Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 460, 20 May 1892 — Page 1

Page PDF (935.60 KB)

This text was transcribed by:  Mary Deguzman
This work is dedicated to:  kumu patrick makuakane

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.                           HONOLULU MEI  20,  1892.                     Helu 460

 

 

 

HE MOOLELO

 

----------- :NO KE KEIKIALII:------------

 

------------------------

 

AWAREDA!

 

------------------------

 

a me

 

KA UI KEILA

 

o Noremadi.

 

--------------------------

 

(Kakioia no Ka Leo.)

 

-------------------------

 

MOKUNA VIII. 

 

Ke noi no na Pule Elua ----- a me ka

Huakai ike a ka Ipo i ka Ipo.

 

------------------------

 

Ua hoopaa au i ko'u manao e haalele ia mau mea a pau e kuu aloha. o oe no ka'u a pili mai me a'u, ua oi aku ia mamua o na kalaunu a pau o ka keia ao holookoa nei.

            Mai hana oe pela.

            Nawai au e papa mai i ka hana ana pela?

            E hoomanao hoi oe i kou mau makaainaua, ina oe e hana ana pela e lilo mauwale ana kou ola kuu mea minamina, nolaila, mai hana oe pela?

            Aole o'u manao pela, aole no hoi o'u hopohopo no ia mea he make, ina oia ka mea e mau ai ka paa ana o ke aloha o kaua.

            Auwe!

            E  kuu Awareda aloha, mai hana oe pela.

            Aole. aole-------ua oi aku ka pono a me ka maemae o ko kaua hoopoina ana i ka kaua mau olelo hookiki.  no ke lulou ana aku me ka hanhaa malalo o ka makemake o na makaainana.

            A!  E ke aloha wela, ke kamailio nei oe i ka mea e hoehaeha mai ana 'ia'u.

            Aole anei ou aloha ia'u, a @ ole ua hoopoina anei oe i ke aloha a kaua e Leila?

            Nani maoli ka hiki ana la oe me ka maalahi e hoopoina i ke aloha a kaua.

            No'u iho, aole loa e hiki ia'u ke hana pela.

            Aole, aole, aole--------aole loa he hiki ia'u ke haawi pio i ke aloha wela a kaua.

            Aka, ina oe e makemake ana e kumakaia ia'u, ua makaukau mau au i na mauawa a pau e hooko aku, ina no ia he mea e lilo ai kuu ole.

            No  ka mea. aole he waiwai o ke ao nei a me  kona mau nani no'u. ke kaili ia aku oe mai a'u aku e ka'u mea i aloha ai.

            Oia hoi ha kau e kamailio mai ai, aole o na olelo no'u e hoehaeha ia ai.

            Wahi a ua Awareda nei me ke kilakila.

            No'u iho, i kuu ipo auuhea@  Ka mea hookahi nana i ao mai ia'u ia mea he aloha ipo, mai haawi pi@ oe i ke aloha a kaua, a pela no hoi me a'u.

            Aole, nole loa he mana ma ka homua nei nana e hookaawalae ia kaua e kuu waiwai makanae a kuu puuwai, wahi hou a ua Awareda nei i pane mai ai.

            Aka. e kuu aloha. wahi a Leila me ke kuloa ana  o kona poo ilalo, pehea kou mau makaainana, a pehea hou ka makemake o kou luaui makuakane i hala aku i ka aoao mau o ka honua?

            Alaila, ua manao no anei oe he pololei kela wanana a Kaberana e kuu Leila?

            Hoko o keia manawa komo mai la o Kamila a ku ana imua o na ipo elua.

            A no ko Leila pane koke ole mai i ka haina o ka Awareda ninau  huli ae la ua moi opio nei a ninau aku la ia ninau hookahi ia Kamila, elike me keia malalo iho:

            E kuu makuahine maikai, wahi ana me ka leo haahaa, ua makemake au ia oe e hahai mai i ka haina o ka'u ninau---a aia hoi maluna oia haina ko'u mau manaolana a pau.

            Nolaila, e hahai mai:

            Manao anei oe mai a Odina pololei mai kela mau olelo wanana a ke kahunapule?

            E kuu keiki, wahi a Kamila, iaia i noho iho ai ilalo maluna o kekahi noho, mamua o ko'u hahaiana aku i ka haina o kau ninau@ he mea pono ia'u ke hoakaka mua aku ia oe i kou moolelo.

            O ko'u luaui makuahine a n@ ko'u makuakane, he mau Karistano oiaio laua, a he Sakone hoi ma la hanau ana, a no ka pono o kou uhane ua lawe au a malama i ka laua ao ana mai.

            Nolaila, o knu Leila nei, he Karistiano oia: a mamuli oia kumu i hiki ole ai iaia ke keakea aku ia oe ma ka mare ana me Elevira.

 

 

 

HE MOOLELO HOONANEA

 

 

--NO--

 

 

Ebena- Lo

--------------------------------

 

Ke Keiki'lii o Arabia

 

-------------------

 

A ME

 

 

ROVINA.

 

Ka Ui o Dareba

 

--------------------------------

 

A @ O@E

 

He Nanea Kamahao no na Hoahanau he Kanalima.

--------------------------------------

 

            I ka lohe ana o ua nohea nei, kauoha mai la oia ia Ebena e hele ae ma ke kua o ka hale kakela, a i ka pau ana oia kauoha, palo aku la oia mai ka pukaaniani aku. 

            Nolaila, huli  ae la ua Ebena nei a hole aku la mahope o ke kua o ka hale kakela, a ma ka puka e nookuu ia mai ai na mea ino iwaho maluna o kekahi nuwaha, e laa na koena mea ai a pela aku, malaila laua kahi i halawai hou ae ai me ka ike ole aku o kekahi i kekahi.

            Oiai, aia ka pa pohaku panopano e alai ana i ka ike a ko laua mau maka, koe nae ko laua lone ana i ke kamailio mai o kekahi a pela aku hoi kekahi.   

            E lalau mai i ke kiaha wai, wahi a ka ui, iaia i hoopuka mai ai i kona lima kina ole ma ua wahi puka la i hai mua ia ae nei, me ke kiaha wai i hele a haale pono i ka lihilihi.

            I ko Ebena ike ana i ka Ku@a o ua nohea nei, a me ke aka o kona mau helehelena iloko o ka kiaha wai, ua pilipu maoli ua Ebena nei a kaua i kela mea maikai a hiki ole iaia ke lalau aku, a alo ia wale iho la no oia i ua ui nei o ka hale kakela pohihiihi me ka launa kino ole.

            He elua a ekolu paha kena ana mai o uu nohea nei ia Ebena e lalau aku i ke k@aha wai, aka uae me he mea la ua lilo kona kino holookoa i pohaku ka hiki ole ke oni oiai no nae kona mau maka e hoonuu hala ole ana i na helehalena waianuhea o ua iwa la o ka hale kakela.

            No ko ia nei kamailio ole aku aole hio o ka lalau aku i ke kiaha wai, nolaila olelo hou mai la ua ui nei:

            Kai no paha he makewai io kou e ua hoa nei, eia ka he makemake wale no kou e hooluhi ia'u. ua pono no kau hana ana pela, ina la hoi he hiki ia'u ke moe aku ma kou aoao no hookahi po.

            I ka pau ana o keia mau olelo hooheno a ua ui nei i ke awawa uliuii, lalau mailie aku ia ua Ebene la i ke kiaha wai me ka panai ana aku i keia mau olelo:

            O ka'u no ia i manao mua ai, he wai leo keia, aole hoi e hihi ua hele mai la ka makewai a kau i ka pau.      

            Aohe wai leo o keia wahi, ina oe e inu a pau kena wai, a makemake oe i kekahi wai iho, aohe olena ana a keia aoao, he heeluu wale no aka eia ka mea pilikia, o keai papohaku o keakea nei, ina la ua honi malihini kaua.

            Ina no hoi o kahi hapa manoanoa ae nei o keia papohaku hoopakalaki. ina no hoi la ua hiki iki ia'u ke kiei aku i na mea huna pohihihi o keia hale kakela.

            Aole paha he loea i ka wai opae, aka he mau olelo uhana ole wale no keia a kaua, wahi a ka @i.

            Me kela mau olelo hooinainau a ua nokea nei, ina ae la o Ebena i ka wai o ke kiaha a pau. a mahope iho o ka unuunu ana i ka lima o kona lole iluna a elohelohe e like me ko ka ui   hookomo aku la oia i ke kiaha ma ka puka no a ka ui i haawi mai ai, i ukali ia e keia mau olelo:

            Eia mai ko waiwai o kuu puu ua ko'u aku la i ka wai a ka naulu, aka o ko'u wahi kokoolua ka'u e aloha ae nei.

            E like me na heewina i halawai me ka kaua  Ebena aloha i na minu@e mamua iho, i ka manawa a ka ui puuwai waliwali i haawi mai ai ke kiaha iaia. pela okoa iho ia no na haawina i kauhola aku maluna o ua ui la i kela menawa.

            No kekahi manawa loihi ka ua Ebena nei kakali ana, a o ka lalau koke ole mai o ua nohea nei, hahao okoa aku la ua Ebena nei i kona lima a pau pono iloko ma ua wahi puka la, me ka olelo ana aku auhea aku la oe e ke onaona, e lalau mai hoi i ke kiaha wai, aloha ole no hoi oe i neia lima e kau aku la.

Aole i pau.

 

 

 

 

 

J. T. WALAKAHAUKI

 

--------------------

 

Helu 10.

 

---------------------

 

ALANUI PAPU.

 

--------------

 

Kuai Hoemi Nui ma na

Mahehe a pau!

 

------------------------------

 

            E kuai Holopono ia aku ana elike me ko Amerika a me ko Europa kaai ana keia mau waiwai malalo iho nei:

 

            Na Kalakea, na Kinamu,

            Na Uwewahine, na Satina,

            Na Palule Keokeo o na Kane,

            Na Kahiko Lei-ai o na Kane,

            Na Lako Lole i Hookomoia mai nei,

            Na Makalena & Lako Lole Keokeo, Na Lihilihi Eleele Farani a me ko ka Hikina.

 

            Na Lihilihi o kela a me keia aon.

            Na Mikilima,

            Na Ribine,

            Na Lopi Silika humuhumu lau,

            O na Kumukuai ma na Hale Hana Lole o

            NA Muumau Wahine,

            Na Kakini a me na Mamalu,

            Oia no

 

            Ma Keia Kuai nui o na Koena!

            E ulele ia ana ma kahi o

 

J. T. WALAKAHAUKI,

ALANUI PAPU.

may 10 1wkd

 

------------------------------------------------

 

Kauka Yong Kam

Pung.

 

(APANA.)

---------------------

 

Helu @, Alanui Maunakea.

 

Ke Kauka Loea o ka

Aina Pua !

 

-------------------------------

 

            Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ane ma'i, mai ko ua kane, wahine a @ na keiki liohi.  O na ma'i ha-no ma hiki loa ia ka hoola ia me ka @aalahi.  A @ na ma'i e pili ana i ka maka pau pa ia i ke ola.  Ko hoike ia aku nei, eia ke ola ia nei, me ka oluolu @u o kahi auhau.  Ka poe pilikia hapa@ keiki a hele nui paha o ke koke a paa a lohi paha ka hanau ana , pa paha o ka waiu, e hele nui mai i o'a n@

            E KIPA mai e ka poe i hoolu@ lau ia me na @aawina pili@ua a ka ma'i a na'a oukou e hoo@oola aka.

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu Sept. 2, 1@,                        372-d@m@