Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 30, 21 June 1862 — Page 4

Page PDF (1.58 MB)

Ka N upepa Kuokoa.

Mai na Aina e mai.

            Ma ka moku Ame rika Phantom, i ku mai nei i ka Poaono iho nei, ua loaa mai ia makou na nupepa o Kapalakiko, o ka la 24 o Mei iho nei, a eia malalo nei na Nu Hou i hiki mai nei.
            He pau ahi nui ma Bosetona, i ka la 11 o Mei nei, a ua hoopoinoia ka waiwai, e hiki ana ke poho i ka $200,000.
            Ua lohea mai, ua hoi aku o Jef f. Davisa, ka Peresidena o ka Hema, aia i Tusakalesa, Alabama.
            Ua lohea wale ia mai nei, ua noi aku o G enerala Biurigada ia Gen. Haleka o ke Aupuni, e hoomoe ke kaua no na la he umi, aole i loheia ka Gen. Haleka pane aku no ia mea.
            Ma ka la 17 iho nei o Mei, ua hele aku na koa, a me na aumoku, a he 25 iloko o ka muliwai Pamuneke ; a no ka makau o na Kipi, ua puhi koke lakou i ke ahi, he hookahi moku mahu kaua, a me 20 moku kialua.

            N U IOKA, MEI 13.—Ua hoouna'ku ke Aupuni i kekahi moku mahu i piha i ka mea ai, e holo ana i Nu Olina, me ka ai na ka poe i wi maia wahi; na Gen. Butela, ka Alihikaua o ke Aupuni malaila, e haawi aku e like me kona manao ana he pono.

            PAP U MANORO, MEI 13.—Ua hoopihaia ka muliwai James i ka laau, i mea e keakea mai ai i ka holo ana'ku o na moku o ka Akau i Rikemona. Ua holo aku ka moku hao Monita, a me kekahi moku e ae o ke Aupuni; a he 25 mile mai Rikemona mai.

            WASINETONA, MEI 13.—Ua hopuia elua moku Kialua Kipi, i piha i ka waiwai, ka Waikeke, a me ka pulupulu, ma ka Ponono iho nei, ma ka Rapahanakoka kahi i hopuia'i. Ma ia la no, ua hele mai he 500 koa Kipi a hoopio mai ia lakou iho i ke Kapena o kekahi moku kaua o ka Akau. O ka nui o na Kipi i make i ka hoouka kaua i Wiliamabuga he 223, a ma ka hoouka kaua i West Point he 1,000 ka nui o na koa Kipi i make. Pela ka olelo o na nupepa o ka Hema.

            M EI LA 14.—Ua hookuuia he 885 koa Kipi i pio mai Wasinetona aku, a pela no hoi ka nui o na koa Aupuni i hookuuia mai. He nui na koa Kipi i noho iho me ka hoohiki malalo o ke Aupuni kahiko, a hoole loa hoi i ka hoi hou ana i ka Hema.
            Ua hiki aku o Gen. Fremont i Vereginia me kona mau koa, i hele wikiwiki aku oia ilaila e kokua ai ia Gen. Milore, me Gen. Seneka. Mamua'ku nei paha o keia la, ua lilo o Rikemona i ka Akau; no ka mea, he elima mile wale no ke kaawale o na koa Aupuni, mai ia wahi mai; wahi a na nupepa i hiki mai nei. Ke holo nei ka hana a ka puali koa o ka Patomaka, oia hoi ka puali malalo ponoi iho o Gen. Makalelana, a e like no hoi me ka hoonohonoho ana o ka Alihikaua Nui o Amerika Huipuia, o Generala G. B. Makalelana, i ke ano o ke kaua ana, a me kahi e pio ana ia ia i ka la ana no i manao mua ai, ia ia e hoomakaukau ana no ke kaua i kona Keena Oihana i Wasinetona, pela no kona lanakila ana, me he mea la, ua pio mua no na enemi ona, mamua o kona haalele ana i kona wahi noho ia Wasinetona. Ma kekahi o kana mau palapala i ke Kuhina Kaua o Amerika Huipuia, e i mai ana oia, " E alualu ana au i ka enemi a pili i ka paia o ka pa."
            Ua hoike mai na Generala nana i hooponopono ke kaua ma Donelasona, a me Pitabaga ma Tenesi, i ka pio ana o ka Hema ia mau kaua ana, aole no lakou iho ke alakai ana i ke kaua; aka, na Gen. Makalelana no; no ka mea, ua kamailio mai oia i kana mau kauoha, ma ia kaua ana mu ka uwaea Telegarapa, oiai no oia e noho ana i kona Keena Oihana, i ke kulanakauhale alii, e ike ana no ia i ka hele ana a na koa ma ia mau hoouka kaua ana, a e kauoha mai ana no hoi oia i na'lii koa, i kahi e hele ai, a me kahi e kaua'ku ai. Ma keia mea he uwaea Telegarapa, ua like me he mea la ua noho pu i kahi hookahi, ke kokoke o ke kamailio ana'ku. O na mea a pau i hanaia e ka puali koa o ka Akau, ma Vereginia, i keia mau la, oia hoi ka lanakila ana, ma na hoouka ana iloko o ia moku aina, ua like loa no me ka mea i hai mua ia e Gen. Makalelana, ia ia e noho ana i Wasinetona.
            Ua komo hou ka moku ahi Kipi Nasavili, i Kaletona, i Karolina Hema; ua like keia moku me ka puhi, ka pakelo; mai ka hoomaka ana mai o ke kaua kona lawe mau ana mai i na mea kaua, a me na mea e ae e pono ai na Kini, a ua hooikaika nui na moku Aupuni, e hoopio ia ia ; aka, aole he loaa iki: Ia ia i komo ai ma ke awa o Kaletona, e ku ana no kekahi moku kaua o ke Aupuni ilaila, i alualu aku nae ka hana e puhalahio aku ana kela a komo loa iloko. Ua hoomaopopo mai ka nupepa Kipi ke Courier o Karolina Hema i ka maopopo, aohe e lanakila iki ana ka Hema ; aka, e pio ana no, a o ka manao hoi o ka nupepa Appeal ( he nupepa Kipi, ) aole loa e pau keia kaua ana, aia no a ae mai na moku Akau, e ike i ke kuokoa o na moku Kipi o ka Hema, a me na moku aina e ae e makemake ana e hoohui mai me lakou ; alaila, pau keia kaua huliamahi ana, aole no i maopopo ia mau mea.

KA N U MA MESIKO.

            Ua kaua na koa o Farani, me na koa o Mesiko, aole no he aoao i hee. Ua ki nui na pu a na Paniolo, ma na alii koa wale no o ka puali koa o Farani: no ka mea, ua maopopo ia lakou, aole e loaa koke iho na'lii koa o Farani, ke make: no ka mea, aia a he kena loa'ku i Farani, alaila, loaa mai na'lii koa hou. Ke hoomaka nei na koa o Farani, e komo i ke kulanakauhale o Mesiko, a ke nee aku nei na poe Paniolo mahope, me ka hoopuni aku ia lakou.
            Ua hoouna ka Moi o Sepa nia, i kekahi o kona moku mahu kaua, e holo i Nu Olina, i malama ai i ka pono o na Katolika e noho ana ma ia wahi.

N O EUROPA.

            Ma na nupepa o Ladana i hiki mai nei , ua ikea ko lakou hooia ana mai, i ka pau ana o ka noho alii ana o Beritania, maluna o ka moana, e like mai kahiko loa mai. No ka mea, wahi a na nupepa o ia wahi, ua ae mai na'lii o Beritania i kamaaina i ke kaua, i ka hiki ole o kekahi moku kaua o Beritania, ke ku imua o na poka i kiia e ka Monita, a me ka Merimaka, ia laua i kaua iho nei ; a nolaila, ua lilo ao nei o na eu o Amerika Huipuia ke alii o ka moana.
            Ua kauoha'ku ke alii o Perusia, e hanaia he mau tausani dala, me ke kii o ke poo o kona kaikuaana, mahope iho o kona make ana, e kauia maluna o ia mau dala.

He Palapala
NO FATUH IVA MAI.

            PUA MAU, HIVAOA, Mei 5, 1862. Aloha oukou e na hoa Misionari. I ka halawai ana o kakou ma Omoa, 1861, ua hai waha aku au imua o oukou, no na hana a ke Akua ma Hanatetuua ; no ke kaua, a me ke pio ana o na kamaaina ma ia kahawai, me ko maua haalele ana ia wahi. A ma keia halawai ana o kakou, ua oluolu au e hai aku i ka'u mau hana, mai ka malama o Mei, 1861, a hiki i keia mau mahina. Elua a'u mau hana ma na mahina i hala; oia, o ke kokua aku mamuli o kuu hoa, o J. Kekela, ma ka haiolelo ana i na la Sabati, a o ka hele ana i Uapou. Elua maua e hai aku i ka olelo ma na la Sabati maanei. A i kekahi mau la Sabati; ua hele au e halawai me ka'u mau haumana kahiko ma Hanaiapa; a i kekahi mau Sabati, ma na wahi e ae. O ko maua wahi noho mau maanei ia, a owau ke hele ma na wahi e ae ; ma Fatuiva, ma Tahuata a ma Hanaiapa ; kokua aku au malalo o kuu mau hoa hana; ma kahi a lakou i olelo mai ai ia'u. He makemake ko'u i ka hana a ke Akua, e hapai pu malalo o na hoa, i mau ko lakou mau kihapai, a me na wahi a lakou e noho nei. Ua lana ka manao i ka haawi ana'ku i ka olelo a ke Akua i na haumana ; ua haawi aku me ka minamina ole, aole e au-a iho i ka olelo a ke Akua; o ka haawi wale aku no i na pono o ka Uhane i na kanaka a pau. Aka, o na kanaka ka mea aole apo mai i na pono o ko lakou mau uhane. Aole no nae i pauaho ka manao i ke ao aku me ka hai aku ; aia no i ke Akua ka hooulu ana i kana olelo maloko ae o ka naau o na kanaka.
            Ka hele ana o'u i ka Mokupuni o Uapou. Maloko o ka makahiki 1860, ua hiki aku kekahi hoa o kakou, o D. Tohutete ma Uapou, a halawai pu me ke'lii olaila : a nonoi mai la kela Alii i kumu nana e noho pu me ia; he kumu no Oahu mai. A ma ia wa no, hiki aku kekahi haole mai Uahuna aku i Uapou; a halawai no me ke Alii o Uapou. Hai mai la kela Alii i kona makemake i kumu no Oahu mai. Olelo aku la o D. Tohutete a me Toni, " Pehea ka hoi ke kumu Farani e noho nei me oukou?" Olelo mai la kela Alii a ma ke Kuhina Nui; "Aole o maua ae aku i ka lakou hoomana, no ka mea, he poe makemake lakou i ka honua, e lilo aku malalo o Tamoana ; a owau e noho kauwa aku malalo o Tamoana. He makemake au i kumu no Oahu mai e noho me makou, aole lakou he poe lawe aina." Hoi mai la o D. Tohutete a me Toni iloko o ka M. H. 1860, a hai nui mai la i ka manao makemake o ke Alii o Uapou i kumu. A lohe makou i keia leo kahea, mai ke komohana mai. Aole he mea i manao e hele aku a e noho ma Uapou ; no ka mea, ua noho makou ma na moku ekolu maluna nei, a ua kaawale loa aku o Uapou. Aka, he aloha no i kela poe kanaka e noho ana malaila, iloko o ka naaupo, a me ka hoomana Pope. A i ke kaawale ana o maua, mai kela kihapai, o Hanateuua mai, ua lana iki ka manao; ina e hoi ole maua ma Hawaii, alaila, e hele paha maua e noho ma Uapou. Pela wale ka manao i kupu mai. A i kela halawai makahiki ana ma Omoa, me ko kakou hoa, o Dr. Gulick, ua nonoi na hoa misionari ia'u, e holo au ma Uapou e nana, a e ike, a e kamailio pu me ko laila poe. Ua ae oluolu aku au i keia kauoha a na hoa o'u.
            A ma ka la 1 o Okatoba, 1861, haalele au ia Puamau, holo aku au i Uapou; ma ke a wakea o ka la 3 o Okatoba, pae maikai aku au malaila, me ka oluolu o na kanaka pu me au, a me ka holo maikai ana o ka waapa o Amai. I ka pae ana aku ma ka moku o Uapou ; hoomanao au i ke Akua ; a pule aku, e i aku ana ia ia ; " Na oe no e hoakea mai i ka puka o kau hana ma keia moku okoa ; a nau e hookomo i ka oluolu iloko o na Alii, a me na kanaka kamaaina." A pau ka nonoi ana i ke Akua, pae aku iuka o ka aina. Halawai mua au me na haole e noho ana malaila; a me na kanaka. A kahea mai la lakou me ke aloha, a me ka oluolu. Ninau au i na kanaka. "Mahea ke Alii?" Olelo mai na kanaka, aia ma Hatahetau. Hele mua au i kahi o ke Kuhina Nui o ka aina, kamailio pu au me ia. Ninau au ia ia, " Pehea oe me kau moopuna i ka makemake mai ia'u e lilo i kumu na oukou?" Pane mai la kela Alii; " Aole makemake o na kanaka e ai noa, a e hoopau i na wahi tapu." I aku la au ia ia; " I holo mai nei au e lilo i kumu na oukou a pau loa; e ao aku, a e hai aku i ke ola o ko oukou Uhane. O na tapu o oukou; me oukou no ia." O ka pane mai no ia o kela Alii; "A noho mai oe maanei."
            Aia no i kela Kuhina ka pono e noho ai; ina ae oia, pono; a ina hoole ia, ua ole no; no ka mea, o kela Alii hou ma Uapou, he keiki uuku ia, aole ana olelo ma ka aina. Aia no i kela Kuhina ka olelo o na mea a pau. He noho wale no ko keia Alii opio.
            Ua ae oluolu mai kela Alii Kuhina Nui ia'u e noho ma Uapou. Nonoi au ia ia e hele au e kaapuni i ka aina; a o kahi au e makemake ai, oia ko'u wahi e noho ai. Ae mai kela Kuhina. Ma ka la 5 o Okat., 1861, hoomaka au e kaapuni ia Uapou ; mai ka la 5 a hiki i ka la 11 o Okatoba, puni loa ka aina.
            A ma ia hele ana, loaa ia'u, ma ka nana ana, kekahi mau mea maikai.
            1. Na kanaka ma ka aina a puni he 1012.
            2. Ka loaa ana o ko'u wahi e noho ai, aia ma Hatahetau, ma ka aoao komohana Akau o Uapou. Olelo au i na kanaka oia wahi, e hana i wahi hale noho, a ua lohe mai nei au ua paa na hale elua.
            3. Ka pipili oluolu mai o kanaka me au. O ka lakou mea ku-e, o na hana hookaumaha a ka poe Pope. Ua kahea mai lakou ia'u, e hele mai oe e noho maanei.
            4. Ke ano ai noa o na kanaka a pau ma Uapou, pela na hana hale ; pela na mea ai; pela ma na mea o ka noho ana.
            Aole he nui o na kanaka tapu ma Uapou; ua ano like me na wahine. Aole pela na kanaka ma ka nui o keia mau aina; he poe tapu, he poe paakiki ma na hana.
            5. Ka hookahi o ke Alii ma Uapou ; nolaila, hoolohe na kanaka a pau loa ia ia. He mana nui ko keia Alii opiopio maluna o na kanaka, a hiki ia ia ke kipaku i ka poe ino.
S. KAUWE ALOHA.
—Hoku Loa.

He kanikau aloha no Samuela.

He uwe helu mai e Kamaka—ea,
Aloha ino no kuu keiki,
Kuu hoa ae a le o na kai,
A ka loku e ka ua i ka moana,
I wai auau no kou uhane,
A u aku ka uhane o ke kai loa,
O ke kai leo nui o Mamala,
Hoolono ka uhane o ka bele moe,
O ka welo a ka hae i ke Kialua,
Kaahele ka uhane i ka Nekina,
He uhane noho mai i ka iuiu,
He uwe helu mai no Enoka—ea.
Aloha ino no kuu moopuna,
Ua nalo aku nei iloko o ke aouli,
I ke ao lipolipo hoi ole mai,
I lei kahiko no kuu kino,
He aloha ka uhane i ka nalo ana ,
Kanikau he aloha ia oe e Samuela.
He uwe helu mai e Hana—ea.
Aloha ino no kuu hoa pili,
Kuu hoa o ka la hoolailai.
Ua hele ka uhane me ka ihiihi.
Me ka nani pau ole la he aloha,
I ka hora ekolu hele ka uhane,
I ka la hope o ka Makalii,
Haalele ka uhane i kona kino,
Noho iho makou me ka minamina,
Kanikau aloha mai moopuna ole,
Aloha ino no kuu pua lei,
Kuu mea minamina e noho nei,
I ka malu o ka hale o Maunaihi,
Au iho makou aole oe,
Ua lawe aku ke Akua i ka uhane,
Eia aku nei paha i Kaliu la,

I ka polikua a Kane.
I walea ka uhane i ka malu Niu,
I ka wai welawela e Lokoula.
Kanikau he aloha nou e Samuela.

Ninau ae nei o Kaohumu,
Auhea iho n ei kuu moopuna ?
Kuu lei ai o na kai ewalu.
N a lai eha o Hawaii nei.
Haaheo ka uhane i ka mokumahu,
I ka hope lai wale o Kilauea.
Kuu hoa o ka hale lewa i ke kai.
Na lae makawalu o Kona—ea,
Oni ana o Kalaeloa i ke kai,
Hoi mai ike ole ua nalo iho,
O ke kino wailua ka'u i ike,
Eia aku nei paha oe me ka ua koko,
Me ke anuenue pipio i ka lewa,
Kahiko ka uhane a maemae,
Hoopii ka uhane i Mauna Loa ,
I ka hau nenee mai i ke kuahiwi,
Haalele i ka pili me ka makua,
He uhane noho mai i ka ua noe,
I ku punohu ula i ka moana,
Kanikau he aloha ia oe e Samuela.
Ui ae nei o Kamaka—ea,
Auhea iho nei kuu Kamaiki ?
Kuu mea aloha e noho nei,
Eia aku nei paha i Haehae,
I ka la hiki i Makanoni,
Oili pulelo ka uhane o Samuela,
Ua hele haaheo i ke awakea,
Noho iho nei i ka lai pohu o ka aina,
O ke one luana o Hinahele,
Ko kino ka hoi ka mea aloha,
I ka nalo ana'ku nei i ke ao lewa,
I ke ao naulu a ka makani,
Hoano ka uhane i ka Baibala,
Himeni hoolea na makua,
Hapai hiilani na kupuna,
Hulo pu makou me ke aloha,
Aole oia i maliu iki mai,
O ka muliwai o Kulanihakoi,
Kai hanini mai ma ka honua nei,
A pulu pu makou me kou wahi moe,
Mamuli o ka hana a ke aloha,
Au ae na maka, e ake o ka ike aku,
I ka leo kui lua o Samuela,
He kanikau he aloha ia oe e Samula—e.
A. S. LUKE HIWA.
Honomalino, Kona, Hawaii, Iune 17, 1862.


MAKEMAKEIA. ILI BIPI, ILIKAO, a me ke KELEAWE kahiko.

                UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co, (Burua ma) ma ko laua Hale Kuai i kai o ka Uapo. E uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea. 20-3m. C. BREWER & Co.

Olelo Hoolaha
I ka Lahui Hawaii.
PAPA, LAAU HALE,
Pili Hale! A me na lako e ae a pau, no ke kukulu ana i na hale.

                UA MAKAUKAU AU E KUAI AKU IA OUKOU i na Lako Kukulu Hale, me na Pa, a me na mea e ae a oukou i manao ai. NA: PAPA O KELA ANO, KEIA ANO. LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE, PINE, AAHO, KEPA, PANI PUKA, PUKA ANIANI, OLEPELEPE, KUI, PENA, AILA PENA, WAI HOOMALOO PENA. Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu kuai makepono, e emi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana na moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Niihau, e halawai me a'u, ke keiki kamaaina, mamua o ka hele ana aku ia hai, i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo.
KAMUELA , (kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Mei 15, 1862. 25-3m.


HANA KAMAA LIO!
$1 .50 WALE NO.
Mauka o ka Halewai, ma Alanui Al ii.

                E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUKAU au e Hana i na Kamaa, no na lio o ka poe e makemake ana i ko lakou mau wawae e paa i ke Kamaa Hao! ME KA EMI O KA UKU. Hookahi Dala me ka Hapalua! No na wawae mua, a i na pau na wawae eha Ekolu Dala wale no! Eia kekahi, ua makaukau no hoi oia e hana i na mea a pau e pili ana i kana oihana no ka uku emi loa, oia no na hao kuni, kapilipili kaa, a pela aku. E hele mai e ikemaka no oukou iho.
WM. DUNCAN.
Honolulu, Oahu, Mei 1, 1862. 25-3m

E Makaala! E Makaala!!

                MA KAHI O C. Brewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii ka Waapa okohola maikai, Pena hale o na ano a pau, Aila pena, Wai hoomaloo pena. A me na mea e ae e pili ana i ka hoomaikai hale.
C. BREWER & CO., (Burua ma) Hale Makeke, Alanui Kaahumanu,
Honolulu, Feb. 13, 1862. 25-3m


MANUAHI, MANUAHI.

                E IKE OUKOU E NA KANAKA a pau. eia ma ko'u Hale Kuai Bipi, ma Ulakoheo. NA io bipi momona loa o na bipi kupaluia a pau o na kuaaina mai, i laweia mai ma ko'u HALE KUAI BIPI, a he manuahi loa ke kuai ana. Maanei wale no ke keu o na Io Bipi Momona, Waliwali, a Palupalu hoi, O na io ma ka ai ana iho, aole hoohalahala iki ka puu i ka oo oia mau mea. E hiki ia'u ke kuai aku ma ka paona, a me ke o KUAI MANUAHI, me ka paona ole. Pono oukou ke hele nui mai e kuai me a'u i ike io oukou i ka oiaio o na olelo maluna. Ua loihi loa ko'u noho ana ma keia oihana, no kuu aloha loa i na keiki a me ka lehulehu a pau o ke Kaona, a me keia Mokupuni okoa, a no ka pono o ka poe ma ka moana a me ko na aina e, a ua kamaaina loa au ia oukou. E hele nui mai oukou oiai au e noho ana i Kuene na oukou. E wiki mai oukou.
J. W. KAIKAINAHAOLE.

Honolulu, Aperila 25, 1862. 22-tf

BIPI
Momona Makepono.

                MA KA HALE KUAI BIPI KULAnakauhale o H. Conawela, malaila kahi e loaa ai ka Bipi momona, Puaa momona, a me ka Hipa momona, a me na mea e ae he nui wale oia ano, no ka uku emi loa. E hele mai na kanaka a pau, i ike maka i ka MAKEPONO, A i paa hoi ke kuhihewa. Aia ma ke Alanui Alii, ma ka aoao ma Waikiki o ka Hale Kupa Pahu, ma Polelewa.
H. CONAWELA. Honolulu, Mar. 13, 1862. 29-3m


I NA KANAKA O KO
HAWAII PAE AINA!

                KE HOIHOI AK U NEI AU I ALOHA NO ka lokomaikai a oukou i haawi mai ia'u iloko o na makahiki he umikumamakahi i kaa hope ae, a e koi aku hoi ia oukou e hele mai e kuai. Ua hooili aku nei au ma ka moku Cometa, mai keia wahi aku, he mau WAIWAI HOU no ka Hale Kuai Nalomeli ! Ua manao au e makemake nui ana oukou i kekahi o na mea a'u i hooili aku nei. E holo ana au mai anei aku i keia la ma ka Mokuahi Golden Age! Ahiki i Nu Ioka, he 2200 ka nui o na tona o keia moku. Ma ia hope aku, e holo loa ana au i Enelani, a me Secotia, a malia paha o hala loa au i Farani, e kuai ai i mau lole a me na waiwai hou no oukou. E hooikaika ana au e imi i na mea i ike mua ole ia e oukou, me ka hooikaika e hooluolu ia oukou, a e imi hoi i ke dala mai a oukou mai. Ua lawa ko'u manao e ike i kekahi mau mea hou ma ka hoike makahiki nui, a i na au e hiki aku, e hai no au i na mea a pau a'u i ike ai. Mai poina i ko oukou manawa e makemake ai i na palule o na ano a pau, na koloka, na papale, na papale oo na, na holoku maikai, a me na hulu maikai, a oukou i ike ole ai mamua, a me na waiwai e ae he nui wale. E na makamaka, e hele mai e kuai ma ka Hale Kuai Nalomeli. Aloha oukou a pau loa.
JOHN THOS. WATERHOUSE.
Kapalakiko, Ape rila 1, 1862. 22-3m

KAKELA ME K UKE.

                MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o Kela ano keia ano. NA MEA AI NA BAKEKE, NA IPU TINI NA PA LEPO, NA KAMAA. NA PAHI me na O-O. NA PAPA me na NOHO NA IPUHAO, NA NOHO LIO, NA MEA E KAKAU, NA PENA ME NA AILA, NA MEA MAHIAI. A me kela mea keia mea. Me na laau a Dr. D. Jayne.
Honolulu, Dekemaba, 1861.

PAPA MANUAHI.

                EIA KA MEA HOU LOA NO NA KANAka maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na papa Oregona o kela ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa. E pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na laau a me na papa. Papa paina no Amerika a me ua Pine pa, Pili. Laau nui, Laau Liilii, Papa hele, Papa kahiia, Papa kalakala. Eia kekahi: Wai hoomaloo a me na mea e ae, kupono no na hale, Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena. Aia ma kai, ma Aina Hou, Mauka iho o ka Hale Dute Hou.
GEO. G. HOWE.
Honolulu, Maraki 1, 1862. 19-3m


HALE K UAI MAKEPONO. MANUAHI LAUNAOLE

                AIA MA K E ALO O KA LOIALA HOTELE, ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Manini, E loaa'i na lole MAKEPONO LOA, o na ano a pau. He nui loa ka AILA manuahi ma ia Hale Kuai. E hele mai e nana no oukou iho, e na makamaka kanaka maoli a pau. A e kuai aku no au me ka maikai, a me ke ku i ko oukou makemake. KALE, (Charles Brenig.) Honolulu, Aperila 24, 1862. 22-3m

OLELO HOOLAHA.

                O KA MEA NONA KA INOA MALAlo nei, ke papa aku nei oia i na kanaka, haole, a me ka pake, o kela ano kanaka keia ano kanaka a pau, e nana mai ana. Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hookuu wale oukou i ko oukou mau holoholona, ma ka Apana kula o Ukumehame, mai ka pali o Manowainui, e pili ana me Waikapu, ua kapu ia Apana kula. Ina i loaa kekahi holoholona e hele ana ma ia Apana kula i oleloia maluna, e uku mai ka mea holoholona $1.00 (hookahi dala.) me ke kao, a me ka hipa, ewalu poo $1.00 (hookahi dala.) Ina aole e loaa mai ka uku e like me na mea i oleloia maluna, alaila, e hookomo ana kuu kanaka ma ka Pa Aupuni, no ke kolohe i ka mauu o ua Apana kula la me ke kuleana ole.
P. NAHAOLELUA. Hope Luna Aina o ka Moi.
Lahaina, Maui, Maraki 31, 1862. 19-tf


PALENA! PALAOA!
A M E KA
Aila Kukui Makepono.

                E IKE NA KANAKA A PAU, UA MAKAUkau au ka mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i ka Palena, Palaoa, a me ka Meaono,  maikai loa, ma ko'u Hale Kuai, ma ke kihi o ke Alanui Hotele me ke Alanui Maunakea, mauka iki ae o Lepekahoe. Me ka manuahi. He Aila Kukui maikai loa kekahi ma ko'u Hale Kuai nei, he emi loa ke kumukuai.
G. WILIHEMA.

H onolulu, Aperila 25, 1862. 22-3m*

WI LIAMA DUFENA.
MEA
HALE KUAI BIPI.

                KE HOOLAHA'KU NEI AU I NA KANAKA a pau, eia ma ko'u Hale Kuai Bipi ma ke Alanui Alii, ma ka aoao hikina hema o ka Hale Kuai o Daimana ma, kahi i waiho mau ai o ka Bipi Momona Maikai, me ka Puaa, a me na mea e ae a pau he nui wale. A e kuai aku no au i na kanaka maoli me ke KUMUKUAI EMI LOA. E hele mai e ike no oukou iho. (8-6m.) W. DUFENA, (W. Duffin)

KAM ANO! KAMANO!!

                1050 PAHU KAMANO MAIKAI LOA i loaa mai nei. A e kuaiia aku e like me ka makemake o ka poe kuai mai. Ma kahi o 20-3m. H. HACKFELD & Co. (KALEMA.)

J. H. COLE. LUNA KUDALA.

                M a ka Hale Pohaku o Mi. Aniani ma. Ma ke Alanui Alii Wahine. 7-6m

H. W. SEVARANA.

                Luna Kudala a mea Kalepa, Hale Mahoe. Alanui Aliiwahine. 5-6m

AKE, (A. S. CL EGHORN.)
Olelo Hoolaha.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA i na lole maikai a me na kamaa paa. E aho ia lakou ke hele ma ka Hale Kuai o Ake, (A. S. Cleghorn,) malaila e loaa'i na mea a pau e pili ana i ko ke kanaka makemake. Ua lako mau ia Hale Kuai i na WAIWAI KALEPA, i kela ano keia ano. Na KALAKOA PELEKANE, a me na waiwai maikai e ae he nui wale. Aia na Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu mauka iho o "HALEOLA," a ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Kalepa, makai iho o ka Loiala Hotele. 19-3m

KA LE ONILA. FARANI ARABINE
Hale Hana Waihinuhinu.
ALA BINE ME KALE.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana i mau mea hoonani Hale maikai, e pono ke hele ma ka Hale o na mea nona na inoa maluna, malaila e loaa'i na Papakaukau Koa. Papakaukau Paina, Moe Koa, Moe Paina, Koki. Noho maikai, A me na mea e ae he nui wale, no ka uku Emi loa. O na mea nona na inoa maluna, oia no na haole i hana'i mamua ma ka hale o C. K. Uilama. Aia ko laua Hale ma ka aoao Komohana o ka Hale noho o J. H. Brown Esq., ka Makai Nui o Oahu, ma ke Alanui Alii. 7-6m.

J. P. HUGHES.
MEA HANA NOHO LIO!

                AIA MA KA HALE KUAI O KA mea nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, ona ano a pau, na Noho Paniolo nu hou. NA HAO WAHA a me NA KEPA o na ano a pau. NA KAULAUWAHA, a me na mea e pono ai ka lio. NA ILI KAUO o na ano a pau. NA EKE ILI. NA HUIPA. NA HAO KEEHI. NA PALAKI LIO. NA KAHI LIO. A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na lio a me na kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea, No ke kumukuai makepono loa! Aia no ke waiho mau nei malaila na pela mauu. O na pela pulu, na pela hulu, a me pela uwaea. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai. Ua hanaia no na kaa lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi. Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai. E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Ape rila 1, 2862. 19-1y

HOONANI HALE,
MAKEPONO.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI, NOHO O NA ANO A PAU. MOE O NA ANO A PAU. PAHU KUPAPAU. E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Wasinetona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no au. E hele mai e nana a Kuai iho.
C. E. WILIAMA. (UILAMA)

H onolulu, Ianuari 6, 1862. 6-6m

PAPA MAKEPONO!

                AIA KA HAL E KUAI O LUI (C. H. LEWERS.) ALANUI PAPU, kahi e kuai oluolu ai. NA PAPA OREGONA 1 a hiki 3 iniha, LAAU KAOLA, oa a me na pou, a me na opaka e ae LAAU PA a me na PINE PA, LAAU AHO HALE PILI. PAPA ULAULA, PAPA PAINA, PAPA KEPA, PILI ULAULA a me KEOKEO. PENA KEOKEO, OMAOMAO, ELEELE, ULAULA, POHO, GALU, HULU PENA. KUI o na ano a pau. LAKA. AMI, KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO PEPA HOONANI KEENA. PANI HALE, PANI ANIANI. ANIANI KAAWALE, PATE. PANI OLEPELEPE. Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui mai e kuai a e ike wale i keia KAMELO. Ua hoeomi ia na Laau Oregona i keia wa, i ELUA KENETA ME KA HAPALUA no ka kapuai. 8-6m.

A na Aina.

                AUHEA OUKOU E NA MEA A PAU E MAKEmake ana e "ANA" i ko oukou mau kuleana aina, e mahele ia ko oukou aina hui, e hoomaopopo ia ko oukou mau palena aina i pau ka hoopaapaa. Eia no au ua makaukau e hana i ka oukou hana, ina ma ka Apana o Hilo a me Puna paha, me ka uku haahaa. Ina ua pilikia au, o ko'u kaikaina no ka mea e kokua mai ia'u. E loaa no wau ia oukou ma ko'u hale, ma Hilo, Hawaii.
D. H. HITCHCOCK.

Hilo, Hawaii, Maraki 20, 1862. 18-3m

HALE KUAI MEA HAO.

                UA HIKI MAI MA BOSETONA MAI, NA na mea hao hou loa. A eia ma ko'u hale kuai, ma ke keena mauka o ka Hale Uinihepa ma ke Alanui Papu. Na waiwai hou he nui wale, o kela ano keia ano. Na laka puka hale. Pahiolo a na kamana. Koikahi o na ano a pau. Kui hana hale, hana pa a me ke kui hana waapa. Kui keleawe a me ke kui kepau no ka waa. Kuaina kupono no ka hana upena. Koi nui a me na koi liilii. No ka poe oo a me ka poe opiopio. Mau oo pe maikai no ka mahi loi. Mau ho maikai kekahi. Palau maikai. Pahi oki laiki Me na oo he nui wale. A me na mea e ae he nui wale. He EMI loa ke kumu kuai no na mea i haiia maluna. E hele nui mai i pau ko oukou kuhihewa.
19-3m W. N. LADD.

KA LAKO HALE
A ME NA
Pahu Kupapau!

                AU HEA OUKOU, E KA POE E MAKEMAKE ANA E kuai ma ke ano makepono wale! Eia no ke waiho la ma kuu Hale Paahana, ma Alanui Papu. NA PAPA KAUKAU! NA LAKO HALE! NA PAHU KUPAPAU! PAHU KOA......$12. Ua loaa mai hoi na mea hoonani Pahu Kupapau he nui loa, a e kuaiia no ka uku makepono. A ua makaukau no hoi au e kuai aku i na mau mea hoolako hale, a ka poe e makemake ana e kuai me a'u no ke dala. Nolaila, ke makemake nei au e kuai aku i na lako hale o hai me ka uku aku i ke dala maoli, a ua lako hoi i na mea hoolako hale no ke kuai aku ia hai, no ke kumukuai emi loa. HANALE ALENA. 12-6m Alanui Papu.