Ka Makaainana, Volume IV, Number 12, 16 September 1895 — Page 2

Page PDF (954.88 KB)

This text was transcribed by:  Johanna Stone
This work is dedicated to:  Caroline Mahoney

Ka Makaainana.

Honolulu, Oahu, Poakahi, Sebatemaba 16, 1895

HOIKE O KA PO.

Na Wehewehe Noeau a ke a ke Kilokilo Oiaio.

No Augate 1 aku nei keia mau hoike pahaohao o ka po a ua haawiia mai na makou e hoike akea aku. Ma ko makou manao aohe no keia he mea hewa, nolaila, eia iho ka hoike piha i wehewehe pono ia e ko makou kilokilo, penei:

1--Kapaakea me 700 koa. Kapaakea, he hoike ka inoa o keia alii no ka pohaku aina, paa a naue ole; a he hoike no ke kanaka ole. O 700 koa, he hoike no ka luku, no ka mea, o ka oihana koa, he oihana luku ia a he oihana hoomau i ka lahui; a i ole, he kumuwau koa paha. Nolaila, ua loaa keia mau haina malalo iho, penei:

1 Aina paa, aina kumu, aina mau, pili ia i ke kulana aupuni maoli. 2. He ma'i ahulau, ma'i luku, ma'i hooneoneo a koe ka pohaku; pili i ka poino. 3. Ma na koa, mana kanawai koa e kukuluia mai ana, a i ole, mana hoomalu i na no loko iho o no waho paha.

2--Kanaina me 700 koa. Kanaina, he hoike ka inoa o keia alii no ka na'i aupuni ana i ka aina, a i ole, he na'i puni ana no ka ma'i ahulau. Nolaila, ua loaa keia mau @@@.

1. Na'i aina, na'i aupuni; pili i ke kulana aupuni maoli. 2. Na'i a ka ma'i luku maluna o ka aina. 3. Na'i ana @@ koa maluna o ka aina @@ hoomalu @@@@ nei no waho mai paha.

3--Keoni Ana me 700 koa. Keoniana, he hoike @@ no ka oni ana o na manao ke nune aku nune mai he keoni ana, he poe @@@ malu a @@@ e hoike no ka ma'i luku.

4--Kekuanaoa a me 700 koa. Kekuanaoa, ua hoike kela @@@ ke kukulu ana i @@@ he mea e mau ai ka oihana @@@ ina ua @ keia hale i ke kukulu ana o ka hale aupuni @@@ ka noho hoomalu ia o ka lehulehu, alaila, o ia iho la. O 700 koa, he hoike ia no ka @ a hoomalu a @@@@ a i ole, he mau hoomalu @@ paha.

5--P@@ me 700 @@@@ he hoike ia @@@@ pakike, a @@@@@ a pili aku i kahi ona; @@@ no ia  me ka iele ana ae o ka ma'i luku i o a ianei, a i ole he paki aku a paki mai, nou aku a nou mai, hoino aku a hoino mai. O 700 koa @@@ ia no ka mana hoomai @@@ i koa paha, a pela aku @@ o keia inoa Paki, he inoa @@ no ia i ka hakaka me a mokuhana.

6--Haalelea me 700 koa. Haalelea, he inoa hoike mai keia i ka haalele ana iho i kahi mua, e like me na poe pio @@@ e ka lele ana @@ noho pio a @@ ae iwaho; a i ole, haalele ana iho paha i ke aupuni; a i ole, haalele ana iho paha no ka ma'i luku; a i ole, he haalele ana aku no na poe i hoomania e ke aupuni a hemo ae iwaho.

7--Kalakaua maluna o ka hale, a e noho ana iloko o ka @@ Kalakaua, he inoa hoike mai keia i ke kaua me ka hoo @ k @ he kokua. He inoa luku no nei, e like me ka ma'i ahulau. A ina ua manao ka inoa Kalakaua i ka ma'i ahulau, alaila, aole paha e hoea mai ke @@ ka hakaka a me ka paki, aka hoi, ina aole i manao, alaila, e hoea mai ana no paha ia mau mea, aka, o ke au o ka manawa ke @@ ia mea.

Puoa, he hoike ia no ka ulu @@@ ka lehulehu me he holoholona la. He hoike @@@ apau, oia hoi  ka @@@ ina e kapaeia o "u'a @ hoonee keia," ma @@@. A ma e @@@@@@@@@@@@@. Ina e @@@@@ e loa ana ka hana o @. Nolaila, o puoa, he @@ ia. @@@i ke @a o kahi @@@ paha ina i @@@ wahi a mau wahi a e apaha ina @@@@@@@@@@@@@ kela a me keia @@@@ me he powa la. [Aole i pau.]

@@ Hoomake o na Mea Ino.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ he ekolu loaa laau make a ka Pa ola i kuai ai mai ka @@ hana @@@@@@@@ no ka hoomake ana i na @@@@@ oia, a @@@@@@@. Pela @@@@@@@@@@ i keia, make @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@.

@@@@@@@@@@@@@@@@@ pa kaua  @@@@@@@@@@@@@@ noho @@@@@@@@@@@ Ae!

KUPUA KE KOLEHE.

Kau ka Weli no paha i Kamaumau Hanu.

Hoomoa Pono i ka Poi.

Eia iho ka makou wahi kuhi kuhi uuku no ka hana ana a ka poe e ai ana. E hoowili me ka @ i @, a i ole ia, hoowali me ka wai huihui a o ka wali kupono, hookomo iloko o kekahi eke a @@. Alaila, hookomo iloko o ka wai e paila ana a hoomau aku no i ka paila ana no hookahi hapalua hora paha a oi. Hana no hoi paha a awa ono ka ia @@@ a po'i a paa, a mai uo a hoohemahema wa e.

Aohe Oiaio o na Lono Lalau. O na lono no ka @@@ o na ma'i e na kai @ ko o ka Papa Ola me ka laaumake a me ka hoao ana a kekahi kauka e haawi ia ka laau i kekahi ma'i a paiia mai ka lima e paa ana i ke ki ana, hanini iluna o ka lole, a pii e ka uwahi a palahe pu, a @@ i ka @@ a maloo okoa, a me ko kakou ola ia o kahi @@ ma'i, e ike me ia e @@@ Lele @@ e kekahi poe iwaena o ka lehulehu, aohe o makou @@ iki. E like no me @@@ nei i ka @@@ a puni iki aku.

Hala ia Makamaka Oluolu.

O ka la @@@@@ i pakahi, oia ka la @@@@. No @@@@@ kapeke @@@@@@@@@@@@ ka Poaha @@@@@@@@@@@@ ka Poaono, iaia e @@@@@@@@@@@ 2 a. m.  @@@@@ i pau, alaila @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ kahi mea @@@@@@@@@@@@@@ make aku @@. Ua kanu ka wa e @@@ o ka pukiki, no ka mea, @@@@@ a @@@@@@@@@@@@.

Wananaia he Hoopai na ke Akua.

I keia @@@@@ Papa Ola, me na @@@@@ Poala, la 8 nei, mahope iho o kekahi mau @@@ ana, ua @@@ L. J. Na@@@ olelo ae la. O keia ma'i e @@@ iwane a o @@@ he @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. Oiai, aole no i pau pono loa kena olelo ana, na ka ae e @@@@@@@@@@@@@ hoi e Peresidena Kamika, a ole ia o kahi e haawi ai i kahi haiolelo ana i ka pono no kekahi luakini, me ka olelo @@@ ke kokua no ke Akua i na poe e kokua ana ia ia kou iho." O makou pu kahi me ia (Kamika) ma kela mamala olelo hope a kahiko.

Na Hunahuna @@.

Ke Lulawai mau nei no ka Papa Ola i na auwina la a pau. Ua hiki no i ka lehulehu ke hele e hoolohe. Ua loheia mai ua hoi aku nei ka kekahi mea mai nei aku no Hilo, a ua puki ae la ka ma'i kolora ana. Ke pii ae la ke kai o ko laila poe. Aohe nae i maopopo loa ia makou ka oiaio o keia lono. O na ma'i haole elua i make ai o ke aumoe Poalima, la 6 nei, na kupapau mua i kaniia ilalo o Kapukalei i laweia ai me ka mea make o ia la, maluna o ke kua o Hanale Wiliama. Maalea no o Lo ma ka wae ana ae i kekahi poe pio kalaiaina i huikalaia, o lakou kona poe kokua ma kona apana i ka Poaono a me ka La Pule, ia 7 me 8 nei, a pela mau no a hiki mai i keia wa. O ka ike ia o na kanaka. Auwina la Poaono, la 7, i pau ai ko Kapuukoio hoomaluia ana o na koa. Ua hemo hou ia wahi, a hemo pu me ua halekuai. Nui ka mahalo mai o ko laila poe i ka ke Aupuni malama pono. Ua lawa maikai na wahi ekolu o ka la. O na koa, ua mai no ke kiai ana ma na wahi o ko makou aekai. Pau loa ka holo ana o @@ no Waianae i ke ahiahi Poalima, la 6 nei. He hookahi wae no koa o ka la e holo nei no na poe paahana o ka Hui Alahao. He hookahi ino hoi koa uka e holo mau nei i na la a pau a hiki i Manana, a ilaila e hui ai me kahi kaa okoa mai Honouliuli, alaila, hooili aku na ukana mai nei aku, e laa ka lanahu a me na mea e ae, a pela mai no hoi ina he ukana kahi maloo mai. Ilio no hoi kanaka, mea no @@@@ a mea. Kuku aewae @@@@ Kanioloa aku la. I ka auwina la Poakolu nei, ua puka aku la me ka omole gini @@@@ o ke kau huila aala o Kaua (k), mai loko mai o @@@@@. Ua hopuia @@@@@ o ke  @ Apana i ka Poaha @@@ a hoahewaia. Ua hookaulanaia ka hoopai.