Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 510, 29 July 1892 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

 

OLELO HOOKO MORAKI

 

         I kulike ai me ko kahi mana kuai i hoike ia ma loko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Chas. B. Wilson a me Evaline M. Wilson, kana wahine mare, o ka aoao mua, a me James F. Morgan. et al o ka aoao elua, ma ka la 16 o Maraki, 1888, i kakau kope ia ma ka buke 109, aoao 361, a i hooliloia ia Henry Smith, Mea Malama Waiwai e na mea moraki ma kekahi palapala i hanaia i ka la 18 o Aperila, 1889, a i kakau kope ia ma ka buke 111, aoao 114 a me 415. No laila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o na moraki nei, e hooko ana oia ia ma@a kaai no ka hahaki ia o na olelo, penei: uku ole ana i ka uku @@@@ a me ke kumu paa.

         A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolana ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka Poaono la 6 o Augate 1892, hora 12 o ia la.

         Aia ma kahi o C. W. Ashford, loio no ka hope oka mea moraki mai, na olelo hoakaka no keia mea.

         Hana ia i keia la 8 o Iulai, 1892.

 

HENRY SMITH

 

Mea Malama Waiwai

 

         O ka waiwai i paa malalo o ua moraki la, oia no ka pahale o na mea moraki aku, e waiho ia ma ke kihi Hikina o Alanui Piikoi a me Young, Kulaokahua, Honolulu, Oahu, i hoakaka pono ia me keia iho. E hoomaka ana ma ke kihi aoao mauka o Alanui Young 219.8 kapuai, alaila aku e holoakau ana he 150 kapuai, olalo aku e holo komohana ana ke Alanui Piikoi he 210.9 kapuai, a malaila aku e holo hema ana ma Alanui Piikoi 150.3 kapuai, a kahi i hoomaka ai, nona ka iliaina he 831-100 o ka eka. june@@@

 

KA LEO O KA LAHUI

 

JN@. E. BUSH

Lunahooponopono a me Puuku

 

POALIMA, IULAI 29, 1892.

 

HE LEO KAHEA

 

         I ka poe hoopono, aloha aina, a aloha lahui oiaio, a i ka lahui no a pau, ke poloai aku nei ka poe i hoonohoia, he mau Komike Wae no ka Ahaolelo, e huli i ka poe e @ ae malu nei i ka opiuma a me ka poe e kuai malu ana. He nui na olelo e hele nei a puni ka aina, ma na alanui, ma na hale, i kahi kiekie a me kahi haahaa, e kamailio ana noka pahola ana o keia ino hoohaumia noho ʻ na maemae, a pela aku, a e hooiliia nei i kio a kawowo iloko o ka aina nei mamuli o ka moe o na kiai o ka pono, na hoopalaleha a na luna aupuni a me na komo kino ana a hui pu, a ai pu i ka loaa haukae mamuli o ka hele kohana a hana kanawai ole ia o keia mea make iloko nei o ka aina. He mea maopopo ke mau keia mau kamu hoohaumia iloko o ka aina nei, he mea akaka aole e nele ke kuhinu ia aku o na mea a pau, a koe aku ka poe i wae ia, i ka pilau palahinu o keia mea make. Ua akaka no hoi ke komo nei malalo o ka inu o ka Oihana Date Awa i malamaia e ke kane a na ʻ lii, a mawaena o na kuemaka mai o ka oihana makai, i hookele ia e "kuu wahi taata iti maitai."

         Nolaila, oiai makou na lala o ke komite i waiho ia mai ai keia hana e ake aku ana e loaa ka mole o ka hewa, na lala, a me na kakoo, ke poloai aku nei i ka lahui e o-kana-ka mai, e aa, a koa e paio, a e apo aku i ka hewa a hele kohana makakeleawe nei, me ka hoopunahele ia e na luna hooko o ke kanawai, mai ke poo a ka hiu, a e hoike mai i ko oukou Komite i na haawina, kuhikuhi ana a me na meheu a alakai e hiki ai ke hoohulihia ia keia mau hana luku a hoomaewaewa i ka pono a me ke ola o ka lahui holookoa a me ka pomaikai o na mea a pau e noho nei iloko o Hawaii nei.

         Ke poloai aku nei makou e hele mai ka mea i ike i kekahi mea, hunehune paha, a meheu e loaa ai ke alanui e kumu ai ka ahewa a e lele ai ke poo o ka moopoowalu opiuma e lilo nei he akua no ka piheetero kanaka o ka aina, e hele mai io makou nei.

Ma o ke Komite,

Jon. E. Bush.

Luna Hoomalu Komite.

 

Ka Bila Baneko a ke Lii Horner

 

         Ke hoopuka liilii aku nei makou i keia Bila kanawai i kela me keia puka ʻ na a Ka Leo, i ikeia ai kona @@ kona mau haawina, a e kaana iho hoi kela a me keia i olahonua ai keia ninau nui. He mau oiwi nani @ @ keia onaona, aka, e like ana no paha me na onaona o ke ao nei, aia i ka hoopa ana e wela ai na lehelehe. Ke olelo wale ala no nae hoi ia i puka aku la, aia no me ka mea heluhelu ka ike, ka lohe, a me ka noonoo, a me ia mau haawina, ke waiho aku nei makou i ka ninau me ka lehulehu, no keia manawa.

I keia ahiahi ke Kinau e palamimo aku ai no kona @ @ mau.

 

Na Makai no Kamoiliili.

 

He lono kai loaa mai i ke keena o ka oihana Makai i ke kakahiaka o ka Poakolu iho nei mai Kamoiliili mai e hoike ana aia kekahi baneko kiko-hua e noho haku ia ana e kekahi pake ma ia apana kahi i hoohana ia ai, e like me na mea e ike mau ia nei, ka mumulu ia e na kanaka a hapa mai ke muimuia ana a ka nalo keleawe i ka io bipi.

         I ka loaa ana mei o keia lono, ua hoouna koke ia o Louis Touissant a me David Kaapa no kahi o ka hana i makemake ia maluna o na lio. Ia laua nae i hoea aku ai i ua wahi la, ike aku la laua i ka piha mai o na kanaka a paapu wale, a o ka hapa nui o lakou ma ka laun hoomaopopo aku, mai ke kuianakauhale aku nei. Aole he mau pepa kiko hua ma ko lakou mau lima, o ka baneko @ keia, aole he maopopo, me he mea la ua laweia e huna a he hookahi mea i ulu mai iloko o ko laua noonoo ia manawa, ua hiki mua aku ka lohe i o lakou la no ko lakou hopuia mamua o ka laua hoea ana aku. O kekahi no keia o na baneko kiko hua o ke alanui Maunakea a no ka maka ʻ u mai paha i ka hopuia ke kumu o keia mahuka i Kamoiliili e pani ai. Me ka manaolana poho, hoi mai na makai no ke kulanakauhale nei, me ka lono e pili ana i ko laua halawai ana ma ko laua alahele me ke akua makapaa. O ke ano hana hookahi iho la no keia i hoopahula mua ia ai kekahi poo makai mamua aku nei, ke ole makou e kuhihewa, a me he mea la he moolani ka mea nana e hoike mua nei i ka lohe i na baneko kiko hua no ko lakou kii aku e hopu.

 

KAU AHAOLELO O 1892

 

LA HANA 50

                   Poakolu, Iulai 27.

         Halawai ka Hale e like me ka maa mau.

 

NA OLELO HOOHOLO

         Koho ka Peresidena ia Makapolena me Akepoka no ka hoopiha ana ina na makalua o Wilimana me Kamika o ke Komite Baneko. Hawaii i waiho mai.

         Waipuilani e koho ka Hale i komite no ka @(word) i ana i ka oiaio o na @ono i lohe ia mai ai e pili ana i ka Hope Makai Nui o Ewa. Oahu, a me ka lilo ana o ke @iai  @ i tini lepo. Haawaiia i keka@ komite o elima lala e like me ka hoololi a Kamika.

         Kuhina Paka. He noi e hoomaha ka Hale a hiki i ke aoina la, oiai he hana ka ka @ Kuhina ma ka Halealii i keia awakea.

         Kakauolelo, i ka pane a ka Loio Kuhina no na ninau a @ Kapahu, e pili ana i na opiu@ i hopuia e ke aupuni a me ka uku ia ana o ka poe @ lakou i hopu, a pela hoi me ka mea e @ @ ka @ ka uku o na makai i ko lakou manawa mai.

         Nana no i ka pane a ke Kuhina Kalaiaina no na ninau a S. Pua, e pili ana i na laikini kuai liilii a kuai nui.

         Aole i holopono a hiki wale i ka hoomaha ana o ka Hale.

Auina La.

         Akoakoa hou na hoa i ka hora 1:

         Hoomauia ka hoolohe ana i na olelo hooholo.

         Kapahu, he olelo hooholo e koho ia i Komite Wae no ka mea e pili ana ko na ‘Lii Balunia me Kauhane ha’alele ana i ka Hale me ka hoike mua ole mai i ka lohe no ia mea. Waihola ma ka papa elike me ke noi a Iosepa.

         Akipoka, hoolaha mai no ka manawa mua he kanawai.

                  

Kapaeia ia ma Rula.

         Kamauoha, he mau hoopii elua mai Kohala mai e pili ana i ka hana ana i Kumukanawai Hou.

         Akipoka, he nou e ae ia mai oia e hookuu no hookahi pule. Aponoia.

         Akipoka, he mau ninau i ke Kuhina Kalaiaioa e pili ana ia John Neal, ka Ilamuku o ka Oihana Ki. nai ahi o Honolulu nei.

         Kaunamano, no manawa mua: 1. He kauawai e hooponopono ana o i ke kukulu ana i Kula Nui kahi hoi o ana opio Hawaii e ao ia ai ma na mahele kiekie o ka ike. 2 E hooponopono hou ia ke Kanawai e pili ana i na Haku me na Kauwa.

         3. E mahele ia o Hamakua iloko o elua apana hookolokolo a e hoonohoia hoi I hookahi lunakanawai hoomalu a i hookahi lunakanawai apana.

         4. He kanawai e kauo@a ana i ke Kuhina Kalaiaina e hoolaha i ka papa inoao na awapae i kuleana ia e ke aupuni .

         Nana no he olelo hooholo e hookaawaleia i haawina no ke kukulu o kula olelo Enelani ma Hamakua. Papa no ka bila.

         Kuhina Paka, i manawa hou nona e pane ai i ka ninau a Dreier e pili ana i kahi moku papapa Johnson.

                   Na Hana o ka La.

         Noonooia ka bila haawina imua o ke komite o ka Hale, o R. W. Wilikoki ma ka noho.

                   Keena Kalaiaina.

         Kuhina Wilimana, he @ ina paha ua hookomoia ka itamu $2,504 iloko o ka Bila Haawina malalo o ka Keena Waiwai, e pili ana i ka pono wai o Kahahawai i laweia ma ke kauoha a ka Luna Wai Noi.

         Hoihoi hou o Wilimana i kana noi Uku o ke Kuhina Kalaiaina $9,000 @ Holo. Kakauolelo Mua $6,000 @ Uku o na kokua kakauolelo $19809 @ Holo.

                   @ $1,000

Na Lilo Huikau $3,000

                   Buro Anaaina

Ana Aina Nui $6,000 Na Limahana $17,280 Na Lilo kaahele $7,000 Kela a me keia lilo $1,000 Lilo o na mea kino o ka @ ka @ a me ke emi o ke kai $1,000 @. Uku Elele $960 @ Holo.

         Haalele ke Komite i kona @ mahope o ka heluhelu ana I @ hoike.  Aponoia.

         Hoop@a@eka Hale.

 

NU HOU KULOKO.

 

         Eia ke hoouiui hou ia nei ka @kuahi Mokoli@ i keia mau la.

 

         Mai hoohaa i ka hele ana @ @ nana ia Honolulu me Hawaii i ka la apopo.

 

         Ma ke Kinau o ka Poakolu nei, i ku mai ai i Honolulu nei mai Hawaii mai o Luuakanawai F.S. Lyman.

 

         Ua holo aku o Mr. G. K. @ ma ka mokuahi o ka Poakolu no Amerika, a e hala ana @ @ mau mahina e haulahi ai i ka @oki.

 

         Kokoke e elua haneri ka @ @ na ohua a ke Kinai i @ @ nei ina keia hoi ana mai nui ana i keia pule. He poe kumukula @kahi o lakou.

 

         Eia ka nui o na leta i hoo@ aku e ko kakou Hale leta @ o ka mokuahi Ocianika i ka Poakolu nei. He 2,969 ieta me 471 nupepa. Nui no kela.

 

         Ua ku mai ka mokuahi Ma@ ma ke kakahiaka onehihei, @ @ eke leta mai keia awa aku.

 

         I keia kakahiaka e piha pono ai ke kamalima kumamalua o na la @ ka Ahaolelo I noho ai, mai kona weheia ana mai. O ke poo wale @ kei. Aole i ike ia aku ke kino a @ ka hi@.

 

         No ke palikiliki a ku-palaka loa o na opi-aoao o ka kakou @ @ keia kakahiaka; nolaila ua @ iki ia ka Bila Baneko Hawaii @ J. @ Houa, a keia Poakahi ae oili aku. Hewa ia la?

 

         O ka mokukuna Mile Morris ka i hoounaina aku nei no @ no ke pena ana i ka poe a me ka hoopaa ana me ke kaula @. He liuliu e keia no ka heihei @ liilii e hoea mai ana.

 

         O ka hale o Mrs. Luuhiwa @ ae nei o Kulaokahua. oia ka i @  @ ke ahi. ka @ o @ ma ka la inehinei. O ka elima @ la keia o na @ ma ka @ helu iloko o kela mau pule @ wale no.