Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 697, 3 May 1893 — Page 3

Page PDF (858.64 KB)

This text was transcribed by:  Danna Lyman
This work is dedicated to:  Kamehameha Class of 1962

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

ahine, oia keia, aole o makou makemake i ka hoohui aina, he aloha makou i ko makou aina, a me ko makou Moi, a he minamina hoi i ko makou nono kuokoa ana.

       A  oiai hoi, o makou ka lahui i lawe ia aku nei a Amerika, oleloia, he lahui hupo ike ole, he like me na negoro, aole he hiki ke hooponopono i ko ano o ka lakou noho’ana a ina pela io iho la makou i olelo ia ai, alaila heaha ka makou e ae aku ai i kau.

       Eia ka pane a ua ili-kea nei, mai nana ia mau olelo, oiai, aole he oiaio, he kamailio hewa paha.  O ka pololei, he lahui naauao oukou.  he akahai, he hoopono, he oluolu, a malalo oia mau kumu, ua manao no au, e lokahi ana no kakou, ma ke kukulu ana i Aupuni Hou, a kapae aku i ke Aupuni Moi e hoomaha.

       Mamuli o keia mau olelo, ua pane like aku na kanaka Hawaii oiaio, i ua ili-kea opulepule nei, e hele oe pela, aole makou e ae aku ana i kau mau olelo palaualelo oiai, ua like oe me ka mooaihoawa, he mea make ma kou lehelehe, e hele oe e ka mooaihawa, oiai he Diabolo oe.

       Mamuli o keia mau olelo oiaio a ka poe aloha aina, ua ku i ka hoka na kumakaia nei, a ua lohaloha launa ole mai.  Aloha wale ua hopu i ka alamihi o ke kai.

 

NA POE NAAUPO IO ANEI?

 

       Ma ke Kuokoa Puka la Mei 1, @ 4, ua ike ia kekahi manao nonohua o na alakai o ua pepa ala e olelo ana, o na Elele o na Mokupuni e mai, he poe hupo ka lakou, a he poe hoi no ke au naaupo haalele loa.  A ke olelo mai nei, aia ka a olelo keia poe Elele, e kuai i na Aina Leiahi, alaila ka, lilo lakou i poe Elele naauao, a mahalo ia hoi.

       Ma keia manao alakai o keia pepa oiha opala, ua ike ia, ua hoowahawaha loa keia pohai, i na ili ulaula, i ke i’o maoli i ke aloha i ko lakou Aina Makuahine, a i makee hoi i ko lakou kuokoa, a me ka hanohano o ka noho Alii o Hawaii.

       A no na Aina Leialii, ke olelo nei, he hana maikai nana Elele e hoohoio ai e kuai aku.  loaa ke dala mahele me ka poe ilihune.

       E na alakai makapo o Kawaapae aole loa makou i noonoo iki e hoolilo aku i na aina lei’iii, oiai hoi, o ka ona nona ia mau waiwai, oia ka Moiwahine Liliuokalani a me kona hooilina ma ke kino.

       Nolaila e kahi kuokoa, ua hewa ko maka i ka nui hewahewa o ka poe aloha aina, e kakoo ana i ke Aupuni Moi, nolaila oe e waha-a mai nei.

       Nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe ia oukou e kumaka ia ma, aole loa e hoi hope ana na elele, mao ka lahui ala, a hiki i ka pahu hopu hope loa, o lanakila ai o Hawaii nei a nou iho e ka maka keleawe hookamani, e hiki mai ana ka la e mihi ai oe a me kou poai.

 

ELELE LAHUI.

 

       Ua oluolu i ke Komisina o ke aupuni Iapana i ke noi a na Elele Lahui, e lawe aku ia lakou iluna o ka mokukaua Naniwa, ma ka hora 10 o keia kakahiaka Poakolu.  E kokua ia ana keia huakai a na Elele e ka Bana Lahui Hawaii, ma ke ano he aloha aina oiaio.

       Ua makemake ia na Elele Lahui a pau loa i noho iho nei i ke kulanakauhale nei, e hiki ae ma Ariona Hale i ka hora 9 ponoi.  Nui ko makou mahalo i ke Komisina Iapana.

 

NUHOU KULOKO,

 

O welawela mai nei keia mau la o kakou.

Puahiohio lua ka lepo o na alanui i ka la inehinei, ua like me Kalaeloa, ka ula pu i ka lepo.

Ma ka auina la o nehinei hora 3 p.m., ua komo aku na Komite e kaana pu me ke Komisina Jas. H. Blount.

O Simona Kahalehulu, Komite mai Molokai mai, me kekahi papa inoa o na poe kue i ka Hoohui Aina, no lakou ka huina o 971, nui i’o no ka poe Aloha Aina.

I keia auina la, e kapalulu mai ai ke kahili o-lau niu o na Kona, ka mahimahi Malulani, ma ona la e loaa mai ai na mea hou o ka Aina Hikina.

Piha-u ka halawai a na Lede o na Mokupuni, i malama ia ai ma Ariona Hale i ke kakahiaka o nehinei, i kulike ai hoi me ka hoolaha a ka Peresidena i kahea ai.

Ua hookipa ia aku na Komite Elele o Kauai me ka pumehana e ke Komisina Blount ma ke Awakea o Poalua nei.  Ua hoi mai lakou me ka hauli no ka halawai ana me ia.

Pulelo ke ahi o Anaki, ina lima hei o na keiki kaili puuwai o KA LEO O KA LAHUI, a oia ka ka wai opua e hooheno ae nei:

“Niniu poahi ka lau Lehua

I ka ai kik@ a na manu.”

Ma ke kakahiaka onehinei, i honaku ae ai kekahi wahi lio me ke kaa ma ke Alanui Liliha, a me ka hookui ana o ke kaa i ha po-u, u-e-a, a huli aku la wahi lio nei a moe malie, a loaa i na lima kokua, a me ka pupue malie o ke kalaiwa iluna o kaa.

Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine, a me Puowaina, ua ulu ae la he hoopaapaa mawaena o kekahi mau ilikea, o ke kumu, no ke kulana no o ke aupuni, a o ka hopena o keia ua hoolei puupuu ae laua, a o ka mea i ike ia, o ka mea hoohui aina kai uhalu a pouli pu na maka.  Ea, heaha hoi keia?

He kuai hoemi ko ka Heiau o na Paikini no ka manawa pokole loa, he 20 ia kalakoa maikai loa no ka hookahi dala, e wiki o pau e auanei i ka poe hikimua, aia ma ke kihi o ke Alanui Papu a me Hotele, ma ka aoao ma Waikiki.

Eia ka papa inoa o na Komite kakauinoa o “Ka Hui Hawaii Aloha aina”

F. S. Keiki, Apana 1.

Chas. Keawe, Apana 2.

J. K. Prendergast, Apana 3.  (Kapamawaho)

A. K. Palekaluhi, Apana 4.

Wm. Mokimana, Apana 5.

 

Na Leta e Waiho nei Maloko o ka Haleleta a hiki i Aperila 30, 1893.

 

HONOKAUPU.

P. Kamanuwai

Joe Haaheo 2.

PAUOA.

Luika & Alio.

LELEO.

H. Puakalehua

Kanakaokai

Leleo.

KAPALAMA.

K. Kuihonua

L. Kupauihi

Kawelo

Iokia Manu 2

Leoiki

Ahoi

Julia Kulia

Mrs. Kaai

Lima Kahaunaele

Maoiwiloa

R. K. Kalaiamoku.

KAAKOPUA.

L. Nonoiokane

Honipua

Tom, Gandall

Lui Kamohai.

AUWAIOLIMU.

Daniel Kikaha

Kapiioho

Kiko

Kahanupu

Ane Kalia

Ale.

PALOLO.

Ulu.

NA ALANUI.

D. Kaaiuhaneole 2

Kuwalo

Kapono

A. Pauole

Kiili

Sam Kawaiwai

Ahina.

KUKULUAEO.

Peke Kaluna

K. H. N. Kahulu

David Kaoao

Oliwa.

APUA.

Moke Paa

S. Keawanui

Kaumu.

HAIMOEIPO.

Peni Kaluna

Becky Kaluna.

KAPAUHI.

Maria Kekuni.

KUNAWAI.

Pau .

MAKIKI.

Maka

A. Paakaula

Mele Kamanu

Moikeha-opio.

PELEULA.

Mrs. Haalou.

WAIKAHALULU.

K. Nawaiki

K. Kaloku

Moehau

Kekela.

KAUMAKAPILI.

L. Kupanihi

J. Kahelepo

Kekihi.

KIKIHALE.

Peke Olepau

Kealawaianuhea 2

Kalimaha@

Hoomeapule

J. M. Leialoha

Waiwaiole Olepau

Kukahikopakilikia.

KAWA.

Mrs. Akona

Peni Pakeekee 2

D. H. Keahoani

Wahineopio Mahiai

John Haloa

Daniel Kuni

F. J. Cook.

MANOA.

Kamakaikolia 2.

HUEHUE.

Kamila Ilianu.

WAIKIKI-KAI.

Mrs. Kaoiwiloa

Keawe

Lono & Pekelo.

AALA.

Emma Richard

H. Kalakauaehu

Kimo Kaai.

 

KAWAIAHAO.

Lucy Kauwale

Mary Kailieha

M. Kaiwinui

Emily John

Mrs. H. Kaulainamoku

Aiai

Lily David

John Kamaiopio

Kahalewai.

KAMANUWAI.

Pakiko

Wahinehula

H. Kaululena

L. Mahiai

Kaohimanu.

KAPUUKOLO.

Grace K. Aona 3

Ahia

Elimahua.

KALIHI.

Kaheanui

W. Awai

Kaluna

Kaiolohia

Walu

Kekahuna

Malie

Noa.

MANA.

Luhau

E. Kamaka.

MANAMANA.

Haliaka 2

M. K. Kahaulelio.

KAMAKELA.

Mi.

KAMOILIILI.

Uma.

KAHEHUNA

L. Wahineaea

M. Ilai

Mrs. K. Keawe

B. Kelii.

KAULUWELA.

Pilieo

K. @awehawe

Kaleinani.

NIOLOPA.

Kupihealii

J. Polokamu

Mahiai.

 

Na Leta i hoihoi ia mai na Mokupuni mai.

Koeleele

Emma Haoe

John Hooleia 2

L. Wahainenui.

K. Kanupaka 2

Kahinawe

Hepepa

Kepakailiula.

HONOLULU .

G. Kaio & G. W. Nakaa

C. Kumukahi 2

Koahou Makaike

Mrs. Aoua

K. Wahaoi

K. Mali

Kekumano

Pihi

Malie Kalua

Annie & Mary Hilo

Halaki

Kapa

Mrs. Kaaialii

Keawekuloa

S. Kaluaaha

J. Alohikeia

Miss Lupua

Peter Kanoho

Kaauaeaina.

 

O ka poe na lakou na Leta maluna ae e ninau mai ma na Leta i Ioolahaia.

 

                                                                         J. M. OAT.

                                                                         Luna Leta Nui.

may 3 1 wk-div.

 

HOOLAHA PAPA AINA.

 

E ike auanei na kanaka a pau ma keia; Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke paoa aku nei au i na mea pau loa, aole e puni wale a ae aku paha e hoolimalima a e kuai paha i kela mau Apana Aina a pau loa o kuu kupunakane i make, oia o S. W. B. Kahaumanu.  Oia keia:

Hookahi Apana Aina ma Honouliuli Ewa, Oahu; Hookahi ma Waikele, Ewa; Hookahi ma Leleo, Honolulu.

Owau iho no,

S. W. B. Kahaumanu-Opio.

       Maraki 9, 1893.    mar 17 l@w.

 

LIPINE ALOHA AINA.

 

       Ua makaukau ka mea nona ka inoa malalo e hoolawa aku i ka makemake o ka poe kauoha mai na kuaaina mai a me ka poe e noho nei ma ke taona o Honolulu, i na Lipine i pai ia me ka Hae Hawaii a me ke Kalaunu.  He hoailona keia no na kane, wahine a me na opio makee kuokoa a aloha alii, E loaa no au ma ke keena o Enoka Johnson, alanui Kaahumanu.  He 30 a he 40 keneta ko ka hailona hookahi.  a ina ma ke kakini—20 a he 30 keneta pakahi.

 

                                                                         J. J. NAKOOKOO.

Apr. 21  2 wk-d.  3t@-wkly

 

$15 MAKANA.

 

       MA KA PO POAONO NEI, UA nalowale ia kekahi lio wahine hauliuli me ka noho no, he noho pulu nae.  O ka mea a mau mea paha e loaa ai keia lio, e hoihoi pololei mai i ka mea nona ka inoa malalo nei, a e loaa no iaia ka uku makana i hoike ia maluna.  E loaa no au ma Kahauiki.

 

                                                                         JNO. HAPA.

Kahauiki, Honolulu, Apr. 6, 1893.

 

HOOLAHA A KA LUNA HOU

KAUOHA I KA POE AIE.

 

Imua o ka Aha Kaapuni o ka Apana Kaapuni Akahi, ma ka Hooponopono Palapala Hooilina.  Ma ka Palapala Hooilina a Maria O’Sullivan i make.  O ka mea nona ka inoa malolo nei, ke hoolaha aku nei, ua hookohuia oia i Luna Hooko Kauoha no ka Palapala Hooilina a kauoha hope loa a Maria O’Sullivan i make ma Honolulu.  A ma keia ke hoike aku nei oia i ka poe he mau aie ko Maria O’Sullivan ia lakou.  e waiho koke mai iaia i ka lakou mau koi i hooiaioia ma na bila aie pololei ma ka Halekuai o E. O. Hall & Son (Mikaholo) iloko o eono malama mai keia la aku, a e hoole loa ia hoi na koi ke hala keia manawa.

 

ABERAHAM FERNANDEZ,

 

Luna Hooko Kauoha o ka Palapala Hooilina o Maria O’Sullivan i make, Hanaia i keia la 20 o Maraki, 1893. 

mar 27 3 wked.

 

OLELO HOOLAHA.

 

       E ike auanei na kanaka a pau ma keia, ke papa loa ia aku nei na mea a pau, aole e hele maluna o na aina o Kahikinui a me Auwahi i lilo mai la maua malalo o ke kuai a me ka hoolimalima a lawe aihue i na manu Pelehu.  Pikake a me na ano manu e ae apau loa e hele ala maluna o ua mau aina nei.  A ma keia hoolaha ke ae aku nei maua e haawi aku i uku makana he $25 i ka mea a mau mea paha nana e hoike mai ia maua, a hookolokolo, a hoopai ia e ke kanawai no ka lawe aihue i kekahi o ua mau ano manu nei, e hoike mai ma ko maua Hale Kuai ma Wailuku.  Ua kapu pu ia no hoi na kanaka a pau, aole e hele maluna o ko maua mau aina kula no ka lawe ana i na Bipi, Lio a ma Holoholona e ae, me ke noi mua ole mai ia maua a i ko maua Luna paha, oia o Frank Freitas e noho ala maluna o ka aina.

 

                                                                 A. ENOS & CO.

Wailuku, Maui, Feb. 9 th , 1893

feb 9 3 msw.

 

HE UMI (10) APANA AINA HOME MAIKAI NO KE KUAI.

 

Aia he Umi apana aina Home maikai loa no ke kuai aku e waiho la ma Kalia Waikiki, Oahu, mawaena o @ o Hon. Chas. L. Hopkins a me Mr. Marcfarlane a i keia mamua o ka aina o G. W. Keaweamahi.

A oia no na apana aina pa hale nani loa i koe iloko o ke kulana kauhale nei.

He oluolu loa ke kumukuai.  He maikai ke kuleana.  Na ka mea kuai mai e uku no na Palapala.

No na mea i koe e @ ia William C. Aohi Honolulu Marati 27, 1893. tf.