Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 459, 19 May 1892 — Page 4

Page PDF (1016.87 KB)

This text was transcribed by:  Sandra Matsuoka
This work is dedicated to:  Rodney Steven Alonzo

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

John E. Bush.  Luna Hooponopono a me Puuku.  HONOLULU. MAY 19, 1892

MOOLELO HOONANEA O KA EUEU  MASANERO.  Ke Kameha ʻ i o Italia. A I OLE, O ka Lawai ʻ a Kaulana loa e Napela.  MOKUNA XVII.  MASANERO I MAALO AE--NA KUKAI OLELO OOLEA-KE KUAHAUA PII@ AUPUNI A KALE V-MASANERO IMUA O KE DUKE, & C.

            I keia manawa, ua uwai ia ae la he elua mau noho, a noho iho la o Masanero a me ke Duke o Acosa; o kekahi ma ka aoao akau o ke kuahu.

            Mahope pono o laua a elua, ku ae la o Masanero me ka hoolohe malie ana i ka laua mau mea e kamakamaiilio ana mawaena o laua.

            Mahope koke iho oia manawa, ua oili mai la kekahi keonimana me ka Baibala me kona lima, a onou ae la i ke Duke o Acosa, a maluna o ua Buke Hemolele la, kau iho la kona lima akau, a puana malie ae la i keia mau olelo.

            "O makou, ke Duke o Acosa, ma ka lokomaikai o ke Akua, a me ka maluhia o ko kakou haku ka moi Pilipo Eha, Vikeloe o Napela, ka Naita d ʻ O@, etc.

            A ma keia ke hoopaa nei makou me ka oiaio:  O ka palapala pili aupuni a Kale Elima ka Emopera i hoolilo ia i mea ole e Toma Masanero, ke kanaka lawai o Magelina, a me ke kiekie o kona hanohano, e imi ana i kona kuokoa ma ke ano kupono wale no i ka naauao io.  O ka pono a me ka maluhia me ke kaulike kai iini nui ia.

            Ma keia hopuna olelo hope i hoopau ae ai ke Duke i kana mau olelo ano nui maluna o ka Baibala, a ua kakauinoa iho la ke Duke maluna o ka palapala pili aupuni a Masanero ma i hooponopono hou ai me ka moneka.

            Mahope iho o ka pau ana o keia mau hana nui i ka hana ia me ka hololea, ua hele mai la kekahi a kukuli mai la imua o ke Duke o Acosa, a pane mai la:

            E ke Duke o Acosa, ua hiki loa no i kou kiekie ke huli hoi aku i ka pa alii Vicaria.

            Pane mai la ka moneka Doma Palakiko imua o kekahi keomimana, a pane mai la:

            E oluolu anei kou kiekie e haawi mai i ke kope o keia mau mea a pau i heluheluia iho nei.

            I ka lohe ana o ua keonimana la i keia mau olelo a Doma Palakiko, ua huli ae la oia me ka nanaina hakanu me ka pane ole mai i hookahi huaolelo no ke noi a ka moneka.

            I keia manawa koke no i hoopuni ae ai o Fanedesa, Carafa, a me Moneteteione i ke keonimana a puni kona aoao, a huli ae la ua Duke la a nana ae la maluna o kona mau hoaaloha me ka pahaohao.

            Ma ia hope koke iho, ua hoolauna pu mai la ka Aki-oihopa me ka pane ana mai i kekahi mau olelo:

            E ke keonimana o ka Vikeloe, he hana nui keia a kakou i ike pu iho nei, aka, e nana aku nae kakou i ka hopena o keia mau mea a pau ma keia mua aku, a heaha aku ana la na mea e hiki mai ana.

            Ua hoohiki paa iho nei au ma ke koko o ko kakou Hoola, a ma ia hoohiki ana a ʻ u e paa nei, aole loa ka lahuikanaka o waiho wale ana i ka lakou mau mea kaua mai keia manawa aku a hiki i ko lakou noho ana malalo o ka hae o ka lanakila, a ma na paia o ke kakela Nuovo, e hoomalu ia ai ka maluhia o ka lahui a me ka aina.

            Lawe ae la ke kanaka ia waia i ka owili pepa pili aupuni, a haawi ae la i ka moneka a oia ka ua moneka la i pane mai ai:

            E ka makua maikai, e hai mai i kou manao i kau keiki nei-Heaha la:

            E noonoo pono mai kaua no keia mau mea i hana ia iho nei.

            A i keaha la?

            E hoomaopopo no hoi paha oe mamuli o na mea i hanaia a me ka manao o na keiki a kanaka no ka loaa io ana ia kakou he noho ana kuokoa ana ma keia mua aku.

            I keia manawa koke no i puiwa ae ai ua kanaka lawaia Masanero la me ka li-o laune ole, a kuhi pololei aku la i kona enemi, me ka i ana ae:

            O kela kanaka no ka ʻ u e manao loa nei, o ke Duke o Acosa, aole i loaa ia ʻ u he manao pono ana nona i na wa a pau i keia mau la e nee nei.

            No keia mau olelo a ke kanaha lawaia, kau iho la ke Duke i @oi a lima akua maluna o ke kumu o kana pahikaua.

            Hawanawana malu ae Ia o luana Fanedesa i ke Duke, me ka i ana:

            E makaala loa oe ia oe iho, ei aku o Masanero ko makaala loa mai la ia oe, mai noho palaka wale oe ano.

            I keia manawa koke no i poha koke mai ai he leo nui weliweli mai ke kanaka lawaia mai me ka ia ana:

            E wehe koke ae i ka puka a akua!

            Ua hooko koke ia keia kauoha me ke kali ole, a emoole, muimuia ae la ka lehulehu iloko o ka halepule. Aole i pau.

 

KO MAKOU MAU LUNA LAWE PEPA

            Oiai ua hoopauia kekahi mau luna o KA LEO Ō KA LAHUI, a ua paku ʻ i hou ia mai he mau luna hou, nolailano ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, a i hookoia ai no hoi ka pono a pau, ke hoike aku nei makou i ka papa inoa o ko makou mau luna e like me keia malalo iho--

            D. Kahaleluhi, S. Kua, J. W. Keanu, Wile Buki, J. Samoa, H. Kalei.  Ma ke Kauoha.

 

KE KULANA O KO KAKOU MAU HUI KINIPOPO E KU NEI.

            O keia malalo iho nei ke kulana o ke kakou mau Hui Kinipopo i keia manawa, ka nui o ka lakou paani ana, ka lakou mau paani i lanakila a me ka lakou mau paani i hanle, mai ka hoomaka ana mai o keia Kau Kinipopo a hiki i keia la:

Hui                  Lanakila                      Haule               Paani

 

Honolulu         1                                  2                      3

Kemehameha  3                                  0                      3

Hawaii             1                                  2                      3

Crescent          1                                  2                      3

 

HE HOIKE I KE AKEA.

            Ina makamaka a nae na hoaloha o ʻ u lahui Hawaii Ponoi he wahi mea hou kau e hoike aku imua o oukou oia iho keia:

            Oiai au e noho ana iloko o ka pilikia a ka mai, o ka mua o ka hoomaka ana mai a ka pilikia ia ʻ u he anu, mahope pii mai la ka maneo a manoanoa mai  la ka ili pii pu mai la me ka wela a puni ke kino, a ua ku maoli no i ka pilikia  a aneane e hoi aku i ka aoao mau o ka honua, aka mamuli o ka loaa ana o kekahi loea akamai i ka lapaau oia hoi keia kauka pake Leong Keng Tong, no kona nui akamai ua loaa ia ʻ u ka lanakila a me ia lanakila au e pahola aku nei i keia mea hou ano nui aole au i manao e hooikeike aku i kona akamai a me ke ano o ko ʻ u mai, aka i hoikeike au i kumu e ike pono ai oukou a i pau kuhihewa o i ia mai auanei he hoopunipuni, nolaila i noho a i loaa i ka pilikia hele ae hookahi hele ae elua hele ae no a pau loa i ike i ka oiaio he ole ka lohe pepeiao.  O wau iho no  MRS. L@@@@ Pauo, Honolulu, May 9, 1892. 1m-d*

 

HE HOOLAHA I KE AKEA.

            E ike auanei na ano @@@@@ a pau, e poho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine, a me na keiki; i @@@@ @ @@ ma ʻ i o kela a @@ keia ano, e nane mai i ko ʻ u Keena hana, a na ʻ e e hoopau aku i @a ehaeha a ka ma ʻ i maluna o oukou e na makamaka, he hiki ia ʻ u ke lapaau i na ano ma ʻ i a pau, ma ʻ i iloko o ka opu hu ʻ i ke kino @ki iloko o ka iwi, eha o ke po ʻ o, ma ʻ iwahine a pela aku.  Mai hoololohe aku o na hoa hele mai hookahi, helel mai elua, hele mai no a pau loa; he oluolu ka auhau, ke hui me ia ma na kukai olelo ana; us makaukau wau e pulama mai i na hono ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu a me ka hikiwawe loa, he makamaka a he hoaloha maikai no oukou o na Hawaii.  Owau iho no,  DR. LEONG KENG TONG. Helu 40, Huina o @a alanui Kamika @@ Hotele, Honolulu, Oahu. Aug. 31. @@ 373-dtf.

 

HOOLAHA HOU! E ALA, E ALA.  B. F. EHLERS & Co--PAINAPA  HELU 99 Alanui Papu.

            E Hoolohe hou mai e na MAKAMAKA, mai no a lokoino, e hele mau mai no oukou e ike ia PAINAPA, no ka mea, he kanaka oia i hono a kamaaina i keia kulanakauhale.

            AIA MO KONA HALEKUAI NA  Papale Wahine……Kinamu Nani 8 Ia…..$1.00  Kalakoa Nani 18 Ia………$1.00 

            E kuai aku ana MAKOU i ko makou mau waiwai a pau no ko Ku@@@kuai i haule iho i ko lakou mau Kumukuai @@@@.

            Na Palule $2.50 he $1.50 wale no , a o na Palule $1.50, he $1.00 wale no.  Ke ike mai la oukou i ka emi loa ana. 

            Kupaianaha maoli keia emi naaupo ana e hele koke mai o nele auanei oukou.  B. F. EHLERS & CO.

 

Na Lako Lole Hou o ke Kau Makalii.  Ku Ka Paila!  Hana ka Haawe!!  E Ohi Oe a luhi ko kino.  E Weheia Ana ke Kuai Anulau Nui o na Lole ma KA HALEKUAI WAIPAHE O N. S. SACHS,

            He oluolu @@ ka Holopon@ ke Kumukuai, oiai o ko makou Makia ia: Nolaila hele mai a pa@ i ikemake i ka makou mau waiwai hou o kela a me keia ano, he ole ka lohe pepeiao.  E alawa iho i kekahi o ka makou mau kumukuai e hoike aku nei.

            NA LOLE KINAMU e kohu ai ka hoohehelo ana ma na alanui o ke kulanakauhale nei.  Na Lole Papamu o na la maka kanaka nui a me na Lole Kakau Loloa o ua ano a pau, e kaha ai ka maka o na opio o ka aoao @@l@@.

            He 61-A

NA LOLE MAKALENA Keokeo o na ano kikokiko a a1. he makepono loa ke kunukuai, oia hoi,

            He 5 I- A no

NA LOLE HAPA SILIKA I kakau aulii o na ano a pa ka pi@@kia ole, o ke ano h@@ @@@ mai nei o keia a@ @@@

HE 6 I-A no

            NA LOLE ELEELE H@@@Hinu Paa Puni Sa@@@@@ me ka no welo panio mikioi ia o ke ano maikai loa, he 1 i-a no 2@ keneta.

            Na Lole @@@@@ai@@ @@@a palua o na ano a pau, pukui anu o ke @u@na@@@oe a @@ @oa kuwili a@ ka @@@@ kaha kanaka o Manuakepa, he 6 i-a no $1.00 wale no.

            Na Lole Halenalena ano Hapa Ka@ ikau o ke an hou mai nei i laha mua @@, a mae ole hoi ke holoiia he 1 i-a a no 25 keneta.

            A he ani wale aku @a Waiwai Hope loa a me na Paikini Hou loa i loaa mai nei i@ @@kou, a makou hoi e kuai aku ai ma ke kumukuai haahaa loa a makepono.  Ina oe e makemake i papale hou, e hele mai i o makou nei, he paha papale makou e noho aku nei, mai ko na Lole maka onaona a kona kamalii i paa mua i ka hoonaniia i oi ae i ko kekahi mau halekuai e ae o loko nei o keia Aupuni, a nau e wae elike me kou makemake.

            Na Papale Kapu Luina i kinohinohi @@@ia, aohe he luhi i koe, he kau wale ae no i ke poe hele ana, he $1.25 a pii aku.

            Na Papale o na Paikini a pau i hoonaniia elike me ke kauoha, ua Papale i H@mu lima ma@@ia a me ka le Papale Hawaii o na ano a pau, he hapalua dala wale no ka auhau.

            E na hoaloha, e kipa, e ike kumake i ka nani e Aipo, he ole @ lohe pepeiao.:  N. S. SACHS: 373-dtf  104 Alanui Papu, Honolulu