Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 27, 4 July 1868 — Page 2

Page PDF (1.72 MB)

KE KUOKOA, HONOLULU. IULAI 4, 1868.

mua i ka naauao a me ka malama dala no na mea kupono, he maikai loa ia. E hana hoi i na hana o waho e like me ke ano o ke aupuni, "he nawaliwali, he uuku" wahi hi au, a pela no e akahele ai, aohe hoi e hookomo okoa aku ia oe iho iloko o ka waha o kekahi Hui o ka aina e.
                Ua helu ia kakou he aupuni no ka honua nei, aka, ma ka nana pono ia mai e hai, a e ke aupuni e, he wahi mea like me ke kiko. a i ka makaikai ia ana ma na makahiki helu kanaka, ua ike ia ko kakou nawaliwali, a o ka mea pono wale no ia kakou, o ke akahele.
                E kuu hoa, o na pomaikai au i helu mai nei, aole ia i hoola i kou lahui, aole hoi e ike mai ana ka hapanui, ua pomaikai lakou ia oe ma kou ae ana—Ua pomaikai ko Molokai a me Lanai i ke koho ana mai ia J.W. Kaiue, no ka mea, he makamaka ia no ka lehulehu, a he hoa kupaa ma ka pono ana i ike mua ai.
                O ka aie, he mea pilikia ia, ina he aie i ko waho; aole nae pela ka aie o Beritania, ua aie oia i ka poe waiwai o loko iho ona, a pela no o Amerika, aole nae pela ko kakou aie ana i keia Hui, ua haawi manawalea aku kakou he $50 000, a ma keia Kanawai, e waiho hou mai ana lakou la i ke aupuni i ua mau dala la ma ke ano hoomoe aie mai i ke aupuni Hawaii no na makahiki he 25, a na kakou no e uku i ka ukupanee e like me ka'u olelo iloko o ka Hale Ahaolelo. He aie ku i ka hanohano anei keia e kuu hoa—Ua loohia o Beritania a me Amerika i ka aie i ka wa kaua i mea e lawa ai ko laua malama ana ia laua iho, a nolaila, aie aku i ka me dala iloko iho o laua i mahuahua ka ikaika, a i paa ka aina, aka, o ko kakou aie aku no ke dala a kakou i makana aku ai i keia Hui, ua hala aku kakou mawaho ae o ka pono. Ua komo kakou i keia aie ana iloko o ko kakou wa maluhia, a na kakou no e hoolei wale aku ia kakou i keia pilikia mau wale.
                E Lanikaula, owai la oe? Ua loaa ia'u na Lunamakaainana a pau, aole nae he inoa e like me kou; malia nae paha ua kapa oe ia oe iho ma kekahi wahi kaulana o kou wahi i hele mai ai; o Lanikaula no hoi paha oe i Molokai la ea, a o kou inoa Lunamakaainana o Hon. C. Kalu ka paha, no ka mea, ua puoho paha oe i ka leo Kahea a kou hoa i ka puka ana i ka Nupepa Kuokoa o ka la 20 Iune aku nei, e olelo ana. Pehea oe e kekahi Lunamakaainana o Molokai (o Hon C. Kalu), a maia mea paha oe i puoho mai nei
                E lulu lima kaua e kuu hoa a hoi ae au i ka lai a Ehu. G.W.P.
                Honolulu, Oahu, Iune 26, 1868.

-
FOREIGN NEWS.
-

                By the D.C. Murray which arrived on the 28th of June, we have Foreign News to the 14 ult. The mail was put on board of the R.W. Wood which left San Francisco the same day.
                We learn that the ex-President James Buchanan died at Wheatland Lancaster Co. Penn. June 1st in the 78 year of his age.

Funeral of Ex-President Buchanan.

LANCASTER (Pa.), June 5th.
                Buchanan's funeral yesterday was the most imposing ceremony ever witnessed in this country. A number of delegations from distant cities were present. About three thousand persons walked in the procession. Business was universally suspended.
                Buchanana's estate is estimated at $300,000. It is understood he left a legacy for the poor of Lancaster.

General Grant's Reply.

WASHINGTON, June lst.
                The following is General Grant's reply to the letter informing him of his nomination by the Chicago Convention:
                General Joseph R. Hawley, President National Union Republican Convention: In formally accepting the nomination by the National Union Republican Convention of the 21st. It seems proper that some statemetn of my views, beyond the mere acceptance of the nomination, should be expressed. The proccedings of the Convention were marked with wisdom, moderation and patriotism, and I believe express the feelings of the great mass of those who maintaned the country through its trials. I indorse thier views, and if elected to the office of President of the United States, it will be my endeavor to administer all the laws in good faith, with economy and with a view to giving peace, quiet and protection everywhere. In times like the present it is impossible and improper to lay down a policy to be adhered to, right or wrong, through an administration of four years. New political issues, not to be foreseen, are constantly arising; the views of the public on old ones are constantly changing, and as a purely administrative officer the President should always be left to execute the will of the people, which I always have respected and always shall. Peace, and universal prosperty, its sequence, with economy of administration, will lighten the burden of taxation, while it constantly reduces the national debt. Let us have peace. With great repect, your obedient servant. U.S. GRANT.

The Old and New School Presbyterians.

ALBANY, May 28th.
                In the Old School Presbyterian General Assembly the vote was taken on the first ordainable article- the basis of union with the New School Church, and it was adopted— 1,856 to 77—various amendments having been voted down.

European Intelligence,

BOSTON, June 9th.
                An Athens letter states that the Greek Government has received the Cretan deputies, thus vitually recognizing Crete as a part of the Greek nation which will probably lead to war between Turkey and Greece.
LONDON, May 20th.
                Government has forbidden the deposition of Bishop Colenso.
VIENNA, May 20th.
                The Emperor has given his assent to the law establishing the legal equality of religious sects.
BERLIN, May 26th.
                Prussia has taken the initiative steps for a proposed general disarmament. King William has ordered a reduction to be forthwith made in the Landwehr.
PARIS, May 26th.
                Marshal Neil, in an official report, states that the Chassepot is the best firearm known. He also states that these guns are being manufactured by the Government arsenals at the rate of 6,000 per day.
FLORENCE, June 7th.,
                The Pope has sent an agent to the United States to enlist troops for the Papai army.
                Garibaldi has written several earnest letters to his friends and to the authorities in America, entresting them, on behalf of the Liberal party in Italy, to discourage this project.
PARIS, June 7th.
                The American fleet is still at anchor in the harbor of Brest. Farragut will visit this city before the fleet leaves.
BRUSSELS, June 7th.
                Le Nord asserts that the opinion widely prevails in Paris that war will break out in Europe before the close of next Autumn.
VIENNA, June 7th.
                Prince Napoleon has arrived, and had a close consultation with the Emperor Francis Joseph. The object of the Prince's mission is unknown.
BERLIN, May 29th.
                The Government of North Germany has abolished imprisonment for debt.
ST. PETERSBURG, June 7th.
                The Emperor of Russia has issued a ukase setting free all persons of foreign birth now exilted to Siberia and all natives of Rusian Poland sentenced to less than twenty years exile.
BERLIN, June 7th.
                The Zollverein Diet had adjourned. The session was closed by King William of Prussia, who made the customary speech, in which he said he hoped the results of the session would strengthen the sentiment of mutual trust between the peoples of the various States of the Confederation. Me desired that the prejudices which have existed in some portions of the country might be abated, and so prove that Germans, though apart in some interests, were one people in warm brotherly feeling. The King closed by saying the rights instrusted to him by Germany would be earnestly exercised as his highest rule of action.

-
NU HOU KUWAHO.
-

                Ma ke ku ana mai o kiapa D.C. Murray i ka la Sabati aku nei i hala, iloko o na la he 14 mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na hunahuna mea hou malalo iho.

No Amerika.

                Ua maopopo loa mai nei, he 35 ka poe i ae e hoahewa i ka Peresidena, a he 19 hoi i hoole e hookuu, nolaila ua lawa ole ka elua hapakolu e hoahewa ai. Ina nae he 38 poe hoahewa, ina ua hoahewaia.
                Ua lohe mai makou, ua make ka Peresidena mua, James Buchanan, ma Amerika Huipuia, Peniselavenia, ma ka la 1 o Iune, iloko o ke kanahiku kumamawalu o kona mau makahiki ma keia honua. Ma ka la 5 iho, ua hoolewa ia kona kino kupapau. He nui na Elele o na kulanakauhale e ae i hele aku i kona hoolewaia ana. He 3,000 ka nui o ka poe i hele iloko o kona huakai hoolewa, a ua paniku ia nu Hale Oihana ia la. O keia haole, oia ka Peresidena o Amerika Huipuia, mamua iho o ko Aberahama Linekona kohoia ana i Peresidena. Ua waiho iho oia $300.000 mahope nei.
                Ua waiho aku ke Kuhina Kaua Stanton i kana oihana ia Gen. Schofield, a ua hookuu kela iaia iho mailoko ae o kela oihna nui.
                Ua haiia ae ka lono, e holo ana o Generala U.S. Kalani a me ka Lunahoomalu o ka Hale Ahaolelo Makaainana Kolopati i Corolado, no ka hoonana paha i ko laua ola kino.
                Ua ike iho makou ma kekahi nupepa, ua koho ia o Rear Adimarala Karavena (Craven) i panihakahaka no Adimarala Thatcher no ka Moana Pakifika Akau, a nolaila, e makaukau ana oia e hele ma kana hana nui kaulana.
                Ma ka la 9 o Iune, ua haalele ke Kuhina Noho o Kina, oia hoi o J. Roke Baraunu, ia Nu Ioka, a ua holo mai i Kapalakiko, me ka manao e kau aku maluna o na mokuahi nui e holo nei mawaena o Kina a me Kaleponia.
                Ua loheia ae, ua hoapono ka hapa nui o ke Komite no ko na Aina E, iloko o ka Hale Ahaolelo, e hookaawale i puu dala no ke kuai ana in Alaska.
                Ua hoomaopopo ia mai, ua haawi aku ka Peresidena i ka Oihana Kuhina Waiwai o Amerika Huipuia ia W.S. Groesbeck o Ohio. Loliloli mai nei hoi na Luna Aupuni.
                Ua hoouna aku ka Peresidena i ka Ahaolelo Nui, i ka poe ana i makemake ai e hookohu i mau Luna Aupuni, oiai oia e noho Peresidena ana. Mawaena oia poe, ua hoikeike ia mai o Stanberry i Loio Kuhina, a me kekahi poe e ae ma kekahi mau oihana na e ae, a he mau Kuhina no na Aupuni e O keia Stanberry, oia no kekahi o kona mau Loio i ka wa iho nei ona i hookolokolo ia mai nei.

Europa.

                Aia no ke aumoku o ka Adimarara Faragu ke ku la ma kekahi awa ka moku o Farani, oia o Brest. E hele ana ka Adimarala e makaikai i ke kulanakauhale o Parisa.
                Ua hoouna aku ka Pope i mau Luna i Amerika Huipuia, e huli ai i mau koa no lakou. Ua palapala aku o Generala Galipedi i na Luna Aupani a me kona mau hoa aloha ma Amerika Huipuia, mai hookipa i ka lakou hana.
                Ua hiki aku ke Keiki Alii a ka Emepera Napoliona ma ke kulanakauhale o Viena, i ka la 7 iho nei o Iune, a ua pau ka laua kamailio ana me ka Emepera F. Iosepa. O ke kumu nui o ka ke Keiki Alii hele ana, aohe i ike ia.
                Ua hoopau loa ke Aupuni o Geremania Akau i ka hoopaahao ana i ka poe aie.
                Ua hoolaha ae ka Emepera o Russia e hookuu i ka poe a pau i hanau ma na aina e, i hoopaahao ia ma Siberia a me na kamaaina a pau o ka apana o Polani i lilo mai ia Rusia i hoopaahaoia, malalo iho o ka 20 makahiki.
                Ke kali nei ka Ahaolelo Alii o Enelani o ka hiki hou mai o kekahi mau palapala mai Abisinia mai, mamua o ka haawi ana i ka mahalo ia Generala Napier, o Enelani, ka mea nana i komo aku iloko o ka uluaoa nahelehele o Abisinia a me na awaawa.
                Ua lawe ke aupuni o Perusia i ke keehina mua o ka manao ana e hoemi i na lako kaua. Ua kauoha aku ka Moi Uilama e hoemi i na koa ku mau mai keia wa aku.
                Ke olelo nei na palapala o ke kulanakauhale o Atena rna Helene, ua hiki ae ma ia Aupuni na Elele mai ka mokupuni mai o Kerete, e ae ana o Kerete e lilo i apana no ke aupuni o Helene, nolaila, e kauo paha auanei keia kumu ia Tureke e kaua me Helene.
                Ua olelo nui ia ma ke kulanakauhale o Parisa, e poha koke ae ana he kaua ma ka aina o Europa, mamua o ka pau ana o keia hooilo.
                Ua lohe hope ia mai nei, ua hoouka kaua ka poe Kerete me na Tureke ma ke kahua o Horakaleona (Horacleon), a ua hoopuehu liiliiia na Kerete e ka poe Tureke, no ko lakou nui loa, me ke kokua pu ia mai e ka Puali Kaua Lio Koasika. Ma ka la 6 ae hoi, ua eo mai hoi i na Kerete ke kaua. He 60,000 ka poe Kerete i holo aku ma Helene i keia wa iloko o ka pilikia a me ka nawaliwali. Ua haawi aku ke aupuni o Helene i i $3 000.000 no ka hoopakele ana ia lakou mai ka make mai a ka pololi.
                Ua hiki ae na lono i Enelani, ua hiki aku o Gen. Napier ma ka palena kai e ae aku ai i ka moku, a o ka hoi wale mai no koe i Enelani, malia paha ua hiki ae la i keia mau la.

 

KA LUNA HOOPONOPONO, - - L.H. KULIKA. KA HOPE LUNA
OOPONOPONO. J. KAWAINUI.

POE HAKU MANAO NO KE KUOKOA.

Rev. L. Laiana (Lyons) | S.M. Kamakau,
Rev. M. Kuaea, | Rev. C.B. Anelu.
D. Malo, (Lokoino.) | (Andrews.)

Ka Nupepa Kuokoa.
HONOLULU, IULAI 4, 1868.


                O KEIA helu e hele nei, ka hoomaka ana ia o ka hapa hopu o ka makahiki, a nolaila, ke paipai aku nei makou i na Luna o keia nupepa, ina lakou makemake e hoololi no i ka heluna o na pepa, a hoomahuahua a manao e ae paha, e pono e hai koke mai lakou i hilihewa ole ai.
                E hoomau aku ana no makou i ka hoopuka ana i ka moolelo o Na Kamehameha a S.M. Kamakau Esq, ka haku moolelo o Hawaii nei, ka moolelo waiwai nui i ka poe heluhelu a me ka lehulehu, i ka hahai ana i na moolelo oiaio o na wa i au wale ka la, a i mea na kakou e hoomanao ae ai a mahalo aku i na Alii kauluna a aloha o ka wa kahiko o Hawaii nei. Aole paha e poina ana i na kanaka na hana ano nui a me ka poe nana i hana ia mea i ka wa kahiko o Hawaii nei. Ke hoomau aku nei no hoi makou i ka hoopuka ana i kekahi mau mele kahiko o na alii o Hawaii nei, i hooluakoia mai e ua mea kakau moolelo nei.
                Mai keia wa aku, e haawi aku ana ke "Kuokoa" i kona poe heluhelu i na nu hou hope loa mai na Hina e mai, a me na nu hou o kula a me keia la e hanaia ana a puni ko kakou nei aina. Ma keia hope aku e wehe akea ia kona mau kolamu no na kumumanao maikai a kupono mai na makamaka mai he lehulehu a pau e noho ana maluna o ka aina mai Hawaii a Niihau, a i ka poe hoi e makemake ana e kamailio maloko o ka waha akea o na makaainana.
                E hoomanao iho ko makou mau makamaka he nui, o ka mea e loaa mau aku ai ka nupepa, o ka hookaa pono mai.
                Ke manaolana nei makou e loaa mai ana kekahi mau manao maikai mai kekahi makamaka ponoi mai o Hawaii nei, ka mea i hele makaikai aku ma Nu Kilani a me kekahi mau wahi e ae o ka honua nei, oia hoi ka i haawi mai i kona ae e kakau mai ana no keia nupepa.
                O ka poe a pau nana i hooponopono i keia moku i na wa i hala, o lakou no ia e alu pu nei ma keia hana, a e like me ka holo lea ana o na hana o ka wa i hala, pela no auanei ka na e hiki mai ana a kakou e anoi aku nei.

-
Ka La Kuokoa o Amerika Huipuia.
-

                KE HOOPUKA nei makou i ko kakou nupepa i keia la, ka la nui kulaia o na haole kamaaina o ko kakou Hoalauna Nui ka Ripubalika o Amerika Huipuia. O ka hapa nui o ka lahui haole e noho nei mawaena o kakou mai loko mai o kela aina, a i mea e hoohalike ai me ka mea i maa ma ko lakou aina hanau a puni, e hoomanao ana lakou i keia la 4 o Iulai ma keia Pae Aina e like me ko lakou mau hoa kanaka ma kela aoao o ka moana.
                E ninau mai paha auanei kekahi o ko makou poe heluhelu, Heaha ke kumu i lilo ai keia i la nui no na haole Amerika? E hai mai auanei na haole Amerika, o ka la 4 o Iulai, M.H. 1776, oia no ka la hanau oia aupuni, ka la a lakou i hoike akea ai imua o ke ao holookoa no ko lakou kuokoa ana mai ka aina makuahine mai; ka la a lakou i hoolana ai i ko lakou moku iloko o ke kai, i hookeleia ai e kona hoeuli, a i hooponoponoia ai kona mau pea e like me ka makemake o na makaainana.
                Ke haaheo nei na haole Amerika no keia aupuni a me kona la hanau; a ma na wahi a pau a ka haole Amerika e hele ai i kekahi aina malihini, aole loa oia e hoopoina i ka la hanau o kona aupuni. No ia mea, ke ike nei makou i keia la i na haole kamaaina oia aupuni mawena o kakou e hoomanao ana i keia la, ma ka akoakoa ana ma ka halawai anaina, ma ka haiolelo ana, ma ka himeni ana i na mele, ma ka hoahaaina ana, ma ka hoomohala ana ae i na hae o kela lahui, ma ka hookani ana i na pukuniahi a me na mea hoopahupahu; a i keia po e hooleleia na ahilele.
                O na mananaolana a me na maka o ka poe aloha i na aupuni kuokoa a me ka lanakila a puni ke ao nei, ke haka pono mai nei maluna o ka Ripubalika o Amerika Huipuia, oia no ka Hoku Lilelile o keia mau la hope.
                O kela aupuni, he kanaiwakumamalua wale no na makahiki o ke ola ana a hiki i keia la, aka, ua heluia nae, oia kekahi o na Mana Nui o ka Honua nei. Ua hoaoia iho nei e hoohuli i kela aupuni e ke kipi nui a me ke kaua, aka, ua haule pu lakou; a ke pii mau nei ka lahui i ka ulu anu, ka ikaika, ka waiwai a me ka naauao. A ua loaa ka mahaloia a me ka makau pono ia e na lahui a pau o ka honua.
                O ka Lahui Amerika, he hoa'loha oiaio a maikai loa ia no na kanaka Hawaii, na alii a me ke aupuni, a aohe kakou e hoahewaia mai, ke haawi aku i ko kakou mahalo i na Amerika a me ko lakou Aupuni ma ka huipu ana me lakou iloko o ka olioli a me ka hoahaaina ana i keia la.

-
Hoike o na Kula La Aupuni o Kona Oahu nei.
-

                MA ka Poalua la 23 o Iune, maloko o ka luakini o Kamoiliili, ua hoikeia ke kula o Wailupe o S. Kaili ke kumu. Kula o Palolo o J.H. Kanepuu ke kumu. Kula keikikane o Kamoiliili o Geoti Kekipi ke kumu Kula. Kaikamahine o Waikiki kai, o Hana Paia ke kumu.
                Ma ka Poakolu ae, la 24, ua hoikeia maloko o ka Halepule o Kaumakapili na kula elua o Moanalua malalo o ke ao ana a Malaki a me Haili, kumukula Pope. Kula o Kalihiuka uka, o Kamakea ke kumu. Kula kaikamahine o Kapalama o Mrs. Mere Alapai ke kumu.
                Ma ka Poaha ae, la 25, maloko no o ka Halepule maluna ae, hoikeia ke Kula o Manoa, o Kamokuiki ke kumu. Kula keikikane o Kawaiahao o A. Kalauli ke kumu. Ke kula kaikamahine o Kamakela, o Kekahuna ke kumu. Kula kaikamahine o Pauoa o Mrs. Pakeke Keliipio ke kumu. Kula keikikane o Maemae, o S.P. Kahukula ke kumu.
                Ma ka Poalima la 26, ua hoikeia maloko no oia Halepule, ke kula kaikamahine o Kawaiahao, o Mrs Emelia N. Kalauli ke kumu. Kula kaikamahine o Roma, o Kilikina ke humu. Kula keikikane o Rma, o Lapilio ke kumu. Kula keikikane o Kaumakapili, o S. Kuaumoana ke kumu. Kula keikikane o Kalihi kai, o Daniela Pihi ke kumu.
                Maloko o keia apana, he 18 na kula e ao ia nei ma ka olelo Hawaii, a he mau kumu Hawaii a pau ka poe nana e haawi nei i ka ike ia lakou. Ma kekahi mau kula, ua hookaawaleia na keikikane a me na kaikamahine, a ma kekahi, ua hui pu ia kane a me na wahine malalo o ke kumu hookahi.
                I keia makahiki, ua koho iho nei ka Luna Kula o keia Apana i Komite nana e hoike ka ike o na kula, oia na mea nona na inoa: J.M. Kapena. Enoka Kalauao a me J.M. Poli.
                Ma ka la hoike mua oia ka la 23, ua hoike ua Komite nei, i na kula i haiia mamua. Iloko o ia hoike ana, ua hoopaapaa koke kekahi lala o ke Komite i ka ninau 1 o ka Oleloao 97 o ka Huinahelu, me ka hoole aku imua o ke anaina hoike aohe ia he ninau, no ke ano ole. Ua maopopo ia makou o na lala o keia Komite, he poe wale no lakou i ao nuiia ma ka olelo Haole, a ua pahemahema io lakou i na mea helu ma ka olelo makuahine, oia ka hauhili mua a kakou e paulele nui nei i ka olelo haole, a hoohemahema i ko kakou olelo hanau. E hoapono ia ke Kuokoa malaila.
                Ma na kula i pau o keia apana, ua akaka ole loa ke kula holo lea o ka ike, no ka mea, ma kekahi mau kula, ua ao nui loa ia na mea helu, oia na kula elua o Kawaiahao, kula a Daniela Pihi, kula Pope o Moanalua a me ko Roma a me ke kula o Manoa. Ma kekahi mau kula e iho hoi, ua makaukau loa ma ka Palapala Aina, ma kekahi hoi, ua hoakamai loa, ka heluhelu ana; ma kekahi hoi, ua ao nui loa ia ka humuhumu, a nele hoi i ka ike makaukau e like me ka mea i manaolana ia. Ma kekahi mau kula hoi, ua emi hope iho ko lakou ike i keia makahiki mamua o na makahiki i hala; a o kekahi he hoopalaleha maoli no ma ke ao ana.
                O ke kula o Kamoiliili, i na makahiki i hala, ua kaulana mau ia kula no kona akamai, aka i keia wa, ke emi hou nei oia i hope, a o ke keehina hea la auanei ka palena? O ke kula Pope kaikamahine hoi ma Roma, o Kilikina ke kumu, ua ao nui ia ma ka humuhumu, Palapala aina a me ka heluhelu, aka ma na hoike ana a pau o ia kula, aole hookahi hoike ana i hiki aku na haumana i ka mokuna eiwa a umi o ka Helunaau, a aole hoi i hiki aku i na Oleloao kiekie o ka Huinahelu. No keaha ka like ole o na ike o na, kula o keia apana, oiai e kulaia ana i na la kula a pau o ka makahiki, koe hookahi malama hoomaha, a pela paha kekahi mau apana e ae? No na kumu iho malalo nei:
                1. No ka haawiia o ka mana i ke Kahukula Nui e koho i na Luna Kula Apana; aka koho aku nae ia i na kanaka i paa i na oihana aupuni, hanai holoholona, na hana mahiko, a me ka poe hanohano. No ka mea, o ka poe i paa i na oihana aupuni a me na hana e ae, manao nui no lakou i ko lakou mau hana ponoi iho, a hele pinepine ole mai e nana i ke ao ana a na kumu i na kula.
                2. No ke kula ole ia o na kumu kula e ka Luna Kula i kekahi la kaawale o ka pule a malama paha, a me ka haawi ole ana aku o ka Luna kula i kekahi mau Loina e ao aku ai na kumu i na haumana, e like me ka wa ia J. Pula Esq , a me J.S. Low Esq. oiai laua e noho Luna Kula ana no keia Apana.
                3. No ka hoohalike loa ana i ka uku o na kumu kula emi mai o ka ike o na haumana me na kumu i makaukau ka ike o na haumana.
                4. No ka hemahema a lolo maoli no o kekahi mau Luna Kula o keia wa; aole eleeleu e like me na Luna Kula o na wa i hala, ko lakou mikmiki a komo pu mai iloko o ua hale kula e paipai ai a hoolana i na manao o na keiki.
                Eia hoi ko makou hoohalahala kupono. O kekahi mau kula, ua hala loa i ka Oleloao 150 a ka Huinahelu, a ua huli kekahi, aka hoikeia nae ma ka Helunaau, aohe i huli ua wahi buke uuku loa la, ke keehina mua o na buke maluna ae, a aole no i hele aku i na mokuna kiekie ae. Haohao makou i ka holo mua ma ka buke kiekie, a haahaa loa ma ka buke mua.
                O kekahi buke waiwai loa ma ka olelo Hawaii, Ke Ao-Kiko, ua hoohemahema na kula aupuni i ke ao ana ia buke. I ko makou manao he buke waiwai nui kela, oia ka buke nana e ao mai i ke keiki i kona hoopololei ana i kana kamailio a me kona kakau lima ana.
                Eia kekahi mea hoohalahala, o ke ao ole ia o na haumana makaukau i ka haku ana i na manao ma ka olelo Hawaii. He mea nui kela ma na kula haole, a he mea ole nae i na kula Hawaii. Ua ahona ke ao ana i keia, mamua o ke ao ana i ka Hoailonahelu a me na buke paakiki e ae, oiai o na buke ia ma ke Kula o Lahainaluna.
                I ka hoopau ana, e pono e ao aku makou i ka Luna Kula o Kona nei, no keia kumu. I na la hoike iho nei o Kaumakapili aole i hookuuia na haumana e hoomaha iki, mai ka hora 9 a hiki i ka hora 4 1/2 ahiahi, a nolaila ua noho na kamalii liilii a maka poniuniu i ka nana aku, aka ku ae no nae ka Luna Kula a me kekahi mau Komite, hoi e paina, a hoopaa no i na kamalii na kekahi e hoike. E hoopau i ka hana ana pela, no ka mea, he kinai-make ia i na keiki. O oukou ka ke maona, a pololi na kamalii; e amo mai ai na maka me ka molohai. Aohe pono oia. E manao oe i kou pono iho a me ko hai. Aka, o ka lohe kou a malama.

-

                LUTANELA KAHANANUI. - Ma ka Poalua iho nei, ua kai ia ae iloko o ka Hale Hookolokolo o Honolulu nei kela Lutanela o ka Puali Koa Ponoi o ka Moi. Eia ke kumu o kona hoopiiia ana. I ke ahiahi o ka la i hookuuia iho nei o ka Ahaolelo, ua laweia ae kekahi mau koa o ka Moi a mawaho o ka puka o Hale Alii, mamuli o ke kauoha a ua Lutanela nei, a ua hookikina kela i na koa e hakaka, nolaila hakaka a kuikui na koa elua a manaonao maoli ke ike aku i kekahi o laua e kahe mai ana ke koko. Ike kekahi keiki haole i ke ino o kela hana, kii aku e uwao ae, pale mai nae kela i ua keiki haole nei. Nolaila hoopii ua keiki la i ka Lunakanawai, a ua hopuia. Ma ka Poakolu ae, ua hooukaia ka Lutanela i Umi dala me na koina. Minamina au i ka ike ana aku i kekahi Luna Aupuni e uhai ana i na kanawai o kona Moi, oiai ua waihoia aku maluna ona ka hoomalu ana o kona Aupuni.
J. MAKAIKAI

NU HOU KULOKO
-
Oahu.

                E HOOMAKA HOU ana ke kula ana o na kula la o Kona nei ma ka Poakahi mua o Augate, oia ka la 3 oia malama. Pela ka hoakakaia ana i ka hoopauia ana o ka hoike.

-

                PA KA MAKANI KU KA EA-LEPO.— I na la mua iho nei o keia pule, ua hao mai la ka lepo o ua kulanakauhale nei, i kaikaiia mai e ka makani welawela, koele mai i na maka polena. -
                HE MAU KII PENA.—Eia ma ke keena oihana o Wini elua mau kii i pena maoliia e kekahi keiki ilikeokeo mai Kaleponi mai, o ua mau kii la, oia no o Lae Ahi a me Nuuanu wehe i ka olu -
                HE POE HUI HOU,—I keia pule makou i ike iho nei, ua wehe ae o Kale N. Spencer a me Hanale McFarlane opio i hale oihana no laua, ma ke alanui Moiwahine, malalo o ka inoa C.N. Spencer & Co.,

-

                I KEIA KAKAHIAKA e komo mai ai ke Kilauea, a e hoi mai ana paha maluna ona na Mea Hanohano Robata G. Davis, S.H. Pilipi, Loio Kuhina a me kekahi mau maka aloha e ae o ke kulanakauhale nei.

-

                KE KUNA NETI MELA.—Ke hana hou aia nei keia moku o kakou ma kona hope, a he mau la pokole paha koe alaila au hou aku oia i ke kai o Kaieiewaho. Ua hao nae keia mau la, ua pale hoi ka auku mai o kona ihu malalo mai o ka lae o Kalaeloa.

-

                WAIHO NA IWI I KA AINA HANAU.—Ua lohe mai makou, o ke Kanikela Amerika mua iho nei o keia kulanakauhale, A.Caldwell, Esq.. ua haalele mai kona hanau ola i keia ola ona, a ua make iho la ia ma kona aina hanau. -
                NO KA ULU O LELE.— Ua lohe aheahe wale mai makou, e haalele ana o J.W. Nakuina i kona noho ana Kumukula haole Kuokoa ma Waialua, a e hoi ana i ka malu o ka Ulu o Lele. Ina he oiaio keia, alaila e pomaikai ana ko Lahaina, a nele paha hoi auanei ka Ehu kai o Puaena ——
                HE HALE HUMUHUMU PEA MOKU.—Ma ka olelo hoolaha ma kekahi kolamu o keia la, e' ikeia ai ka Olelo Hoolaha a G. Woolsey, no kona wehe ana i Hale Humuhumu pea ma ke alanui Moiwahine maloko o ka Hale o Walker, Allen & Co., mamua iho nei.

-

                UA HOOHOLO HOU IA AENEI ke kuna Price ma ko kakou nei mau kai, a e hooholo mau ia aku ana ma ke ala o Kona ma keia hope iho i hele like aku ai me ke kuna Kona Pakeke. Ma ka Poaha iho nei, ua haalele iho ia ia Honolulu nei ma kana huakai mua ma ke ala moana o Kona. -
                KONA PAKEKE.—I ka Poalima aku nei i hala, ua holo aku keia kuna i Kona a me Kau Hawaii. Ua hooiliia aku maluna ona na lako hale a pau o ka poe popilikia o Kau, a ua hele ia a piha pono i na ukana a me na ohua, a ua haalele mai i kekahi mau ukana no ka piha loa, ua hele a puua ka puka nui

-

                HOIKE KULA O KOOLAUPOKO.—I ka hebedoma i kunewa aku nei, ua hoikeia na kula la o kela apana malalo o ka noho Luna Kula ana o Kale Kauka. Ua kohoia he mau Komte na lakou e hoike, a ma ka lono kauaheahe wale mai, ua makaukau a hemahema no na kula, aka malia paha o hoike mai ke Komite no ka lakou hana.

-

                HE LONO LAUAHEA.—Ua lohe lauaheaia ae mawaena o na haole o ke kulanakauhale nei, o kekahi mau Lunamakaainana i haiia mai ai ka lono e loaa ana he puu dala ke koho ma ka aoao hooholo i ka Laina Mokuahi, ua hooleia mai. Oia ka paha ka mea i olelo ai o kekahi Lunamakaainana, "Hoohalahala maoli ka hoi au."

-

                NA LAWEHALA.—Ma ke ku ana mai a ke kuna Kate Lee i ke kakahiaka Poaha iho nei, ua hoihoiia mai na pake pepehi kanaka eha o Maui i hoahewaia mai nei e kau i ka amana, eha mau kanaka i hoopaiia mai nei no ka hihia aihue pipi a me hookahi mea i uhai i ke kanawai ehiku o ke Akua. O lakou a pau na hihia o ka Aha jure Kaapuni o Maui.

-

                HOIKE O EWA A ME WAIANAE. - Ma kela pule aku nei i hala, ua hoikeia na kula ia aupuni o kela apana kula maluna ae. Ua hele pu aku ke Kahukula Nui e makaikai ma ia mau kula. O.S.W. Mahelona ka Luna Kula o kela apana, a ua lohe wale mai makou, ua mahalo ua Kahukula la i na kula o ia apana. Ua haawiia paha kekahi mau makana i na kumu, pela ko makou mahui wale mai. Pehea hoi na kula makaukau o Honolulu? -
                O NA OLELO NUKU a ke kanaka i huna i kona inoa malalo iho o ka malu kukui o Lanikaula i Molokai, ia makou a me na makaainana i hoouna mai i ko lakou mau manao no kana mea e kamailio nei, oia ka haawina he $50.000 no ka Laina Mokuahi, i hoopukaia ma Ke Au Okoa o ka Poaha iho nei, ua hookomo oia ia mau olelo ma ke ano olohelohe e like me kona ano olohe paha. I na kakou e kuekaa mai mua a hope o ua manao loloiahili la, aohe wahi kumu e ikeia iho ai, e hoi iki mai ana kekahi wahi hapa uuka o ko kakou puu dala Nui i hooliloia aku. O kana mau pomaikai paha i manao ai, o ka pili wale mai o keia mau mokuahi ma ka uapo o Ainahou me ka uku ole, ka pakaha wale i ko kakou wai dala nui i hooliloia ai, a o ka ae wale ana aku paha e komo nui me ke dute ole o kekahi mau waiwai e like me ka hooholo ana a ke kanawai. E Lanikaula, ke hai mai nei kau moe, ooe kekahi i lawe i ka waiwai kipe e kuai i ka pono o kou Lahui. Oia iho la no kahi pane kupono mikololohua no kau mau olelo