Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 35, 29 August 1863 — Page 2

Page PDF (1.56 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

Pane no na Palapala.
[this section not legible] ???? ke poo, "Make Emaole" ma ka papa, a ua ??????a no ka make ma kona wahi mau. J. W. DANIELA, o Hanalei, Kauai — O kau leta nona ku poo, "Ka make ana o Shall Rose." (o Sally"' ???? ka pono.) ua heluhelu e makou, nohe wahi ??? iki mai ??? ia hiki i ka hopena, nolaila, ua ??????? uluuluia ma ka papa.
Ka Nupepa Kuokoa
HONOLULU, AUGATE 29, 1863. NA MEA HOI O HAWAII NEI,
PUALIINUWAI MA HAKALAU. — Ua ike iho makou ma ka leta a "Ikemaka," he pualiinawai nui kai hanaia ma Hakalau, a ua nui no tioi ka poe i hele ae ma ia wahi e makaikai ai. KE KUE MAI NEI. — Ke kue mai nei o J. S. P. Sepa, no ka oleloia he inoino ka hana ia ana o na kanaka o Onome, Hilo, Hawaii, me ka olelo mai he maikai loa, a he oluolu hoi ka hana kumakahiki ma ia wahi.
HULA MA HANAPEPE. — Ua lohe mai makou ia S. Papiohuli o hanapepe, Kuaai, ke huli nui nei keia wahi i ka hula Hawaii, a na pau loa na kane a me na wahine o ia wahi, i ka hana ia mea palaualelo; anolaila ke kaumaha nei makou, no ka ulu hou ana o ia mea kokua palaualelo ma ia aina.
A???? IA. — He palapala kai hiki mai io makou nei, na D. W. Kalaeloa, o Lahaina Maui. E hai mai ana, ua aihue ia mai ka waaihona aku o Ka Mea Hanohano P. Naha-olelua, Kiaaina o Maui. he $89.50. Aole maopoopo ka wa i lilo ai, aka, ua manao wale ia i ka la 12 iho nei ka lilo ana. Ai-
w??wa no hoi ke kolohe o ka mea nana PAIKAU KOA MA KOLOA. — Ua hai ia mai makou e H. L. K. Kaaukai o Kauaula, Koloa, Kauai. he paikini koa maikai loa ka na keiki haole, a me na keiki Hawaii o ia wahi. ma ka la mua iho nei o keia malama, a ua hiehie no hoi na me i hanaia malaila. He hauoli nui ko makou i ka ike iho i ke komo o na poe opiopio iloko o na mea walea'ku i ka maikai. E MAKAALA. — E makaala e ka poe e ma-kemake ana e kuai i mau aina maikai. aia a ka Poakahi no nei la 31 o Aukake, kukalaia kekahi mau loi kalo o S. P. Kalama. mauka o Kunawai. ma kuhi e pili ala i ke Alanui Liliha. Pela ku makou ike iho ma ka Olelo Hoolaha, a ka Makai Kiekie o ke Aupuni. W. C. Parke. Mai poina, a ka hora 12 o ka Poakaki, la 31 o Aukake.
* Ua loaa mai ia makou he leta na le??mia S. Paaluhi, o Onome. Hilo, Hawaii. E hai mai ana oia no kona kaumaha i kona hana ana i ka hewa "Hoike wahahee." me ka minamina no kona hana ana ia mea. a ua uiha oia no ia hana hewa ana, Eia ka makou ia ia, o mihi aku 5 ke Akua no ia ha?a hewa ana, a e hoolilo ia mea, i mea nana e hoolilo ia oe i kanaka pono, no na la i koe o kou ola ana, e hoaahuia'i oe i ka nahu o ko ola mau loa.
LAWAIA ALALAUA, — Ke hoowalea nei na lehulehu ake oni mau o ke kulanakauhale Alii nei ia lakou iho, ma ka hele ana i neia mau ahiahi konane i ka mahinu, i ka lawaia Alalaua, makai ma Ainahou, a me na uapo e ae no hoi. Aole o kana mai ua mea he piha i kanaka, a me na wahine, ka poe o ke-
ia ano keia ano. oia maa wahi i haiia, i na po no a pau. Malaila pu ka Moi. a me ka Moiwahine, i ke ahiahi iho nei o ka Poalua. |
HALEKUAI Hou MA LAHAINA. — Ua ike iho
makou ma ka olelo hoolaha a E. P. Adams (Adamu.) i paiia ma ka pepa o keia la. ua weha ae oia he Halekuai Hou ma Lahaina, Maui. a ua makaukau: no hoi e kuai aku me. ka makepono loa, i na waiwai maikai a pau loa kona Halekuai. A no ko makou ano kamaaina ia ia. nolalia, ua paa ko makou manao e hoolawa pono ia ana no ka makemake o ka poe a pau e olulu ana e kipa'ku ma kona Halekuai.
WAHINE KAHIKO. — Ua ike iho makou ma ka leta a Simon Paaluhi, o Kamaio. Molokai, aia ke noho nei malaila kekahi wahine kahiko o kona inoa ka o Wahinemaikai, a o kana kane o Naale, keiki a Lonohiwa, koa a Kamehameha Nui. I ka wa no ia Kiwalao kona hanau ana. a ua hiki ka ka nui o kona mau makahiki i ka hookahi haneri me umikumamakahi.
KA NU HOU!
NO IAPANA!
Ma ka moku muhu Kana Rusini Cala rula, i ku mai nei i ke ahiahi Poakolu iho nei iloko o na lu ke 28. mai lapana mai. ua hiki mai ka lono no na mea e hanaia nei malaila; mawaena o iu aupuni a me ke aupuni o Beritania Nui. a eia iho malalo nei ke ano nui o na mea hou i hiki mai nei. Ua noonoo loihi no ke aupuni o Iapapana, no ke koi a ke aupuni o Beritania Nui. e uku aku oia i nu dala he eono haneri me ka iwakalua kumamalima tausani. a ua uku mai no hoi oia he elima haneri tausani dala, a ua koe iho he hookahi haneri me ka iwakaluakumamalima tausani dala; a me he mea la. o ka hooponopono ana no ke ano o ka uku ana o ia koena dala, ke kumu o na moku Beritania o haiamu nei ilaila. No keia hookoia una o ko koina u ke aupuni o Beritania. nolaila. aole paha e kaua ana, no ka mea. ua kailiili ae la ke kumu o kaua ai. He moa olioli loa no i na poe a pau keia hookaawale ia ana o ke kumu o kaua ai o na 1 ama eu aiwaiwa i haiia ae ia maluna, no ka mea, aole paha he mea e hoomaikai ana i keia inea he kaua. ke hiki Ke hooponoponoia na kumu kue a me na kumu Imi e kaua ai, me ke kuka maikai anu. No ka mea ke ikemaka nei kakou i na ino a mo na poino i loaa mai i keia lahui noloko mai o keia kaua ma Amerika Huipuia, oia hoi, uu pii loa ke kumukuai o na wahi iole nana e hoaulii iho i ko kakou umu kino kohana, u o ke kumu hoi o ia pii ana, o ka uku nui o na moku naua e lawe mai. a me Ua uku nui nu hoi o nu poe nana e hoihoi mai i ka poino o ka mea waiwai, i mea e poho ole ai oia. oia hoi, ina e poho paha ka moku lawe waiwai, a e pio paha kekahi moku o ke akau i na kipi, alaila, maluna o ka Hui Hoopaa poho. (Insurance Company) ia poino; aka, o ka uku aku nae a ka poe mea waiwai i uu Hui la, he 15 keneta no ke dala hookahi, e like me ka uku a kumukuai hoi o ka waiwai, ke poho a poho ole ka waiwai; no keia mau auhau kaumaha e kauia nei iluna o ko kakou mau kalepa, nolalia, ua lilo ia i auhau kaumaha maluna o kakou ka poe nana e kuai aku na waiwai a lakou e halihali mai nei ianei ; a eia hou no, o kekahi o ka kakou umu wahi kumu loaa ke hoouna aku, oia na wahi ili kao a me na wahi ili bipi, ua emi loa ke kumukuai, a nolaila, he kumu kupono ko kakou e olioli ai i ka hookuiia aiia o ka manao kaua iwaena o Iapana a me Enelani. Aka, he wahi mea ano e no kekahi i hanaia mai nei e kekahi moku kaua o Iapana, oia hoi, iloko o kekahi awa o keia mau la mai nei, e ku aua kekahi manua Amerika, a holo mai la kekahi moku kaua lapana, me ka hoopololei i ko-na ihu i kahi a ka moku kaua Amerika i ku ai, a hookuiia mai la me ka hoopoino mai hoi i ka moku kaua Amelika. Ua hana mai paha na poe lapana, me ka manao e hoopoino, aole paha, aole no i maopopo ia mea. Aka, no ia mea no nae, ia manawa koke no huki koke ka manua i kona heleuma, a haalele koke iho la ia
wahi. O ka hopena o keia mau mea. nia na ka manawa e hoike mai ia kakou, I ka manao wale o kekahi poe. ua hana maoli mai no na poe Iapana, me ka minao e hoopoino mai i ka mokukana o ke Aupuni o Amerika Huipuia. Aka. he mea koho wale aku no ia, ina nae ke oiaio, alalla, aole no paha e nele ana ko Amerika Huipuia huli koke mai e hooponopono no ia mea ino i hanaia aku ia ra. ke pau ae kana hana ana me ka hooponopono hoi i na pilikia kuloko ana e a-u mai nei. OLAI MA MANILA — Ua loheia mai nei, ma ka moku no i haiia maluna, he Olai nui kai hiki ae ma Manila, a ua pau loa in kulanakauhale i ka hoohioloia. a ua lilo i mea ole.
Ka Haiolelo ana a A. H. Stephens
(Ua laweia mai ka haiolelo a Mr. Stephens (Setepano.) malalo iho nei. mailoko mai o ka palapala a Samuel Hallett, oia na olelo a Mr. Setepano imua o kekahi halawai makaainana ma Ka mokuaina o Geogia, mamua o ka huki ana o ia mokuaina iu iu iho, mailoko aku o ka Hui kahiko, a hoohui ia ia iho me na moku Hui o ka Hema. oia ka Hope Peresidena o ka Hema i keia wa..) Penei no kana mau olelo. "Ina kakou e hele ma kuia aoao, alaila, aole e hiki ana Ke hoihoi hou ia mui. A o na ino a mo nu hopena ino wale e hiki mai ana ma keia hope aku, e ili mai ana no iluna o keia halawai i na wa a pau e hiki mai ana. A hooneoneoia ana ka Hema, e ka ino a ke kaua, mamuli o ko koiia aku e na mea a oukou e nakui nei, i ka wa a ko kakou mau kihapai ulu e hehihehiia iho ai e na wawae o na Uoa, a me ke kaa ia mai hoi e ke kaa hahana ahi a ke kaua, a o ko kakou mau kuahu o ka pono e hooliloia ana i lehu : me na poino me na popilikia o ke kana ana e ili mai no iluna o kakou. Owai la, o keia halawai wale no ke hoohewaia no ia mea ? A owai la ina aole o ka mea e haawi ana i kona ae no keia hana pono ole. e like me ka'u e manaoio nei, ke ahewaia e ka hanauna ( ulu nei. a ke hoinoia paha a muu loa aku iloko o ka manawa e hiki mai ana, no Ua ino a me na poino nui e ulu mai ana mailoko mai o ka hana a oukou e manao nei e hana'ku ? Ko noi aku nei au ia oukou e akahele, a e ninau iho i kahi kumu iki nana e apono mai i keia hana o oukou, ke noonoo iho oukou iloko o ko oukou mau minute maikai — a i ikeia hoi kahi kumu iki a oukou e hoakaka'i i ko oukou mau hoa o ka poino e ili io mai ana ke hana kakou ia mea? O ko aha la nuanei ka oukou kumu o hoike uku ai i na aupuni o ka honua? O lakou na Lunakanawai kaulike nana e noonoo mai i keia hihia; a o ko kumu hea. a o ka hana ino hea la ka kakou e kuhikuhi ae ai i mea e aponoia'i ka kakou hana ana? O na waiwai hea o ka Hema kai komo wale ia mai e ka Akau? Auhea la ke kaulike o ka Hemu i hooleia (e ka Akau:) A o ke koi • hea, ina ua kukuluia ma ka pono a me i ke kaulike kai aua ia (e ka Akau?) He hiki anei i kekahi o oukou ke hai mai i ka inoa o kekahi hana pono ole i hanai mai me ka ike no he hewa. e ko Aupuni ma Wasinetona, i hiki i ka Hema ke kaniuhu iho? Ke aa nei au i kekahi e pane mai no neia ninau. "Oiai hoi ma ka aoao o ka Akau. he hiki no ia'u ke hoike aku ma ka oiaio, (ae manaoio oukou ia'u e ka poe makai, nole au he mea e kokua ana ma hope o ka Akau; aka, eia au i anei, aole he makamaka wale, aka, he makamaka mau. a he ipo aloha na ka Hema, a me kona noho ana, a no ia mea a'u e kamailio moakaka nei me ka oiaio; no ko oukou, no ko'u, a me ko kela a me ko keia kanaka mau pono ma na huaolelo o ka oiaio a me ka pono, au e makemake nei, e lilo oukou i poe nana e noonoo mai. a e olelo wale no au ma na mea e pili ana i ka oiaio hiki ole ke hooleia, a e waiho nei hoi ma ke ano Moolelo oiaio no ko kakou uina nei.) I ka ua a kakou nei a ka poe o ka Hema i makemake ai i ka pono o ke Kalepa ana i na nika, a me ka lawe mai hoi i na nika o Aferika, i poe nana e mahi ko kakou mau aina. aole anei lakou i ae mai ia pono ia kakou uo na makahiki he iwakalua ? I ko kakou noi ana'ku e haawiia ia kakou ka pono o ka Ekolu hapalima o na Luna kau Kanawai, i poe nana e hooponopono i ko kakou mau nika, aole anei i neia. "I ko kakou wa i noi aku ai e hoihoiia mai ke kauwa i mahuka aku, ame ke koi aku hoi o hoihoi houia mai ke kauwa i mahuka aku ma o ko kakou palena, aole loa no anei i hookomoia iloko
o ke Kumukanawai, a i aponeia a hooia inia me ka ikaika ma ke kanawai o na kauwa mahuka o ka M. H. 1850? A he hiki anei ia oukou ke olelo no kekahi uhaki hookahi aua a lakou i keia olelo ae like, me ka hooko pono ole hoi i ka lakou mea i ae ai? Maha paha iloko o ko lakou ano o ka noho ana ua huna lakou peia. aka, aole ma ka ae ana o ke Aupuni, no ka mea, ua pili mau no oia mamuli o na pomaikai o ka Hema i na manawa a pau. "Eia hou no e na poe maikai (Gentle-men.) e nana hou ae no kakou i keia mea oiaio, ia kakou i noi ai e haawi houia mai i mau aina hou no kakou; i hoolaha'i kakou i ka oihana hookauwa, aole anei lakou i hooko mai i ka kakou noi ma ka haawi ana mai iu kakou ia Lusiana. Felorida. Texasa. a mailoko mai hoi o lakou i ulu mai ai ua mokuaina hou, a me na Teretori e ne no hoi e lawa pono ai na mokuaina hou eha e puka mai iloko o ka manawa kupono, ke hoolilo oleia ia manaolana e keia hana naaupo a pono ole hoi i mea ele. a malia paha. ma ia mea e poho ai na mea e ae a pau a kakou, me ka lawe waleia'ku o ko kakou wahi kauwa hope loa, ma ke ano koikoi a kaumaha hoi o ke kanawai koa. e like me Amerika Hema, ame Mesiko. a i ole ia ma ka olelo hooholo paha a na Aupuni o ka honua, i hiki ke manaoia e ukali mai ana ma ia hope. A eia hou no e ua poe maikai nei. o ke aha lu ko kakou pomaikai ma keia hoano e ana i ko Kakou noho makamaka ana me ke Aupuni Nui? Ia kakou no kona hooponopono ana i na wa a pau. a e mau ana no. ina kakou e hoomau ma ka noho hui ana me ia o like me ka noho ana iho noi. No ka Hema MO ka hapanui o na Paresidena i kohoia, ame ka hooponopono ana no hoi a ka hapanui o na poe Paresidena i kohoia e ku Akau. "He kanaono na makahiki o ka noho ana o ko ka Hema poe i Peresidena, a he iwakaluakumaha wale no o ko ka Akua, a no ia mea. ua oi no kakou ma ka noho ana o na Peresidena. A pela hoi me ka noho ana o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, he umikumamawalu o iu poe no ka Hema aku a he umikumamakahi wale no o na moku Akau, aka nae. he eha paha hapalima o na hihia Kanawai a pau. ua ulu ae ma na moku Akau, aka, o ka hapanuia nae o na Lunakanawai, no ka Hema nei no. Ua hoomakaukau kakou in poe i hiki ai ke alaila mai. ku kauia ana'e o ke ano iluna o ke Kumukanawai. mo ke kue mai i ko kakou mau pono, a, pela no, ua like ko kakou makaala ana ma ke ano o ke koho ana. i ua Lunama-kaaina no ka lala Kau Kanawai o ka Aina. l ke koho aua no i na Peresidena, (no ka manawa,) no ka Hale Ahaolelo Alii, he iwakaluakumamaha no ka Hema, a he umikumamakahi wale no o ka Akau. Ma ke koho ana i na Lunahoomalu no ka hale, (o ka poe i kohoia.) he iwakaluakumamakolu o Kakou, a he umikumamalua wale no o lakou la. "Oiai hoi o ka hapanui o na Lunamakaainana no ka Akau mai no. no ka mea. ua pakeu no ka nui o kolaila mau makaaikana; aka. ua lilo no nae i ko kakou poe ka noho ana Luna Hoomalu o ka Hale. uo ka mea, oia ka mea nana e alakai ka hana ana a ia lala kau Kanawai o ka aina. Aole no hoi kakou i emi iho ma ka noho hooponopono ana i na oihana e ae o ke Aupuni. O na Loio Kuhina, he umikumamaha. no ka Hema aku nei no, a he elima wale no o ka Akau. Noloko mai o na Kuhina i hoonohoia'ku i na aina e, he kanawalukamamaono. no ka Hema nei no, oiai he kanalimakumamaha wale no ko ka Akau. No ka Akau no nae na hana nui o na ano Depolomatika, oia hoi he ekolu hapaha o na hana a pau a na Kuhina i hoonohoia aku i na aina e, no ka mea, ua oi no ko lakou kulana ma ke ano kalepa ; aka, ua lilo nae o ko kakou poe kai hoounaia ma ia mau wahi, i hiki ai ke imi i na mea a pau e holopono ai ka kakou pulupulu, paka, a me ke ko, - ma na wahi a pau o ka honua. O kakou no ka poe nui loa ma na noho ana kiekie o na koa aina, a me na'lii manuwa, oiai hoi o ka nui o na koa a nie na luina, no ka Akau mai no. E like no hoi pela ma ka noho ana kakauolelo, a me na Luna hooponopono aupuni e ae no hoi, iloko o ka oihana hooko o ke aupuni ; ua hoike ia mai e ka moolelo o ke aupuni, noloko mai o na tausani kanaka ekolu e noho lawelawe nei no ke aupuni, ua oi ae mamua o elua hapakolu o ia poe no ka Hema aku nei, oiai he hookahi wale no hapakolu ka nui o ko kakou mau makaainana ili keokeo o ke aupuni nei.
"Eia hou no kekahi mea nui. a he mea hoi, a e hilinai oukou i kona nui iloko o ko kakou pomaikai, oia hoi na loaa o ke Aupuni, a me ka mea e hiki ai ke ma-lama i ke Aupuni. Ma na palapala hoike Aupuni, ua ike kakou, he wahi mea iki mamua o ke Ekolu hapaha o na loaa a pau o ke Aupuni, no ka Akau mai no ia. E kali. oiai ka wa e hiki ana ia oukou e na poe maikai, a e kali. a e noonoo akahele a noonoo pololei hoi i keia mau mea nui. E waiho ae no hoi kakou mawaho i ka noonoo ana i keia manawa koke, no na miliona dala pau ole i ka helu a kakou e hoolilo ai, ke hele kakou e kaua aku i ka Akau, me na umi tausani o ka kakou mau keiki, a mau hoahanau hoi e make ana iloko o na kaua, me ka haawi aku ia lakou i mohai ma ke kuahu o ko oukou manao puni kiekie. — A no ke aha? Oia ka ninau hou ia oukou. I mea anei e hookahuli ai i ko Aupuni o Amerika. i kukuluia e ko kakou mau kupuna lokahi, a i awiliia hoi a kukuluia me ko lakou hou a me ko lakou koko. a i hookahuaia hoi maluna iho o ka pono akea, ke kau like. a me ke aloha. A no ia mea, e olelo ne nu mamua, e like no me ka'u i olelo ai mamua. a i hoike pinepineia no hoi e na poe akamai a naauao loa, a me na poe aloha aina no hoi o onei. a mo na aina e, o ia hoi o keia ke Aupuni maikai. a lokomaikai loa. a oia ko Aupuni a na kukuna o ka la i o iho ai, oi o ke kaulike ma kona mau pono, kupono ma kona muu hooholo aua, oluolu loa ma kuna mau haiia, me ka houluulu mai hoi ma ko ano o kona noho ana i na manao o na kanaka e hookiekie ae i ko lakou noho ana. Ano, o ko oukou hoao ana e hookahuli i ke Aupuni i like me keia, nona ka malu a kakou i noho iho ai iloko o ka manawa i oi ne mamua o Ekolu hapaha o ke Keueturia — Ke Aupuni nonu ka malu i waiwai ai kakou. a i loaa'i ko kakou kulana i waena o na Aupuni, ka maluhia o ka noho ana kuloko, oiai e kaapunia ana kakou e na mea e poino ai. me ka maluhia oni ole i huipuia me ka holo mua una ma ka naauao. a me nu pono i hoohaiki ole ia oia ke kiekie loa o na manao pupule, hupo a hewa no hoi. a he mea hoi unu e ae ole ai. a e koho ole ai no hoi."
[Noloko mai o ka buke Eclectie ]
Helena a me ka poe Helene,
Ma ke kakahi .ka o ka la 6 o Februari. 1833 lele aku ka Moi Otho, he keiki opiopio oia. he umikumahiku na makahiki ona ma Naupela. mai ka moku kaua Beritania nana oia i lawe aku i kona Aupuni Hou. Na na maku kaua he iwakaluakumalima e ku ana i ke awa, a me na moku lawe ukana hoi he kanaka, i hoike mai i ke ano nui o ia healiiia ana iloko o ka manao ana a na Aupuni nui o Euro-pa. Ua lilo na mea a pau i mea naua e hoomau mai ia hooaliiia'na. Ua pumehana maikai ka la ia la. a ua pa koaheahe maikai mai ka makani kolonahe o ke Kau: a o ka moana. ua pa ia mai e ka makaili kokolonahe, e peahi ana i na papalina o ka poe e makaikai ana. ka poe i aahu i ko lakou mau wahi aahu nani. e makaikai hele ana i na aumoku kaua o na Aupuni Hui, e ku nua iloko o ke awa, a i hoonauiia hoi me ka maikai nui. E moe maikai ana ka lae aina, a na ia mea hoi i hoomanao mai i ke au nani i kua hope ae. Ua lele mua mai na moku mai, he ekolu tausani elima haneri koa o Beveria. e ku makaukau ana e hoomaikai mui i ka Moi. i ka wa ana e keehi ai i ku aina. I ka ike ana mai o na poe Helene, i na'lii koa i kahikoia me na aahu hulali, a me na lio e kainopu haaheo ana. me na hulumanu nani. ke kani hoi a na mea kani, a me na kahiko maikai. a me ka hoonani maikai hoi o ia poe, a me na amana maikai, aia hoi ua komoia ka puuwai o ia poe e ke eehia a me ka mahalo. no ka mea. ua maa ko lakou mau maka i ka nana i ko lakou aina ilihune. Ua lululima mai ka haunaele pouli me ka maluhia. O na poe Helene, a me na poe Alabiana,o na poe o ke kuahiwi, a me na poe o na mokupuni, o na koa a me na luina moku, a me na poe hune. ua hui lokahi me ka hauoli, ma ka hoomaikai a me ka hookamaaina ana'ku i ku lakou Moi opiopio, me ka olelo aku oia ko lakou mea nana i hoopakele ae mai ka noho ana ma ke ano hookaumahaia, i hiki ole ke hoomanawanui ia. a i oi ae hoi mamua o ko na poe Tureke ino. Aka, he oiaio, o kahi noho i hoomakaukau ia no ke Alii, aole no he maikai loa. O ka hale i hoomakaukau ia no ka poe Jeremania ukali Alii, aole no hoi maikai loa, a ua hiki ole no hoi ke keakea i ke komo ana o ka ua, a ke alai aku hoi i ke anu a
ka makani akau. aohe wahi pipi a wahi mea hoi e loaa ma Helene, a e kau ana oia i ka pale maoli o ka ino. O na'lii Aupuni. a me ka poe kiekie a pau o ke Aupuni kekahi olioli nui i ka hiki ana mai o ko lakou Moi hou, no ka mea, mehe mea'la ua ike ka lakou, i ka hiki ole ia lakou ke hoowaiwai ia lakou iho, mai ka waihona mai o nu poe makaainana i hoilihune loa ia. O ka poe mahalo, a me ka poe e hoomanao ana i ka nani o ka Helene a Homa, a me ka hanohano nui hoi o ka Helene a Thucydides i ka moolelo, o hiki ia lakou ke kulaia, ina lakou i manaolana ae ia manawa, e hanau hou mai ana he Helene hou. he aupuni hou i hoohuiia me ko ano o ka noho aupuni ana o Europa. i hoohuiia'i ka maikai o ka holomua aua o keia wa hou. me ka nani iuiu hoi o kona kaulana nui i ka wa kahiko. Mai hookoia no ka mea i manaolanaia ia mauawa, iloko no o ka pahemahema o ka Moi opiopio, ina oia i hoopuniia e na hoa kuka e poino ana ia lakou iho. me ka mahuna naauao hoi me ka makaala i ke aupuni hou. Aka, ua hoomaka noka helehewa mai kinohi mai. a mahope iho o ka hala ana o na makahiki he iwakaluakumamaiwa o ka noho ana nani kaumaha ; aia hoi, ua kipakuia mai ka Moi ame ka Moiwahine, e ka mamio lokahi o na kanaka a pau o Helene. mai ka noho ana i ka Noho Alu. a me ka Aha Alii o Atena. (Athens ) He hiki pala ke oleloia mai ma ka nono o ka Moi Otho. i ka wa o kona noho ana mai nei. ua papalua ka nui o ka lehulehu o na kanaka o ke aupuni. A o Atena Imi, kahi he mau wahi pupupuhale wale no ia manawa. ua lilo i keia wa he kulai akauhale nui. i hiki ka nui o na kanaka i ke kanalima tausani, a me na kula e ne, a ma keia manawa mai nei, he mau imi hooholo mokumahu kekahi ; a ke holo mua hou nei no hoi o Helene, me ka lilo i mea nui iloko o ka manao o na aupuni naauao. Aka, o keia mau mea aole iu i lawa kupono no ka hoololi ana ae i ke au o ka manao o Europa. Aole i kupono na mea a ke aupuni o Helene i hana'i i na mea a Europa i manao ai. O ka hiki ana ke hooiliia'ku ia hewa no ka Moi, a no na makaainana paha, a no na pilikia e ne piliia, he mau ninau wale no ia i hiki ke paneia mai ma ka huli ana'ku, e nana i ka moolelo o ka wa i hala, a me ke ano o ka liolio ana o ka nina i keia manawa. Iloko wale iho nei no o ka hapa hope o ke Keneturia i hala iho nei. ka hoohuliia ana o Europa i naauao e naua aku i na poe Helene o ka wa hou nei. I ke kanalima makahiki i hala aku nei. ua like kona ike uukuia e na haole Beritania. me na poe Menetogirina (Montenegrin) ame ka poe Kasiana (Cicassian) hoi i keia wa. He eha hanere makahiki iho wi, ma ka hoohui ana i ke akamai me ke koa, ame ka hanu ino aku hoi, nolaila, ua hiki i na poe miliona Tureke elua a ekolu, ke hoomalu a ke hoopilikia hoi i na poe Karistiano i oi pakolu ae ka nui mamua o lakou a aohe hoi he Aupuni Karistiano koe nae o Rusia wale no, i manao iho he hiki ke kue i na hana ino a ke alii Tureke i na Karistiano ona o ka hoomana Helene. * * * Ua uuku loa ka ikeia ma Enelani, o na mea e pili ana i na poe Helene o ka wa hou ; a o ka olelo hoike hoi a na poo kakaikahi i hele aku i ko lakou aina e makaikai ai, ua kulike ole ka kekahi me kekahi. O ke ano nae o ka lahui Helene iloko o ia manawa, e holo mau ana iloko o ka hooluli ana. O ka ino, ame ke kaumaha nana i aua iho ia in iloko o ke kula ino mau mai ka wa nui o kona pio ana i na poe Romana. ua pau i ke kalaia iloko o ka manawa loihi o ka noho hoomanawanui aua makilo o na lei bipi a ka poo alii Tureke. No ka nele i na kanawai ame ke Kumukanawai, ame na kahua paa hoi no na aha hookolokolo, nolaila, ua lilo ka hooponopono ana a na poe Tureke, i na hana ino i hanaia, a ua lilo ke ano o ka noho ana me he ano hihiu la; oiai hoi ma ka nono o na Helene, ua hoopukaia mai ka naauao ame ka maikai o ka noho ana ; a e laulaha loa ana ia mea, i mea e alakai aku ai e hoonui ae i ku imi ana i ka maikai o ka noho ana, ame ka hookomo iho hoi i ka makemake e hana, ame ka manao ake mau hoi e hou i ke ano o ke kulana, ame ka noho Aupuni ana. A o keia holomua ana ma ka naauao, he alele no ia no ka Lanakila Ua kukulu kekahi poe kanaku e kula. « mea e kauo ae ai i ko lakou muu hoahanau o ka aina, mai ka noho ana haahaa a lakou i haule iho ai.
(Aole i pau)
KILAUEA.—Eia no o Kilauea ke ku nei ma kona wahi, e hana hou ia ana ka ipuhao.

.