Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 529, 25 August 1892 — Page 2

Page PDF (1.04 MB)

This text was transcribed by:  Lehualani Concepcion
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

MA KE KAUOHA

 

HE $20 MAKANA

 

E haawiia no ka uku makana i ka mea a mau mea paha e hele ae ana e hoike imua o ka Papa Alanui i ka mea a mau mea paha nana i lawe ka ipu-kukui i kau ia ma kai i hanaia o ke alanui Moi kokoke i ke alanui Alapai i ka po o ka Poalua nei, Angate 16.  E hoomauia aku no i auku makana pela, i na hana kolohe a pau oia ano e ulu mai ana ma keia mau aku, ma na wahi a pau o ke alanui e hana ia ana.

            Ma Kauoha

            Honolulu Augate 17, 1892

            aug 18 2wksd.

 

KA LEO O KA LAHUI

 

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAHA, AUGATE 25, 1892

 

            UA LOAA mai ia makou @na lono oiaio iloko o keia  mau la e pili ana i ka Aha Kuhina mua o ka Moiwahine Victoria o Enelani, ua haule pahu aku la ke alakai mua, oia hoi o Sarisibere, a ua kahea ia aku la o Pohakuhauoli, ke Alakai noeau o ka Aoao Lahui, e wae i Aha Kuhina hou.  A i keia la, ke haaheo la la o Pelekane malalo o ka Aha Kuhina a ka lahui i makemake ae.  Pehea ma Hawaii?  O ka poe waiwai, oia ka leo mana, a o lakou ka mana hooko iloko o ka aina, aole o ka lahui.

 

Hoike a ke Komite Wae.

E PILI ANA

 

I Na Mai Lepera ma Molokai

 

            I ko makou manao e nana akaele loa ia me ke kupono mamua oke kapa ana aku i kekahi mea he mai lepera, a e like me ka loihi o ka mau ana o ka manao kanalua o na mai pela no hoi e haawi ia ai ka manawa kupono e lapaau ia ai lakou.  I ko makou olelo ana me keia aole makou i neie i ka ike i ka malama ana o ma@@@ @@ keia manawa ma na lapaau ana, aka hoi e kono aku ana no makou i makaala loa ia ai ia mea a alo ia ai a kuhihewa.  O kekahi mea a mako i minamina nui ai aole he mau lapaau hou aku i hana ia i keia mai, mamua o ka hoouna ia ana o ka mea mai a mahope hoi o ka lawe ia ana i ke Kahua Mai.

 

            Me he la i ko ke Komite manao, he kupono e hoopololei a hoomau ia hoi ka lapaau ana o keia mai maluna o na mea mai a pau: o ka hooikaika hoomau ke hana ia e ola na mea a pau, i na he mea i hoohuoi ia a ua hooholoia paha he mai.

 

            Ua maopopo no ia makou ua hooikaika pauaho ole ke aupuni i na la i hala, ma keia lawelawe aana; a me ka lilo i hoolilo ia kau; aka, he kupono no e hooikaika a hoomau hou ia aku no ka hana.  E hoao ia na laau a me na lapaa ana o na ano a pau aole wale no ka manaolana e loaa aku ana kekahi laau a lapaau ana e ola ai keia  mai, aka noka imi ana aku a akaka pono loa e koe ole ai kau wahi kanalua i ka loaa ana o kekahi mea mai he lepera io paha, a i ole he mai okoa aku no paha.

 

            Ua olelo ia mai no hoi i ke Komite ua manao ia no iwaena o na kauka lapaau a me kekahi launa loihi ana oia poe me keia mai mawaena o na Hawaii, he mau mai e ae no kekahi i anelike loa ke ano me ka mai lepera a i kuhihewaia he mai lepera.

 

            ua ike aku  nei makou ua aai keia manao i kekahi poe lehulehu e noho la ma ke Kahua-Mai, a me kekahi poe e ae nohoi.  A ke hoomaopopoia ma na mea i hala ma ka makou ike ana, a ma ka makou i ike ai ma kahi o na ai e noho la, a hiki ole i na hoa o ke Komite ke alo ae i ka manao pu ana ua pololei io no paha ua manao la.

 

            Aole ka Lahui i noho hoomanao ae i ka hooilinalaahia iaia, e pili ana i ka poe hoehaia a i hookaawaleia hoi  mai ko lakou mau home a me na hoaloha.  Kelakela na hooikaika i hana ia e ke Aupuni a me kekahi poe e hoolako aku no ka poe i popilikia ia@ a he nui no hoi na mea i hana ia ma ka lapaau ana aka he aie mau ia no kakou i ka poe e nana mai a e uew ana no ke kokua ia ak e hooikaika papalua aku ka kakou hana, a e hoao ia na mea a apu i loaa iloko o kokakou mau lima no ka hoomaa ana ia lakou.

 

            Ua lawe ia aku keia poe mai ko lakou mau home aku, a mai ka ko lakou mau home aku, a mai ka poe i aloha nui ia e lakou, mai ka noho’na launa ana a me kona a anoai, no kokakou mau pamahikai e noho iho ana mahope.

 

            Ua lawe ia mau a lakou ae na kumu a imi ai i ola no lakou iho, a hoonoho ia ma kahi e hookaiki mai ai i na haawina e hoola ae ai, i mea e hoopakele ai ia kakou.

 

            Aole wale lakou e noho ana malalo o na noho’na hoehaeha a ka mai, aka ua hookomohia ia iloko o kekahi noho ana hookaawale, he mea weliweli e hoomanao iho, a o keia mau hana a pau i kumu e hoopakele ai ia kakou.

 

            O keia mau mea a pau ke ui mai nei iakakou e hoolilo i na ikaika a pau, a e kuupau i na mea a pau e kokua aku ai i ka poe mai, a e hoopakele i kekahi poe ae mai kekahi haawina like.

 

            Ua manao no makou e malama nana piha pono loa ia kela a me keia mai ma ke Kahua Hale, mai iloko o na kowa manawa mau, e kekahi papa o na kauka lapaau makaukau loa, a o ka hoike piha a hana akahele loa ke hana ia. a ma na mai a apu, ma kahi he wahi kanalua iki kekahi, he kupono i ka mea mai e hookaawaleia mai ka poe i loaa i ka lepera a e lapaauia a hiki i ke ola ana a pau ana paha o ke kanalua.

 

            Ua manao no makou o keia hoonohonoho papa ana a me hookaawale ana he kupono e hoao mua ia ma kahi o ke kahua o na mai.  No ka mea he nui kupono no ka rumi malaila no ia mea e hoao ia ai, a e emi ana ka lilo i ko kekahi wahi e hoonee ia ai lakou.  Ua hiki paha kekahi poe ke lawe ia ma kau wahi e aku, aka he mau mea liilii wa le no leia i kupono e waiho ia me ka Papa Ola a me kona mau kauka lapaau e kukakuka ai.

 

            Ua kupono no hoi e lilo keia mau manawa nana i na mai i manawa e ikea ai ina paha he poe kekahi nona kekahi mau kuhihewa ana.  Ina kekahi oia ano e loaa ana hi kupono e nookuu koke ia.

                                                                                    Aole i pau.

 

Heihei Kaa Hehi Wawae.

 

            E malama ana na lala o ka Hui Kaa Hehi Wawae Pakipika he mau heihei hou i ka auina la Poaono ae nei, Augate 27, i ka hora 3 me hapa, ma ke alanui Moi.

 

            O ka heihei ma, he hookahi mile ka loa o ka pahu, no na lala o ka hui.  O ka makana, oia ka me dala o ka hui, i eo ai ia R. A. Dexter ma ka la 30 o Aperila, 1892.

 

            Heihei elua, hookahi mile.  Noa i na mea a pau mawaho ae o na kaa ea.

 

            O ka poe e makemake ana e komo i ua heihei hope elua, e makaala ae ma ka hoopaa ana i kolakou moa i ke kakauolelo W. M. Bush, aole e oi aku mamua o ka hora 5 p.m. o ka Poaha Augate 25.

 

KAU AHAOLELO O 1892

 

LA HANA 71.

Poakahi, Aug 22.

 

            Halawai ka Hale e like me ka maa mau.

 

Na Palapala Hoopii

 

            Kaunamano, he mau palapala hoopii e noi ana e hoopauia ke dute maluna o ka raiki.  Komiite Raiki.

 

            Kamauoha, he mau palapala hoopii, aole e hoopauia ke dute maluna o ka raiki.  Komite Raiki.

 

            Konowela, i ka hoike a ke komite awe i haawiia no ka noonoo ana i ka pauku 10 o ka bila 115.  Papa me ke bila.

 

             Marsden, he noi, e haawiia ka ka Bila 28 e pili ana i ka Paneko hale Leta i ke Komite Kakau Poepoe.   Aponoia

 

            Hoomau ka Hale i ka noonoo ana i ka Bila 68.  Mahope o ke kupapa ana o na hoa, waihoia ma ka papa.

 

            Noonoo ia ka Bila Baneko Hawaii imua o ke Komite o ka Hale R.W. Wilikoki, ma ka noho.

 

            Mahope o ka hakoko ikaika ana o na hoa no kekahi manawa, hoomaha ka Hale i ke awakea.

                                                Auina La.

            Akoakoa hou na hoa i ka hora 1:30.

           

            Hoomaka hou ka hakoko o na aoao 2, a i ke kahea ia ana o na ae me na hoole i ka kapae loa i ka bila, haule ia 24 kue ia 22.

 

            Aponoia ke noi e haawiia i kekahi komite hou.

 

            Haalele ke Komite i kona noho, heluhelu i kana hoike a aponoia

.

            Hapai hou ia ke noi e kinai loa i ka bila, haule ia 21 ia 26 kue.

 

                        Hoopanee ka Hale.

 

NU HOU KULOKO.

 

Ahaolelo ko keia la, hora 10.

 

Heoia mau no ko Kau  makapehu ua iloko o keia mau la.

 

Ua ku mai ma ka la inehinei, ka mokukaua America Bosetona.

 

No ka moku Kaili-la ka huakai a ka Mikahala ma ka la inehinei.

 

Ua manao wale ia i keia Poaono iho ehaalele mai ai ke Kapalakiko i keia awa.

 

            Ma Koolau i ka Poaono i hala, ua olepe ae kekahi lio ia Mrs. Keetch mailuna aku o kona hikua a waiho ana @alo, aka nae he kikala hananee wale no ka mea i loaa mai, aole i lilo ke ola.

 

            Ua hopuia kekahi kanaka ma ka inoa o Mr. Kaukali, no ka hewa limalima.  O ke kanaka keia i manao ia nana i lawe ke kukui mai kela lua mai ma ke alani Moi he ma la i aui ae nei.

 

            I ka mokuahi Ociauika i haalelo mai ai i keia awa i ke ahiahi Poalua nei, ua lawe aku oia he 180 Pake me 124 Iapano a mawaho ae oia he 4655 leta me 244 nupepa no Iokohauia a he 346 leta me 36 nupeno Kina.

 

            Mea ia mai hoi, ola o @@@@@ nei ma Kalakaua Hale @@@ @@ @@@ Hawaii ki pu i kekahi wahine i kela no aku nei, no ke kali ana i ka oluolu pono o ka mea i ki ia.

 

            Ua polena ia ma ka mare, ma Kau, Hawaii, ma ka la 15 iho nei. o Mr. G.C. Hewitt me Miss Ema Martina, hapuu kaikamahine a Lunakanawai Martin.

 

            O ka poe e hookaa ole mai ana i ko lakou aie ke hiki aku i ka la pau o keia mahina, o paa ia no ko lakou mau pepa aole e hoouna hou ia aku.  Nolai’a @ eleu mai ma ka hookaa ana.

 

            Ilalo o Manana maluna o ke kaa ahi ka Moiwahine i kela la aku nei, i ukaliia e kona mau aialo io waliwali.  Ua hoohala oia he manawa maikai ma ka home aekai o Mr. Dr. McGrew a hiki wale i ke ahiahi hora 5, huli hoi nui mai ana.

 

            Eia he heluna nui o ko makou mau makamaka ke komoo nui nei iloko o ka Hui Hookuonoono o Kapuukolo, a ma o ko makou lohe mai, ua hele ka makaha e komo ai a hookeke.  Pololei ka KA LEO i hoike mua aku ai i kinohi, o ke ala ia e loaa ai ka ulakolako, aole o ka hoolei i na hale inu rama.

 

            O ka Poalima o keia pule ae, oia ka la hanau o ka Moiwahine Liliuokalani, a o ka  makou e pahaohao nei, ua hiamoe ia paha na Luna Aupuni, i ka ma-na a-i a lakou e ai hookano ai, i kukala pili aupuni ole ia mai ai keia la hoomanao o ka lahui.  E kali ana nae paha, a hoea mai ke kupulau, alaila kukala mai.  Ua hiki ne!

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Ano owau ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ano ke kauoha ia aku nei na poe mea holonolona a pau loa e heie wale ana maluna o kuu aina kuahiwi a me kula e waiho ala mauka o Waimalu, Ewa, Oahu no lakou hoi na inoa pakahi penei Pohakupu, Kupuna a me Poopalupalu, e kii oke ae koke ae i ko lakou mau holoholona no leko o 15 la mai keia la 17 o Augate a hiki i ka la 2 o Sepatemaba.  Ina e hala na la i olelo ia ma keia palapala hoolaha, alaila e pili no me ka mea nona ka aina keia mau holoholona.  A eia kekahi, ke papa ia aku nei na poe a pau no lakou na holoholona aole e ki i kekahi pipi a puaa paha maluna o keia mau aina me kipu mai ka ona aku nona ka aina.

            One kanaka a pau e loaa aku ana i ko’u mau luna ma ke ano komo hewa e hopu ia no a hoopiiia ma ke kanawai.

            Me ka Oiaio.

                                                                                    Pio Kane

                                                                        Waimalu, Ewa, Oahu

                                                                        aug18 St wkd.