Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 451, 11 May 1892 — Page 3

Page PDF (1.03 MB)

This text was transcribed by:  Diamond Tachera
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

a hoopuka ae la ua anoano nei a lakou i kanu ai, lalau koke mai la no ke aupuni ma o ka Papa Ola la me kona mau kiu a kaili ae la i ka pono kivila o ke kanaka. Aohe Lunakanawai, aohe kokua e loaa i ke kanaka, o ka hewa keia e hopu ia ai, o ka mai lepera. O na Luna kanawai iho la no o ia hewa, ka poe kauka nana no i o Mai me na palahehe inoino. O ka lakou ala hoole mau ana aole e ola keia mai i ka lapaau, a o ka lili maoli no hoi i ka poe e ike ia aku ana he ola keia mai, o ka hooholo ia ae la no ia he mai lepera ko ka mea e nana ia ana a o Kalawao no ka palena. Ke hiki no hoi ilaila, he pio maopopo, ke pa ae a paa kou wahi a ku kahi hale, mahiai aku la a ulu na wahi mea kanu, manao kahi pono ua makemake ia ae la nae ia wahi e na Luna, lele liilii ae la ko mau wahi mea kanu, a o ko wahi hale kauo huluhulu ia aku la i kahi @, a aohe no he maopopo ka pono o ia wahi i kauo ia aku ai. Hele no paha a maemae ia oe, ina he manao hookuonoono kou makemake nou ia mai no o kau no ka lwea. Aloha no paha kakou. E aho no ilikini i haawi pio aku ia lakou iho malalo o ka mana o America.

 

NU HOU KULOKO.

            Ua ike ia he mau ipu kukui hoailona i kekahi o kela mau po aku nei ma na kapakai o Kalia ae nei. O ua ano kukui moku opiuma nei no paha?

 

            O ka ehu hema o ka hale nana kinipopo ko na keikikula o Kamehameha wahi hookio ma na paani ana i na Poaono a pau, a malaila mai lakou e haawi ai i na mahalo ana i ka poe lae ula o ke kahua maika popo.

 

            Mamuli o ka oluolu o ka Hui Kukui Uwila Hawaii, ua hoolako aku o Mr. P. S. Taylor ka luna nui oia hui, i ka hale o Adimarala Bamunu ma ka Hotele Hawaii me na ipu kukui uwila ma ke ano manuahi wale mai ka Hui Kukui Uwila Hawaii aku.

 

            E loaa ana i na makaikai o ka Hui Kaamahu o Oahu me Aina he wa kupono i keia auina la Poaono iho e lilo ai i mau hoike oiaio no kekahi o na hoikeike kamahao loa i ike mua ole ia ma keia aupuni. Oia hoi kela haole luu wai e like me ka ia, Kapena Beach. E luu ana oia iloko o kekahi pahu aniani nui i hoopiha ia me ka wai, me ka ai, inu, puhi paka a me ke kakau ana iloko o ka hohonu o ka wai. O ka poe i hoao e hana i keia mau hana iloko o na tabu wai mamua, e hoopahaohao loa ia ana lakou ke ike i na hana a keia eepa o ka hohonu. Aia ma ka Ululaau Remona e ulele ia ai keia mau hana i keia Poaono iho, e alawa ae i ka makou olelo hoolaha e puka aku nei. He oluolu loa ka uku, he 50 keneta wale no, no ka holo ana a hoi mai, me ke @ pu ana iloko o ka hale e nana ai i ka hoikeike.

            Ma ka po o ka Poalua i hala, ua hanaio ka ua ma Kilauea, Kauai, pela mai ko makou mea kakau oia moku. O keia no ka ino hookahi i ike ia ai ma keia mokupuni ia po.

 

            Mahope iho o ko Joe Goddard ku ana mai i Honolulu, kela haole i @ puupuu o Auseteralia a makou i hoolaha mua aku ai, ua hookomo ae oia i kona inoa iloko o ka papa inoa o na keiki o ka Hui Kaawai Helu Ekahi.

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Ia Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio hele hewa. Lio a, eleele, elua wawae keokeo hope hem. Kikokiko keokeo ma ke kua, kiko keokeo ma ka lae. Hao kuni PK me kekahi hoailona ano e malalo pono ae o kela PK, uha hope akau.

            Lio k, eleele, kiko keokeo ma ka lae, hookahi wawae keokeo hope ak, keokeo nuku ma ka wawae hope hem, hao kuai VH wawae hope ak. I io w, ulaula, hookahi wawae keoko hope hem, he keoko uuku ma ka wawae mua ak, hao kuni VH wawae hope hem. O ka mea a mau mea nona keia mau lio, e pono e kui aoke mai, o hala na la ne 16, e kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka la 23 o Aperila, 1892, hora 12 awakea Poaono.

D. KAOAO,

Luna Pa Aupuni

Aperila 7, 1892 tf-d.

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio hele hewa. Lio w ulaula 4 wawae eleele kiko keokeo ma ka lae hao I kuni hope hema hao C kuni hope ak. Lio k ulaula keokeo lakihi ma ka lae, paa na wawae i kapuai hao, hao kuni NA hope hema, ke ano o keia kuni MA ua hui ia a pili keia Hao kuni.

            O ka mea a mau mea nona keia mau Lio e pono e kii koke mai o hala na la he 12, e kuai kukala akea ia aku ke hiki aku i ka la la 21 o Mei, 1892, hora 12 awakea Poaono.

D. Kaoao Luna Pa aupuni Mei 9.

            mei10 tfd.

 

J. T. WALAKAHAUKI

HELU 10.

ALANUI PAPU.

Kuai Hoemi Nui ma na Mahehe a pau!

 

E kuai Holopono ia aku ana elike

me ko Amerika a me ko Euro-

pa kuai ana, keia mau wai-

wai malalo iho nei:

 

Na Kalakoa, na Kinamu,

            Na Uwewahine, na Satina,

                        Na Palale Keokeo o na Kane,

                                    Na Kahiko Lei-ai o na Kane,

            Na Lako Lole i Hook moa a mai nei,

                        Na Makalewa & Lako Lole Keokeo,

Na Lihilihi @ @ a me ko ka

                                                Ilikina.

 

Na Lihilihi o kela a me keia ano,

            Na Mikilima.

                        Na Ribine,

                                    Na Lopi Silika humuhumu lau.

O na Kumukuai ma na Hale Hana Lole o

            NA Muumuu Wahine,

                        Na kakini a me na Mamalu,

                                                Oia no.

 

Ma Keia Kuai nui o na Koena

            E ulele ia ana ma kahi o

 

J. T. Walakahauki,

ALANUI PAPU.

may10 1wkd

 

HE HOIKE I KE AKEA.

            Ina makamaka a me na hoaloha ou lahui Hawaii Ponoi he wahi mea hou kau e hoike aku imua o oukou oia iho keia:

            Oiai au e noho ana iloko o ka pilikia a ka mai, e ka mua o ka hoomaka ana mai a ka pilikia iau he anu, mahope oii mai la ka maneo a manoanoa mai la ka ili pii pu mai la me ka wela a puni ke kino, a ua ku maoli no i ka pilikia a anoano e hoi aku i ka aoao mau o ka honua, aka mamuli o ka loaa ana o kekahi loaa akamai i ka lapaau oia hoi keia kauka pake Leong Kong Pong, no kona nui akami na loaa iau ka lanakila a me ia lanakila au o pahola aku nei i keia mea hou ano nui aole au i manao o hooikeike aku i kona akamai a me ke ano o kou mai, aka i hoikeike au i kumu e ike pono ai oukou a i pau kuhihewa o i ia mai auanei he hoopunipuni, nolaila i noho a i loaa i ka pilikia hele ae hookahi hele ae elua hele ae no a pau loa i ike i ka oiaio he ole ka lohe pepeiao.

Owau iho no

            Mrs. Lomela

Pauoa, Honolulu, May 9, 1892.

1m-d*

 

KA ULULAAU O REMONA,

 

(MANANA, EWA.)

 

Maka Poaono, Mei 14 1892

 

I Haawi Ana o KAPENA BEACH

            KE KANAKA LAWAIA KAULANA O KE AO, A KANAKA-IA HOI, i kekahi o kana mau hana hookalakupua, e laa hoi ka noho ana iloko holookoa o ka wai e ai ai, e ipu ai, e puhi baka ai, a e kakau ai. E hana oia i keia niau hana kupanaha iloko o kekahi pahu aniani, me 600 galani wai, me ka ike aku o na mea a pau. He hana keia e kue ana i na Kanawai o ko kakou ano, a he mea poina ole hoi ke ike hookahi ke kanaka.

            Ua hiki ole i ka Hipopotamu, ka mea noho iloko o na muliwai, a i ke Kohola hoi, ke noho iloko o ka wai elike me BEACH KE KANAKA-IA, a aole no hoi e hiki i ke SILA O KE KAI HAU O ARIKA ke nolio hookuonoono iloko o ka wai olike me BEACH.

            Ua ae ia na @ a pau o nana mua i ka paha aniani a me ka wai, i hiki ke ike pono aole he mau hana apuka.

           

            E holo ana ke Kaa Alahao mai kahi Hoolulu ma Leleo ma ka hora 1:43 ponoi auina la Poaono, Mei 14, 1892, a e haalele ana hoi ia ULULAAU REMONA ma ka 4:13 p.m. ponoi.

            Tikiki ne ka hele puni ana, he 50 Kenota, me ke komo ana i ka Hale Lanai kahi e ike ai i ke Kupua.

            may 11 tfd.

 

HOOLAHA NO KA MANAWA.

 

EGANA & GUNN.

 

ALANUI PAPU. Na Hale Hou o BURUA MA, Helu 100

MAI A MAHOPE AKU O KA LA EKAHI O APERILA, E HOOKE-

LE ANA MAKOU I KA MAKOU KUAI ANA MA

KE DALA KUIKE WALE NO.

Ua makemake makou e hookaa ia na bila e aie nei ia makou ma ia wa

E hoomau ia aku no ko makou kuai hoopau ana a hiki i ka la mua

o Aperila.

 

I loaa ai hoi ne kowa kupono no na WAIWAI HOU o kela ano keia

ano he nui loa, i kupono hoi no ku

Kau e linohau ai:

Na Mikilima aulii,

            Na Ribine hoohuelo,

                        Na Lei-ai, na Silika pahee,

                                    Na Paa Lole Huluhulu pahee e na ano like ole,

                                                Na Kaaimoa o na ano a pau,

                                                            Na Paku nanahe no ua moe e hoopulele ai,

Na pale puka-aniani a me na pale puka kemo, e kinikohu ai ke nana aku,

            Na Paa lole hoopumehana o na kama a kakou, hui pu hoi me ka panio o na papale.

                        Na Papale Kapu,

                                    Na Papale hulu,

                                                Na Eke paa lima,

                                                            Na Paiki ili palua i kupono no ka holomoku,

                                                                        Na Aikala o na ano a pau,

                                                                                    Na Kakini hoopumehana, o na ano ho mui.

 

A PELA AKU            A PELA AKU

HELE MAI HOOKAHI, HELE MAI ELUA, HELE MAI NO A PAU LOA. E WAE OE NOU IHO A KU I KE KOIIKOI. ALAILA HIU AE, LAWE NO A LILO.

E hele mai e ike i nakuai hoohaule nui ana a makou e kukala aku nei i ke akea:

 

EGANA ME GUNN.

ALANUI PAPU, HELU 100.