Ka Makaainana, Volume II, Number 17, 22 October 1894 — Page 7

Page PDF (861.74 KB)

This text was transcribed by:  Brianna Matsuura
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana.

HONOLULU, OHAU, POAKAHI, OKATOBA 22, 1894.

 

ana i na lei aloha he keiki, Auwe, aloha ino! Pela no me kekahi kokua, oia o S.W. Kalaeloa, o kona hewa hoi, o ka hoole hana a ka Papa Ola, ua hookukeia oia.  Malia paha no ka hoohiki ole i ke Aupuni Repubalika.

            O ke kolu o na kokua, oia o E.J. Crawford (Ilai), aole oia i hookukeia, a na kona manao e hoi i ka aina oiai, ua nele oia no ka hana ole, ua hoopauia mai ka halekuai mai.  Ua noho loihi mahope o kana ma'i, eia no ke noho nei me ka pilikia ole.  E noho iho ana ka wahine me ke keiki, aole no paha e pilikia loa, i loaa hoi iaia ka hana mawan?, loaa ke ola o kana wahine.

Aole i pau

 

 

Na Hana Puaa a me ke KipakuKahunapule ma Kohala

            Ua ike maopopo loa ia na hana puaa a J.K. Nahale, i kokuaia e ke kanaka naau lolelua, a he mea i maa mau i ka lawe i ka waiwai kipe, oia no o G.P. Kamauoha.  O laua nei na lima huluhulu hilahila ole i ke kaualako me he holoholona la i na poe alona aina e loaa aku ana ia laua nei, in a ma kahi kanaka a ma kahi meha?eha paha, ua like wale no ia ia laua nei, e kau? ana imua o na lala o ka Papa Hoohiki Aupuni Repubalika.  O.G.P. Kamauoha ka lima akau ikaika loa o ke Aupuni Repubalika ma ka apana o Ko hala nei i keia mau la.  Lehulehu na poe aloha aina i haalele i ke aloha i ko lakou Moi, ko ?akou aina a me ko lakou have.  Ua huli aku la ma o a hoikeike mai la i ka puka kiola ai kahiko i na poe aloha aina e koe nei ma ko ka Moi aoao a me ka aina me ka lahui.

            Ma ka hale lialawai o Makapala, ua malamaia ka ?alawai kaapuni ma ka Poalua nei, ??9 o kei mahina, e like me ka rula mau o keia apane.  Mahope iho o ka pau ana o ka halawai, ua noho iho la ka hale i koiaite hooponopono Ekalesia o keia apana, e like no me ka mea maa mau no ka noonoo ana i kekahi mau mea ano nui.  A ma ia noho ana oia Aha, ua puka mai la elua olelo hooholo a ia Aha Kom?te:1-- OleloHooholo e kipaku ana ia Rev. S.W. Kekuewa mai kona noho kahu ana no keia apana o Kohala Akau nei, no kona hoohiki a kakoo loa ma ke Aupuni Repubalika, a haalele mai la koua aloha ia makou kana mau keiki (na hoahanau), ka Moi, ka aina a me ka have nani o Hawaii.  2--Olelo Hooholo e hoole ana aole e hookaa ia na dala hanai kahu ma ka lima o Rev. S.W. Kekuewa.  A ua waiho loa ia keia mau olelo hooholo imua o ka Aha Luna o keia apana.  Pela e ike pono ai ke kahunapule alelolua, i ke aloha aina ka mua, i ke aloha ole i ka aina ka hope.

HOAHANAU ALOHA AINA.

Kohala Akau, Okatoba 11, 1894.

 

 

Na Mea Hou o Puna Paiaala i ka Hinano.

            Eia ma Opihikao nei ua ku he ahahui paio no lakou ka nui o na lala he 20, a ke hookala nei kahi mea oi i kahi mea oi, a ke nana aku ua like me na loio e imi ana i ka pono imua o na aha hookolokolo.

            Maka la 24 o Sepatemaba i hala, ua hoau ko makou Lunakanawai hou i kana mau hihia, ua kaulaiia kekahi a kapiia kekahi.

            Ma ka la 25 mai no, ua hoopii elua mau makua meakeiki i ke kumukula imua o ka Luna Makai (Elderts) a Luna Kula no hoi a o ka mea hilu nae ua hoopau wale ia.

            Okatoba 6, ua noho ka Aha Luna o na Ekalesia nuiia o Kalapana a me Opihikao ma ka Luakini o Opihikao e noonoo i kekahi mau kumuhana, a hookahi no a'u kumuhana i makemake e hoike aku, oia keia, no ka lulu mahina hou.  O ka makemake o kekahi poe e hooloh?ia "mahina hou" i "kuioko," a o kekahi poe hoi e hoomau no ia mahina hou, a i ka uinauia ana, ua holo ka hoololi.

            Okatoba 9, noho hou ko makou Aha Hookolokolo.  I ka loheia mai he mau hihia like ole, hookahi aea haukae, elua no ka hookaa ole i auhau, a ekolu mau makua keiki i lawe mai i ka lakou poe keiki mai ke kula Aupuni a i ke kula Kuokoa a S.H. Haaheo, a o ka hopena o keia aole i loheia mai.

KAALAPAA.

Puna, Hawaii, Okt. 10, 1894.

 

Pau Elua i ka Haukeke

            Ma na la mua i aui aku la, o ko makou hapauea poohina Kauhane e aahu ana i ke kapa hulu hipa o ka hookamani ka oi aku o ka ikaka ma keia mea he hoohuiaina, a hiki i ka loli ana aenei o kela kumuhinu hoopau koalaala a loli ae nei he kumuhinu hou, he oia mau no ke koii koi o ua puhi holapu nei.  Aohe nanaia iho o lakou nei ae, u'oki oukou e hoaa ana, a hokai no hoi ua hipa kahu ole, e pau ana paha i ka ilio ahiu o Kahuku.  Owai hoi ka i ike ia lakou, oiai, ua lilo ae nei i kapena no ka moku Repubalika a ua lilo iaia kela Aupuni o Kepolo (dala a me ke daimana).  A no ke keiki hoi, oia ka enemi mua o kona luaui, ua noho ponioni laua no ka makahiki a oi, aka, i keia wa ua lokahi laua ma ka aoao hookahi, huikau pu na makau a ka lawaia i Wailua no ke kakoo ana i ke Aupuni Repubalika, a ko aku la ka mea i wananaia, "O ka mea kaena iaia iho, e ao oia o hina."  Ua lohe mai makou o ke kumu ka i lawe ai o Samuela Kauhane i ka hoohiki, e holo lunamaka ainana ana oia no ka apana o Pala?imoa i loaa ka mea nana e helu na nihoniho o ka halewili o Naalehu/  Pau elua i ka haukeke.

            No na põe i kakauinoa iho nei ua kokoke e piha ka hane?i ke huiia me na poe mua/  A no makou iho, eia ke mauliawa nei no ke aloha aina, a na ke Akua e kokua mai.                                                                                                                                                                            ALOHA AINA.

            Kau, Hawaii.

LAUOMIDIHAE

-KA-

UI I MOHAI I KE KOKO

-KA-

NANI I ALANA IA I KA OI O KA PAHIKAUA.

 

Ka Mea ?una iloko o ke Kiana Waina

Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ke Kuikele.

--A O KE--

KEIKI NUMAREDINA

KE

Komo Lima Maka Popoki

 

MOKUNA XIII

Iluna o ka aina o Zulibe--Kaholo waapa kamahao--Ka hoopakele a ka mea i ike ole ia i ka lewa-- Numare- dina e, auhea oe?

            Iaia e huli hele ana ma o a maanei me ka hoolonolono ana i kona leo, aia no kana wahi ?lio punahele ke hanu hele la no ma kona aoao.  Pii aku la laua ma kekahi alapii a hoea i ka hale iluna ae a loaa aku la kona kaikuahine iaia a me kana aikane e noho mai ana iluna o kekahi moe uwea ua paa na lima me na wawae i ka hauloa ia me na kaulahao.  A e noho ana laua me ka uwe nui a me ke kahea mau ana i k inoa o Numaredina i na wa a pau.  I ka wa nae o Nuamredina i komo aku ai iloko o ka rumi o laua i hoopaaia ai, ua kahea mai la o Murisedela, --"E kunane e awiwi mai oe, no ka mea, ua nawaliwali loa ia maua."

            Ua hele awiwi aku la oia e hooko i ka leo kauoha a kona kaikuahine, a i ka pau ana ae o na kaulahao o ko laua mau lima a me na wawae i hoopaaia i ka hemeheme, ua puliki ae la laua i ko laua i ko laua kaikunane me ka uwe ana no ke aloha o kahi i kahi.  Ae, nui aku la ke aloha o ua poe imi wahine la, a mai pau nui paha i ka make in a aole na kokua me lakou.  Pela no!

            Aia i kela manawa i hoike ae ai kela a me keia o lakou i na mea e pili ana i ko lakou poino ana, a i ka hope loa o ko lakou kamakamailio ana i pane aku ai o Murisedela:

            "O ka'u no hoi ia i olelo mua aku ai ia oe, e hoi no kaua, aole uae ou ae mai.  E nana oe eia ka poino la ke alai mai nei mamua.  E aho e hoi kaua, haalele ia aku ia wahine hooluhi, ina paha he aloha kona ia kaua hele mai hoi e kokua iloko o keia pilikia nui."

            "Aole pela e kuu kaikuahine Ua hoomanawanui kaua iloko o keia mau pilikia, a na ka hua auanei o ko kaua hoomanawanui ana iloko o na poino e loaa ai ia kaua he pomaikai nui.  Nolaila, i nui ke aho, e na pokii a ike aku kakou i ke kinapaipua o Numere."

            Iloko no o keia mau olelo a ke kaikunane, ua hoopaakiki mai la no o Murisedela e hoi no lakou aole nae o Numaredina ae aku ia olelo e hele no imua a make a ola paha. 

            Aia hoi o Rahe Biama ke noho mai la me ka hoolono malie ana i ka laua nei mau olelo, a i ka hope loa ipane mai ai oia:

            "Ua ike mua no ka paha oe iaia, e Numaredina?"

            "Ae, e Rahe Biama.  Ua ike au i ka nani o kona mau helehelena iloko o ka maka o ke kuikele, a i ka popohe maikai hoi o kona mau papalina iloko o ke kiaha waina.  Ua hoopii palua ia ae ko'u aloha nona a hiki i keia la, a nona au i mauna ai i ko'u ola imua o na enemi."

            Me keia mau olelo ae la i hooki ae ai lakou i ka lakou mau olelo ana, a noho nui iho la e ai i na mea ai i hoomakaukauia mai e ka mana o ke komolima maka popoki, a ke haawi mau la no hoi lakou i na mahalo ana i ua halealii la a ke kupua i hana ai me kona mana kupaianaha.  A o lakou ana ka hoi na haku o ua hale la.

            Ia lakou no e paine ana, komo ana he wani wahine, a kamailio aku la ia Numaredina:

            "E wiki, e Numaredina, mai hoopau wale i kou manawa ma ka papaaina.  E hoomanao oe, aole keia he wa nou e hauoli ai, aka, aia a pau ka hana a make kuu enemi ia oe, alaila, hoomaha iho oe me ka hauoli."

            Haupu koka ae la o Numaredina i kona kokua, a no ia mea i pane iho ai oia:

            "Pela iho a pau ae ka makou paina ana.  E hele ana au e hooko i ka hana a hiki i ka pau ana."

            "E paina e ke kilokilo maikai wahi a Murisedela/

            "Ua ai mai nei a hele mai la.  Nolaila, e ai oukou a hele aku kakou."

(Aole i pau.)

            I lawa uo ka a pae aku nei o Makai Nui Auaru i Maui, kinai koke ia ? wahi piliwaiwai o Wailuku a me Kahului Ua weliia oia.

 

J.K. KAHOKANO

???? a he Notari n? ka Lehulehu, KEENA HANA: Alanui Kaahumanuu.

Honolulu.                                                                                Jan. ????