Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 502, 19 July 1892 — Page 2

Page PDF (977.42 KB)

This text was transcribed by:  Donna Shiroma
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

OLELO HOOKO MORAKI.

 

      I kulike ai me ko kahi mana kuai hoike ia maloko'o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Chas. B. Wilson a me Evaline M. Wilson, kana wahine mare, o ka aoao mua, a me James F. Morgan, et al, o ka aoao elua, ma ka la 16 o Maraki, 1888, i kakau kope ia ma ko ouke 109, aoao 301, a i hooliloia ia Henry Smith Mea Malama Wai wai e na mea moraki, nia kekahi pala ala i hanaia i ka la 18 o Aperila, 188, a i kakae kope ia ma ka buke 111, aoao @ a me 115.  Nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o na moraki nei, e hooke ana oia ia mana kuai no ka hahuki ia o na elele, penei:  uku ole ana i ka uku panee a me ke kumu paa.

      A ke hoolaha hou moraki nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolana ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka Poaono la o o Augate 1892, hora 12 o ia la.

      Aia me kahi o C. W. Ashford, loio no ka hope oke mea moraki mai, na olelo noakaka no keia mea.

      Hana ia i keia la 8 o Julai, 1892.

HENRY SMITH.

Mea Malama Waiwai.

      O ka waiwai i paa malalo o ua moraki la, oia no ka pahale o na mea moraki aku, e wailio la ma ke kihi Hikina o Alanui Piikoi a me Young, Kulaokahua, Honolulu, Oahu, i hoakaka pono ia me keia iho.  E hoomaka ana ma ke kihi aoao makua o Alanui Young a me Piikoi, a e holo hikina ana ma Alanui Young 219.8 kapuai, alaila aku e holoakau ana he 150 kapuai, olalo aku e holo komohana ana ke Alanui Piikoi he 210.9 kapuai, a malaila aku e hoio hema ana ma Alanui Piikoi 150.3 kapuai, a kahi i hoomaka ai, nona ka iliaina he 831-100 o ka eka.

      june 11dly @

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POALUA, IULAI 19, 1892.

 

KO KE KANAKA PILIKIA.

 

      Ua hookumu ia mai ke kanaka me na haawina kelakela a me ka noonoo maikai.  Ua lawa a piha kona nao, a ua kulike hoi me ko ke Akua makemake.  He maikai kona mau manao, he Hemoleie kona mau anoai.  Aka mamali o na manao a no e a hookuli i ke kauoha a ke Akua, ua kahuli kona ano, ua lilo oia he mea alunu a ua haalele mai ka haawina pookela, iaia oia ke aloha.  Ua aui mai kona ikaika mamuli o kona haule ana i ka hewa a ua hiki ole iaia ke pale aku i ka manao o ka hewa.  Ua lilo oia he kauwa na Satana, a mai mau loa keia manao maluna ona, ina ole i komo iho ko ke Akua aloha e hoopakele iaia.  O keia kekahi o na hana a Satana, he hookahuli i ka ke Akua mea maikai i hana ai oia hoi ke kanaka, a e hoopiha i keia honua @ ka ino, ka mai, ka ehaeha, ka mokuahana a me ka make.  A me ka maalea nui keia kumu ino, mahope a kana mau hana ino maluna o ka lahuikanaka, e hapai ana oia iloko o ke kanaka i noenoe na ke Akua keia mai ana hoopoino aole nana.  Iloko o kona noho ana hewa ole, e launa anu ke kanaka me kona Akua me ka mea "iloko ona kahi i wahi ai na waiwai a pau o ka naauao a me ka ike."  Aka mahope e kona hana hewa ana, ua hiki ole iaia ke hauoli iloko o ka hemolele, a no @ kumu, ua hoao oia e pee aku mai ke alo o ke Akua.  A pela no e pee nei na mea a pau mai kona alo aku a hiki i keia la i hoomaemae hou ole ia kona naau.  O ke ano o ke kanaka, ua punia e ka hewa, a ua hiki ole maoli no ia ia ke ike i ka mea hemolele a ke launa pu me ke Akua a ke malama i kana olelo ao a hooko i kana mau kauoha.  Ina no oia e ae ia e komo iloko o kahi hemolele, a iwaena o ka poe hemolele e ike ana no oia i kona kupono ole ma ia wahi a me ia poe.  A me he la oia iho la koke kanaka ano a noho nei ma keia ao.

      Ua komo ia e na manao dalamonio, ua piha i na manao ano e, a me na kuko hewa, a eia ke iho mau nei, a he aneane koe e hiki aku i ka palena o ko ke Akua hoomanawanui ana nona a me kana mau hana, a e like me ka wa ia Noa i luku ia ai ka poe hewa e ka wai, peia no hoi ko keia mau makahiki e hookokoke mai nei, e luku ia ai ka poe hewa e ko ke Akua nani a e puhi ia aku ai hoi i ke ahi i ka wa o ka honua e hoomaemae hou ia ai a hoi i lilo e like me kona ano mua ka Edena Hemolele o ke Akua ma keia poepoe honua, e like me ia i kinohi, mamua o ka haule ana o ke kanaka i ka hewa, a o ka poe ia noho maluna o ko ke Akua kanawai a me ka manaolo a Karisto na kanaka oia aupuni ke hiki mai, me Karisto ko lakou Alii.  Owai o kakou kai makaukau e noho nei?  He ninau keia i pili i na mea a pau, a he mea kupono no hoi e ui na kanaka ia loko ona i ike pono iho oia i kona kulana, i hiki ole mai ua la @la a l@a nani o ke Akua e anai ai i ka poe hana hewa a lilo me he puu hooleina, wahi a ke kaula, maluna o ka ilihonua.

      Ke hookokoke mai nei ko ke Akua la, e kiai kakoua makaala, oiai ua nui na hooilina ua kokoke mai ka hopena o ke ao nei.

 

KAU ALAOLELO O 1892.

 

Mai nehinei mai.

 

      Konuwela he olelo hoohole e hoopanee ka Hale i ke awakea a hiki i ke kakahiaka o ka la apopo, no ka hookuu ana i kekahi mau hoa o ka Hale e hele i ka hoolewa o Alekanedero, J. Kakalaika, Sr., e malamaia ana i keia auina la,  kekahi o na kamaaina kahiko i aloha nui ia o keia kulanakauhale.  Aponoia ka olelo hooholo.

      Makapolena, ma ke kapae ia ana o na rula, i ka hoike kuikawa a ke Komite o na Aina e. me ka hoolako pu ia o na hoa a pau o ka Hale.

      Ma ka hora 11; 25, ma ka aponoia ana o ke noi a Kapahu, hoomaka ka Hale i ka noonoo ana i.

Na Hana o ka La.

      Oia hoi kaheluhelu 3 ana o keia mau bila malalo iho nei:

      Bila 35, e pili i ka hoolako ana o na hookel@kaa i ko lakou mau kaa me na kukui ma na hora o ka po Hooholo loa ia.

      Bila 63, e pili ana i ka hoohee ana i na apana dala Hawaii i mau dime, hapa-dime, a me 1 keneta: Hooholo loa ia.

      Bila 88, e pili ana i ka wae ana i na kiure.  Hooholo loa ia.

      Noi mai o Kamauoha, e hapai ia ana ka noonoo ana i ka bila 64, aka nae ua peku koke ia mai no e kekahi mau hoa.

      Ma keia wahi, pahu mai la kekahi mea na kekahi aoao o ka Hale, i ka nana ana aku o na mea e ae, ike ia aku la o ka Loio Kuhina, ua nuha iluna o ka pepahele mamuli o ka hoohalahala ana o kona noho.

      Kamauoha hou no, he noi e hoopanee ka Hale, mamuli o ka palaha ana o kekahi o na hoa o ka Aha Kuhina Haule.

      Aohe no nae i liuliu mahope iho, hapai hou ia mai ke noi maluna ae e Waika, ia hana ana, holo.

      Hoopanee ka Hale.

LA HANA 40.

Poalima, Iulai 15.

 

      Akoakoa hoa ka Hale, o Kamika ma ke noho luna hoomalu.

      Hoike a na Komite Kumau.

      Koahou, he halawai ka ke Komie Opiuma ma ka Hale Dute, ma ke kakahiaka o ka Poaono.

      D. W. Pua, ma ke kapaeia ana o na rula, he hoopii e kue ana i ka haawi ana ia Puuloa a i ole o kekahi wahi e ae paha o Hawaii nei ia Amerika Huipuia.  Haawiia i ke Komite o na Aina E.

 

Na Olelo Hooholo.

      D. W. Pua, e ae ia na hoa a pau o keia Hale e hele e makaikai i na keena oibana Aupuni a pau, ma ke awakea Poaono, Iulai 16.

      Maphoe o ka hoike manao ana o na hoa, e kakoo ana kekahi i ka olelo hooholo, a e kinai ana no hoi kekahi poe, aka nae i ka hoea ana i ka pahu, ua aponoia ka hooholo ana i ka olelo hooholo.

      Konuwela, ma ke kapaeia ana o na rula, he kanawai e hooponopono ana i ka auhau o na kaa ma Wailuku, Maui.

      Akina, he olelo hooholo e kakoo ana i ka hooholo ana i kekahi haawina no ka hana hou ana i ka Hale Hookolokolo ma Waimea, Kauai.  Waihoia ma ka papa, no ka noonoo pu ana me ka Bila Haawina.

      Edemona, i haawina o $10,000 no ka pono wai o Wailuku.  Waihoia ma ka papa, no ka noonoo pu ana me ka bila.

      Buki, he mau ninau (na Akipoka) i ke Kuhina Kalaiaina, e pili ana i na Pake kamaaina ma keia Aupuni.

 

Na Hana o ka La

      Ma ka noho Lunahoomalu ana a Waipailani.

      Uku o na Makai o Hawaii $30,000.

      Kamauoha, ho noi e noonoo pa kahiia.  Nolaila, a noi ana oia ka Hope Makai Nui o Hilo, e hooholola i $3,000.                                                                                                 Holo.

      Nana no, he noi ka Hope Makai Nui o Kohala Aku i $2,400.                                                                        Holo.     

      Hope Makai Nui o Kohala Hema $1,080.              Holo.

        "             "           "     Hamakua $2,400.                      "

        "        "           "     Hilo Akau $1,440.                     "

        "        "           "    Kona Akau $1,440.                         "

      Hora 12 a oi hoopanee ka Hale.

 

AUINA LA.

Akoakoa hou ka Hale.

      Hope Makai Nui o Kona Hema $1,440.                 Holo.

        "             "           "     Kau, Hawaii $2,400.                  "

        "        "           "     Puna, Hawaii $960.                   "

      Marsden, o ka uku o na Makai o Hawaii i $36,000.

      Mahope o ka hoopaapaa loini ana o na hoa, ua ku mai o Nawahi a moi mai e haalele ke Komite i kona noho.  Aponoia.

      Ma ke noi ua aponoia ka hoike a ke Komite o ka Hale.

      Numana, ma ke kapaeia ana o na rula o ka Hale, heluhelu mai oiama ke poo he bila e pili ana i ke kuai ana i ka waiona.  Haawiia i ke Komite Hookolokolo.

      Kapahu, he ninau i ka Loio Kuhina, i ka manawa hea la oia e pane mai ai i ka haina o na ninau i waiho ia aku ai imua ona?

      Noi ka Loio Kuhina e haawi ia mai manawa hou nona e hoomakaukau ai i kana pane.

      Hora 4 a oi Hoopanee ka Hale.

LA HANA 49.

Poaono, iulai 16.

      Halawai ka Hale o like me ka mau.

      Kapaeia na rula, waiho mai o Kamauoha he iho pili mai Kohala Aku mai, e kukuluia i kula olelo Beritania ma Kaipuhaa, haawiia i ka Komite Hoonaauao.

      Iosepa, he mau palapala hoopii mai Keanae mai. (1). 1 mau haawina no na alanui oia wahi.  (2) a pela hoi me na alahaka a me na uwape, haawiia i ke Komite o na Hana Hou.

      S. K. Pua, he hoopii e hoopau ana i keena o ka Peresidena o ka Papa Ola, haawiia i ke @ Malama Ola.

      Kuhina Kalaiaina, he hoolaha ua kakau inoa ka Moiwahine he elima bila kanawai.

      Hona, he noi e laweia kela hoopii o Hilo Akau mai ka papa ae no ka haawi ana i ke Komite o na Aina Aupuni.  Aponoia.

      Kakauolelo, i ka pane a ke Kuhina Kalaiaina no na ninau a W. C. Akepoka.

Na Hana o  ka La.

      Noonoo ana i ka Bila Haawina.

      Kamika, ne noi e noonooia ka Bila 69.  Haule.

      Heluhelu 2 ana o keia mau bila malalo iho nei:

Bila 75.  Haawiia i kekahi k@ wae.

  "    76.        "                 "       "    "

  "    77.    "          i ke K@ Malama Ola.

  "    78.    "          i kekahi ko@ wae.

  "    80.    "         i ke Komite Malama Ola.

  "     81. "             "        "     Opiania.

  "    82.    "             "        "     Honaauao.

  "    89.    "             "        "     Malama Ola.

  "    90.    "             "        "    Uku Hoo-(mau.

  "    92.    "             "        "    Kalepa.

  "    98.    "             "        "    Raiki.

  "    99.    "             "        "    Kalepa.

  "    100.  "             "        "    Hookole-.

  "    101.  "             "        "    Malama Ola.

  "    102.  "             "        "    Koa.

      Ma ke noi a Kamauoha, ua hoopanee ka Hale i ka hora 11 a oi.

 

NU HOU KULOKO.

 

Ahaolelo ko keia la, hora 10.

 

E hoomanao i ke Kiuau o keia auina la.

 

Aohe Auseteralia o keia awakea. apopo kukini.

 

O Makua Kuletana ka Epikopo hou o ka Hoomana Katolika.

 

      O ka lio paha kena nona ka $10 makana a makou e hoolaha aku nei.

 

      Ua hoolewaia ke kaikamahine a Mrs. J. H Reist i piholo ai iloko o ke kai, i ke ahiahi Sabati nei, makai o Kakaako, ua hoolewaia ma ka la inehinei.

 

      He hoopunipuni ka oleloia, o mekia Wodehouse pu kekahi i hele pu aku nei me ke kapena o ka mokukaua Kamepiona, oiai ua moku la ma kana huakai kaapuni i kekahi mau wahi o keia mau Pae-moku.

 

      Aia mawaena a Mahina Hoaka a me Honolulu ka hoili kana o ke kahua kinipopo i  keia Poaono iho a o ka hope loa hoi o ka mahina Hoaka ana i kona malamala iloko o ke kahua kinipopo iloko o keia kikina.

 

AUWANA A I OLE AIHUEIA.

 

      He Lio Ulaula me ka Wawae Elele, ka Ai a me ka Huelo, me kekahi mau Hulu keokeo kakaikahi ma ka lae, nona na kikoo-lima he 14@ ke kiekie.  E loaa no ka uku makana o $10 - i ka mea nana e hoihoi mai i ua lio la ia E. L. Marshall, me ke Alanui Pauoa.

      Pauoa, Iulai 18 1892.  dly 1 wk.