Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 20, 11 May 1876 — Page 1

Page PDF (1.12 MB)

KA LAHUI HAWAII.
"Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
BUKE II.}  HONOLULU, POAHA, MEI 11, 1876.  {HELU 20.

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.

Paiia ma kela Poaha me keia Poaha.
H. H. PALEKA,  Luna Hooponopono.
He pepa i hoopukaia i kela me keia hebedoma no na Ohana a me na Ekalesia o Hawaii; he mea kokua i ka noho pono ana o na ohana, ka maluhia o kanaka, a me na pomaikai kino a uhane o ka Lahui Hawaii. "Aole paonioni; aole haanui; aole hikiwawe ka huhu; aole noonoo ino."
O na Kumumanao a pau, na Nu Hou o kela me keia ano, na Mare, Hanau, Make, e kakau mai i ka Luna Hooponopono, a e paiia no ke kupono.
Aole e aeia ka pilikino, ke kuamuamu, ka hoino, a me ka huhu, a ua makemakeia ka hoohoihoi, hoolana manao, hoonaauao, a me ka hoopono.
He $1.75 ka auhau o keia pepa no ka makahiki, a he $1.00 no ka hapa makahiki.
E hookaa mua ia ka auhau o ka pepa mamua o ka loaa ana i kekahi mea makemake e lawe.

NO NA OLELO HOOLAHA.

E lawe ana keia pepa i na Olelo Hoolaha a na makamaka, e like me ke kupono, a e lawa pono ai hoi me ka hoohaiki ole i ka huina o na kolamu kukulu manao, no ka uku haahaa.
O kela a me keia makamaka e makemake ana e hoolaha, e hele mai ma ke keena a e hui pu me ka Luna Hooponopono.
Aole e paiia kekahi Olelo Hoolaha ke ole e hookaa mua ia ka auhau.
Eia kekahi, ke noiia aku nei na makamaka e hoouna mau mai i na mea hou; mai hooloihi loa i na palapala; e hai pololei mai i na manao me ke kuawili ole, a e kakau mai me na hua moakaka.
H. H. PALEKA,
Luna Hooponopono.

OLELO HOOLAHA.

UA KAPU LOA KE kula o Mokauea, ahupuaa Kalihi, Kona, Oahu, e waiho la ma Kaiwiula i na holoholona komo hewa a pau, mai ka la mua aku o Aperila, 1876. A ua koho pono ia o D. PUEKE i luna nana e hoomalu i ua kula la, i keia la 29 o Maraki 1876.
14 tf  WILLIAM L. MOEHONUA.

Ama ra! Holokahana!!

UA MAKAUKAU KA MEA NOna ka noa malalo iho e hoolawa i ka makemake ma ka hana nowelo ana i na KAA o kela a me keia ano, me ka nani a me ka paa. Malaila e kiliopu ai ka holo a ka lio, me na kamaa hao i kaupaona likeia, a i hana ia hoi noloko mai o ka hao paa loa me ke kumukuai haahaa loa. Me ka eleu a me ka mikiala, ua hopo ole i ka puana ae "aohe lua e like ai. Ma Ainahou ka lua o ka Hale Amara mai ka Hale Dute mai.  C. B. WILSON,
1 1y  Kale Wilesona.

G. W. WEST!

HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana ia no ho na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia no kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii  1-1y

S. B. DOLE.

LOIO a he Alakai ma na mea pili Kanawai. Ua makaukau oia e pale i na hihia imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, me ke kakau ana i na Palapala Pili Kanawai, ma ka olelo Hawaii a ma ka olelo Beritania.  1 1y

J. PORTER GREEN,
"KEIKI O KAUAUKIUKIU."

HE LOIO! A HE KOKUA OIAIO!
E HELE MAI NA MAKAMAKA A PAU I o'u nei, a na'u no e kokua ia oukou imua o ka Aha Hoomalu a me ka Aha Kiekie me ka uku haahaa makepono loa. Me na oki mare, a me ka hooponopono ana i ka waiwai o ka poe make, he eleu loa ka hana. Aia ko'u keena hana ma Alanui Kalepa kokoke i ke keena o ka Lunakanawai Aeko. E hamama mau ana ka puka, e hele nui mai i pau ka pilikia.  1-1y

E. STREHZ,
[AILUENE]

MALAILA E LOAA AI NA ANO LAAU A pau; a me na wai hoomaemae o kela a me keia ano. E hamama mau ana ka ipuka ma na po Poaono a pau. Ma ke kihi o Alanui Papu a me Hotele, ma Monikahaae.  1 1y

Hoolaha Komohewa.

KE HAI IA AKU NEI KA LONO I NA kanaka a pau, aole e hele wale ma ka aina i kapaia o Waimanalo, maloko o ke Ahupuaa o Honouliuli, Apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, aole e hookuu wale i na holoholona, aole hoi ma ke oki ana i na laau, ka lawe ana i na wahie, a pepehi, a uhai wale paha i na bipi hihiu. Pen e na palena o ua aina nei: "O na aina hoolimalima mua ia ia JOHN MEEK, o ke kula o Lihue, e me ke kula o Honouliuli ma ka aoao ma uka a ma na aoao ma kai o Nanakuli ma kahi aoao, a no Koilina ma kahi aoao."  J. H. CONEY.
Honolulu, Feb 9, 1876.  [14 tf]  Luna Hooko.

J. W. CROWELL,
(KEONI KOLOWELA).

AIA ma Alanui Moi, ma nae iho o ka Hale Kahi Umiumi. Malaila e loaa ai ko oukou hoa'loha, me na kiaha Waimomona o na ano a pau, i awiliia me ke anu huihui o ka hau iniki o ka uka iu o Nuuanu. E naue ae a ike maka iaia, he makamaka oiaio.  19-1y

$10.00 MAKANA!

E UKUIA na Dala i oleloia maluna i ka mea nana e hoike mai a akaka ka poe nana i aihue ke KIAHA INU WAI ma ka pali o Nuuanu.  C. H. LUCE.
(Kapena Luika).
Mei 1, 1876.  (19-4t)  Luna Alanui.

CECIL BROWN,

Loio a he Kokua ma ke Kanawai
A HE AGENA NO KA HOOIAIO ANA I NA palapala no ka mokupuni o Oahu.
Helu 8 Alanui Kaahumanu, Honolulu, H. P. A.
741   1yr  792

WIL DER & Co.,
(WAILA MA.)

AIA MA KE KIHI O
ALANUI PAPU me MOIWAHINE!
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na lako Kukulu hale
O NA ANO A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKAANIANI,
OLEPELEPE,
LAKA,
AMI-LIILII,
AMI-LOLOA
PENA o na ano a pau,
AILA PENA,
VANIKI, &c.
Na Balak Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna ae e kuai makepono loa ia aku no ke DALA KUIKE  1-1y

In Happy Song.
Crown of Life p 8.

1 E hoomaikai a mele oli ae,
E mele i ka Haku e ola'i,
No ke aloha i na la a pau,
A no na pono o ke ao.
Cho. Mele ae-mele ae-
Mele ae-mele ae—
E mele oli ia Iesu.
2 E hoomaikai a mele oli ae
No keia la Sabati, la maikai,
A no ka maha nani maluna'e
A no ka olelo e ola'i.
Cho. Mele ae mele ae, &c.
3 E hoomaikai a mele oli ae.
E na haumana kula makamae,
No ko Iesu kahea ia oukou,
E hele iaia ano no.
Cho. Mele ae mele ae, &c.
4 E hoomaikai a mele na pokii,
E ku a mele like, Do, se mi,
A mele oli pu na kumu ao,
E Oli i ka Haku mau.
Cho. Mele ae mele ae, &c.
5 A hala no na luhi nei a pau,
A hui pu maluna ma ke ao,
Alaila, e hookani, kani mau,
Ke mele oli ia Iesu.
Cho. Mele ae mele ae, &c.
HAWAII.

ELINA KE KOA
HE KANAKA OPIO
PUUWAI WAIPAHE!
KA PALEKAUA LIONA HOI O KONA MAU LA
KE PUKONAKONA O KONA LAHUI, A O
KA OI WELINA HOPO O KONA
MAU ENEMI.
Mokuna V—Helu 19.

          AE, wahi a ua kanaka nei, "o keia mau ouli a pau, he hailona ia no ka hoea io mai o ka poino, a ua hala ole oe. No ka mea, i ke kakahiaka a'u i kamailio ae la, ua ike ia 'ku la he pea, he moku me elua pea, e nihi hele ae ana malalo iho o na lae aa wakawaka e waiho mai ana mamua pono. Ua lu ia kona mau pea a pau, e welo haaheo ana i ka makani kona mau hae, a ua kau aku ke ano aliiwahine maluna ona. I ko'u ike ana i keia, ua holo koke aku au a hai aku la e like me ka mea mau i ka haku o na powa, a ua hoomakaukau iho la no hoi ia i kekahi mau moku ona.
          "O ka moku a'u i ike aku ai, aole no i hoike mai i ke ano makau a hopohopo paha, aka, kau pololei mai la kona ihu i kahi a na moku powa e moku ana. Holo mai la me ka hikiwawe loa i like me he manu koloa la maluna o ka ilikai, a i ke kokoke loa ana mai, hoomaopopo aku la makou he moku kaua. Ua makaukau na moku powa e hui pu aku me ia ma ia hana, ua piha na pu kuniahi me na poka nunui a o ka hoopa wale aku no i ke ahi ka mea i koe, aka, ua holo mai la kela me ka hookano a kaalo ae la ma waena o elua moku powa, a iloko o ka manawa pokole, ua nalo iho la kona mau palekai, a ike ia aku e lana ana i ka ilikai, me na waha o na pukuniahi nunui e hamama mai ana, me he mau ana la. Ua puiwa a hikilele na powa i keia mea, a owau pu no hoi kekahi i hikilele, aka, mamua o ka manawa kupono e hoomaopopo iho ai i keia mea, aia hoi, ua luai mai la kona mau pu i ka lakou mau ukana o ka make, a lele liilii ae la na apana papa me na kanaka o na moku powa a i elua ma o a maanei. Ua hana ia keia me ka hikiwawe loa, a ua hoomau ia mai la me ka hoomaha ole. Ua ku ia mai la na powa, iloko o ko lakou mau hehena nui, ua mea ole ia i kela wahi kuna uuku, aole loa hookahi pu o na powa i haawi aku i kekahi pilikia iaia, aka, o kona mau pu nae, ua haawi mai la i ka poino."
          "O kuu Elina, a me ke aliiwahine o ka ilikai, oia hoi ka hiwahiwa kuna Zelina," wahi a Egemona.
          "He oiaio kau e pane mai la," wahi a ke kanaka "no ka mea, mahape koke iho o ke piholo ana o kekahi mau moku powa, a me ke pio ana o ka hapa nui, ua ike ia 'ku la he elua mau hae e welo ana, me na huaolelo "Elina ke koa," a me "Zelina ka manu," a puoho mai la ka leo nui hauwawa o na luina i ka haawi ana ae i na leo huro."
          "Aia anei oia malaila i keia manawa?" wahi a E gemona i ninau aku ai me ka hoihoi nui.
          "He Moi oia malaila i keia manawa, a o na powa i koe iho mai ka oi o ka lakou mau makakila, ua pau lakou i ka hoopaahaoia."
          "E hahai mai oe mahape o'u, a e ukali aku kakou ano i kona meheu," wahi a Egemona.
          Ua hooko mai la ke kanaka e like me kana noi, a huli hoi aku la laua i kahi a ka moku e ku ana. Hai aku la o Egemona i kana nu hou i na mea a pau, a ua piha ae la lakou i ka hauoli. I kekahi kakahiaka nui ae, i ka wa o kai ao e hoomaka ae ana e wehe mai i ka ipuka o ka malamalama o na kukuna la, e hoopuka aku ana ka moku i lawe pio ia o na kipi, me ke kapena Egemona a me kona mau luina maluna o ka oneki i makaukau no na pilikia ulia wale mai i na wa a pau.
          O na pea a pau ua lu ia, a i ka halawai ana mai o ka makani kehau kakahiaka nui, ua poho pono aku la, a hele pakika aku la ua moku Emaline nei maluna o ka ilikai.
          I ka aneane ana o ka la e nalo aku malalo o ka ilikai o ka Hikina, e hooiho aku ana lakou nei i ke kuono, kahi hoi a Elina ma i komo mua aku ai, a i ka molehulehu loa ana iho, ku lakou nei iloko. Alawa aku la ko lakou mau maka mao a maanei, aole nae he ike moku ia aku a ua piha mai la lakou i ke kahaha.
          "Auhea ka moku?" wahi a lakou i ninau aku ai i ke kanaka. "Ke nana nei makou ma o a maanei, aole nae he ike aku, he oiaio anei kau i hai mai ai ia makou, a he hoopunipuni paha, me he la he manao pahele kou ia makou, i komo ai iloko o ka pilikia, a haulehia iho makou he poe pio malalo o na powa," wahi a Egemona i pane aku ai me ka inaina i ke kanaka malihini.
          "E make au ano, ke hai paa aku nei au i oukou a pau, aole loa a'u huaolelo i hoopuka aku iwaena o oukou i hoopuka ia me ke ano wahahee, aka, me ka oiaio a o ka oiaio wale no."
          No ke ano hooia loa o ua kanaka nei, ua ano maliu aku la o Egemona ma ia ia, a kauohaia aku la e kuu iho kekahi waapa, a holo aku i uka o ka aina. Ua hookoia keia kauoha, a he manawa pokole, ua pae aku la o Egemona me kekahi mau luina i uka o ka aina. Maloko o na kauhale e kuku ana, aole mea hookahi i ola i ike ia aku, aka, o ke kino o na kanaka powa e waiho mokaki ana ma o a maanei.
          Ua piha loa ia iho la lakou i ke kahaha, a ua ane hiki ole ia E gemona ke hoomaopopo iho i keia ano e o ke kulana o kona hoa. Aka, ia lakou e kaniuhu ana, ua puiwa ae la lakou i ka lohe ana 'ku i ke kani o kekahi pu kuniahi, a i alawa aku ka hana, e hooiho mai ana ua Zelina nei, e kolo ana he moku mahope. Ua wikiwiki aku la o Egemona a maluna o kona waapa, a mamua ae o ke kuu ana o ka heleuma, ua pili aku la ia ma ka aoao, kau aku la iluna, a halawai hou aku la me kona hoa.
          "He oiaio o kuu haku alii Elina anei keia?" wahi ana i ninau aku ai.
          "Oia no e kuu hoa alo inea," wahi a Elina.
          "Ua hoomaka mai ko'u hopohopo, a ua aneane e ulu mai ka manao ua lawe pio ia oe, aka, ua lana hou mai ka manao, a ke hauoli piha nei ko'u naau." Kahea ia aku la na sela a pau o Egemona, a me ke kaikamahine pu hoi, a hai aku la o Elina i ka moolelo o ka lakou hana.
          "E o'u mau hoa, e o'u mau ukali hoi" wahi a ua Elina nei, me kana pahikaua i paumaele me ke koko, a me ka umauma e hanu ino ana me he mea ala, ua pau ke aho. Ku iho la ia me kona mau papalina i hele a ula kanaka maikai, me kona kino maloeloe a nani no hoi, huli ae la ia Egemona a pane aku la, "a ia oe hoi kuu ipo alo ino o na moanakai hohonu, ua haalele aku makou ia oukou me na manao lana, i hookahua ia malalo iho o ka malu o na eheu o ka mana lokomaikai o na lani, a ua noi e malama maluhia ia oukou, a e kiai mai hoi ia makou, a hiki i ko kakou hui hou ana."
          "Ua lawe maalahi aku na eheu o ka makani i ko kakou halelana nei a hoea i ke kahua o na kipi iloko o na hora pokole wale no, a ua halawai aku makou he alo a he alo. Ua ike a ua hoomaopopo aku au i ka nui a lehulehu no hoi o ko lakou heluna, ua ike i ka weliweli o na pu kuniahi a me na mea make e ae, ua hoomaopopo iho he poino ka mea loaa mai ana ia'u, aka, ua hele aku au no ia mea, i au ia keia moana a i alo ia hoi na ino o ke kai no ka hui a halawai ana me na powa, a nolaila, ua hiki ole ia'u ke huli hope, no ka mea, ua paa ko'u manao e paio aku me lakou, a ma ko lakou wahi e luana ai, malaila au i makemake ai e hele aku. Aole au i kali, aole hoi i hooloihi, aka, ua holo aku au a ku iho la mawaena o ka puulu nui o lakou, a iloko o ka manawa pokole au i haawi aku ai i na kauoha, a e like me ka hikiwawe o kuu mau kauoha, pela no ka eleu o na ukali, na sela hoi, ka poe au e kapa nei, na puuwai liona o keia oneki."
          Haawi mai la ka poe hoolohe i na leo huro hauoli i ka lohe ana mai i neia mau huaolelo kaena a Elina, a piha ae la ko lakou mau puuwai me ka hauoli, aka, ua hoomau aku la no o Elina i ke kamailio ana, me ke ano kuoo nae a pihoihoi ole iho.
          "Ua hoomaopopo mai la na powa i ko makou ano, a ua hoomaka iho e hoomakaukau no ka paio ana mai me makou, aka, ua haawi aku la na pu kuniahi ahailono ole o keia mau pu, a iloko o na minute pokole wale no, ua kauliilii aku la lakou. Ua halawai aku ka'u makakila me ka makakila a kekahi mau kanaka powa, aka, ua hiki ole no ia lakou ke ku mai imua o'u, no ka mea, ua hiki au i ko lakou kahua, a ua hookuu aku la i ka ikaika o ko'u kino holookoa e hana i ka hana weliweli o ka luku ana ia lakou.
          "Ua ku mai kekahi mau kanaka opiopio ui imua o'u, ka ui a'u i ike ole ai mamua ae nei, a me na helehelena koa maluna o na hiohiona, a ua komo iho la ka minamina iloko o'u no lakou, aka, aole e hiki ia'u ke aua mai i ke kono ikaika a loko, me he la e pane ae ana, o na make kela o ka lahui o kou Moi, a e ae aku ana anei oe e hele lanakila? a no ia mea, ua hoomoe aku la, a ua ka make ke kino mahope iho o ka halawai ana aku me ka oi o kuu pahi.
          Ua lawe pio ia e a'u keia kahua, na moku, a me na kanaka he lehulehu wale, iloko wale no o na hora pokole. O na kanaka kino nunui a ikaika, ka poe hoi i noho iloko o ka hauoli no na makahiki loihi i hala ae nei, ua ku mai imua o'u a ua kau ka weli maluna o lakou. Ua hiki ole ia lakou ke pale mai i ka oi o kuu pahikaua, a ua noi mai kahi poe o lakou i ko'u oluolu ana e hookuu aku ia lakou, aka, ua hiki ole, no ka mea, e like me ka pii ae o ko'u inaina, pela no i pii ae ai ka inaina o na luina, a o ka poe i pakele ae ia'u, ua pau mai la ia lakou i ka luku ia, a koe uuku wale no ka poe e ola nei, a i lawe pio ia hoi.
          "Ano, ke kukala ae nei au, ma o ka inoa o ka Moi Rikeke o Beretania Nui, ka mea hoi nona keia kai a me ka aina, na lawe pio ia ke alii o na powa oia hoi o Don Pedro, a me kona mau kanaka a pau, a ke noho nei keia kahua kaua malalo o ka mana o Elina, a hiki i ka la a'u e waiho aku ai imua o ka Moi Rikeke. Ano, e lohe na kanaka a pau, a e hoolohe a hoomanao hoi ma keia hope aku. E ola ka Moi i ke Akua," pela o Elina ke koa i kukala ae ai i kana mau olelo kuahaua.
          O ka lua o ka moku, ka moku hoi ana i kolo mai ai, he pio ia, i alualu ia 'ku, a oia ke kumu i loaa ole mai ai ia lakou nei. I ka pau ana o ka Elina mau kamailio ana, ua kauoha aku la oia i na kanaka ona e hoomakaukau i na moku, a e holo aku i kahi o ka hale kakela, e ike ia Emeline ma, no ka mea, ua loaa iho la iaia na kaikamahine opio me na moku i lawe aihueia'i, a ua hoopomaikai ia laua. O keia kauoha a Elina, ua hooko ia, a he manawa pokole mahope iho, ua haalele iho la lakou i ke kahua hoomoana o na powa mahope a holo aku la. Hookahi hebedoma ko lakou nei holo ana ma ka moana, a hoea ana lakou nei i ua wahi nei.
          [Maanei, e ka mea heluhelu, e hookaulua iki kakou i ke kamailio ana no Elina ma, a e huli ae kakou a kamailio no Emeline ma, i haalele ia iho ai iloko o ka hale kakela nui e kokoke ana ma ka aekai.]

Mokuna VI.

          Mahope iho o ko Elina ma haalele ana iho ia lakou, ua noho iho la lakou me ke ano mehameha. Ua pono ole ka manao o na luina no ka hele ana o ko lakou alii, no ka mea, ua komo ke aloha iloko o lakou nona, a ua hiki ole ia lakou ke ae wale aku i kona hele ana ma ka moana i piha i na powa me ko lakou ukali ole aku mahope ona, aka, no kona kauoha ana mai e noho no lakou, nolaila, ua hiki ole la lakou ke paakiki wale aku.
          O Emeline no, ke kaikamahine ui opiopio, ka oi hoi o na ui a puni ka aina, ua noho oia me ka u . No ka mea, i ka makamua o ka haule ana aku o kona mau onohi maka maluna o na papalina onaona o Elina ke koa, ua kamoe koke aku la no na koni ana a ke aa aloha o kona puuwai iaia, a ua punia ia kona kino holookoa no na hoomanao aloha ana. Ua uluku mau ia o loko ona e na moeuhane ano hoalohaloha, e ike mau ana oia i na helehelena o ke kanaka ui opio, a me he mea la, aole loa e hiki iaia ke pale ae i ka hoomanao mau ana.
          Ua kali aku lakou a ua hala he mau la loihi wale, ua ane paa ka manao o na luina, ua make ko lakou haku opio no kona hoea ole mai, oiai, ua hale okoa ka manawa ana i olelo iho ai no kona imi hou ana mai.
          I kekahi po, ua hia-a loa iho la ua ui Emeline nei, ua hooikaika oia e hiamoe, aka, aole loa he hiki; me he mea la e ku mai ana no o Elina mamua pono o kona alo, a i ka aneane ana e hiki i ka hora o ka wanaao, akahi no a pili iho la kona mau maka. Ua loaa koke iho la no o Elina maloko o ka moe uhane iaia, ike aku la ia e ku ana o Elina iloko o kekahi muliwai, a o ka wai o ua muliwai nei he koko.
          Ua paumaele kona kino i ke koko, e kahe a wai ana ka hou ma kona mau papalina, a ua ano pihoihoi kona mau helehelena. I ko Emeline ike ana aku i keia, ua lele ino ae la ia me ka puoho ana mailoko ae o kona hiamoe, a haule mai la na kulu waimaka o ka luuluu.
          "Ua ike au i na ui he lehulehu wale, ua halawai me na koa o na koa, aka, o oe e Elina ka opuu mawaena o lakou, a o oe no hoi ke koa o na koa, ka mea hoi nana i lawe pio i na powa no lakou ka heluna i oi ae mamua o kou, a hoopakele ia'u mai ka noho ana he pio malalo o ka lakou mau hana hoomainoino," wahi a ua kaikamahine nei me ka leo kaumaha.
          "He oiaio anei ka'u i ike iho nei? He oiaio anei e nele ana ko'u mau manaolana? A he oiaio anei ua pau ko'u ike hou ana 'ku i kou mau helehelena mohaha a nani no hoi? Ke noho nei au me ke ake nui aku e ike ia oe, a ke hoole mai nei hoi na hiohiona moeuhane. Auwe! Ua komo ke aloha iloko o'u nona, a ina he oiaio keia mea, alaila, aole au e ike ana i ka malamalama o ka la, aka, e huna no au ia'u iho maloko o keia rumi a hiki i ka lawe ia ana 'ku o ko'u ola kino, no ka mea, ua like me ka make ka hoonele ia ana o ka ike ana 'ku iaia. Ke hae nei o loko o'u, a ua hele mai la hoi a wela hahana ko'u kino holookoa."
          Ua pau ka pili ana a kona mau maka ua ano poluluhi kona mau noonoo, a o ka inoa wale no o Elina ma kona waha. I ke kiei ana mai o na kukuna malamalama o ka la maluna mai o na pali, ua hooneenee aku la o Emeline i kona noho a kokoke i ka puka aniani o kona rumi, a i ke kiei ana aku, ua puiwa ae la ia i kona ike ana aku i kekahi moku e moku mai ana, nona ke kii like loa me ko ke kuna Zelina. Me ka haalulu o kona mau lima oia i lalau aku ai i ke pani a wehe ae la, a i ka haule ana aku o kona mau maka maluna o ka ilikai, aia hoi ua ike aku la ia he waapa e holo mai ana iuka o ka aina, a me he la, o kana mea no i aloha ai ke ku ana mahope.
          Holo mai la ua waapa nei a pili i ka aina, a lele mai la ke kanaka a kona mau maka e haohialaai ana, a i ka huli papu ana mai o kona alo io ia nei, aia hoi, ua ike koke aku la no keia o Elina no kela.
          Me ka awiwi oia i komo iho ai i kona aahu, a holo wikiwiki aku la e halawai me kana mea i aloha ai. Holo aku la ia a apo aku la ia Elina, a hoopa aku ia i kona lehelehe i na papalina mohaha o Elina.
          E like me ke aloha ana o Emeline ia Elina, pela no ke aloha ana o Elina ia ia, aka, aole nae i hoike aku o Elina ia mea, ua huna no kela.
          "E ke kanaka ui, ka mea hoi nana i aihue aku ka puuwai kupaa e waiho nei iloko o keia umauma; ua piha wau ano i ka hauoli, he hauoii hoi na'u i ike ole mamua ae. Ua komo mai ka makau iloko o'u ua loohia ia oe me ka pilikia iloko o na la loihi o kou kaawale ana 'ku, a ua hoomaka mai na halialia aloha no ka ulu ana mai o ka manao ua loohia ia e ka pilikia, a i ole ia, ua haalele mai kou mau hoomanao ana ia makou mahope nei, aka, oia mau ao poluluhi hauliuli hookaumaha a pau, ua kalae a waiho molale maikai ko'u noonoo ana iloko o ka malie. O ko'u halawai hou ana me oe, o ka ike hou ana 'ku i kou mau helehelena pua rose, a o ka lohe hau ana 'ku hoi i kou leo, ua like ia me ka wai o ke ola e ninini ia ana iloko o ko'u kino holookoa."
          "Ma na wahi a'u i hele ai, ua helu wale ia no e a'u na mile," wahi a Elina. Ma ke kahua kaua a ma ko'u keena moe, ua kau mau kou kii imua o ko'u mau maka no ka mea, ua lilo oe malalo o ko'u malama ana, mai ka la i lawe pio ia ai na powa a hoolanakila ia hoi oe. Pehea la e hiki ai ia'u ke haalele ia oukou mahope nei, oiai, o ka hoomainoino ana ia i oi aku mamua o na hoomainoino a na powa. Aole loa au e haalele loa i kekahi mea a'u i hoohiki paa ai e imi hou mai a hiki i ka pau ana o ke ola. A oiai no hoi o oe kekahi e Emeline ma keia lae aa, pehea la e hiki ai ia'u ke hoopoina i ka huli hoi ana mai."
          Ua puoho mai la na kanaka o ka hale, a hoi aku la lakou a loko, a hoomaka aku la keia e kaao aku i ka moolelo o ka lakou huakai mai ka haalele ana iho ia lakou a hiki i ka huli hoi ana mai.
          O na powa a pau o luna o ka moku i lawe pio ia, o Don Kito kekahi, ua lawe ia mai la iuka nei o ka aina a hoopaa ia maloko o ke keena paahao o ua hale nei, no ka mea, ua manao o Elina e hoomaha no kekahi mau la, alaila hoihoi aku i ua mau pio nei imua o ka Moi.
          Ua noho lakou nei he mau pule, a ua palaka i na mea a pau koe wale no ka hauoli ana me ka hooluolu ia lakou iho. Ua piha ae la oloko o ua hale nei i noho ai me ka mehameha no na la lehulehu wale me na leo himeni, e hoopiha ana i ka puuwai o kela a me keia me ka hauoli. Ia po, i sila iho ai o Elina me Emeline i ko laua aloha, ma ka hoohiki ana i ko laua hoopalau a hiki i ko laua mare ana. Ua lawe laua i keia hoohiki, aole ma kahi mehameha, aka, imua o ka lehulehu o lakou. A ua hooho mai la no hoi lakou i na leo hoike no ka laua hoohiki, akahi no a hoomaopopo iho na kanaka ua komo io ka ke aloha mawae- o ko lakou haku opio me ke kaikamahine ui o ka hale kakela o ka ae-kai.
         
I ka hiki ana mai o ka manawa a Elina i manao ai e haalele iho i ua hale nei, ua hoomakaukau ia iho la na moku o lakou, a i kekahi la, ua haawi mai la lakou i ke aloha hope loa i ua kakela nei a huli hoi aku la.
          "Aloha oe e ka home o keia aekai waena moana, e huli hoi no au e naue hou mai," wahi a Elina.
          Iloko wale no o ka malie a me ka maikai o ka makani ko lakou nei huakai huli hoi, a i ka piha ana o ka mahina hookahi, i ke kakahiaka nui o kekahi la, ua ike ia aku la na kuahiwi kiekie hauliuli o ka home. Ua piha lakou i ka hauoli a me ka olioli no keia mea.
          Ua kali mai na kanaka o Beritania no Elina ma, a ua hala loa ka manawa kupono no ko lakou hoea mai, a ua paa iho la ko lakou manao ua make o Elina ma. No ia mea, ua palaka loa ia lakou. E noho ana ko Elina a me ko Egemona mau makua iloko o ke kanikau no laua, no ka mea, ua paiia iho la maloko o na nupepa, ua make lakou, aka, i keia kakahiaka, ua ike ia mai la keia kuna nani launa ole, e holo ana me ka pakika, pahee maluna o ka ilikai, a e ukali mai ana hoi he elua mau moku nui mahope mai. Ua kau pono mai la ko lakou mau ihu i ke awa, a ke holo mai la me ke ano hanohano.
          Ua hiki ole i na kanaka ke hoomaopopo iho i ke ano o keia mau moku, a haiamu mai la lakou i kai o ke awa no ka hoomaopopo ana.  (Aole i pau.)