Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 15, 12 April 1879 — Page 2
Ma ke Kauoha.
HOOLAHA A KA LUNA KULA,
Ma keia e ike ia ai, i ke Koho Balota o na makua a kahua mea keiki, e hele ana i na Kula la aupuni ma ka olelo Hawaii, i malama ia ma ke Keena o ka Papa Hoomanao i ka Poakahi la 31 o Maraki i hala hope nei; ua koho lokahi hou ia o Rev. Heremano Kockman i HOA EKOLU no ka Papa Kula Apana o Honolulu, mokupuni o Oahu, no keia makahiki e hele nei.
W. JAS. KAMIKA. Luna Kula o Honolulu.
Oihana Hoomanao, Apr. 1, 1879 905 2t
UA oluolu i ke Alii ka Moi e hookohu aku la ka Mea Kiekie ke Alii Likelike i Kiaaina no ka mokupuni o Hawaii, ma kahi o ka mea hanohano S. Kipi i make. Halealii Iolani, Mar, 29.1879. 905 3t
UA hookohuia o Mr.James M.Gibson i keia la i Agena no ka hooiaio ana no na palapala kepa ma ka apana o Hanalei, Kauai, ma kahi o Z. Seta i make.
SAM'L. G. WILDER, Kuhina Kalaiaina, Keena Kalaiaina, Mar. 27, 1879. 905 2t
UA hookohu ia aku o Mr. Hen ry Marden i keia la i Komiaina no na Pa Aina ma ka Apana o Waialua, mokupuni o Oahu i ma kahi o C. W. Collins i waiho mai.
SAM'L.G. WILDER,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mar. 11, 1879. 902 tf
UA hookohu ia aku o Thomas Mills i keia la i luna Pa Aupuni no ka Apana o Kaupo, ma ka mokupuni o Maui.
JNO. O. DOMINIS, Kiaaina o Maui. Lahaina, Jan. 30.1879. 902 tf
Ua hookohuia aku o Mr. God frey Brown i keia la, i Hope Luna Kakau Kope no ke Aupuni Hawaii, a he Luna Hooiaio no hoi ma kahi o Chas T. Gulick i waiho mai.
THOMA S BROWN. Luna Hoolako Palapala.
Keena Hooiaio, Honolulu,. Feb. 1, 1879.
Aponoia: SAM'L G. WILDER.
898 tf Kuhina Kalaiaina.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
I HUIIA.
No ka Makahiki, $2. Eono Mahina, $1. Dala Kuike ka Rula.
APE RILA 12, 1879.
MA ke ahiahi Poalua iho nei i kau aku ai maluna o ka mokuahi " Likelike. " Ke Alii Ka Mea Kiekie LIKELIKE, ke Kiaaina o ka mokupuni o Hawaii, ua ukali ia oia e kana kane a me ke Kuhina o ko na aina e. A aia aku la oia ke laukaha 'la ma na aekai aloha o Hanakahi, a ke hoopulu ia 'la paha e na kilihune o Kauakanilehua.
AOLE ka wi, aole ke ahulau, aole no hoi ke kaua na mea e poino ai o Hawaii. O na poino ia i pahola ia maluna o kekahi mau lahui o ka honua iloko o keia mau makahiki e hele nei. A ma keia hope aole he kumu e hopo ai kakou no ia mau mea ke malama pono ia na loina e pili ana i ke ola o ka lehulehu a me ka malama ana i ke kino. O ko Hawaii poino ma keia hope, ke ole e kiai ia me ka makaala loa, oia ka popo kuloko. I ka wa a ka mea hale e kukulu ai i kona hale a paa, elua ano enemi e hoomaka koke ana e kue mai i kana hana, he enemi kuwaho a he kuloko kekahi. Ina ua paa ke kahua a ua paa pono no hoi ke kukulu ana o ka hale, na pou, na oa, a me na hookuina a me na umii, e kahe wale no ka wai a e pa ka makani, aka e paa no ka hale. Aka, he enemi e ae kekahi aia ilokoO ka mu a me ka popo, e ai malu ana i na kua, na oa a me na pou ; aohe leo, aohe haukawewe, aohe owe o na wai kahe. E hana malu ana ka enemi i ke ao me ka po, a i ka wa e pukapuka ai na kua, a palaho na pou me na oa e hiolo koke ana ka hale. A e hele mai ana na kanaka a nana, a olelo iho ua popopo ka hale. Oia ko kakou poino ma keia hope ke makaala ole ia.
Ua lawe mai ko kakou aupuni i ka olelo " Ua mau ke ea o ka aina i ka pono " i huaolelo no ka hoailona alii o Hawaii. He mau huaolelo oiaio. He nui na lala o ke aupuni malalo o keia mahele elua, na oihana Ki vila a me na oihana hoomana. O ka pololei, ka oiaio, ke kaulike, ka maemae, hookamani ole, he mau mea pili paa loa ia iloko o ka pono i olelo ia, he mea e mau ai ke ea o ka aina. Nolaila o ke kanaka, a aha kanaka paha, i hoolapuwale ia ia iho ma ka hookahuli ana i kela mau mea iloko ona, ua like ia me ka mu ai laau a me ka popo. A o ke aupuni a aina hoi kahi e lilo ana na hana a me na oihana iloko o ka lima o ka poe o ia ano, ua like ia aina me ka hale e make ana i ka popo. Oia ka mea a kakou e makaala ai e pono ai. Oia ka poino o kekahi mau aupuni kahiko, ka lapuwale ku loko. Ua pio lakou a ua make aole ia hai, aka ia lakou iho no. Ua pau i ka mu a me ka popo. E ao o Hawaii ia ia iho. E kuoo a e makaala. " Ua mau ke ea o ka aina i ka Pono."
KE KANAWAI.
HELU 30.
Wawahi Hale (Koena oia Kumumanao.)
Ma ka pauku 16, mok. 14. ua hoakaka ia he Karaima o ka wawahi ana a komo iloko i na hale i ka po o na ano e ae a pau a he moku paha, (aole he hale noho) me kekahi mea make ma kona kino me ka manao feloni, oiai he kanaka iloko ;—20 makahiki ke kiekie o ka hoopai.
Pauku 17, ano like ka hewa—Eia nae aole kanaka maloko ka hale a me ka moku— a i ole ia, aole mea make ma ka lima o ka mea kolohe ;—10 makahiki ka palena o ka hoopai.
Pauku 18. Ano like no ka hewa me ka hewa i hoakaka ia ma ka pauku 16, i ke ao nae ka hana ana o ka hewa.
Pauku 19. Ano like no, aka ma keia pauku aole kanaka maloko—aohe hoi mea make ma kona kino.
Ma na pauku a pau o keia Kanawai he mau hihia Karaima i kupono wale no imua o ka Jure e hookolokolo ai. Nolaila o ka hana o na Lunakanawai Hoomalu, Apana, ka ninaninau wale no.
Ua kuhihewa kekahi poe ua pili keia mokuna i ka poe i hana i kekahi hana i manaoia ua kue i ka pono o hai, ma ka hoonee ana a wawahi paha a hina ilalo ka hale, me ka manao e hooko i kona pono ki vila iloko oia waiwai.
Ina penei ke ano o ka hihia, ma ka hoopii Kivila " Komohewa," e hoopii ai.
MOKUNA 15. NO KA " POWA."
O ka hana powa, oia ka aihue ana o ke kanaka i kekahi mea waiwai, me ka lima ikaika a me ka hooweliweli paha, mai ke kino mai o hai, a i malama ia paha eia, imua o kona alo.
Aia lawelawe ia ka hana ikaika a me ka hooweliweli paha i mea e pale aku ke kue ana i ka mea powa, a i ole e holo a pakele ka mea powa ia, a i ole hoi i hoopaa ia a hoopakele ia ka waiwai i aihue ia, a i mea hoi e ae mai ka mea i powa ia e hookuu i kona waiwai, a i mea paha e nalowale ai ke karaima o ka powa—alaila he Powa io. Oia iho la ke ano nui o na pauku 1&2.
Pauku 3—Ina me ka ikaika ka lawe ana o ka waiwai, aka, aole me ka manao aihue, aole ia he powa. Penei ina he waiwai i hoopaapaa—ia a iloko o ka hakaka ana, kaili kekahi i ka waiwai me ka lima ikaika, me ka manao a me ka olelo pu nona no ka waiwai, aole ia he aihue aole hoi he powa.
Pauku 4. O ka hoopaahao a me ka hoopaa ana oia kekahi o na hana ikaika o ka powa ana. Ina i hopu a nakinaki ke kanaka aihue i ka mea e kiai ana i ka waiwai, he powa ia.
Pauku 5. Ina ma ka hooweliweli wale no ka hana ikaika, aia he komo maoli ke kumu kupono e makau ai ke kanaka, aole na kumu liilii i kupono ole i ka makau.
Pauku 6. O ke kumu makau kupono i lilo ka hewa i karaima powa, oia na hana e makau ai ke kanaka ano mau o ke kupaa a me ka wiwo ole, i like na makahiki, ke ano he kane he wahine paha, a me ka ikaika o ke kino me ka mea i powa ia, a he kumu no ia e hookuu ai oia i kona waiwai i mea e pakele ai ka eha a me ka poino : a i ole ia, ka hana ikaika a hooweliweli paha i mea e manao ai ka powa ua lawa ma ka hoomaka'uka'u ana, a ua maka'u io. Ina i hoohalike keia wehewehe ana me ka pauku 6, i pai ia, e ikea auanei aole i like loa laua, aka, o ka'u ka pololei. O ka pauku 7 ua moakaka loa. Ma ka pauku 8 ua hoakaka ia ke ano o ka powa ma ka degere mua— oia ka lawelawe ana me ka mea make : o na powa e ae a pau, aia no ma ke degere elua. Imua o ka Jiure na hihia a pau o keia mokuna.
He nui na mea i waw aia i neia manawa no ka powa, aole nae i hooiaio ia kekahi hana hookahi o keia ano imua o ko kakou mau Aha. O ka hapanui paha he makau honua, kumu ole.
Aole i pau.
E Hoolohe a e Malama.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe:—
E ae mai ia'u me ka opu ahonui e hai aku imua o na lehulehu i ka mea a ko'u naau i eha ai, oia hoi keia, aia ma Honolulu, Kohala, Waihee a me na wahi e ae, ua hoolaha ia ma ka nupepa ka make nui ana o kekahi poe o kakou i ka mai fiva, mai na makua a me na keiki.
He oiaio, he mai luku oiaio kela, a owau kekahi koena a kela mai ; hookahi a elua o'u loaa ana i kela mai, a ua pakele mai no au mai ka lima menemene ole mai oia mai; a ua maopopo no ia'u ko'u mea i pakele ai ia mai hana aloha ole. Nolaila au i kau ai i kela mau hua maluna, E hoolohe mai a e malama hoi.
He anu no ka hoomaka ana o keia mai, a mahope mai no ka wela a nui loa, a ua eha pu mai no me ke poo. A i ka hala ana o na la elua a eha paha, e namu mai no ka olelo me he pupule la, a e olelo mai no ka mai, " Ei ae o mea ma ke kii mai nei ia'u e hele makou." Oia hoi ua nui loa ka fiva ma ke kino a ua haalulu.
Eia hoi ka mea e make ai, o ka ohi mai o ka waha, o ka hei o ka lima, manao ka ohana o ka mai, he mai na hai mai, a o ke kii no ia ia Kahuna Anaana a pela aku, o kona hope e make ana, oiai i ka manao o kahuna, o Luau ka mua, o Moa aku ka lua, a o Puaa ke kolu, o ka make no ia ua hala ka pono.
O ke kumu o keia eha ma ke poo, ua nui loa ka wela ma ke kino a ua namu ka olelo no ka nui loa o ka lena maloko o ka opu, a ua hanu ilio ka hanu ana, e hamama mau ana ka waha, malaila ka hanu e hanu ai, a ma ia hanu ana ma ka waha, e ike no kakou ua maloo loa ka waha, a ua kuhihewa ia he ea ; i kekahi manawa no ua pokole ke alelo, a ua eha loa hoi ka puu, aole no e hiki i ka ai e hookomo, a o ka ai wale no iloko o keia wa mai, o ka wai wale no ; a mai aua ka poe ola i ka wai, oiai o kona mea ola no ia, a ma ia wai e lawe ia kekahi lena o ka opu, ma kona hanawai ana. Eia kekahi, i ka mai e waiho wale ana me ka ai ole i ka ai no na la ehiku, a hiki i ka umi, hookahi no ano, he maona wale no, o ka wai no ka ai.
Eia ka'u lapaau ana ia'u iho a me ko'u ohana no keia mai, e waiho ka menemene a me ka naau hoomaka'uka'u, e inu nui i ka aila noha, a pau ka noha aila, ma ke ahiahi a i ole ma ke kakahiaka o kekahi la aku, e halalo mai i ka wai holoi, e like me ka maa ia kakou, e hoomaha iki, a hala hookahi la, e inu hou no i ka aila, a i ole, hua aie paha, paakai noha paha, a e halalo no, pela mau no e hana ai a i ke ola ana. Ina e hala na ia 8, 9, 10, paha, o ka puka no ia o ka mai.
I ka wa e ono mai ai ka mai i ka ipu, e wiki e imi, ina he ia maka e haawi no.
E ola no keia mai iloko o na la he 14, ke wawahi nui ia ka lena, o kona ola ana, e nee wale no kana hele a helelei ka lauoho, no ka eha nui iloko o ke poo. O ka nui o ka noha ana o ka lena, o ka emi mai no ia o ka eha, o ka mea i nui ai ka eha, o ka noi mai o ka wela, o ka mea i nui ai ka wela, o ka nui no o ka lena ; aia a hui paa ia keia, o ka fiva paa loa no ia.
Eia kekahi laau o ke poo eha, e ku pa i ka lau o ka laau Nuholani me ka wai a wela loa, e ninini iloko o kekahi pa kini nui, a e noho oe a pulou iho i ke kapa, e hookomo mai i kela pakini, o kela mahu mehana oia ka mea e kahe nui ai ka hou mai ke poo a hiki i na wawae, o ka oluolu iki no ia o ke poo; ina aole kahe ka hou, aole no e oluolu wawe.
He nui na mea i koe, aka, e hana oukou i keia maa mea maluna ae nei, e ola no.
O. N. AINANA.
Kainaliu, Kona A.. Apr. 3, 1879.
[E ka makamaka, ma ka manao o na Kaaka naauao, aole i kulike me kau mau hoakaka ana. E nana i ka palapala a Hou. A. F. Judd i hoolaha ia ma na helu mamua ae nei o ka NUPEPA KUOKOA, a malaila e hoopau ia ai ka pohihihi. L. H.]
Na mea Hou o Kona.
E KA NUPEPA KUOKOA ; Aloha oe :—
Ma ka hora 11 o ka po o ka la 19 o Mar. ua pae mai ma ka aekai o Kailua nei, ka Moikane a me ka Moiwahine Kapiolani. Ka mea Kiekie R. Keelikolani, ke Kuhina waiwai S. K. Kaai, a me kekahi poe e ae no. Laukanaka makou nei iloko o keia mau la. Ma ka la 22 holo aku la ka Moiwahine i uka o Kuahewa e ike i ka pilikia o Nawai he makapo e haawi ai i kekahi mau kokua iaia no ka pau ana o kona hale i ke ahi.
Ma ka Poakahi la 23, ua haawi ae ka mea Kiekie R. Keelikolani, i ahaaina komo hale hou. " Ola ia kini ke a mai la ke ahi. ''
Ma ia ahiahi no, ua kau aku la ke'lii wahine maluna o ka waa, e holo ana e ike i ka Hui Hooulu Lahui o Hookena, ma ke ahiahi Poaha ua huli hoi mai la no Kailua. He oluolu maikai ke ola o ka mea Kiekie R. Keelikolani.
KALAIOKONA.
Hookahi Pauku.
E ka negero elemakule, aloha ino oe. Ikaika oe i ka hele ana mai mai kahi loihi a i ko'u hale e ao ia i ka heluhelu. Loihi ke ao ana. Aole nae i loaa. Makehewa ke hele hou mai e ao ia, wahi a ka misionari. Aole, aole, e hele hou mai no au. Aole makehewa. Hiki ia'u ke pela iki. Ma ka pela ana, ua pau ia'u kekahi pauku hookahi. A kuhikuhi kona manamana lima ia pauku i kakau ia ma Ioane 3; 16. Ua aloha nui mai ke Akua i ko ke ao nei; a nolaila, ua haawi mai oia i kana keiki hiwahiwa, i ole e make ka mea manaoio ia ia, aka, e loaa ia ia ke ola mau loa. A pane oia me ka helelei ana o na kulu waimaka, e kuu kumu, ua oi ka waiwai o keia pauku hookahi mamua o ka luhi i ka pela ana. Aole oia i minamina i ka manawa i lilo i ka hele ana i kahi o ke kumu. Aole minamina i ka luhi ma ka pela ana ia pauku hookahi. Aole makehewa ke ao ana mai a ke kumu. Aole makehewa ke ao ia'na o keia negero elemakule,
E hoohalike na elemakule Hawaii ma ke ao ana i ike. Malama, e paa ana ka pauku Bai bala hookahi, a lilo ia i mea e ola'i ka uhane. H.
KA MOKUAHI ALSKA.—I keia la e haalele iho ai ka mokuahi huiia aoao " Alska " i ke awa lai malino o Kou nei, a holo aku no lokohama, a me Honokaona ma Kina.
AHAHUI LUNAKAHIKO O NA MOKUPUNI o MAUI.—E halawai ana ma ka luakini o Kaahumanu, Wailuku Maui, i ka Poalua mua o Mei M. H. 1879, ma ka hora 10, nolaila, ke kau leo ia aku nei na hoa a pau o keia Aha, e hele nui mai, me na hoike kihapai hookamani ole. O na ekalesia hoi, e hoouna mai i mau lunakahiko makaala, aole i elemakule hiamoe, aole no hoi i poe akahiakahi. A e hoomanao no hoi na hoa na lakou na kumumanao.
O. NAWAHINE. Kakauolelo.
AIA I KE KUAHIWI.— Ua lohe mai makou, o kekahi o ko kakou makamaka ma Ewa i loohia me na palapu a ka mai lepera oia o Keoahu, ua holo mahuka aku la oia me ka manao e pee a e huna ia ia iho ma na kuahiwi o Waianae, mai ka maka aku o kona mau hoa, a mai ka lima aku hoi o na kanaka o ke aupuni. Ke ao aku nei makou i na makamaka i loohia me keia mai, mai hana oukou pela, he naaupo maoli kela mahuka ana, no ka mea, aole e pakele ana malaila.
HOOLAA LUAKINI.—Ma ka Poalua iho nei o keia pule e like me ka hoolaha ana mamua, ua hoolaa ia ka luakini ma Moanalua. Mahope o ka hoolaa ana, ua haawi ia he anaina lulu dala i mea e hookaa aku ai no ko lakou aie, a o ka huina o na dala i loaa ua oi aku mamua o ka $200, a nolaila, ua pau ko lakou pilikia, a ua kaa hoi ka aie, a koe no he koena dala. Mahope o ka lulu dala, ua weheia he papaaina i piha me na mea ai kupono, me ka maemae, ua ai na mea a pau a lawa pono. Malaila pu ae no hoi ka makua Kiaaina P. Kanoa.
MAI KA IA HAMAULEO MAI.—Ua hai ia mai makou e kekahi mea ike maka. Ma ka auina la Sabati i hala ua hele kekahi haole i ke ki manu kolea ma Honouliuli, Ewa, a ma ka manao o ka mea ike maka a me makou pu hoi. He hana ku ole ia i ka pono, he hehi Sabiti maopopo maoli no. —Ma ia ahiahi hookahi no hoi, ua hele ae kekahi mau pake ekolu, a maloko o ko laila hale halawai oiai e malama ia'na ka hana hoomana, ua hauwalaau ae la ua poe pake nei, me ka lohe pono ole ia aku ka o na olelo e hai ia mai ana. Ku no i ka hoomaemaewa na hana a keia poe pake. Mahope iho ua hele ia aku lakou e papa, akahi no ka a noho malie iho. Ua hai ia mai no hoi ia makou, he hana mau loa no kela poe pake pela, a ina pela e makaala na Luna ekalesia i keia poe pake, ke hoolohe ole e hele i kahi e ao ia'i lakou.
OLELO HOOLAHA.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha, ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kaleiohi k o Moloaa, Kauai i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke keena. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Helana w e hoike mai ana o Kaleiohi no Moloaa, ua make kauoha ole ma Koolau ma ka la 6 o Aperila 1879, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia Akia pake. Ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 30 o Aperila, 1879, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Hanalei, Kauai, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu Ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Kuokoa he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, Ma raki 22, 1879.
JACOB HARDY
904 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha, ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Moa e Kanana k o Koolau i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o D. Nuuhiwa a me Kini w na lunahooponopono o ka waiwai o Mose Kanaana no Koolau i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $_______, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $—— a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 30 o Aperila, 1878, ma ka hora umi o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Hanalei, Kauai, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me ka papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pii malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e paiia maloko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana. Kakauia ma Kolo, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 22 o Maraki, 1879.
JACOB HARDY,
904 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha, ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Da vid Kaukaha k o Hanalei i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o Christian Bertelemann ka lunahooponopono o ka waiwai o David Kaukaha no Hanalei i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $828.16, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he 828.16, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 30 o Aperila, 1879, ma ka hora umi o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Hanalei, Kauai, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i olelo ia. a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e paiia maloko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 22 o Maraki, 1879.
JACOB HA RDY,
904 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha, ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Kanehoa w o Makaweli, Kauai i make, ma ke ke ena imua o ka Lunakanawai Kaapuni. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o G. B. Rowell a me H. Kauaihilo na lunahooponopono o ka waiwai o Kanehoa w no Makaweli i make, e noi ana e apono ia pa hoolilo he $4.50, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $24.00, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana ma laila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma la ano. Ua kauoha ia o ka Poaha, oia ka la 15 o Mei, 1879, ma ka hora umi o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Waimea, Kauai, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ke Kuokoa he nupeapa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 22 o Maraki, 1879.
JACOB HARDY,
904 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha, ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o J. W. Kapehe no Waimea, Kauai i make, ma ke keena imua o ka Lunakanawai Kaapuni. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o G. B. Rowell, lunahooponopono o ka waiwai o J. W. Kapehe, no Waimea i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $15.50, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $68, a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano. Ua kauoha ia o ka Poaha oia ka la 15 o Mei, 1879, ma ka hora umi o kakahiaka imua o ua Lunakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Waimea, Kauai, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i olelo ia a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ke Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Koloa, Kauai, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 22 o Maraki, 1879.
JACOB HARDY,
904 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Aumai k i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 26 o Maraki, 1879, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Aumai k i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Panui k, ua waihoia mai e Panui k i oleloia. Nolaila ua kauohaia o ka Poalua oia ka la 15 o Aperila, 1879, ma ka hora 10 am ma ka rumi hookolokolo o ia Aha ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, Oahu, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka Nupepa Kuokoa, he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make ma keia aupuni e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i olelo ia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Mar. 27,1879.
A. FRANCIS JUDD,
Ikea Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kakauolelo. 904 3
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONO-
pono Waiwai no ka Manawa.
UA hookohuia ka mea nona ka inoa malalo e ka Hon. A. Fornander, Lunakanawai Kaapuni o Maui, o ko Hawaii Pae Aina, i lunahooponopono waiwai no ka manawa, no ka waiwai o Akela pake, mea malama hale ai i make kauoha ole ma Wailuku, Maui. Ke kauoha ia aku nei na mea a pau no lakou na koina iloko o ka waiwai i oleloia, e hoike mai me na hooiaio pu iloko o na mahina eono, a i ole e hoole mau loa ia aku. A o na poe a pau i aie i ua waiwai la i oleloia, e hookaa koke mai lakou ia'u ma Wailuku, Maui.
THOS. W. EVERETT,
Lunahooponopono waiwai no ka manawa, no ka waiwai o Akela pake i make. Wailuku, Mar. 20,1879. 904 4t
KE papa ia aku nei kanaka a pau e noho ana ma Waialae, Nui Waialae-iki, Wailupe, a me na wahi e pili ana, a me na kanaka e ae no a pau loa o kela a me keia ano. Ua kapu loa ke ki pu ana i na puaa ahiu na palahu, a me na kao e holo ana ma na wahi a pau e Maunalua. O ka mea kue a hoolohe ole i keia olelo papa, e hoopii ia no ma ke kanawai. Nolaila, e hoolohe o pilikia auanei.
Owau no METUSALA MAHUKA, Honolulu, Oahu, Mar. 24,1879. 904 4t*
E IKE auanei na mea a pau : owau o John Kalaniula ke keiki ponoi a John Kowelo o Wainiha, Kauai i make. Ke papa aku nei au i ka poe a pau e noho la maluna o kuu aina kuleana e waiho la ma Wainiha, Kauai, nona na palena i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 11,063, aole o lakou kuleana e lawe a e hana paha ma ke ano e pepehi i ka inoa o kuu makuakane i make me ka manao e lilo na aina la ia lakou. O ka mea kue i keia e hoopii no au ia lakou ma ke kanawai o ka aina.
903 4t* JOHN KALANIULA KOWELO.
Hoolaha a na Hope Hoopono pono Waiwai.
O NA mea no laua na inoa malalo iho, ua kohoia i mau Hope Hooponopono Waiwai no ka waiwai o C. Ai o Wailuku, he mea i Banekerupa. Ma keia ke hoolaha ia aku nei i na kanaka a pau i aie ia C. Ai i oleloia, e hookaa koke mai lakou ia M. Green ma ke keena hana o M. Phillips & Co., ma Honolulu, a i ole ia ia T. W. Everett ma Wailuku, Maui.
M. GREEN, T. C. ACHONG. Na Hope Hooponopono Waiwai o ka waiwai o C. Ai he Banekerupa. 893 tf
HOOLAHA PAPA.
E IKE auanei na kanaka a pau loa. Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ma keia ke hookapu aku nei au, a ke papa nei i na kanaka a pau aole e komo Lewa aole hoi e lawe aku i na puaa hipi a me na lio i kuni ia a i kuni ole ia paha ; na manu o na ano a pau, aole hoi e oki i na laau o na aina i hoike ia malalo iho, a e waiho la na Hamakua, mokupuni o Hawaii, oia hoi keia. Opihilala, Kaalaea, Hauola, Paauilo, Koholalele, Kainehe, Kaawikiwiki, Kaao, Kekualele, Kukalau, a me Manowaikohao. O ka poe kue i keia olelo papa, e hoopii ia lakou ma ke kanawai.
CHAS. NOTTE Y, 900 6m Mar. 1y
KE papa ia aku nei na kanaka a pau aole e komohewa a lawe wale a hoopoino i na mea ulu, a kukulu wale a hookuu wale paha i na holoholona a komohewa paha ma ke ano e a'e maluna o na aina ponoi a me na aina i hoolimalima ia e ka Hui Mahiko o Waihee, Maui. O ka mea hookuli i keia hoopii koke ia no e like me na Kanawai o ka Aina, nolaila o ka hoolohe oa ka pono o pilikia auanei.
JAME S MAKEE & CO. Waihee, Maui, Sept. 7. 1878. 876 6m
MAI keia manawa a mahope aku nei. Ke papa ia'ku nei na kanaka a pau, mai hookuu a hooholo i ka lakou mau holoholona maluna o na aina o ke Alii ka Mea Kiekie Kula Keelikolani e waiho ia ma ka mokupuni o Molokai, mai Kapaakea a hiki i Kaluakoi, me ka ae like ole mamua me ko'u hope R. W. Meyer. A ina e kue kekahi i keia olelo papa, alaila, e hoopii ia no ma ke kanawai.
SIMON K. KAAI
A gena o ke Alii R. Keelikolani 906 4t*
E IKE na kanaka a pau ma keia hoolaha, o maua na mea nona na inoa malalo iho, mamuli o ke kauoha a ka Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina ia maua; i mau Lunahooponopono no ka waiwai o Pi Lalana o Honolulu i make, a nolaila ke kauoha ia aku nei na poe a Lalana, i aie aku ai a me ka poe i aie mai la . Lalana e hoike mai la maua iloko o na mahina eono mai keia la aku.
Wm. KEAWEMAHI (k) A. KEPA (w) Kamanuwai, Honoulu, Mar. 19, 1879. 906 4t*
HE MAU MEA NANI LOA
Ma ka Halekuai
CALIFORNIA ONE PRICE BAZAR.
Ua loaa mai nei ia makou na Lole Nani Loa i ike ole ia ka lua ma ke Aupuni Hawaii; no na kumukuai haahaa lua ole i ike ole ia i na kau i hala. Oiai ua loaa ia makou keia mau Lole no ke kumukuai haahaa loa, nolaila, oia ke kumu o ko makou kuai ana no ke kumukuai emi loa i ku i ka hoopomaikai i ka lehulehu. Oia na Lole Kalakoa nani o na ano a pau loa. Na Aahu Paina maikai loa, Na Lole Silika Eleele me ka Veleveta, Na Kihei Huluhulu maikai loa, Na Uhi Bela Laula 1-4, 7-4, 8-4, 9-4, 10-4, Na Kukaenalo a me na Keokeo, Na Huluhulu Keokeo o na ano like ole, Na Lole Komo he nui wale o na Kane, Na Palule Keokeo Alu Lilina no $1.50 Na Palule Olona no $1.00 Na Miki-lima ili o na Kane me na wahine, Na Miki-lima Lopi Lilina o na Wahine. Na Uhi Moe, He maikai /oa na Palemai no na Wahine a me na Kaikamahine. Na Paa Lole no na Keiki, Ka makou mau Lihilihi Silika Na Kamaa o na Keonimana a me na Lede, Na Palemai Silika Marino o na Kane, Na Lole Hinuhinu Mabela, Na Lole Wahine Keokeo me na hoonani. Ua hoemi loa ia ke Kumukuai o na Lihilihi a me na Papale Keiki. Na Zebera Berina maikai he 20 Keneta wale no o ka Auneke. Na Kenila maikai loa he 15 Keneta o ka Auneke, Na Lioa Lole maikai loa o na ano a pau, Na Pahi Koli Peni he nui wale. Ua loaa mai ia makou na ano pahi he nui wale, aole mea like i ike ia mamua ma keia wahi. O ka poe kuai pahi e pomaikai ana lakou ke hele mua mai ma keia Halekuai a e wae no lakou iho. He lua ole ka maikai o na pahi a me ke emi o ko lakou kumukuai. O na waiwai a pau i loaa mai ia makou, ua kuai ia aku no ke kumukuai haahaa loa, E hele nui mai e nana a e wae, a e ike auanei oukou. O ka makou olelo Makia, E hoahu i na Waiwai Maikai, a e Kuai Emi Loa, Ma ka Halekuai ' California One Price Bazar' 905 3m 916 MELL1S a me FISHEL.
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Akong(pake) i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 31 o Maraki 1879, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Akong (pake) i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Alexander J. Cartwrigbt, ua waihoia mai e Alexander J. Cartwright. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalua oia ka la 22 o Aperila, 1879, ma ka hora 10 am ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la a me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa a me ka Pacific Commercial Advertiser he mau nupepa i paiia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make ma Honolulu, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina Maraki 31, 1879.
A. FRANCIS JUDD.
Ikea : Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kakauolelo. 905 3t
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina s s. Ma ka waiwai o W. D. Pao k i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 12 o Maraki 1879, ua waiho ia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i olelo ia oia no ke kauoha hope loa o W. D. Pao k i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaio kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Kanakaole w ua waihoia mai e Kanakaole w. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalua oia ka la 22 o Aperila 1879, ma ka hora 10 am ma ka Rumi hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuokoa he nupepa i paiia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopukaia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make ma Honolulu i oleloia e hele mai a e kue i kela paiapala kauoha i ka wa i oleloia.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Ape rila 3, 1879 A.
FRANCIS JUDD,
Ikea : Lunakanawai o ka Aha Kiekie. A. Rosa, Hope Kakauolelo. 905 3t
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o Kelehuna w i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 3 o Ape rila 1879, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Kelehuna w i make aka la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Opiopio k, ua waiho ia mai e Opipio k i olelo ia. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakolu oia ka la 23 o Aperila 1879, ma ka hora 11 am ma ka Rumi hookolokolo oia Aha ma Aliiolani Hale ma Honolulu, Oahu, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia ai ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka Nupepa Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make ma keia aupuni e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i olelo ia. Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Aperila 3,1879
LAW RENCE McCULLY.
Ikea : Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
A. Rosa, Hope Kakauolelo. 905 8t
MA Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Nahuina k no Waialua, Molokai i make. Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a J. Hulu, e noi ana e hoonoho ia i lunahooponopono no ka waiwai o Nahuina k no Waialua, Molokai i make aku, a e hooholo ia i na hooilina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 24 o Ape rila 1879, ma ka hora 9 am ma ka hale hookolokolo ma Pukoo Molokai, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoike ia.
A BR. FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H P A. Lahaina, Mar. 28. 1879. 905 8t
MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o P. W. Kaiue no Waialua, Molokai i make. Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a J. W. Kalua, ka lunahooponopono waiwai o ka waiwai o D. W. Kaiue, no Waialua, Molokai i make, e noi ana e hoapono ia kona moowaiwai a e hookuu iaia mai ka oihana, a e hooili ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 8 o Mei 1879, ma ka hora 9am, ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER, Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A. Lahaina, Apr. 2,1879. 905 3t
MA he keena o ka Lunakanawai Kaapuni, Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o na keiki oo ole o Wm. Ap. Jones no Lahaina, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ka palapala noi a E. Jones, ke kahu o na keiki oo ole o Wm. Ap. Jones no Lahaina, i make, e noi ana, e hoapono ia kona moowaiwai a e hookuu ia mai ka oihana. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha oia ka la 8 o Mei 1879, ma ka hora 10 am ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike la.
ABR. FORNANDE R, Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A. Lahaina, Apr. 2,1879. 905 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Puhi Kaahiwa k no Naalehu, Kau, Hawaii i make. Ua heluhelu a ua waiho ia ka palapala noi a B. Kamaka k ka lunahooponopono o ka waiwai o Puhi Kaahiwa k oo Naalehu, Kau, Hawaii H. P. A. i make, e noi ana e apono ia kona hoike hope, a e hookuu iaia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina. Nolaila ua kauoha ia na kanaka a pau ke pili, o ka Poakolu oia ka la 16 o Ape rila 1879, ma ka hora eiwa kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Waiohinu, Kau, Hawaii, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana ia palapala noi me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN, Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu HPA.
Hilo, Hawaii, Feb. 26, 1879. 905 3t
E IKE auanei na kanaka a pau ke nana iho, o makou ka Poe Hui ma Kailua, Koolaupoko, Oahu, ua lilo ia makou na apana kuia e pili ana ma na aoao a pau o ka loko o Kaelepulu a me ka apana okoa o Makawao mauka o Kailua, ua na mea a pau maluna o ua mau aina la no makou. Aole e kii wale ka poe kuleana ole, i na mea a pau o luna o ua mau aina la, aole no hoi e hele wale na holoholona o ka poe mea aina ole ma ua mau kula la. Ina e loaa kekahi kanaka a mau kanaka paha, a me na holoholona i ko makou luna ia Samu a i kona hope paha, e uku no e like me ke kanawai o ka aina. 905 4t* Na PUHI me ka POE HUI o Kailua.
E IKE auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hooki a hoopau loa aku nei au i ke kuai ana a Kalawaianui me Kimo Pelekane i ka apana aina o Luana, oia o Kaluamoo ili o Niukee, a me ke kahua hale o Kamaipipipi, nona ka Palapala Sila Nui Helu 4162, Kuleana Helu 907, me ke kau ole aku o ko'u pulima ma keia kuai ana. Nolaila, o ua apana aina la i haiia ae la a maluna, ke lawe nei au ma ka poho o ko'u lima, e like me ka mana i loaa mai ia'u ma keia Sila mai ke aupuni mai, ke hoole a hoopau aku nei au i ka mana o ke Sila mua a me ke kuai ana, e lilo keia i olelo paa a oiai mai keia la aku.
Owau no D. H. KEKUKAHIKO.
Honouliuli, Ewa, Oahu, Mar. 23 1879. 904 4t*
OLELO HOOLAHA.
O NA poe a pau ke ike ia na komohewa ma ka aina o HONOULIULI, ma ka Apana o Ewa. mokupuni o Oahu, no ka lawe ana mailuna aku o ka aina i na Bipi. Lio, Puaa, Pelehu, a me na hua o na ano a pau, a me ke ki mana ana, e hoopii ia ana lakou ma ke kanawai. O na bipi, lio, hoki a me na holoholona e ae ike ia ua komohewa ma ia aina, e kaki ia lakou he hapalua dala no ke poo hookahi no ka pule no ka ai ana i ka manu, a e hookomo ia no hoi iloko o ka Pa Aupuni. A e pepehi ia na ilio a pau loa. Kakauia i keia 26 o Mar. 1879. JAMES CAMPBELL, Konohiki
Na kona Loio E. T.O'Hallo tan. 906 4t
HOOLAHA A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.
UA hookohuia ka mea nona ka inoa malalo iho, i lunahooponopono no ka waiwai o Kimo Hanana o Honolulu i make, ke hoike ia aku nei i ka poe a pau he koina ko lakou i ua waiwai la e hoike koke mai iloko o na malama eono, o hoole mau loa ia aku lakou; a o ka poe a pau i aie i ka mea i make, e uku koke mai lakou ia'u.
W.C. PARKE, Lunahooponopono o ka waiwai o Kimo Hauna i make.
Honolulu, Mar. 31, 1879 906 3t
Kuai o na Aina Hanai Holoholona.
O NA hoolimalima i pau ole o ka aina o Kaupulehu, e waiho ia ma Kona Akau, Hawaii, a me ka aina o Honuaula, ua huiia. O keia mau aina i hoike ia ae la maluna, ua kupono no ka hanai holoholona, a aia no hoi he 6,000 kao i hoailona ia, a mai ka 1000 a hiki i ka 3,000 hipa maikai i oi aku a emi mai paha e holola maluna o ua mau aina nei. O keia mau Aina ke pili pu la me ka aina hanai hipa o Dr. Trousseau a e haawi ia aku no keia mau aina nani i ke kanaka nona na manao maikai. A ina aole e pane mai ana kekahi no keia mau aina i hoike ia ae la maluna, a hiki i ka la 5 o Mei, alaila, e haawiia aku no ma ke kudala akea ana.
No na mea ano nui, e ninau ia A. S. CLEGHORN & Co. ma Honolulu, a i ole ia H. COOPER, ma Kona, Hawaii. 901 2m 906
OLELO HOOLAHA.
UA lilo ia Ai rine Haalou Kahalelaukoa Ii ka loko i-a o " Hanaloa" a me ke kula i pili pu, ma Waipio, Ewa, a ke hookapu nei ia mau wahi, a o Sam. Kiwaha ka luna nana e malama.
A. F. JUDD, Kahu no Airine.
Honolulu, Sept. 9, 1878. 870 6m
AINA KUAI A HOOLIMALIMA.
HE Kanalima Kumamaono eka aina ma Iwilei. (Makai iho o ka Halepaahao.) He Loko I-a, Aina Kalo, Aina kau Paakai, aina kula a me ke kai. A me kekahi mau eka aina ma Peleula, he aina kalo, aina kula a me ke kai. He oluolu ke kuai ana. E ninau ia J. H. CONEY, (Koni). Honolulu, 865 tf
OLELO HOOLAHA.
E MANAO ana o MR. CLAUS SPRECKLES o Kaleponi, e hana i auwai nui ma ka mokupuni o Maui; no ka hookahekahe wai maluna o na mea kanu. O ka mea a mau mea paha e makemake ana e eli i elima haneri kapuai a oi aku paha o keia auwai ma ka olelo aelike, a e uku ia aku no hoi no ka hana ma ka heluna o na kapuai kubita, a i ole ia ma ka heluna o na kapuai loa o ka auwai i eliia; ke noi ia 'ku nei lakou e ninau ia H. Schussler ma Haiku, Maui, a i ole ia William G. lrwin & Co., ma Honolulu, a e loaa ia lakou na hoakaka kupono.
CLAUS SPRECKLES,
888 tf H. SCHUSSLER.
E IKE auanei na kanaka a pau ma keia olelo hoolaha. Ua lilo mai ia'u ma ke kuai ka hoolimalima o na aina o Aniu (pake) Ai Young (pake) Atang (pake) a me Atai (pake) e waiho la ma Kamoiliili, Oahu, ua lilo pu me na hale a me na mea a pau e ulu ana maluna o ka aina. Ua lilo pu mai hoi ia'u ma ke kuai maoli kahale o Atai (pake). Nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ua kapu loa ke komohewa ana ma ia mau wahi i hoike ia maluna. E hoolohe o pilikia auanei.
GOO KIM,
Honolulu, Mar. 26,1879. 904 1m
KE Papa ia'ku nei na mea halekula, ma keia wahi keia wahi, mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare, oia o Maria Meleano, no ka mea ua hele aku kela mamuli o kona manao, a o na aie a pau, mai ka malama o Feb. a mau loa' ku aole loa, au e hookaa, e hoolohe i keia o poho auanei oukou.
MELEANO. Waipio Hamakua, Mar. 17, 1879. 904 4t
O WAU o ka mea nona ka inoa malalo, ke ninau aku nei au, auhea la ke kane mare a Lui w mai ko laua mare ana a hiki i keia manawa, aole i ike iki la, no ka mea, o ia umi keia o na makahiki a oi, aole oia i lohe ia e noho ana maloko o keia aupuni, a ua lohe ia no hoi, ua holo oia maluna o ka moku, aole no hoi i hoi iki mai a hiki i keia manawa, nolaila, ina ke noho nei oia me ke ola, e hoike mai no, ina aole e ike ia a e lohe ia paha a hala na malama eono mai keia la aku, alaila ua mana no ka wahine mare ke hoolilo i kekahi mau waiwai ona i pono nona iho. KAA HULU. N. Kohala, Hawaii, Mar. 19 ,1879. 904 1m 907
OWAU o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu loa aku nei au i kuu aina hoolimalima i loaa mai ia'u mai ka Papa Hoonaauao mai, oia ke Ahupuaa o Makawao, ma ka mokupuni o Maui, aole e hookuu wale i na lio, pipi, hoki, kekake, hipa, k o a me ka puaa maluna oia Ahupuaa o Makawao, ua kapu loa, aole e hookuu wale i na holoholona i olelo ia maluna. Ina o ka mea hookuu wale i kana mau holoholona me ke kuleana ole, e hopu ia no a e lawe ia i ka pa aupuni no ke komohewa. A pela no na ano kanaka a pau, aole e kii wale i na mea a pau maluna o ua Ahupuaa ia i oleloia maluna, a o ka mea hoolohe ole i keia mau olelo, e hana ia e like me ke kanawai o ka aina. E hoolohe i keia olelo hoolaha o pilikia auanei. T. AKAKA LIILII.
Makawao, Maui, O ct. 1, 1878. 881 tf
Hoolaha Papa.
KE HOIKE ia aku nei na AILA HONUA kupono ole no lakou na kuhikuhi i hoike ia malalo iho. Ua ike ia ka pilikia nui, ma ka lawelawe ia ana, oia hoi ma ka hoomaemae kupono ole ia ana; a o lakou na mahu i emi iho malalo o hookahi haneri degere Faranaheita. O na mea a pau he mau aila ka lakou, ke papa ia aku nei ko lakou kuai ana, haawi ana a me ka hoolako ana i keia ano aila i na kanaka, me ka hoao ole ia mamua a ike ia ka pono. O ka hoopai no ka mea kue i ke kanawai, aole e emi iho malalo o na dala he Kanalima, aole hoi e oi aku maluna o na dala he Elima Haneri, a i ole e hoopaahao ia ma ka hana oolea aole e oi aku mamua o ka makahiki hookahi. Eia na Aila i Olelo ia. O ka Aila KOMETA, e ana ma ke ana wela o na degere he 86 a hiki i ke 93. Faranaheita. O ka Aila ALADINA, aneane e a ana ma na ana wela a pau. O ka Aila ORIENATELA, e a ana ma na degere he 95. O ka Aila DAYLIGHT, e a ana ma na degere he 91. O ka Aila LUSTRE, e aneane a ana i na degere a pau. O ka Aila a ka Hui EUREKA, e a ana i na degere he 84.
Kakauia i keia la 14 o Okatoba, 1878.
881 tf W.C. PARKE, Ilamuku.
RAIKI ILI ! RAIKI ILI !!
UA hiki ia'u ke haawi i na kumukuai kiekie ma keia Makeke no na Laiki wae ole ia ka ili. A e kuai aku no hoi au i ka OKA RAIKI, BARANI ! No na Puaa a me na Lio. &c.&c.&c. Na RAIKI nahaha ai a ka Moa. E kuai aku no hoi i ka Raiki me na poe a pau e hele mai ana, e like me ko lakou makemake ma ka HALE WILI RAIKI MAHU Ma Honolulu, makai o Ainahou. 893 3m J.A. HOPPER.
AUHEA KA POE KA UPENA!
Mahea hoi ka Poe Hana Kahi!
Ua loaa mai nei ia'u maluna mai O KE KIALUA 'HOKU AO' NA AHO UPENA ! EA HANA KAHI! A e kuai ia aku no ma ke Kumukuai makepono loa i emi iho i ko na Halekuai e ae o keia ano. Nolaila, ano ka manawa, e kipa mai ma ko'u Halekuai ma alanui Alii, Helu 95, a malaila e loaa ai ia oukou na mea i hoike ia maluna.
JNO. T. WATERHOUSE 902 4t (WALAKAHAUKI)
UA kapu kuu aina muliwai ma Manana, Waiawa, Ewa, aole e hele na kanaka a lawe o na ano ia a pau e hele ana iloko o na wahi la; aole hoi kahi waa me ka upena e lawaia malaila me kuu ae ole, o ka poe e kue a komo kolohe malaila, e hoopii ia no ma ke kanawai.
SAMUELA MAHELONA
Honolulu, Oahu, Maraki 3, 1879. 901 5t