Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 9, 28 February 1908 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

r hoop-->inipi)nrf Hikr .v.v u t /•/ <<nvrA/au/,•!<) tr ,{■(> Ju.wu:i ~<;«< .■ 1/,/,,,-,•.

MOKUNA IX. Ka Moe ana o Pele—ka Uhai ana 0 UA Waīiine nei I KA LEO A KA PAHU—KA HOEA AKA I HAENA, Kauai—Hooipoipo" ME' LOHIAIMI'O —Hoala ana a Hiiaka. Alca, ua ikeia nae ma ka Moolelo kahiko o līawaii rei he eluaniae Paumakua, oia hei, ko Maui Paimmkua aine ko Oahu iiei Paumakoa; a o lana a i dua, ;iia no 'ko l;vua manawa i ikeia ai ma ko Hawaii nei Moolelo nia k.i M, H. 1060. He mea imopopo, ke hope inni keia nwu 'Paumnkua a he niua loa aku no o Pele; aka, o ko aku ma nei mea he hikimua oke kaao aha, aia no k;i Moolelo Kaao o Hainakolo i ka pr,li kapu o Waipio. Ano } e lioī hou kuia e Ca makamaka heluhelu i kahi a kaua i lualele aku nei i ka "mauli," (uhane) o Pele e hoohuoi ana iloko iho ona no kahi ana e IoJ)e ana i na Ic.o hoonaueue- puuwai o na pahu kaeke me na puniu kaai e uli mai ana. Eoolono ae Ja nei ma ke kukulu 'Hikina,, me kona manao, mai keia mau lea ana e lo"he aku nei.me ka hKlaar'nui o kona -nooneo, eia nae, aohe oia i lohe aku i ka ulono mai oia mau leo nia ia aoao anai. A i kona'nele ana ma ka Hikina, ia wa; iuili ae la kana hoolono ana i ke kukulu komohana; aia hoi, io'.ie maopopo aKU la keia i k5 kani kuokuoio mai o ua. mau pahu nei nie ka" haku'i haakokohi mai ona leo o na mea lia laua e pai ana i ua mau pahu nei. I kou-a hooliAno pono loa ana'ku, lohe aku la ia he m'au leo-ka»e ha leo e hula ana|_ a he ke« nohoi a ka ui ame ka maikai. ona leo nae aku ana, aole hooleahi o ia nuu ieo i like loa me ko Wahieloa, kana kme, a aneane ki nooneo o kona uh ane e hooki ;\e i ka. manao aiia e kau pono aku kona hialaai maluna o na ]eo hula o ua mau kaaaka nei. Aka, ua ikaika loa mai la ka ui ame ka maikai o na hana ana mai aua hula kaek§.nei; a ifa konH>hia loa iho ia ka lealea iloko ona no.ua mau hula nei. E kuu makamaka heluhelu, maanei e ae a:ai oe i kou mea mooMo e hoike aku i keia manao hoakaka, pe nei: 0 na kanaka na laua keia mau pahu e kani nei; a. no liiua hoi' na leo a Pele e"lohe nei ma ka moeuhane, oia o. Lohiau, i kapaia i kahi wa o Lohiauipo, ame kana aileane aloha hoi, o Kauakahiapaoa; *~līe mau alii nui keia 'no ,lca mokapuni o Kauai, a o kahi a* laua e pa'i nei i aa pahu kael<e a laua. a e niniu" kapalili nei hoi i na. punju a laua, aia no ia,i Haeaa; i na hala o Naue i ke kai." 0 ke kumu o Ra lele ana o na leo o na pahu, na pun.iua peia pu nohoi irip na leo q Lohiauipo ame Kauakahiapaoa jiia( Haemī niai i Kauai a hoea j Keaau ma Puna, Hawaii, mamuli i<to ka hoeh'le ana a Kanikawi ame Kanikawa, na akua o Lohian, i ua mau leo nei apau a lohe o Pele i ka paia ala o Puna no ko laua makemake s nui e iiioo Pēle'i wahine na Lohiauipo, ka uPo Kauai, £ }ta |ca au>i: Pelp nei, no ke kukuiu hoiiiohana airie ka leo uhane e iealea loa ana, ua hoohuoi wale iho la no kona . uhane raa ka olelo āna: "I ka lulu ka leo a ke aloha, ma ka makani hoi au p. iini aku ai ia pej'' li'mpole loli ae la ke kani ana inal.a ua mau pahu ;iet a pela hai me ke paēaea ana mai o aa leo hula ma ke. kukulu hik:na, a lohe aku.la keia e oli mai atia ma Papuaa. "Et hio wale Wke kupanaha o ka pahil ame ka ieo o ka, po. Eia la ika makani kahi kani mai ai. Heaha la hoi leana. I ka, hikma oe ika ehu aka makani. ilaiia aku no au-a lma ot ia'u," ihq la ko. ia iiei uhane ia Keaau, emoole hoea ana keia i P.apuaa, kahi anā i lohe ai i ke kani .aku o na paliu ame ka hakuikul kuokuolo ōna ieo. laia nei- i hoea ;ū i Papuaa.aohe.pahu, aohe kftnalja; a i hoolohe akii ko ia iiel h;j.na, tj. kani ana' aa' mau nei.i Waiakea'. Hoea ;iolioi keia ilaila, kani ana ua māu pahu nei' i Kukuilamnania, a olelo.iho la.keia iaia ih.o: V "Kal.ka-inoa hoi 110 Waiakea ka pahu,. eia ka,. no [C\ikuilaufrisinia ua paliu. Heal]a la hoi \ au(" ' . A hoea keia i Kukuilauniania, aohe pahu, aohe J<anaka; H ke ne 'hone maj la u'a mau pahu.nei.' i Hokuli i L'aupa hoehqe,. Alaila,. pane hou iho la no ua "Wahine nei o ka iua." i jjtiu