Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 35, 30 August 1884 — Page 1

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Nadine "alohatita" Samorano
This work is dedicated to:  Harry Kaiana Pali

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XXIII, HELU 35. HONOLULU, POAONO, AUGATE 30, 1884. NA HELU A PAU, 1187.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

MAIKAI KA HOI KA PAPA

 

-A ME-

 

KA LAAU O KOU HALE!

 

-NOHEA LA!-

 

KA I NO HOI NO KAHI O

 

WAILA MA!

 

NANA AKU NO HOI IA LA, OHI KA IO O KA LAAU O MAKAWAO I KA UA MEA O KA NANI.

 

NA PAPA! NA PAPA!

 

-A ME-

NA PONO KUKULU HALE.

 

O na Ano no a Pau.

 

AIA MA KE KIHI O NA ALANUI

 

Pupu me Moiwahine,

 

HONOLULU.

 

Malaila e loaa ai e like me ka makemake no ke

 

KUMUKUAI MAKEPONO LOA.

 

 

PAPA! PAPA! PAPA!

 

NA PAPA HULUHULU,

NA PAPA MANOANOA,

NA PAPA I KAHIIA,

NA PAPA KEPA,

PAPA HOLE KEOKEO,

PAPA HOLE ULAULA.

 

Na Laau, Na Laau,

 

NA KUA,

NA KAOLA,

NA AAHO,

NA MOLINA,

NA PEAPEA.

            PINE HULUHULU,

            PINE I KAHIIA.

 

NA PAPA A ME NA LAAU ULAULA.

 

PILI ULAULA,

PILI KEOKEO,

PANI PUKA,

PUKA ANIANI,

PANI PUKA ANIANI,

PUKA OLEPELEPE.

 

 

PENA

 

O NA ANO A PAU,

Hulu Pena mai ka liilii a ke nui,

Aila Pena,

Aila Hoomaloo,

Waniti, Pate,

 

NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO.

 

NA AMI PUKA HALE,

NA AMI PUKA PA,

ANIANI.

 

PEPA HALE A ME NA LIHILIHI,

E loaa no malaila.

 

 

PAAKAI HELU 1,

 

-O-

 

KAKAAKO ME PUULOA.

 

No ke Dala Kuike e loaa no na mea a pau i halia ae la no ke Kumukuai Emi Loa. O na Kauoha @a@ Hawaii a Niihau, e loaa aku no @ kaka hooko pololeila.           @pa nui laila ike olelo.            905 tf. @

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

DILLINGHAM & CO.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu, Honolulu.

 

FRANK PAHIA.

 

ANA AINA! ANA AINA!

            KEENA HANA:  Aia ma alanui Moi, kokoke loa i ka Uwapo o Hooliliamanu.      @

 

E wehe ana o A.

 

M. Meleki,

 

No ka Hookahakaha nui,

 

-NA LOLE NANI-

 

O NA LOLE KAU MAKALII, &C.

 

-OIA NA-

 

PAPALE KANE,

PAPALE WAHINE,

HULU, PUA LAU.

 

-E HOOMAKA ANA,-

 

POAKAHI, LA 21,

POALUA, LA 22,

POAKODU, LA 23.

 

@ Ma ka halekuai helu 104 alanni Papu.

 

1884 ! KAU AHAOLELO 1884!!

 

KUOI MAI NA MEA A PAU!

 

            O ka Poakahi, Poalua, a me ka Poakolu, o keia pule ae, e hoomakaukau ana au e hoikeike aku imua o ko'u mau makamaka a hoa'loha Hawaii, he heluna piha o na papale kinohinohi o na wahine mai ka $2.00 o ka papale a pii aku i ke $6,000.  He hiki no ia makou ke kinohinohi i na papale ma na kumukuai a pau.  Aole o makou malama i na opala puehu wale i ka makani iloko o ko makou mau halekuai.  He hiki no ia makou ke hooiaio he mau waiwai o ke ano maikai wale no ka makou e kuai aku. Aole o makou kuai i na waiwai ma na halekuai kudala ma Kapalakiko, aka, na makou iho no e kinohi a hana ko makou mau papale iho.  A ma na lole aahu, aole e hiki i kekahi mau halekuai e ae ke hoopapa mai ia makou, a ke olelo nei maanei, he oi aku ka emi o ua kumukuai o ka'u mau lole.  He elima o makou halekuai, a ma o ko makou kuai emi ana i na waiwai, ke holopono nei ka makou mau hana.  Ua oluolu pu makou i na puka uuku e loaa ana.  O na papale piva, $3.00 wale no.      CHAS. J. FISHEL.

            Halekuai kihi o alanui Hotele me Papu, a me kihi o alanui Nuuanu me Kalepa.

LOLE MAKEPONO

 

Ke Kuike e loaa no ia @na kahi o

 

Kakela me Kuke.

 

E laa na

 

AHINAHINA, KALAKOA. KEOKEO, LEPONALO. PENA, AILA, AILA HONUA. ANIANI.

NA MEA PIULA,

Kopa, Aila Hoomaloo, Kui Kakia, Pakeke, Tabu Kaula, Noho Lio, Hulu Palahi, na Palumi, ahe agena no na mokupuni o Hawaii neino na Lainakini-nao

Lainakini Maoli, Ki-lika, Palule Kalakoa, Alapia, Kelepa, Na Lole kupono i ka Wawae, Palule Huluhulu, Na Lole Huluhulu, Na ka hoohelo ana, Li Lole no pini, Lihilihi, etc.

A ME NA

 

Mikini Humuhumu

MAKEPONO LOA.

            he mau

 

MEA AI KAHI:

KA PALAOA, KOPAA

RAIKI, PIA, HOOHU

PAAKAI, HUAALA,

PIA KULINA, KOPE,

A HE

 

Laau Lapaau Kaulana Loa

 

A DR. JAYNE,

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO,

PENIKILA, HUAALE,

LAAU KUNU

 

Me na Laau Hame, a Pela 'ku.

                                                            @@@-tf@

 

E nana mai.

            Ma o ko makou haule hope loa ana ma ka moolelo o ka Ahaolelo, nolaila ke hoopiha nei makou i ka hapanui o na kolamu heluhelu o ka pepa me ia moolelo.

 

KAU AHAOLELO O 1884

            LA HANA 57.  Iulai 16, 1884.

            Na Dole i heluhelu mai no ka mana mua he bila e hoololi ana i ka pauku 61 o ke Kumukawai.  Waihoia no ka heluhelu alua.

            Na Dole no i heluhelu hou mai he bila e hoololi ai i na pauku 38, 39, a me 40 o ke kanawai Luna Hooia o 1882 kapaeia na rula a heluhelu alua ia ma ke poo a waihoia a noonoo pu me kekahi bila e ae i ano like me keia.

            Heluhelu mua mai o Kaulukou he bila e hoololi ai i kanawai laipila.  Heluhelu alua ia ma ka poo a waihoia i ke Komite Hookolokolo.

            Na Dole i heluhelu mai he bila no ka mahi ramie ana.  Heluhelu alua ia ma ke poo a waihoia i ke komire o na Aina Aupuni me Hana Hou.

            Na Palohau i heluhelu mai he bila e hoololi ai i ka pauku 4 mokuna 62 o ke karaima.  Heluhelu aluaia ma ke poo a waihoia i ke Komite Malama Ola.

            Hoolaha mai o Kaunamano he bila e hoololi ai i ke kanawai no ka Papa Kuauhau Alii.

            Waiho mai o Dole he olelo hooholo e haawiia ka bila lulu i ke Komite Pai.  Hooholoia.

            Waiho mai o Kalua he olelo hooholo i $3,000 no ke kokua ana i mokuahi holoholo mawaena o Pukoo ma Molo kai a me Lahaina ma Maui, a na ke Kuhina Kalaiaina ka mana.  Haawaiia i ke Komite o na Hana Hou.

            Waiho hou mai no o Kalua he olelo hooholo $4,000 no ka hooloihi ana'ku hoomalamalama.  Waiaoia a noonoo pu me ka Bila Haawina.

            Waiho mai o Pilipo he olelo hooholo e hoike mai ke Kuhina Kalaiaina ma na haawina pakahi no no dala alanui e waiho nei ma ka waihone he $47,705.87 pehea e hooliloia ai; a ke manao nei auei ke aupuni e hoolilo ma na apana kahi i ohiia ai na auhau alanui, Hooholoia.

            Hoike mai o Nawahi, Lunahoomalu o ke Komite Wae no ka hoohoihoi hoomoe alanui kaa ahi no Hilo a me Hamakua, ua hoolahaia he bila hou a ke noi aku nei e hooholoia.  Heluhelu ia ka bila a waihoia malalo o na rula.

            Noi mai o Aholo e hookaawaleia i $500 no ka uwapo o Olowalu.  Waihoia a uoonoo pu me ka Bila Haawina.

            Noi mai o Kanealii, e kauohaia ka Loio Kuhina e hookaawale i elua mau kukui no Waihee, Maui, a i elua no Kahului.  Aeia.

            Hoike mai ke komite Malama Ola no ka bila kanawai a Palohau e pili ana i na mai lepera, e waiho ma ka papa.  Waihoia i hana no ka Poaono.

            Hoomaha ka Hale i ka hora 12 awakea.

            Halawai hou ka Hale ma ka hora 1 auina la.

 

NA HANA O KA LA.

            Ka heluhelu alua ana o ka Bila Haawina imua o ke Komite o ka Hale, ke alii Walker ma ka noho Lunahoomalu.

            Kiai Ilina alii 600, hooholoia.

            Kiai Ilina alii o Lunalilo 500, hooholoia.

            Na lilo Ilina alii 250, hooholoia.

            Hale Dute a me Hale Papaa ma Mahukona 1,500.

            Noi ke alii Waila e kapae loa ai keia haawina.  Hooholoia.

            Noi o Kanealii, e hookomoia ma keia wahi, no ka Makeke kuai ia ma Hilo 3,000.  Hooholoia.

            Hoomaemae ana o na Hale Anpuni 15,000, hooholoia.

            Hale Dute a me Hale Papaa ma Hilo 3000, hooholoia.

            Hoomaemae ana a me na lako no Aliiolani Hale 5000, hooholoia.

            Noi o Rowela e waiho ia aku na haawina malalo iho, oia hoi;  Hale hoahu aila magu a me hana a hoomaemae ana i na hale hookolokolo me na hale paahao, ma ka lima o ke komite wae.  Hooholoia.

            Noi o C, Brown, e hookomoia maanei, no ka Hale Hookolokolo a me ka Hale hoopaa ma Koolauloa 2000, hooholoia.

            Noi o Philipo e hookomoia ma keia wahi, no ka hale hookolokolo a me hoopaa ma Kona Akau 1,600, hooholoia.

            Noi o Nahinu e hookomoia no hoi maanei, no ka hale hoopaa a me hookolokolo no Kona Hema 1,600, hooholoia.

            Noi o Kanealii e hookomoia maanei, hale hoopaa ma Ulupalakua i 300, hooholoia.

            Noi o Cardner e hookomoia maanei, hale Hoopaa ma Kipahulu 1500, hooleia.  Hoololi mai o Kaulukou i 300, hooholoie.

            Noi o Rowell e hookomoia no ka hana ana a me ke kukulu ana i hale hoopaa a hale hookolokolo ma Waimea Hhawii i 3,000, hooleia.  Hoololi mai o Kamika i 600, hooholoia.

            Noi o G. Brown no ka hale hookolokolo a me hoopaa ma Kohala Akau i 2,000, hooleia.  Hoololi mai o Richardson i 1,000 no keia haawina, hooholoia.

            Noi o Dole no ke keena kiaaina o Kauai 600, hooholoia.

            No ka pahuhao a ke kiaaina o Kauai i 300, hooholoia.

            Hoolawa ana a paa ka hale ipukukui o Kalaeloa i 3,000, hooholoia.

            Hoomaemae a me na lilo hoohana o na hale ipukukui 10,000, hooholoia.

            Hoomaemae a hoonui ana ae i ka hale pupule 2,000, hooholoia.

            Noi o Kamika e hookomoia, no na kahua kahi e hoomalu ai i na holoholona o na aina e mai i loaa i ka mai lele i 5,000, hooholoia.

            Mea malama ia Aliiolani Hale (e noho nei ma ke kahua) 2,400.

            Hoololi mai o Kamika i 960 no keia haawina, hooholoia.

            Hoopauia ke komite, a aponoia ka hoike.

            Koho ka noho i ke Komite Wae no ka haawina "hale hoah@ aila mahu a me ka hana a hoomaemae ana i na hale hookolokolo me hoopaahao," oia o Hikikoki, Kuhina Waiwai, G. Brown, Kaulukou a me Kanealii.

            Hoopanee ka Hale apopo hora 10.

 

LA HANA 58 POAHA, IULAI, 1884.

NA OLELO HOOHOLO ME NA PILA.

            Na Pilipo he olelo hooholo e hooloihi aku i ka wa e hoolaha aku ai i na bila a i ka la hope @ Iulai.

            Hoololi mai o Dole @ ae ia na Hoa e hoolaha mai ana ina bila i keia la.  Hooholoia ka olelo hoolo me na hoololi.

            Maanei la e iho makawalu mai ana ka poe hoolaha bila kanawai.

            Na Kamika he olelo nooholo e aeia na Hoa e hoolaha mai ana i na bila ma na wa e ae o keia la, hooholoia.

            Na Kamika he olelo hooholo e kauoha ana i ka Peresidenta o ka Papa Ola e waiho mai imua o ka Hale i na aelike koho hoo'ako ai i aeia malalo o ka Papa.  Aeia.

            Hoike mai ke Kiaaina Dominis, Luna Hoomalu o ke komite hooiaio bila kanawai, ua kakau inoa ka Moi i ka bila kanawai dala gula.

            Heluhelu mua mai o Kanealii he bila e hookaawkle ai i Lunakauawai Hoomolu no Waiohinu.  Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu aluaia ma ke poo o waihoia i ke Komite Hookolokolo.

            Heluhele mua mai o Kaulukou he bila no ka malamaia ana o na mea kahiko o Hawaii nei.  Heluhelu aluaia ma ke poo a waihoia i ke komite Hookolokolo.

            Heluhelu mai o Kaulukou he bila ehoomahuahua ana i ka mana o na Virgini ma na Hale mai o keia aupuni.  Hoole loa ia.

            Na Dole i heluhelu mai he bila e hoomoe @i i alanui kaa hao huki lio e haawi ana i ka mana i ke Kuhina Ka laiaina e haawiaku i palapala hoohui ia C. B. Willson a me kekahi poe e ae.  Heluhelu alua ia ma ke poo a kauoha ia e Pai.

            Na Hikikoki i heluhelu mua mai he bila e hooluli ai i kekahi mau kanawai lehulehu e pili ana i ka hoomoe ana i na alanui hao.  Waihoia no ka heluhelu alua.

            Hoomaha ka Hale i ka hora 12 awakea.

 

            Hora 1:30 P. M. akoakoa hou ka Hale.

            Na ka Presidena, ua kona mai na agena o ka mokuahi City of Paris i na Hoa o ka Ahaolelo e hele aku iluna o ka moku i ka hora 12 awakea la apopo.

            Ma ke noi a Kalua, ua kauohaia ke kakauolelo e pane aku i na agena i ka loaa ana mai o ke kono.

            Na Dole i heluhelu mua mai he bila e pili ana i ua palapala sila.  Heluhelu aluaia ma ke poo a kauoha ia e Pai.

            Heluhelu mua mai ke Kuhina Waiwai he bila e hoololi ai i ke kanawai aie elua miliona o ka 1882.  Waihoia no ka heluhelu alua.

            Na ke Kuhina Waiwai i heluhelu hou mai he bila e huikala aku iaia no na dala a ka lahui a ka aha kuhina i hoolilo wale ai ma ko lakou manao.  Heluhelu aluaia ma ke poo a kauohaia e Pai.

            Na Kalua he olelo hooholo e lilo ka bila banako lahui a ka aha Kuhina i hana no ka la Poaono, hooholoia.

            Na Kaulukou i hoolaha mai he bila e hoololi ai i na olelo Enelani a me Hawaii o ka pauku 6 mokuna 7 o ke karaima.

            Na Kauhane i hoolaha mai he mau bila e pili ana i na luna alanui; a e hoololi ai i ka pauku 4 mokuna 44 o na kanawai o 1884.

            Na ke Kuhina Waiwai i hoolaha mai he bila e hoopaa ai i na mea pili i na Pailata.

 

NA HANA O KA LA.

            Heluhelu akoluia ka bila e pili ana i na kai lawaia, a hoopanee loa ia.

            Na Kaulukou i hoolaha mai he bila e hooponopono hou ai i ka oihana koa.

            Holuhelu aluaia ka bila e kukulu ai i mau Komisina Makai.  Waihoia a hoi mai ka Loio Kuhjina.

            Heluhelu aluaia ka bila e hoololi ana i ka mokuna 43 o na kanawai o 1882 e pili ana i na auhau iloko o ke komite o ka Hale. Noho o Walker ma ka noho lunahoomalu.

            Noi o Kalua, e paiia ka Dole bila e pili ana i na auhau a i lawe mai ai.  Hooholoia.

            Hoopauia ke komite a hoopanee ka Hale.

 

IA HANA 59              Iulai 18, 1884.

HOIKE A NA KOMITE.

            Na Rowela, na ke komite o na Hana Hou a me na aina aupuni, no ka mea pili i na Pukiki o kel@@@ ma@ palapala a ke komite i makemake nui ai aole i loaa mai.  Kauohaia o Kipikona e waiho mai i na leta.

            Waiho mai o Kipikona i na palapala koho poi no ka hoolako ana i ka halemai lepera ma Kakaako.

            Ninau o W. O. Kamika, auhea na palapala aelike oiaio?  Pane ke Kuhina aole palapala aelike i kuaiia.  Ninau o Kamika, auhea na palapala koho oiaio?  Pane ke Kuhina, aia no i ke keena aole lawe wale ia i waho.

            Noi o Kamika e hoike mai o Kipikona i ke kulana o ka Papa Ola, na Hoa o ka Papa a me na halawai i malamaia.  Hooholoia.

            Na Dole i heluhelu mai he bila e papa ana i ka hookahe maunauna wale i na wai aniani.  Heluhelu aluaia a waihoia i ke Komite Hookolokolo.

            Na Kaulukou i heluhelu mua mai he bila e hoololi ai i ka pauku 7 mokuna o ke karaima.  Waihoia i ke Komite Hooponopono Bila Kanawai.

            Heluhelu mua mai ke Kyhina Kalaiaina he bila e kukulu ai i banako hoahu dala Hale leta.  Waihoia no ka heluhelu alua.

            Heluhelu mua mai ke Kuhina Kalaiaina he bila e hooponopono hou ai i na kanawai.  Heluhelu aluaia ma ke poo a waihoia i ke Komite Hookolokolo.

            Na ke Kuhina Waiwai i heluhelu mua mai he bila e pili ana i na paila@a.  Heluhelu alaa ia ma ke poo a waihoia i ke Komite Kalepa.

            Ma keia wahi ua komo mai ka ahaiolelo a ka Moi J. H. Boyd iloko o ka Hale a haawi he elele alii i ka Peresidena.  Oia keia:

            I ka mea Hanohano ka Peresidena o

            ka Hale Ahaolelo i akoakoa iloko

            o ka Hale Ahaolelo Kau Kanawai

            o ke Aupuni.

E na Alii a me ka Poeikohoia:

            Mamuli o ke ano haulehia a me ka emi ana o na oihana hoowaiwai nui i ka aina, ma ka emi ino ana o ke kumukuai o ke ko, a me he mea la e mau aku ana no kekahi manawa e hiki mai ana.  Nolaila, ke waiho aku nei au no ko oukco noono akahele ana, i ka hoemi ana mai i na haawina i waihoia aku ai imua o oukou Ko'u Kuhina Waiwai,

            E hoomaka ana ma keia hoemiia ana ma ke poo o ka Kaawina o ka Itamu mua, ka Haawina o ka Moi ma ka hoomaka ana o na Papa Helu o na Haawina e hoemi ia ai, a me kekahi mau Itamu e ae iloko o ka bila Haawina a Ko'u Kuhina Waiwai e waiho aku aku ai imua o oukou.

            Ke nonoi au i ka Mea Mana Loa e malama ia oukou iloko o Kona malama Hoano Hemolele ana, a e alakai ia oukou ma ka noonoo maikai, iloko o ka oukou kukakuka ana i ka pono o keia aupuni.

            Hanaia i keia la 18 o Iulai, ma Honolulu, ma Iolani Hale M. H. 1884.

                        Kalakaua Rex.

            Nui o Dole e kohoia i Komite Wae e paoe aku i ka Elele alii.  Hooholoia.

            Koho ka noho ia Dole, Dominis, Smith, Pilipo, a me Kaulukou.

            Kamailio mai o W. O. Kamika, he mai nui keia a ka Moi i noi mai nei e hoemiia na uku luna aupuni mai Kona uku mai e hoomaka ai.  He han Moi a he hana hoi na ka Hale a me ka lahui e apono like ai.

            Kamailio mai o Nawahi, he hoailona keia o ka manaolana. He hoike ana hoi o ka Moi i ke kokua me ko na poe kuokoa o ka Hale.

            Hoopanee ka Hale hora 10 apopo.

 

LA HANA 60, Iulai 19, 1884.

NA HOIKE KOMITE.

            Na Bihopa no ke Komite Hoonaauao, e hoolilo aku no ka hoonaauao i ka lahui i $100,000.  Aponoia.

            Na Kalua, mai ke Komite o na Palapala Huikau mai, no na palapala hoopii, e hooholo aku elike me ka ke komite i hookaawale ai.  Aeia.

            Hoike mai o Dole, ke Komite Wae i kohoia e pane aku i ka palapala alii, ua makaukau a ua kakau inoa ia e na lala o ke komite.  Alaila, heluhelu mai la oia i ka olelo pane.  Aponoia.

            Ma ke noi, ua kohoia o Ake, Kalua, Kauhane a me Kupihea i komite  e pakui aku i ka heluna mua no ka lawe ana aku i ka pane imua o ka Moi.

            Noi mai o Aholo, e hoihoi aku i ka bila lulu pili waiwai ana i lawe mai ai, me kona waiho mai i na kumu, oia kona apono ole i kekahi mau mea o ua bila la, a me ka hookae pu mai o ko@ mau makamaka maikai iaia.  O Kaulukou kekahi i mihi ae no ia bila hookahi Pela no hoi o Keoni Beka, ahewa no ia i kona kokua ana ia bila.  Hoihoi hou.

            Heluhelu mai o Rowela he bila e kukulu ai i halemai ma Kauai no ka hookaawale ana i na mai lepera.  Heluhelu alua ia ka bila ma ke poo a waihoia i ke Komite Malama Ola.

            Hoomaha ka hale ma ka hora 12.

            I ka akoakoa hou ana i ka hora 1:30 P. M. ua hapaiia

NA HANA O KA LA.

            Ka heluhelu alua ana i ka bila banako lahui.  Waihoia a ka Poaha noonoo.

            Heluhelu akolu ia ka bila e pili ana i ka ohi ana o na auhau.  Waihoia a noonoo pu me ka bila o ia ano imua o ka Hale.

            Kapaeia na rula a hoike mai o Rikihini, ua kakau inoa ka Moi i ka bila kokua laina mokuahi o ka ona miliona.  Aponoia.

            Heluhelu akolu ia he bila e pili ana i na hookolokolo kiure a hoopaanee loa ia.

            Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ai i ka pauku 498 o ke Kivila, e pili ana i ka mahele ana i na apana.  Hoopanee loa ia.

 

Hoopanee ka Hale.

La Hana 61, Poakahi, Iulai 21, 1884

Na Palapala Hoopii.

            Waiho mai o Kaunamano he palapala hoopii mai na Luna Paahao mai o Kawa i hoopauia iho nei, e noi mai ana e ukuia aku lakou i na dala he 116, ke koena o ko lakou uku.

            Waiho mai o Kaulukou he palapala hoopii mai Honolulu, e nmoi mai ana, e hanaia i Kanawai no ka papa loa ana i ka hoolele ana i na Ahikao.  Waihoia ma ka papa a noonoo pu ia me ka bila i like pu me ia.

            Waiho mai o Kaulia he palapala hoopii mai Puna mai, e noi ana 'e hoomahuahua ae i ka uku o ka Luna Leta o ia Apana i $30-no ka pule.  Waihoia ma ka papa.

HOIKE A NA KOMITE.

            Mai a G. Brown mai he hoike na ke Komite Waiwai e pili ana no na dala a ke Aupuni i hooliloia e na Kuhina, a aole i hoomanaia ma ke kanawai ia mau hoolilo ana.  Ua hooholo ke Komite, ua hewa loa na Kuhina i ka hana ana pela.  Ma ka noonoo loihiia ana o keia hoike, a ma ka ninauia ana, ua aponoia ka hoike.  He 22 ma ka apono, a he 21 ma ka hoopanee loa i ka hoike.

            Noi o Kamika e hapai hou ia ka noonoo ana i ka hoike a ke Komite.  Hooloia.

Mai ke 'Lii Bishop mai he hoike na ke Komite Hoonaauao, no ka palapala hoopii mai Lanai a me Makawao mai, e noi ana e kukuluia i mau Kula Olelo Beritania ma ia mau wahi.  Ua hooholo ke Komite e waiho aku i keia mau noi i ka Papa Hoonaauao.

            Ma ke noi, ua hoopanee ka Hale a hui hou i ka hora 2 P. M.

            Halawai ka @@@@ i ka hora 2 P. M.

HOIKE A NA KOMITE.

            Mai ke Komite Wae mai i waiho 'ku ai ka noonoo ana i na mea e pili ana i ka Oihana Limahana Ua noonoo ka hapa nui o ke Komite no ke kulana o ia Oihana,  A he heike na ka hapa uuku o ke Komite no ka hoonui hou ana aku i ka haawina no ia Oihana.  Waihoia ka hoike ma ka papa.

Na Olelo Hooholo me na Bila.

            Na ka Loio Kuhina he bila e hoololi ai i ka Pauku 4 o ke Mokuna 36 o na Kanawai Hoopai Karaima.  Waihoia no ka heluhelu alua ana malalo o na Rula.

            Heluhelu mai o Kamika he olelo hooholo, e kauoha aku i ke Kuhina Kalaiaina, ma ke ano hea la ia @ manao ai e pani aku ma kahi o na dala Auhau Alanui oiai, aole i hookomoia ma ka Bila Haawina.

            Ma ke noi ua hapaiia na hana.

Na Hana o ka La.

            Noi mai o Pilipo, e hoopanee ka noonoo ana no ka Bila Haawina, a e kauohaia aku ke Kuhina Waiwai e waiho mai imua o keia Hale i kekahi bila haawina hou, i kulike ai me ka Palapala a ke Alii ka Moi.  Hooleia.

            Noi mai ke Kuhina Waiwai, e hoomakaia ka noonoo ana o ka Bila Haawina imua o ke Komite o ka Hale, ma kahi i koe aku i ka la i hala.  Hooholoia.

            Noi mai o Dole, e kauohaia na haawina i pakuiia iloko o ka Bila Haawina.  Hooholoia.

            Ma ke noi, ua heluhelu mai la ke Kuhina Waiwai i na haawina i manaoia e hoemi; e hoomaka ana mai ko ke 'Lii ka Moi mai.  Kauohaia e pai.

            Noi mai o Aholo e hoopaneia ka noonoo ana i ka Aila Haawina a hiki i ka Poakahi.

            Heluhelu akolu ana i ka Bila kanawai e hoonoho ai i Papa Komisina no ka Oihana Makai o ke Aupuni.  Ma ke noi, ua waihoia ka bila ma ka papa.

            Heluhelu alua ana o ka bila kanawai e hoonoho ai i mau Luna Alanui nui, ma na mokupuni a pau o keia Aupuni Waihoia no ke ka kakau poepoe ana, a e heluhelu akolu ia ma ka Poaha.

            Ma ke noi, ua hoopanee ka Hale a hora 10, a. m. o ka la apopo.

 

LA HANA 62, Poalua, Iulai 22, 1884

Hoike a na Komete.

            Na Aholo he hoike na ke Komite Wae i waiho mai ka noonoo ana no ka bila kanawai e hoololi ai i ka Pauku 43 o ka Mokuna 44 o na kanawai o 1882.  Ua manao ke Komite e waiho ma ka papa.  Aponoia.

            Nana mai no he hoike na ke Komite Wae, no ka bila e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiama e haawi i laikini kuai bia no H. J. Notte.  Ua manao ke Komite e hoopanee loa i ka bila.  Aponoia.

            Nana no he hoike na ke Komite Wae no ka Bila Kanawai e hoololi ai i ke kanawai i aponoia i ka makahiki 1881, e pili ana i ka waiona.  A kapae ia ka Bila mua, a waiho hou mai i Bila hou.  Heluheluia ka bila no ka manawa mua.  Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heluhelu alua ia ka bile ma ke poo, a kauohaia e pai, a heluhelu akolu ia ma kahi o na hana o ka la, imua o ke Komite o ka Hale i ka Poakolu.

            Na ke Kuhina Kalaiaina he hoike no ka olelo hooholo e ninau ana no ke kuaiia ana o ke kahua o ka Hale Hookolokolo kahiko e ku kei ma ke alanui Moiwahine, i ka Hui o Hakapila ma.  Waihoia ma ka papa.

            Waiho hou mai no oia he hoike no ka olelo hooholo e ninau ana iaia e hoike mai i na palapala noi a pau loa i ke Keena Kalaiaina mai 1882 mai a hiki i keia ia, a e pili ana no ka hoolimalima ana i na aina Aupuni.  Kauohaia ke Komite e pai.

            Waiho mai o Hikikoki he hoike mai ke Komite Wae i waiho mai ai @a noonoo ana no no Hale Hookolokolo a me Hoo@aa.  Ua manao ke Komite e hookaawaleia na haawina like me keia:

Hawaii,            " "$6,200.

Maui, " " "$500.

Oahu, " " "$500.

Kauai," " "$500.

Waihoia ka hoike ma ka papa, a noonoo pu ia me ka Bila Hawaina.

-           (E nana ma ka aoao eha.)