Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 12, 20 March 1908 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

/ InioiHinnpoiio hou iaelike nu> it<r ma« av Mool,-l,> Uiiuko i/ l\o ll'awaii h///r .ll/rui, MOKUNA II. Ka MOE AN.\ O PKI.E —KA Ull \! ANA O !'A KFi i KA Lko a k,\ Paiiu— ka IIoka ak,v L IIaena, IvAUAI— HOOIPOIPO ,MK LOĪIIAl'-Ii'O —Hoala ana a Hiiak "Ae; akalii i:o au a ike," wahi :i Lohiau-ipi, "ua loaa ka makemake o ka'u ninau malihini ia oe. No'Puna io ka oe, ao lei aina awa lau a ka manli, ka aina ala i k;i polo hinano. Aloiia no ia aina a ke onaoiin" i noho ai. '0 na ala paha ia o Pima e kupaoa nei io makou nei i keīa wa oiai he mea malihini loa keia ia Haena nei i keia la. ]iia niakou ke honi nei i ke ala o ke Uupaoa, ke kupnlii, ka iehua, ka oKjpa, ka maile, ka awapuhi ame na lau aala no a pau o k? kuahiwi. Aole hoi o ka hala ame ka hinano, he niau ala kamaaina no ia no Haena nei." I aua o keia mau olelo a Lohiau-ipo o kona kena ae la no ia i na ai-puupuu o kona alo-alii e hoomakaukauia mai ona papaaina na ka malihini kipa. I ka maka.ikau ana o na ono apau e laa ka ilio kalua paa, ka puaa laulau, ka moa i kakeleia iloko o ka hokeo, na ia. 'lawalu momona ame na ono nohoi apau oia au, ka'iea Lohiau-ipo i k;v malihini, e hele e uhao i ! ■ loko i piha 'ka lua o ka inaina, akn, pane aku la keia: LTa ai no wau a hele mai nei. Lohe :ie nei hoi au i ka lealea o ke kani atia o na pahu a olua i pa'i iho nei a prla nohoi me ko olin mau leo, nokiila, hookolo loa mai la au a iho la'ia nei. Ua tnaona ae la no kuu pololi, la. 'Aole pela. Ho olelo m.ike ia au e ka malihim ip.me mii la, oiai he loihi loa kahi o ka hele ana mai. 1£ pono no Oi e knnau wahi ai," wahi no a Lohiau-ipo i pane mai ai. Aka, hoole aku la no keia, me ka olelo ana: "Aole. Ua maona no wau." No ko ia nei pakela hoole, aole e ai, ua kena ae ia no qia ( Lohiau) i ko laua mau aialo ponoi ame na'lii o Kauai ai i na jnea i hoomakaukauia; a, ai pu iho la nohoi ua m iu alii hnla nei o Haena. Ua-lilo ka Ui o Pele i mea hoeepa loa i ko_ Lohiau noonoo. 0 ka ai ka ua Lohiau-ipo nei, a o ka nana no i ka wahine malihini, ka wahine hoi ana i hoomaopopo ole ai o Pele ia, ka Moiwahine o Halemaumau, a o ka Ahikanann hoi o Kilauea; Oi heie nohoi apau ka ai ana a ua Lohiau nei, aohe i umia iho ka leo, o kofia nonoi aku la no ia i ka maliliini: "E aho e ae mai oe i ka'u noi." Pane mai la o Pele, a ke ike wale mai la nohoi ia i ka makemake o ua Lohiau nei: Ina nohoi paha he noi kau no ka pono, e ke kamaaina heaha auanei ka ka malihini e hoole aku ai, he ae nohoi paha, i loaa ka hale kipa i Kauai nei. He mea lioi ia no o Puna aina aloha a hele mai i Kamawaelualani nei, loaa nohoi o kamaaina e kipa mai ai. "Ka hua i ka umauma la huaina ae ana." "Ē hoi kaua i ko'u hale e noho ai. Ua lako no i na mea apau, Aohe hemahenia. No'u o uka, no'u nohoi q kii, no'u no q Kauai nei a puni. O kuu wahi opu weuweu la, nou ia. 0 ka hale no ia e kipa mai ai ke hoi oe a Puna, a manao e ike hou ia Kauai nei. Hele mai no a komo i ka hale. O ka inoa o ko'u hale o I-Ialauaola." wale hoi ka inoa o kqu hale," i pane aku ai o Pele ia Lohiau: 0 ka inqa nohoi o ko'u hale e ku mai la i Puna, o Mauhola. A no kau noi i hoike mai la no kou makemake e hoi au me oe i ko hale, o Halauakla, ke ae aku nei au i kau noi, oiai he maikai ke noi, a e hewa aua!(d I)pi jj.u ke hoole aku i ke noi niaikai au, e kej kamaaina. Heaha la hoi, e kaua i kou hale,.. Uaoleloia, o kuo'e ka huaoleio kahiko loa/a na kanaka o Kauai no ka huaolelo heie, a hoi paha o l/eia au hon. v k Pele la.ae, o ke. J$vi.ae h t\q ia o Loiiau iluna a kual'iaua ae la imua o na'lii ame na makaainana: "E! ua Iiui ka aha o keia la. Ō ka poe\ ma"kemake nohoi i ka lealea, e lealea aku no lakou elike ine\ka hiki ia lakou. .Eia au ke kuo'e nei me ka malihini no\ko'u opu weuweu. Puka aleu la o Lohiau a puka aku la nohoi o Pele'lnā' hope. A i ko laua hele ana aku, ua kaa aku la o Pele ma mua o Lohiau, A ia wa i huli niai ai o Pele me na aka anā ma kona mau mai la ia .Lohiau-ipo: