Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 147, 11 March 1891 — Page 3

Page PDF (1.08 MB)

This text was transcribed by:  Michele Anna Jordan
This work is dedicated to:  for Wayne Kalioholani DeLaura, again and always

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

HE MOOLELO HAWAII

 

–NO–

 

Kualunuiaola.

 

KE KEIKIKOA O KA MOKUPUN@ O MANOKALANIPO, – KA HI'APAIOLE O KE KOA I NA LA O KA NOHOALII @@ANA O OLA, KE ALII O WAIMEA, KAUAI.

 

I ko ke kahuna lohe ana i keia onau huaolelo awahua a kana hanai, o ka hilinai ana e ola kona mau iwi, o kona ku ae la no ia a hoi aku la no kona hale ponoi, me ka haalele ana iho hoi ia Ola.

 

O kana mea o ka ohi ana a hele pu me ia, oia no hoi kana mau mea hana.

 

I ka makaukau ana ae o na wahi opeope o ua kahuna nei, hele hou mai la oia e ike i ke alii ia Ola, a me na huaolelo o ke ano makee alii no, ua pane mai la oia imua o kana hanai:

 

Eia au ke hele nei, a no ko'u aloha no ia oe, oia au i hele hou mai ia e ike ia oe, a oia au e kau Ieo hope aku nei ia oe, a i ike ole ka hoi oe i ke ano o ke pio i lawe ia mai nei, ehia mea aloha o oe, i ko lilo aku i pani ma kahi a ua pio la au i hooimakaukau ai iluna o ka lele, a o ka hooko ia ana hoi ia o ka'u mea e wanana aku nei ia oe; no ka mea, aohe aumakua oluolu mai ia oe i keia wa.

 

Aka, in a oe e aokanaka mai ana, a hele aku oe e mihi, alalia oe ola; no ka mea, he kuli ka make, a he lohe ke ola.

 

A o keia leo hope loa a'u ia oe e ke alii, aole, na'u ponoi ae ia, aka, mai ka po mai no ia, he ike aimoku wale iho no kau, a eia ke ola ia makou na kahuna kahi i hiipoi a malama ai.

 

Me key mau huaolelo hope ae la a ua kahuna nei i ka lapauila o ka hale o ke alii, a ka-ha- aku la hele e nana i kahi i hoopaa ia ai o Kualunui aola.

 

Laia i hiki aku ai ma kahi a ua opio nei e paa ana i ka makia, nana aku la kona mau kiionohi maluna o ke kanaka-iki, me na helehele na o ka minamina a me ke ke kaumaha.

 

A oiai no oia e hoomau ana i kona kilohi ana, paila ae la iloko o ua kahuna nei ke aloha, a ke balo'ilo'i mai la kona mau waimaka e hoopulu iho ana i kona mau lihilihi kani koo, me he la, oia ka mea i pilipono ai o keia mau wahi lalani mele malalo iho:

                       

                        "Ku aku la i ka pahuna ihe

 

                        Ke loku iho la ka ua uihi pali

 

                        E loku ana paha i ka eha-loko

 

                        I ka eha koni a ka makemake."

 

I ua kahuna nei e hilohi ana i ke kanaka opio me ka halo-ilo'i kulukahi ana iho a kona waimake, a li'uli'u, lalau iho la ia i kekahi piko o kona ma-lo e kuuwelu ana, a me ia mea oia i holoi ae ai i kona waimake, a i ka pau ana ae, o kona ki-ha aku ia no ia hele ma kona alahele.

 

I ka hala ana mai o ua kahuna nei, malama iho la ke alii o Ola he aha kuka, no ka noonoo ana i ka wa maikai e kau ai i ke pio iluna o ka lele, a o ka ohana alii o Ola a me kona papa kahuna pu ma keia halawai ana.

 

Ua hoike mai la kekahi poe i ko lakou manao kanalua i ka pepehi ana i ke pio, no ka mea, i kona wa i lawe ia mai ai ke pio e na koa a komo malalo o ka aha-kapu, o ka haule no ia o ka aha-ula.

 

Nolaila, wahi a kekahi poe, me he la, oia no kekahi o na ohana alii o ke alii Ola, oiai, aole e haule wale ihop no keia hoailona i kekahi poe okoa.

 

                                                                                                                                                Aole i pau.

 

HE KAAO

 

No

 

DON KUPIDOA.

 

KA WELI O NA MEA HUNA POHIHINI–KE KIHAPAI PUA PAHAO HAO O KAMEPULIA–KE ALAHELE O NA MEA HUNA ELUAME KA LUAWAI KAMAHAO O TAWANIA.

 

Ina ua hoowahawaha mai oe ia'u alaila hookahi a'u mea noi aku ia oe, o kuu ola kau e waiho mai me a'u nei.

 

O na hana ino e ae a pau oia kau e hana mai maluna o kuu kino, o kou hoao ana e lawe i ko'u ola, oia hoookahi ka'i mea papa aku ia oe e ke aloha.

 

Kulikuli, oia ka hopena o kau mau hana ino ia'u in a wa i hala ae nei, a me kou hooko ole ana i ka kaua mau ae like.

 

Mahope iho o keia mau mea ua kauoha ia aku la na koa e lawe ia Tubidoa no ka halepaahao, a ua hooko ia ke kauoha a ua ahiwahine ala, a i kela wa ua lawe ia aku la ua Tubidoa ala no kahi hoopaa o Alkanekero.

 

Oiai oia ma ke alanui ua nui na moi ana aku a na koa iaia e ae mai oia e hookuu ia oia e lakou, me ko lakou haalele ana aku.

 

Aka, ua olelo ikaika aku o Don Tubidoa ia lakou penei: E lawe oukou ia'u e like me ke kauoha e haawi ia aku nei ia oukou.

 

No ka mea, o ka mea hiki wale no ia ia oukou ke hana, a in a aole oukou e hooko ana i ke kauoha a ke aliiwahine, e nui ana ko oukou poino, a o ke oukou hope aku he make.

 

Malalo o keia mau olelo a ke alii Tubidoa, ua hooko aku la na koa, a lawe aku la iaia a komo iloko o ka hale paahao.

 

I ka paa ana o Don Tubidoa, ua hoi aku la na 'lii koa me ka piha kaumaha no ko lakou wahi paa ma ka pa alii.

 

E waiho kaua ia Tubidoa e ka mea heluhelu, a e nana aku kana i ke ano o ka noho ana o ke aliiwahine Kalawalina.

 

Oiai o Kalawalina e noho ana ma kona aupuni, a i ka hala ana ae o na la loihi o kona kali ana i kana ipo aloha o ka hiki aku, a no ka nele, ua haule wale kona manaolana.

 

A oia kana i nalu iho ai iloko iho on a, me he mea ala, ua au'a ia paha oia e kana wahine, noia mea ua pane iho la oia iaia ihe me keia mau olelo:

 

He keu aku ka hoi keia a ke kanaka hoopunipuni nuiawale ia'u, e holo paha au e ike maka ia oe, aia la oe ihea ? aia paha  oe me na kaikamahine hiu a wela a Aiwohikupua aole paha.

 

Mahope i ho o kona noonoo nui ana i kana mea e hana ai, ua hooholo iho la oia e holo io oia no ke aupuni o Palani e ike ai i ke aloha kakia paa i ka iwi.

 

Nolaila, i kekahi la maikai, ua makaukau na mea a pau o ka moku ia la no lakou e holo ai, a mahope iho; ua loaa na koa kupono nona e holo ai, a ua holo aku la lakou.

 

Ua wai ia mailoko mai o na koa ikaika a pau o ke alo alii o Suedena a ua loaa he 500 mau koa ikaika loa, a me ia mau koa ua kaikamahine alii ala i holo aku ai no ke aupuni o Palani.

 

No kekahi mau la loihi ko lakou holo ana no ka moana, ua pae maalahi aku la lakou no ua aupuni ala.

 

Ua ike ia mai no lakou nei e na kanaka o ka aina, a ua hai ia aku lohe i ka moi a me ua Karolina ala.

 

I kona lohe ana, hoomanao koke ae la no oia, aohe no he mea e ae maluna o ua moku ala o ka nohea no o Suedena.

 

Ia wa koke no, ua hoomakaukau koke ia ae la na pualikea he mau tausani ko lakou nui, me ka manae hoi o Kalolina, in a e hana ino aku ana keia poe Suedena, alaila, oia no kona wa e hoohana koke mai ai i kona puali koa.

 

                                                                                                                                                Aole i pau.

 

HOOLAHA A KA PUUKU.

 

NO NA HOOKUPU NO KA LA LUOKOA O KA LAHUI HAWAII.

 

I an Hawaii a pau, ke poloai aku nei ka mea i kohoia he Puuku no ka wa, no ka malama ana i na hookupu, e loaa no oia ma ke Keena o ka LEO O KA LAJUI i na la a pau, koe ke Sabati, ka la ehiku o ka hebedoma, e lawei na hooku pu a ka poe i aloha i kona aina hanau, i makee i Kona Kuokoa o Hawaii Ponoi.

 

I mea e maopopo ai ke ano o keia hookupu, he hoike aku nei ka puuku, penei. Ua noa ka hookupu i na Hawaii a pau, i na hookupu dala, a me ai paha. He mau haneri dala kai hookupu ia i ke ia manwa, a he 10 bipi, he 20 mau puaa. E hoike ia aku aua no ka papa inoa hookupu i ka wa e pau pono mai ai o na hookapu ma ko'u lima.

 

                                                                                                Ma ke Kauoha,

                                                                                                                        JNO. E. BUSH.

 

Hoolaha a ka Ilui Kaa Ahi.

 

UA HOOHOLO KA HUI KAA Ahi i ko lakau manawa holo, ma ka la Sabati ae nei. Feberuari@@, 1891.

 

EHA MANAWA HOLO ILOKO OLIA LA.

 

KA HOLO ANA A HOI MAI.

 

                                                                                                                                                A. M.                           P. M.

 

                                                            Haalele ia Honolulu                                                    7:00                             3:30

                                                            Hoea ma Honouliuli                                                    8:05                             4:35

                                                            Haalele ia Honouliuli                                                  8:25                             4:55

                                                            Hoea ma Honolulu                                                      9:30                             6:00

                                                                       

                                                                                                                                    W. G. ASHLEY

                                                           

                                                            LUUAHOOHANA NUI O. R. & L. CO,

                                                            FEB. 10, 1891.                                    5ts.–d.

 

JOS. HUBASH.

 

(Alanui Papu, Honolulu H.I.)

 

He mea Milo Gula kaulana, aia ma ka Halepohaku o Makanani

 

He Puu nui o na mea Gula,

 

{A}

{M}

{E}

 

Na Lako Dala o kela a me keia ano.

 

No ke kumukuai haahaa, e ohi oe a luhi ko kino; a o ka lali, ka lilelile, a me ka mahiehie, oia kau e linohau ai; no ka mea, he keu a ka haahaa o na kumukuai. Honolulu Feb. 2, 1891.                              121

 

KA HUI KAA ENTERPRISE.

 

Ua kukulu ae nei au i kekahi HUI KAA

 

Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE

ma Alanui Kalepa.

 

Ma ka Huina Hoolulu Kaapio Helu 13.

 

O na kauoha a pau e hoouna ia mai ana ma ke TELEPONA mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauhale nei, e heo ko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.

 

E Hoao i pau Kuhihewa.

 

                                    WALLACE JACKSON,

 

                                                                        Luna Nui.

 

TELEPONE      BELE HELU . . . . . . . . . . 113

- -                        MATALA . . . . . . . . . .   690.

 

Hoolaha Hookapu.

 

Ke hoike ia aku nei ka loke ia na ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei ua holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole is, me DAVID DAYTON, a i ole ia  KUKA.        

 

Owaau no me ka haahaa.

 

MRS. C. I. HIRAM.  

 

Honolulu, Oah, Oct. 8, 1890.                                     3 ma–d.

 

NO KA POE MAKAIKAI

 

MA KA

 

O. R. & L. Co.

 

MAKA I'A HAMAULEO O EWA.

 

O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolulu, i ka hora 1:45 P. M. o na Poaono a pau.

 

No ka auhau, aohe olelo ana, he hookahi wai o ka like, mai ka liko a ka laele.

 

OIA HOI, HE–30 keneta, hiki i Manana a hoi hou mai–70 keneta, hiki i Honouliuli a hoi mail.

 

O keia ka manawa pono e la'i ai ai ka holoholo hoohala manawa me ka kauu ana i na ea oluolu maikai, no elua wahi keneta wale no o ka mile.

 

1m–d                           Oct. 8 1890.

 

Ka Hui Uwait Kaleponi.

 

Na uwati ula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi. E kipa ae io–

 

A. J. SCHREIBER–Agena

Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona.

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

 

HELU 53, A LANUI MAUNAKEA

 

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua.

 

UA HIKI KE HOOLA IA KELA A me keia ano ma'i, mai ko ma kane wahine a me ko no keiki liilii. O na ma'i ha–no, ua hiki lea la ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma'i pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.

 

Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ianei me ka oluolu pu o ka auhau.

 

E NIPA mai e ka poe ia hooluuluu ia me ua haawaina pilihua i ka ma'i, a na'u oukou e hoola aku.

 

KAUKA YONG KAM PUNG,

 

Augate 35,                              1i–d.