoa. |tjrEmalama i na Mpepa, mai haakae wale.