Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 35, 30 August 1879 — Unnumbered Page

Page PDF (1.78 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Hawaiian Historical Society

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

OLELO HOOLAHA.

 

AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai, ma ka hana o ka waiwai o JOHN HARRIS ma ke keena, imua o ka Lunakanawai McCally. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike. hookuu ana. a e mahele i ka waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike Iuko k, kahu malama waiwai o ka waiwai a me ke kino o JOHN HARRIS he keiki oo ole, e noi ana e apono ia na hoolilo he $1175.50, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia $1175.50. a e noi ana e nana a apono ia keia mau mea, a e kanoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookua a ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ke ano kahu malama waiwai. Ua kauohaia o ka Poakolu ka la 17 o Sepatemaba 1879, n.a ka hora umi o kakahiaka imua o ua Lanakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi ia a me ka papa hoike i oleloia. a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. a melaile hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oieloia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii e palia maioko o ka Nupepa Kuokoa he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.

 Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina I keia la 12 o Augate 1879.

 LAWRENCE McCULLY

 Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

au16 924 3t A. Rosa, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss, ma ka waiwai o JOHN FOLEY i make. Olelo kanoha e koho ana I la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hoolaha ana. No ka mea. ma ka la 7 o Augate 1879, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleioia, o'a no ke kauoha hope loa o JOHN FOLEY i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaiola kela palapala kanoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Kamaka Foley kana wahine kane make, ua waihola mai e la. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakahi oia ka la akahi o Sepatemaba 1879, ma ka hora umi am ma ka Rumi hookoiokoio oia Aha ma Aliolani Hale, ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hoolalo la ai la palapala kanoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka Nupepa Kuokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.

 Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Augate 11, 1879. CHAS. C. HARRIS,

 Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

 A. Rosa, Hope Kakauolelo. au16 924 3t

 

MA ka keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o Kawelu k no Lahaina, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waihola ka palapala noi a Kalole w e noi ana e hoonoho ia o Kahaiewai k i lunahooponopono no ka waiwai o Kawelu k no Lahaina, Maui i make. Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pi li o ka Poakahi oia ka la 1 o Sepatemaba 1879, ma ka hora 9 am ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi ia a me na mea kue ke hoike ia. ABR. FORNANDER.

 Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.

 Lahaina, Aug. 9, 1879. 924 3t

 

KAHIKINA NUI!

Helu 62 Alanui Papu.

 

Ua loaa mai ma keia mokuahi iho nei na

waiwai hou he nui.

Na Lole Kane a me na Lole Kamalii

            maikai loa.

Na Lole Wahine a me na mea he nui wale.

Na Huluhulu Farani maikai loa.

Na Iliwai,

Na Kihei Uhibela Lilina,

Na Keokeo Paina maikai loa,

No Silika Eleele,

Na Alapia a me na Kalepa Eleele maikai,

Na Kakini o na Kane, Wahine a me na

            Kamalii,

Na Hainaka Silika o na ano a pau,

Na Kihei Huluhulu Paina o na Kane a me

            na Wahine,

Na Lilina Mauu maikai loa, a me na waiwai

            e he nui i hiki ole ke helu papa

Na Kalakoa Farani, $1 1-2 o ka Holoku.

Na Kalakoa Enelani, $1 no ka Holoku.

Na Kalakoa Amerika, 87 1-2 keneta no ka

            Holoku.

 Nolaila, e na makamaka ma keia mokukupuni a mai Hawaii a Niihau, e kipa nui mai i o'u nei, a e loaa no ia oukou na mea kuai me ka oluolu loa. O kahi keia e lawa pono ai o kou makemake, aohe e ohumu.

 E kuai ia aku ana no keia mau waiwai me ka hakalia ole no ko'u kaawale ana aku no Europa i keia Kupulau ae. No ko'u poho ana iho nei i ka heihei, nolaila, ua makemake au e kuai hoemi i hoi mai ko'u poho. He nui ka mea kuai, o ka hoi o kuu lilo i ka heihhei o ko'u olu ia.

 907 tf S. MAGNIN.

 Honolulu, Mei 22, 1879

 

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike.

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE!

----E LAA NA____

Ahinahina, Kalakoa,

 Keokeo, Leponalo,

 Pena, Aila, Aniani,

HA MEA PIULA!

KOPA, AILA HONUA,

 AILA HOOMALOO

                        Kui Kakia, Pakeke,

                        Tabu, Kaula, Noho Lio,

                        Hulu Palaki, na Pulumi.

----A HE----

AGENA NO HOI NO KA MOKUPUNI O

HAWAII NEI NO NA

            Lainakini-nao,

            Lainakini Maoli,

            Palule Kalakoa,

            Alapia, Kelepa, Kilika,

                         Na lole kupono i ka wawae

                        Palule Huluhulu,

                        Na Lole Huluhulu,

                        Na Lole no ka hoohehelo ana

                        Lipini, Lihilihi, &c.

LIPINE, LIHILIHI, &c.

----A ME NA----

Mikini Humuhumu MakeponoLoa !

----A HE----

MAU MEA AI KAKI

Ka Palaoa, Kopaa,

 Raiki, Pia, Hoohu

 Paakai, Huaala,

 Pia Kulina, &c

A he Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNES.

Laau Kunu,

 Laau Hoomaemae Koko,

 Laau Hoopau Naio,

 Penikila, Huaale,

A ME NA LAAU HAMO, A PELA'KU !

840 tf

 

OLELO HOOLAHA.

 

MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana @ o ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o Kaa@aua k no Lahaina, Maui i make. Ua heluhelu ia a ma waiho ia ka palapala noi a J. Kap@wi, e noi ana e @apono ia a hoo@ia ka palapala kanoha hope a Kaa@aana k no Lahaina, Maui i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili. o ka Poakahi oia ka la 1 o Sepatemaba 1@7@. ma ka hora 10 am, ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i na nonoi ia a me na mea kue ke hoike ia. ABR. FORNANDER,

 Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.

 Lahaina Aug. 9, 1879 924 3t

 

MA ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o Keaka k no Lahaina, Maui i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a David Kamaiop@i, e noi ana e hoonoho ia i lunahooponopono no ka waiwai o Keaka k no Lahina, Maui i make. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi oia ka la 1 o Sepetemaba 1879, ma ka hora 11 am ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.

 ABR. FORNANDER,

 Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.

 Lahaina Aug. 9, 1879 934 3t

 

HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO

WAIWAI.

O KA mea nona ka inoa malale, na hookohuia i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Luisa Kalapine o Ewa i make. Ma keia ke hooiaha ia aku nei i ka poe a pau no lakou na koina Hoko o keia waiwai, e hoike mai iloko o na mahina eono mai keta la aku. a i ole ia, e hoomele mau loa ia lakoa. A o ka poe a pau i aie i keia waiwai e hookaa koke mai lakou ia. DAVID DAYTON,

 Lunahooponopono o ka waiwai o Luisa Kalapine i make.

 Honolulu, Iulai 29, 1879. 924 4t

 

E IKE ananei na kanaka a pau ma keia Hoolaha, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa a ke ho loa aku nei au i ka poe a pau e hele ana me na upena lawaia. aole lakou e hele a lawaia ma na kai o Honouliuli. a mawaho o Puuloa a hiki i Kualakai a hala loa aku i Waimanalo. O ka poe makemake e hele ma ia mau kai he pono ia lakou ke hele mua mai e kainailio pu me a'u, a o ka poe hele wale me ko'u ae ole, a loaa aku i ko'u mau luna alaila e hoopii ia no lakou e like me ke kanawai.

 AKI (Pake.)

 Waiau, Ewa, Aug. 21, 1879 925 4t*

 

S. B. DOLE.

LOIO ! LOIO !

Huina o na Alanui Kalepa me Papu.

924 1y

 

LIO KUAI.

 HE Lio Kuai, he lio maikai keia a ua maa i ke kauo kaa, he ikaika, a he kupono loa no na kaa hoolimalima. E ninau ia ma ke Keena Loio o KAKELA 920 tf.

 

Hoolaha Papa.

O KE kai lawaia o ka aina kapaia ka inoa o POPOIA, e waiho ia ma Kailua, Koolaupoko, mokupuni o Oahu, ke papa ia aku nei na kanaka o kela a me kela ano, aole e hele a komo wale, a lawaia ma na kai la mai keia la aku, o hoopii ia ma ke kanawai. A ke hookohu aku nei au ia Mehekulu a me Kala i mau luna nana e hopu a hoopii i ka i poe kue i keia olelo papa.

 MErUSALA MAHUKA.

 Honolulu, Oahu, Iulai 29, 1879. 922 6t* 927

 

A. McWAYNE,

HALE KUAI LAAU LAPAAU. A ME NA WAIALA o na ano a pau, me na SOPA ALA o na ano he nui wale. Ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa.

840 1y

 

PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

----O KA----

MOKUMAHU HAWAII

"LIKELIKE,"

KAPENA. : : : REYNOLD.

Poalua Augate 26 hora 5 pm. . . . . . . . . . .Kaapuni ia Hawaii

Poalua Sept 2 hora 5 pm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hilo

Poalua Sept 9 hora 5 pm . . . . . . . . . . . . . .Kaapuni ia Hawai

Poalua Sept 16 hora 5 pm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Hilo

Poalua Sept 23 hora 5 pm . . . . . . . . . . . . .Kaapuni ia Hawaii

Poalua Sept 30 hora 5 pm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Hilo

AOLE AIE NO NA UKU OHUA ?

 Ke hoole ia aku nei ka aie no na uku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou e pono e hoailona ia me ka moakaka pono; aohe no e ae ia ka lawe ana i na ukana, paiki a me puolo i hoailona ole ia ke ole e kakau ia ka loaa ana mai.

HE KUIKE KA UKU UKANA.

 Ma na ukana a pau a na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia. A e malama ia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.

E hoailona ia me ka moakaka na Pahu

Rama a me Waina.

 O ka poe no lakou na ukana o keia ano e pono e hoailonaia me ka moakaka, a i ole e kakaula me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.

 O na koina no na pilikia a me na poho, e pono e hoike koke ia mai iloko o ka malama hookahi.

 Aole e ae ia na hookele kaa, na keiki a me na mea like, e pii iluna o ka mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau na ohua eepakeke i ka lele.

 No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.

Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.

 Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakaula ka loaa ana mai. E h okaaia ka uku ukana ka wa e noiia aku ai.

 WILDER & CO.

 

"CALIFORNIA

 ONE PRICE

 BAZAR."

WAIWAI HOU ! WAIWAI HOU !

MA ke ku ana mai nei o ka mokuahi Auseteralia, ua loaa mai i ka Halekuai

'CALIFORNIA O. P. BAZAR'

Na Lole Hou maikai loa nona ka huina he

$ 4 5 4 3

Na Palemai Helu I no na Wahine a me na

 Kane, o ke ano maikai loa.

64 Kakini Palule Keokeo, $1.50 no ka

 palule hookahi i kupono no ka $3.50

52 Kakini Palule maikai eae, $2.00 no

 ka palule hookahi i kupono no ka $4.00

93 Kakini Palule Lahilahi, $1.00 no ka

 palule hookahi i kupono no ka $1.75

Na Kakini Keokeo maikai aeae

me na Kakini Kalekoa, $1.50 no ke Doz.

Na Palemai Inia Marino maikai o na Kane

152 Kakini Palemai Wahine maikai mai

 ke dala hookahi, ekolu a ka eha dala

Na Loie Kakimea, Marino, Alapaca, a me na mea hoonani no na wahine.

Na Kalakoa Farani mai ka 15 Keneta no ka I-a a maluna aku.

O KA MAKOU OLELO MAKIA :

E hoahu i na Waiwai Maikai, a e

Kuai Emi Loa,

Ma ka Halekuai

California One Price Bazar.

905 3m 916 MELLIS & FISHEL.

 

OLELO HOOLAHA.

 

MA ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupana Hawaii KALAKAUA. Ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina. ka Moi : Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i k@a Hope--Aloha :

 Ma keia @a kauoha ia oe e kii ia WILLIAM H. JOHNSON e noho ka ma Kaleponi a i ole ma kau wahi e ae o Amerika Huipuia, ka mea i hoopii ia, Ina e waiho mai oia i kana palapala pane iloko o na la he iwakalua mahope o ke loaa ana o keia e hele mai a e ikea imua o ka Aha Kiekie ma ke Kau o Iulai e noho aoa ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale KAHI, ka 7 a IULAI e hiki mai ama, ma ka hora umi a. m. e hoike i ke kumu e ae ole ia aku ai ke koi ana a Akameki w ka mea hoop@ mamuli o kana noi i waiho pu ia me keia A e pau pu ae malaila ia wa me keia palapala, me ka hoike piha no na mea e pili ana.

 Ikea. Hon. CHARLES C. HARRIS, Lunakanawai Kiekie e ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, i keia la 16 o Iune A. D 1879.

 (Ka Sila o ka Aha Kiekie.) Kakau inoa ia. A. ROSA.

 Hope Kakaulelo.

 O ka Pala pala kii mamua iho a me ke moi aoie i hooku ia, oiai wa kaawale ka mea i oleloia malo ko mawaho o na palena o keia Aha.

 Kakau inoa ia DAVID DAYTON, Hope Ilamuku.

 Honolulu, Oahu ss Ma keia ke hoike nei au, o na olelo mamua ae, he kope polo ei me ka oiaio ia o ka palapai a kii mua, a me ka hoike a ka Hope Ilamuku e pii ana, i hoopaka ia ma ka Hoopii oki Mare o Akaneki w kue ia William H. Johnson. A ua kauoha ia e ka Aha e hoopanee iia keia hihia a hiki ike Kau o Okatoba e hiki mai aoa, la wae pane mai ka mea i hoopii ka.

 I hoike no ka oialo o keia e nana i ko'u lima i keia ia 28 o Iulai 1879. JNO. K. BARNARD,

 au9 923 6t Kakanolelo o ka Aha Kiekie.

 

MA ka Aha Hookoiokole Kiekie o ke Aupuni Hawaii. KALAKAUA, Ma ka lokomaikai o ke Akua, o ko Hawaii Pae Aina, ka Moi : Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupani, a i ole i kana Hope--Aloha:

 Ma keia ua kauoha ia oe e kii ia AHIA k o Holual@, Kona Akau, mokupuni o Hawaii, ka mea i hoopii ia, ina e waiho mai oia i kana palapala pane iloko o na la he iwakaloa mahope o ka loaa ana i keia e hele mai a e ikea imua o ka Aha Kiekie ma ke Kau o Iulai e noho ana ma ke Keena Hookolokolo, o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, ma ka mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI la 7 o IULAI e hiki mai ana, ma ka hora umi a. m., e hoike i ke kumu e ae ole ia aku ai ke koi ana a Mikala ka mea hoopii mamuli o kana noi i waiho pu ia me keia. A e paa pu ae oe malaila la wa me keia palapala me ka hoike piha no na mea e pili ana.

 Ikea. HON CHARLES C. HARRIS, Lunakanawai Kiekie o ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie ma Honolulu, i keia la 21 o Aperil, A. D. 1879.

 [Ka Sila o ka Aha Kiekie.] Kakau inoa ia. A. ROSA,

 Hope Kakauolelo.

 O ke kope o ka palapala kii maloko iho a me ke noi i waiho pu ia, ua waiho ia ma ka hale o Kaohimaunu e ka makai Kamauoha, oiai oia kahi noho hope loa i ike ia o Ahia i oleloia maloko, a oiai hoi ua manao la oia he LEPERA ua pee ma na ululaau o Kona, aohe i loaa a hiki i ka la i kakau ia ai keia hoike, Iune 21, 1879

 Kakau inoa ia DAVID DAYTON, Hope Ilamoku

 Honolulu, Oahu, ss. Ma keia ke hoike nei au, o na olelo mamua ae, he kope pololei ia me ka oiaio o ka palapala kii mua, a me ka hoike a ka Hope Ilamuka e pili ana, i hoopuka ia ma ka Hoopii Oki Mare o Mikala w kue ia Ahia k. A ua kauoha ia e ka Aha e hoopanee ia keia hinia a hiki i ke Kau o Okatoba e hiki mai ana, ia wa pane mai ka mea i hoopiiia

 I hoike no ka oiaio o keia, e nana i ko'u lime 1 keia la 28 of Iulai, 1879 JNO. E. BARNARD,

 au9 923 6t Kakanolelo o ka Aha Kiekie.

 

MA ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni Hawaii. KALAKAUA, Ma ka lokomaikai o ke Akua, o ko Hawaii Pae Aina, ka Moi : Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope--Aloha:

 Ma keia ua kauohala oe e kii ia LUI KEKUA k o Hilo, a i ole ia o Puna, Hawaii, ka mea i hoopilia, ina e waiho mai oia i kana palapala pane iloko o na la he iwakalua mahope o ka loaa ana i keia e hele mai a e ikea imua o ka Aha Kiekie ma ke Kau o Aperila e noho ana ma ke Keena Hookolokolo, o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI la 7 o APERILA e hiki mai ana, ma ka hora umi a. m., e hoike i ke kumu e ae ole ia aku ai ke koi ana a Kauwe w ka mea hoopii mamuli o kana noi i waiho pu ia me keia. A e paa pu ae malaila ia wa me keia palapala, me ka hoike piha no n a mea e pili ana.

 Ikea, HON. CHARLES C. HARRIS, Lunakanawai Kiekie o ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie ma Honolulu, i keia la 20 o Ianuari A. D. 1879.

 [Ka Sila o ka Aha Kiekie ]

 O ka palapala kii i hoike ia maloko a me ke noi pu kekahi aole i hookoia, oiai ua imi nui ia ma Hilo, Kau a me Puna, aole nae oia i loaa, a ua ike ole ia kona wahi e noho nei.

 Kakua inoa ia W. C. PARKE, Ilamuku.

 Honolulu, Oahu, ss. Ma keia ke hoike nei au, o na olelo mamua ae, he kope pololei me ka oiaio ia o ka palapala kii mua, me ka hoike a ka Ilamuku e pili ana, i hoopuka ia ma ka Hoopii Oki Mare o Kauwe w kue ia Lui Kekua k. A ua kauoha ia e ka A ha e hoopaneeia keia hihia a hiki i ke Kau o Okatoba e hiki mai ana, ia wa e pane mai ka mea i hoopilia

 No ka oialo o keia, e nana i ko'u lima i keia la 28 o Iulai, 1879. JNO. E. BARNARD,

 au9 923 6t Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

 

 AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Mokupuni o Oahu Hawaii Pe Aina, ss. Ma ka waiwai o Kaihumua w, i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha ana. No ka mea, ma ka la 21 o Augate 1879, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala, i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Kaihumua w, i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Kia Holt ua waihoia mai e Kia Holt. Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakahi oia ka la 8 o Sepatemaba 1879, ma ka hora umi am, ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha ma Aliiolani Hale ma Honolulu oia ka la me ka hora, e hooiaio ia'i ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka "Nupepa Koukoa" he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.

 Kakauia ma Honolulu. ko Hawaii Pae Aina, Augate 21 1879. CHAS C. HARRIS,

 Ikea : Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.

 A. Rosa, Hope Kakauolelo au23 925 3t

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai, mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina ss. Ma ka waiwai o KAMEO w i make. Olelo kauoha e kohe ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha a no ka hooiaha ana. No ka mea, ma ka la 26 o Augate 1879, ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke kauuoha hope loa o Kameo w i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko ia Kahiki k, ua waihoia mai e Kahiki k i olelo ia. Nolaila, ua kauohaia o ka Poalua oia ka la 16 o Sepatemaba 1879, ma ka hora 1 o ka auina la ma ka Rumi hookolokolo oia Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora e hooiaioia ai la palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko. A ua kauoha hou ia, e hoopuka ia na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha, a me na hooilina o ka mea make ma keia Paemoku, e hele mai a e kue i kela palapala kauoha i ka wa i oleloia,

 Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Augate 2, 1879 A. FRANCIS JUDD,

 Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

 A. Rosa, Hope Kakauolelo. au30 926 3t

 

WILLIMA O SMITH.

LOIO ! LOIO ! !

Alanui Kaahumanu, Honolulu, Oahu. 913 1y

 

L. A. THURSTON.

LOIO !

WAILUKU, MAUI.

889 6m dec 14

 

J. W. M. POOHEA.

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

No na kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki imua o ka Aha Kaapuni mas ke keena no ka Mokupuni o Molokai; a he Agena Hooiaio Palapala Kepa no hoi no ia Apana. E hookoia na koi-i a ka makemake me ka eleu loa. E loaa no au ma ko'u home ponoi oia o "Kalauonaona." ma Wawaia, a i ole ia, ma ka Halehookolokolo ma Pukoo.

895 1y Jan25

 

P. NUI.

LOIO ! LOIO !!

O ka Ua Ukiukiu o Makawao, Maui.

UA makaukau oia e kokua i na mea a pau e hele aku ana i ona la, ma ua mea pili kanawai imua o ka Aha Apana a me ka Aha Hoomalu, me ka Aha Keena a ka Lunakanawai Kaapuni o Maui. E loaa no au ma ka Hale Hookolokolo o Makawao, a i ole ma Haiku.

885 1y no16

 

ASA KAULIA.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

UA makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu. E loaa no au ma ke Keena Oihana ma alanui Papu, Helu 31 ; a e hooko ia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe.

885 1y no16

 

JAMES M. MONSARRAT.

[MAUNAKEA.]

LOIO ! LOIO ! !

UA hoi mai nei oia mai Amerika mai, a e lawelawe ana ma ka Oihana Loio imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. E loaa no oia i ka lehulehu ma ka hale hana o Kimo Pelekane, ma Alanui Moiwahine, Honolulu.

 au30 926 1y

 

Nuho o ko na Aina e

 

He Ahi Nui.

 Ua pahoia ae kekahi ahi oui ma ke kauhale o Otakeni, kekahi kauhale ma ke kowa o Bosborus. Ua poino kekahi mau waiwai nui, a ua hoonele ia kekahi mau haneri ohana i ka home ole, a ua hoomoana aku lakou ma na alanui.

Make ana o Waldgeave.

 O Waldgeare oia kekahi o na Count wahine i make mai nei ma Ladana, Beritania. Ua hiki aku ka nui o kona mau la o ke ola ana ma keia ilihonua i ke kanalima mau makahiki a make aku la. Ua kaulana oia no kona mau manao ikaika me ka eleu, ka naau oluolu me ke akahai a me kona aloha, a ua lilo ia mea i kia hoomanao imua o kona lahui a me ka poe i ike kumaka i kana mau hana maikai a pau. He kaikamahine oia na Ioane Braham kekahi o na puukani kaulana ma ka himeni i ike ia ma Beritania. He eha ka nui o kana mau kane i mare ai. O kana kane mua, oia no o John James Waldgeave o Navestock, ka mea nana i waiho iho maluna ona na waiwai o Essex. Ua mare hou oia i kana kane elua ia Waldgeave i ka A D 1846, a ua make oia i ka A D 1847, me ka waiho ana iho maluna ona ia Strawbury Hill a me kekahi mau waiwai e ae ona. Ua mare oia i kana kane ekolu ia George Granville Vernon--Harcount o Newnham Count, a ua make i ka A D 1861. Ua mare hou oia i ka eha o na kane iloko o ka A D 1863. oia o Chichester Samuel Fortescue. Mamua o kona make ana, ua kauoha oia e kanu ia kona kino lepo ma kekahi halepule ma kahi e kokoke ana i Chowton Priory.

 Ma kona make ana, ua pahola aku maluna o ke kulanakauhale o Ladana keia lono kaumaha a ma na wahi e ae no hei kekahi a ua hui lokahi ae lakou ma ke kanikau ana aku noa ma keia aoao.

Ki ia i ka Pu.

 O Ana, nona na makahiki he 18, ua ki ia i ka pu e Lizzie Hunnum. Ua hele aku o Ana i kahi o kona kupunakane Mr. Kirkland, aia nae malaila kekohi lede opiopio o Miss Lizzie Hunnum e noho ana.

 A ma kekahi mau kukai olelo ana mawaena o laua no kekahi mau minute pokole ua hapai ae la o Lizzie i kana pu panapana a ki aku la ia Ana, a ua ku aku la ka poka malalo iki iho o kona poohiwi akau. I ka wa i lohe ia mai ai ke kani ana o ka pu, ua holo koke aku la o Lizzie a nalowale.

 Aole nae i make koke ua kaikamahine la ia manawa, aka, ua nui loa kona eha, aole hiki iaia ke kamailio pono. Ua hai ae no oia i ka mea nana oia i ki. Ua paumaele nae kona mau lole i ke keko.

 Mahope iho, ua loaa o Lizzie i ka makai, a oa hoopaa ia aku la oia ma ka halepaahao

Kaawe.

 Aia ma ke kulanakauhale o Kikako kekahi mau hoahanau wahine ekolu. O ko lakou mau inoa o Elizabeta, Ana a me Nora no lakou na makahiki pakahi 43, 40 a me 30. Ua noho lakou me ke ano kuonoono no ka wa loihi ma o ka waiwai la o ko lakou makuahine i hooili mai ai maluna o lakou.

 Aka, mahope iho ua lawe aku la ko lakou makuakane i ua waiwai la a pau loa me ka waiho ole iho i kekahi no lakou.

 Ma ia mea, ua hoehaeha ia ko lakou naau. nolaila, ua hooholo like iho la lakou e make like i ka manawa hookahi. Iloko o na la elua, ua hoomakaukau iho la lakou i na mea e make ai.

 Ua pani ia na puka o ka hale. O na kaikuaana elua, ua hoomaka laua e kaawe ma ka hora eono o ke ahiahi.

 Aole i oki ia ke kaula mai ko laua pu-a, ae a hiki i ke aumoe.

 O ko laua muli hoi (Nora) ma ka hora eiwa oia po no ua manao oia e kaawe ia ia iho ma ka hale maluna, aka, mamuli o ka lohe ana o kekahi mea e ae i ka nakeke, nolaila, ua hoopakele ia oia. A mai ia ia mai i lohe ia'i ko lakou moolelo.

Pepehi ia ke Kahuna Maremona ma

Georegoia

 Ma ka la 21 o Iulai, ua pepehi ia kekahi Kahuna Moremona ma Georegia oiai oia e lawelawe ana i kana oihana me ka hooikaika nui e hoohuli mai i kekahi poe ma ko lakou hoomana. Ua hooweliweli nui ia mai oia me kona mau hoa moremona. aka aole lakou i kuemi hope. Oiai lakou e ku ana ma kekahi alanui e kokoke ana ma Ringgold, ua halawai mai la me lakou kekahi mau kanaka he 12. Ua olelo mai lakou e huipa a hoeha ia ka poe moremona. Ia manawa no, ua ki ia aku la ke Kahuna Moremona me ka pu a make, a ua hoopakele ia kona mau oa moremona.

Piholo Iloko o ke Kai.

 Ma ka auina la o kekahi la Sabati, ua kau aku la kekahi mau haole eha maluna o kekahi wahi waapa uuku, a holo aku la lakou no ka hoehoe ana. A hala hookahi mile mai kahakai mai ua poi mai la kekahi ale nui maluna o lakou a kahuli iho la kahi waapa ua kau ae la kekahi o lakou maluna o ke kualipi o ka waapa oiai he ekolu o lakou e au ana i uka.

 Ua hiki mai kekahi poe kokua, aka mamua o ko lakou hiki ana mai ua make e keia poe ia au aku ai. A o ka mea maluna o ka waapa oia wale no ka i pakele, a o kona mau hoa, ua pau i ka make.

 

 MAI MAKAWAO MAI.--Ua pahola nui ae la ka ma Ulalii ma Makawao i keia mau la, a ua hoopomaikai ia nae ko laila lehulehu i ka pa make ole.

 --Ke hele uluulu la ka ihu o ka palau a ke keiki o ka aioa pua (Akana Liilii) a me Burua opio i ka lepo momona o ka aina, a hue ae i na hunahuna gula o na pomaikai.

 --Ke pii nui ae la na haumana o ke kuia kaikamahine o Maunaolu, a ke kou pau la na kumu i ko lakou ike me ka eleu.

 

MOOLELO O NA LA

----O KA----

Haku Visakauna Nelesona.

KE DUKE O BERONETI.

 

KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA

BERITANIA.--A ME KO ENELANI

MAU PAPU LAAU. &c.

 

Ewaiho iki kakou i ke kamailie aoa no Adimarala Nelesona, oiai oia e waiho ana me ka ehaeha nui maluna o kona moku, a e huli ae kakou a nana aku i na hana koa a kekahi o kona mau Kapena no ka manawa pokole.

 Oiai o Kapena Troubridge e holo ana ma ka aoao hema o ke Kaikuoao ua poi ia aku la kona mau laina waapa e na nalu. a mai loko mai o ia hoomanawanui ana a lakou. ua pae maalahi aku la oia ma ka aoao o ka papu pohaku, me na wahi koa uuku he 117. me na wahi alapii eluku, ua pii aku ia kona mau wahi koa, a hakaka lima aku ia me na koa Sepania he 80, e malima ana i ka ma luhia o ia wahi. Hoko o na minute pokule, ua lilo ai la ia lakou ke kihi hema. o ka papu pohaku, me ka hoopaa ia ana o na koa Sepania iloko o ka rumi o ka papu.

 Ma ke kakahiaka ana ae, ua ike aku la lakou nei i ko lakou mau waapa, ua weluwelu liilii loa iluna o na ako'ako'a, me na pukiniahi liilii hoi, ua pau i ke piholo iloko o ke kai. Ua no moo iho la o Kapena Troubridge, aole e hiki ia lakou ke kue aku me kona mau wahi koa uuku, me ka lako ole hoi i na mea kaua, i na puali kaua hui o Farani me Sepania, oiai na koa Sepania he 8,000 me na koa Farani hoi he 2,000, e ku laina ana mawaho o ke kulanakauhale, me ka makaukau loa i ke kaua i na minute a pau.

 Ma ka hora 6 o ua kakahiaka nei, ua kakau iho la o Kapena Troubridge i kekahi leta, a hoouna aku la oia i kekahi koa ona. e lawe i ua paapala nei i ke Kiaaina o Santa Crutz, a penei na manao o ua leta nei:

 "O na koa, a pela aku, i hoolele ia mai luna mai o ko ka Moi Beritania mau aumoku kaua Alii, e kalewa ana ma ka nuku o ke awa o keia kulanakauhale, e ae ia mai, e kii mai lakou i ka lakou mau mea kaua me ka maluhia, i piholo hoi maluna o na kuaau o keia Kaikuono, a i na e hoole ia keia, alaila, ua makaukau ke Kapena Troubridge o ko na aumoku kaua Beritania, e puhi i keia kulanakauhale i ke ahi, a e ki poka pahu ia hoi keia kulanakauhale iloko o na lapalapa ahi, mai na aumoku kaua Beritania mai ma ka nuku o ke awa o keia kulanakauhale. T. Troubridge,

 Kapena o na a o moku kaoa Alii."

 Ma ka hora 10 no o ua kakahiaka nei, ua loaa mai la ia Kapena Troubridge ka leta a ke Kiaaina, a e hai mai ana oia peni : "Ua ae ia aku e ke aupuni na koa Beritania, e kii mai i ka lakou mau mea kaua me ka maluhia, me ka hoolilo ole ia hoi he mau enemi, aka, he mau pio olulo na ke kaua. A ua makemake pu ia hoi na koa Beritania i lawe ae i ka aoao hema o ka papu, e waiho iho i ka lakou mau mea kaua, a i na e hoole ia keia, alaila, ua makaukau loa ka papu pohaku e ki poka aku i na aumoku kaua Beritania ma ka nuku o ke awa o keia kulanakauhale.

 Lindholm, Kiaaina."

 Mai loko mai o na waapa kaua he 400, a me na oa he 800, aole i emi mai malalo o ka 300 waapa Beritania i nahaha me ke kao hoopahu, a aole hoi i emi mai malalo o ka 500 ko i make a piholo, me na pukuniahi liilii hoi he 50, me kekahi mau lako kaua e ae he nui wale i nalowale iloko o ka hohonu, a he 16 hoi mau alii koa i ike ia ko lakou akamai kaulana a wiwo ole hoi, i haulehia ia imua o Santa Crutz.

 Ma ka la 27 o lulai, 1797, ua hoouna aku la o Nelesona i kekahi moku kialua Beritania, e lawe i ka moolelo o ke kaua imua o kona Alihikaua Nui Haku St. Vincent. I ka ike ana o ka Adimarala Nui i kana leta, no ka haulehia ana o Adimarala Nelesona i kekahi eha kukonukonu a me kona mau koa, he mea kaumaha loa ia i kona manao, nolaila, kakau iho la oia i kana leta peni :

 " E kuu Adimarala aloha, " wahi a kona Haku. " o kau mau hooili kaua ana imua o Santa Crutz, aole oe i nele i ka naau koa, i kou hoao ana e lanalila maluna o ko kakou mau enemi, nolaila, ke komo pu aku nei au me oe iloko o ka ehaeha o ko'u puuwai iloko o kou mau hora pilikia. no ka haule ana aku o kou lima akau. A ke haawi aku nei au ia oe i ka moku kaua Seahorse, nana oe e hoihoi aku i Enelani i kou manawa e makaukau ai, mai kali a lohi. Owau no

 Lord St. Vicent,

 Alihikaua Nui."

 Iloko o keia kaua ana. aole i loaa he lanakila ia Enelani malalu o Nelesona, mamuli hoi o kona hilinai ana ma kana mea i manao ai, aka, aole nae i ko, a o ka elua hoi keia o na Adamarala Beritania nana i hoao e kue aku i ka papu pohaku o Santa Crutz, iloko o na makahiki elima o ko Nelesona holoholo ana ma ke Kaiwaenahonua.

 Eia iho ka hoike a Kapena Troubridge ia Nelesona, mai ka wa i ki poka ia ai na waapa Beritania e ka papu pohaku, ma ka hora 1 o ka wanaao, a hiki i kona lawe pio ana i ka aoao hema o ka papu, hoailona A.

 "No ka pouli nui o ka po, aole e hiki ia'u ke ike pono aku i na laina mua o ko kakou mau waapa a me ka papu laau, kahi hoi au i kauoha ai no ka pili ana aku ma ka aoao o ka papu pohaku. Oiai hoi ka papu e ki nei i na waapa mamua iho o'u na hoololi ae la au i ko'u mau laina a holo aku la ma ka aoao hema o ke Kaikuono, No ka nunui a me ke poi mau o ka nalu, he 13 mau waapa i pili aku malalo o ka papu me ke ola mahunehune. a ma ko'u koho wale aku. aole i emi mai malalo o ke 80 waapa me na lako kaua i nahaha iluna o na lae pohaku. O na aianui pii loloa, ua pau loa i ka nalowale iloko o ka nalu. O ka hapa hoi o ko'u mau wahi koa, ua polu ka iakou mau pu i ke kai. Ma ka lilo ana mai ia'u o ka aoao hema o ka papu, ua noho iho ia makou malaia ma ia koena po. Ma ke kakahiaka aoa ae. ua ike aku la au ia kapena Hood me 50 wahi koa marina. ua pae maikai lakou iluna o ka papu pohaku. mai ka @pu laau mai A ke hoao nei au e kue aku i keia kulanakauhale me keia mao wahi koa uuku imua o na puali kaua hui me na pukuniahi hoi he 40 mamua o'u, ke hoole ia ke noi a kou Kapena. e kii mai na koa Beritania i ko lakou mau lakou kaua i piholo ma na kuaau o keia Kaikuono.

 T. Troubridge."

 (Aole i pau.)

NU HOU KULOKO.

 

 OHUOHU.--Ma keia hoi ana mai nei a ka Likelike, ua hele kona oneki a lehau i na ohua o na ano like ole.

 

 KULANAKAUHALE O NU IOKA.--Eia keia m@ku ke au mai nei i ke kai holuholu o ka mo@na no Kapalakiko, a e hoohiki loa mai ana poha oia maanei i keia Poakahi ae.

 

 PALAPALA HOOHALAHALA.--Ua loaa mai ia makou kekahi palapala mai na mai lepera mai e noho ia ma Kalaupapa, Molokai, no ka helu ia ana o ko lakou mau lio aka, no ko makou kuleana hooponopono ole malaila, nolaila, e imi aku i kahi kupono no ia hana.

 

 INU PALA.--Ua lohe mai makou ua nui ku inu pala ma kahi i kapaia o Helumoa ma Waikiki kai i keia la keia la. Aohe la Sabati ia lakou, ua like no ia me na la e ae. Ua nui ka hakaka me ka haunaele ma ia wahi, a he mau mea hilahila loa kekahi i hana ia malaila i hiki ole ke hai aku. O ka makou e ao aku nei ia oukou e na makamaka e oki ka pono.,

 

 HAKAKA.--Ma ka po Sabati iho nei, ua hele wale a kulu ke aumoe, ua lohe ia aku la kekahi leo nui ma kahi kokoke i kahi o Alika kamana moku. Ua manao wale kekahi poe he hale pauahi la, nolaila, ua holo aku lakou me ka makaukau no ia hana. A i ka hiki ana aku i ke kahua o ka hana eia ka, he hakaka kane no a wahine. Ma ia po no, ua hului ia aku la laua a noho ana i ka Halewai.

 

MAI POINO KE OLA.--Ma ke kakahiaka Poakahi iho nei o keia pule, oiai kekahi wahine e makaikai ana i na malihini pukiki i lawe ia mai nei, aia hoi, ua loohia ia iho la oia me ka mai kuhewa a hehee ana ilalo; a mai poino ke ola. Ua hoihoi ia ka wahine poino ma kona home maluna o kekahi kaa hoolimalima.

 

 LOIO HOU.--M ka Poaono o ka pule i hala, ua apono ia o James M. Monsarrat e lawelawe ma ka oihana Loio imua o na Aha hookolokolo a pau o keia aupuni. He keiki Hawaii oia, a oia no hoi ke keiki a Maunakea i make. No kekahi mau makahiki i hala ae nei ua holo aku oia e imi i ka ike kanawai ma kekahi o na kula ao kanawai o Amerika.

 

 PAKELE.--Ma ka auina la Poakahi iho nei, ua pakele ae ka hale wili papa o Hooper mai pau i ke ahi. No ka maloo loa o kekahi huila, aole i hooma-u koke ia i ka aila, nolaila, ua a ae la ke ahi a lapalapa i ka Hale; a ma ka makaala o na keiki paahana o ua hale la, ua pio koke iho la.

 

 HALE KEAKA PAKE.--Ma kekahi la o keia pule, ua hele kino aku makou e ike maka ia loko o ka hale keaka o na pake, a i ka ike ana ua aneane e pau na hemahema o ka hale. A me he mea la he mau la pokole koe, alaila, e uniki ai ka lakou hula, elua wahi e noho ai kanaka, iluna a ilalo, a he ku no i ka maikai me ke akea e oluolu pono ai ka poe noho iloko.

 

 MAKE MA HAUKIPILA.--Ma ka la Sabati i hala aku nei Aug. 17, ua make aku la o Ainui, kekahi o na mea hookele kaa hoolimalima o keia kulanakauhale i hopu ia ma ka la 2 no ka pepe ana o Lam Yong (pake.) A ua loaa pu no hoi i kona kino ka poino ia manawa, a me ia mau palapu oia i noho ai ma ka Halemai a make wale aku la.

 

 LEHAU.--Ma keia la Sabati iho nei ua hoopiha ia ae ka Luakini o Kaukeano e ke anaina nui mahope iho o kona hoomalolo ana no kekahi mau hebedoma loihi no ka hoomaemae hou ana. Ma ka hoomahuahua hou ia ana o keia luakini, ua lawa he 300 poe hou e noho iloko me ka oluolu maikai.

 

 HOOPAI IA.--Ma ka Poalima o ka pule i hala, ua hoopai ia o Pilipo kekahi o na mea hookele kaa o ke kaona nei i na $15 no ka hapalua dala a ka pake i koi aku ai iaia e uku mai no ka pii ana o ka huila o kona kaa maluna o ka wawae o ka pake. E uku ia nohoi paha ka hapalua a ka pake i noi aku ai, ina aole e uku i kela mau dala mahuahua.

 

 MAI KIPAHULU MAUI MAI.--Ma kekahi palapala mai Kipahulu, Maui mai i loaa mai ai ia makou na mea malalo iho nei:

 1--Ma ka la 29 o Iulai i hala ae nei, ua haalele mai la 1 na inea o keia ola ana o Obeda Iosepa ka makuakane o J. K. Iosepa, ka mea e noho haiolelo nei no ka ekalesia hui ia o Kalapana, ma Puna, Hawaii.

 2--Ma ka la 12, oia mahina hookahi no, ua hoohui ia ma ke apo o ka mare e J. K. Iosepa o S. K Keoho me Miss Rebeka Pupuhi.

 3--Ke hoonawele malie la no ka malaila, ka a ana o ke ahi o ka inu waiona.