Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 141, 3 March 1891 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA AHA KUKAMALU.

 

KE AUPUNI HAWAII.

Ka Mahele Alua e Hoonoho Koke ia.

 

POHA KE AU, KE PII NEI KA LENA.

 

 Ua olelo ka hapa hope o ke kumakanawai e ku nei penei:

 Na@ka Moi (King) e koho i na hoa oia Aha (Ahakukamalu) a e noho lakou oiai ko ke 'Lii (kane) makemake.

 I ka wa i lele loa ai ke aho o ka Moi Kalakaua, ma Kapalakiko, Ianuari 20, 1891, oia ka wa i pau ai o kona makemake, a ia wa no e pau ai ka noho ana o na hoa o kona Ahakukamalu: koe nae ka hoomau ana a loaa na pani o ka Aha Kukamala hou o ka Moiwahine.

 He Moiwahine ko kakou i keia wa, a ma ka Pauku 22 o ke Kumukanawai e ku nei, ua hoakaka maolua no kona keleana e noho ai i ka noho alii, penei:  A i nele ia (ka mamo a Kalakaua) e ili aku ka Lei Alii i ke Kama'kiwahine Liliuokalani etc.

 No keia manao moakaka loa e like me ka la e alohi ana i ke awakea, pela KA LEO O KA LAHUI, e kakoo aku nei i ka Moiwahine Liliuokalani.  E koho oe i mau hoa no kou Ahakukamalu e like me kea makemake ponoi iho.  Mai haawi oe ia hai ia mana.  Eia iho no a he nui wale o na poe kupono no kou Ahakukamalu.  Mai puni i na poe holeheleiwi lawe maunu - o kumakaia ia oe - a me kou lahui.

  HAWAII PONOI.

 

HE MOOLELO HAWAII

- NO -

KUALUNUIAOLA.

 

KE KEIKIKOA O KA MOKUPUNI O MANOKALANIPO.  KA UPAPAIOLE O KE KOA I NA LA O KA NOHOALII ANA O OLA. KE ALII O WIAMEA, KAUAI.

 

 I ka ike ana mai o ua mau keiki ala i ka moho a ka poe o Waimea, ua hoi pono iho ko laua manao a ke a-na iliwai like, a me he mea ala no loko e i ae ana, na kaua ka lanakila o keia la.

 A e like no hoi me ka manao o ua mau moho ala o Kekaha, pela ka manao like i loaa i na mea a pau i akoakoa aku mamuli o ka pananaiki o ke kino o ka mea nona keia moolelo, a ua olelo ia o Kualunuiaola ma he moo a he wahi alauka a pela wale aku e ka poe o Kekaha, aka nae, aole ua opio nei i pane aku.

 I ka hiki pono ana ae i ka wa o ka hookuku pahu ihe laumeki, ua oniu ae la kekahi keiki o Kekaha i kana iho a pailata aku la me ka ikaika a pau i loaa iaia, a i hakalia no a hemo ka ihe mai ka lima aku o ua keiki ala, o ka hele huhu aku la no ia i ka makani, aohe he paa mai, a o ka hi'u o hope kau e ike i ke kapalili.

 Oiai ka iho a ka moho o Kekaha e oloio ana, ua @wa ae la ka piha a haalele wale o ka poe o Kekaha, a lohe ko uka i keia piha uwa, nu aku a nu mai i ka aoao nana ka eo i keia nana ana.

 Kaa aku la ka hauoli a me ka lealea i ka poe e Kekaha, a o ka huhu hoi a me ka noke ana i ke ki i ka poe o Waimea, me ka olelo ana, he uku ka make ia kakou, he ehia mea aloha o ka lilo hou aku o na waiwai o kakou i ka poe o Kekaha.

 A mamuli o ia kumu, ua hooholo iho la kekahi poe o Waimea e ho-a i imu no Kualunuiaela ma, no ka make aku no ia i ka poe o Kekaha, he hopu wale aku no kiola iloko o ka imu.

 Ua holo like ae la keia mea mawaena o kekahi poe o Waimea, a o ka mea wale no i koe, oia no ke kakali ana i ka hopena; a no kaua iho hoi e ka mea heluhelu, aloha ino ua Kualunuiaola nei a kaua, o ka bana ana auanei paha keia e paa ai i kalua ia e ka poe o Waimea.

 I ka haule ana o ka ihe a ke keiki o Kekaha, nana aku mamao, a aohe he manao e loaa i ka uhai ia aku, a oia hoi ka ka poe o Kekaha i hooho mai ai:

 Oi hoi paha, o ka na moho hoi keia o Waimea, wahi a kekahi poe; a o ka kekahi poe hoi, e hoi kakou me na waiwai a kakou, he uku ka make i kela wahi keiki, aohe i paa pono ka hope i ka malo, ke aluhee mai la no, a he nui wale aku na olelo hooaukiuki a ka poe o Kekaha a piha ku'aki maoli ka poe o Waimea; aka, o Kualunuiaola make hoolohe pono nei lakou i keia mau olelo liki a ka poe o Kokaha.

   Aole i pau.

 

HOOLAHA I KA POE MAKEMAKE I "KA LEO."

 

 Ma keia hope aku ke hoolaha ia aku nei, e kii aku ka poe makemake i ka nupepa KA LEO i na Luna e lawe nei i ka nupepa, oia hoi o

J. Kahaleluhi    J. Kaneaiakala

Geo. Kanikau    Parao

T. Kapualei    John Samoa

   JNO E. BUSH

 Luna Hooponopono.

 

Olelo Hoolaha.

 

 Ma ka Poakahi, Maraki 9, 1891, e uku ia ana he uku mahele i na Hoa Hui o ka Ha HAWAII BANANA COMPANY, ma ka rumi Loio o William C. Achi, a ke konoia nei na lala o ua Hui la e kii ae i ko lakou mau keleana.

  Ma ke kanolia.

Maraki 2, 1891.   1w-d.

 

OLELO HOOLAHA.

 

 Ke hoolaha ia aku nei ua hoopau ai ka Palapala malama waiwai o Mr. A.J. Cartwright (Kakalaika) nona mai kona mana e malama i ka waiwai o ka mea nona ka inoa maialo (Lilia Piikoi,) a ua hoihoi hou mai no oia iaia i kona waiwai a pau i waiho iho nei iloko o ka lima o A.J. Cartwright, a mana no hoi e ohi kino aku a e malama i kana kana a pau e pili ana i koha waiwai i olelo ia ae la, a hiki i kona hooiaha hou ana aku.

  LYDIA P. KAMAKAIA.

 Feb. 25.   1w-d.

 

 

OLELO HOOLAHA.

 

 Owau o ka mea nona ka inoa ma lalo iho nei, ke hoike aku nei au i ke akea, i ka poe e ake ana e loaa ona mau HOME noho, e kipa mau ma kahi o ka mea nona keia inoa, a e loaa no na HOME oluolu no ka noho ana.

 He mau hale ku'u i makaukau no ka hoolimalima ana i ka poe makemake.  Eia ma Kamanuwai, e pili ana i ke Alanui Nuuanu, a e loaa no wau ma kahi o Mr. Pa.Wi ma Alanui Nuuanu.

  D. KAHUAKAI KAELELE.

  Feb. 23, 1891.  2ts.-d.

 

HOOLAHA OIHANA WAI.

 

 I kulike ai me ka Pauku 1 o ka Mokuna 27 o ke Kanawai o 1886.

 Ma keia ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i kekahi pono wai piula, ua hiki mai ka manawa hookaa a e hookaa ia ai o ka uku wai no ka manawa e pau ana ma ka la 30 o Iune, 1891 ma ke Keena Oihana Wai o Honolulu ma ka la mua o Ianuari, 1891.

 O na koena uku wai a pau e waiho kaa ole ana he umi-kumamalima la mahope iho o ka wa e hookaa ia ai, ua ku no i ka pakui hou ia ana me ka 10 keneta pa haneri.

 O ka poe e uku wai ana e oluolu e lawe mai i ka lakou likiki hope i uku ai.

 E lik@ ia na uku wai ma ke Koena o ka Oihana Wai ma Honolulu, ma Kapuaiwa Hale.

  CHAS. B. WILSON,

  Luna Nui o ka Oihana Wai.

Honolulu, Dec. 20, 1890, -d.  tf

 

HOOLAHA A KA PUUKU.

NO NA HOOKUPU NO KA LA KUOKOA O KA LAHUI HAWAII.

 

 I na Hawaii a pau, ke poloai aku nei ka mea i ko@eia he Puuku no ka wa, no ka malama ana i na hookupu, e loaa no oia ma ke Keena o ka LEO O KA LAHUI i na la a pau, koe ke Sabati, ka la ehiku o ka hebedoma, e lawe i-na hooku pu a ka poe i aloha i kona aina hanau, i makee i Kona Kuokoa o Hawaii Ponoi.

 I mea e maopopo ai ke ano o keia hookupu, ke hoike aku nei ka puuku, penei.  Ua noa ka hookupu i na Hawaii a pau, i na hookupu dala, a me ai paha.  He mau haneri dala kai hookupu ia i ke ia manawa, a he 10 bipi, he 20 mau puaa.  E hoike ia aku aua no ka papa inoa hookupu i ka wa e pau pono mai ai o na hookapu ma ko'u lima.

 Ma ke Kauoha.

  JNO. E. BUSH.

 

Hoolaha a ka Hui Kaa Ahi.

 

 UA HOOHOLO KA HUI KAA Ahi i ko lakau manawa holo, ma ka la Sabati ae nei, Feberuari 18, 1891.

 

EHA MANAWA HOLO ILOKO OIA LA.

 

KA HOLO ANA A HOI MAI.

  A.M.   P.M.

Haalele ia Honolulu  7:00  3:30

Hoea ma Honouliuli  8:05  4:35

Haalele ia Honouliuli  8:25  4:55

Hoea ma Honolulu  9:30  6:00

   W. G. ASHLEY

  Lunahoohana Nui O.R.& L. Co.

  Feb. 10, 1891.  5ts-d.

 

KU AI  HOOPOHO  LOA !

 

No Ekolu Pule Wale no!

 

E HOOMAKA ANA MA KA POAKAHI LA 15 O DEKEMABA, NO KA POMAIKAI O KUU LAHUI PONOI.

 

 E kipa mai i hookahi, o ka pono no o ka hele mai no a pau, i ike maka, oia hoi, e kuai hooemi loa aku ana wau i ko'u mau waiwai a pau ma ke dala kuike, oia hoi, na KALAKOA hooluu like ole.  Mai ka 12 a 20 I-a no a $1.00.

 Na KALAKOA laula, mai ka 6 a 8 I-a ko ka $1.00.

 Na KALAKOA hapa kanikau laula, he 7 I-a na ka $1.00.

 Na KINAMU, he 12 I-a $1.00

3 Paa KAKINI WAHINE 25 keneta.

Na PAPALE o na opio wahine i kinohinohi ia, he $1.50 a pii aku, no ka mea hookahi.

 Na LEPO-NALO mai ka 8 a 18 I-a no ka $1.00.

 Na A-I KALA KEOKEO a me hapaka nikau o na wahine, 10 keneta no ka mea hookahi, a pii aku.

 Na KA MAA haahaa o na wahine, he $1.60 wale no no ka paa.

 Na KIHEI huluhulu, na HULUHULU manoanoa; na HALII moe a pela aku.

 Na PALE-ILI oluna o na kane, he 25 keneta wale no o ke ano maikai.

 Na PALE-ILI olalo, he 40 keneta wale no a pii oku.

 Na PAA LOLE, o na keiki o ke KALIKINAKA.

 Na PALULE hana o na kane mai ka 40 keneta a pii aku.

 Na PALULE kuluhulu mai ke 40 keneta a pii aku.

 Na PALULE keakeo i aiana ole ia, he oluolu ke kuai ana, a he nui wale aku no koe o na waiwai e kuai hooemi ia aku ana, mai hoohakalia i ke kipa mai iloko o keia mau Pule Ekolu wale no e loaa ai ka makepono loa o na mea kuai ma ko'u hale.

 F. MOSES KEUMI.

ALANUI MOI  @

 

JOS.  HUBASH.

(Alanui Papu, Honolulu H. I.)

 

He mea Milo Gula kaulana, aia ma ka

Halepohaku o Makanani.

 

He Puu nui o na mea Gula,

{A ME}

   No Lako Dala o kela a me keia ano.

 

 No ke kumukuai haahaa, e ohi oe a luhi ko kino; a o ka lali, ka likelike, a me ka mahiehie, oia kau e linohau ai; no ka mea, he keu a ka haahaa o na kumukuai.  Honolulu Feb. 2, 1891.   121

 

KA HUI KAA ENTERPRISE.

 

Ua kukulu ae nei au i kekahi HUI KAA.  Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE. ma Alanui Kalepa.

Ma ka Huina Hoolulu Kaapio Helu 13.

 

 O na kauoha a pau e hoouna ia mai ana ma ke TELEPONA mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauhale nei, e heo ko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.

  E Hoao i pau Kuhihewa.

  WALLACE JACKSON,

 TELEPONA  BELE HELU ... 113

  - - MATALA - -  ... 690.

 

Hoolaha Hookapu.

 Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa.  Ua hookapu loa maua i ko mana mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e mana mai ia Keleau (w) mai.  Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e mana, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai.  O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.

  Owau no me ka haahaa.

  MRS. C. I. HIRAM.

Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890.  3me-d.

 

NO KA POE MAKAIKAI

MA KA

O. R. & L. Co.

MA KA I'A HAMAULEO O EWA.

 

 O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolulu, i ka hora 1:45 P.M. o @ Poaono a pau@.

 No ka auhau, aohe olelo ana, he hookahi wai o ka like, mai ka liko a ka laele.

  OIA HOI, HE- 50 keneta, hiki i Manana a hoi hou mai - 70 kenete, hiki i Honouliuli a hoi mai.

 O keia ka manawa pono o la'i ai ka holoholo hoohala manawa me ka hana ana i na ea oluolu maikai, no elua wahi keneta wale no o ka mile.

  1m-d  Oct. 8, 1890.

 

Ka Hui Uwati Kaleponi.

 

 Na uwati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi.  E kipa ae io-

  A. J. SCHREIBER - Agena

Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona.

 

 KAUKA YONG KAM PUNG.

HELU 53, ALANUI MAUNAKEA

 

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua.

 

 UA HIKI KE HOOIA IA KELA A me keia ano ma'i, mai ko na kanewahine a me kona keiki liilii.  O na ma'i ha-no, ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi.  @ ma'i e pili ana i ka maka, @  la i ke ola.

 Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ianei me ka oluolu pu o ka aukau@

  E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na haawina pilih@na i ka ma'i a na'u oukou e hoola aku.

  KAUKA YONG KAM PUNG.

 Augate 25,   tf-d