Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 1, 3 January 1885 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

No ka Makahiki...$2.00

No Eano Makina...1.00

KUIKE KA KULA

 

Pa@...Januari. 3, 1885

 

Haawina Kula Sabati.

 

Sabati IV. Ian 25, 1885

Kumuhaha, Ko Paulo hele ana i lerosa-lema. Pauku Raibala, Oih. 21: 1-14.

 

A I ko makou laawale ana aku, mai o lakou aku, ee aku la makou, a holo pololei mai la i Ko, a ia la ae, i Rode, a malaila mai i Patara.

2. A loaa ia makou kekahi moku e holo ana i Poinike, ee aku la makou, a holo aku la.

3. A ike aku la makou ia Kupero, haalele aku la makou ia wahi ma ka lima hema, a holo aku la makou i Suria, a pae makou ma Turo; no ka mea, malaila e hooleia'i ka ukana o ka moku.

4. Loaa ia makou kekahi mau haumana, noho iho la makou ilaila i na la ehiku; olelo mai la lakou ia Paulo, na ka Uhane, i pii ole oia i Irusalema.

5. A i ka pau ana o keia mau la, haalele iho la makou ia wahi a hele aku la; ukali aloha mai la lakou a pau, a me na wahine, a me na keiki ia makou, a hiki mawaho o ua kulanakahuale la; kukuli iho la makou ma kahakai, pule aku la.

6. Honi ae la makou kekahi i kekahi, ee aku la makou i ka moku; a hoi aku la lakou i ko lakou wahi.

7. A pau ko makou holo ana ma ka moku, mai Turo mai, hiki makou i Petolemai, honi aku la i na hoahanau, a noho pu iho la me lakou, hookahi la.

8. A ia la ae, hele mai la makou ka poe me Paulo a hiki i Kaisareia; a ko mo aku la iloko o ka hale o Pilipo, o ke kahuna euanelio, oia kekahi o na hiku a noho pu iho la makou me ia.

9. Eha ana mau kaikamahine puupaa i wanana mai la.

10. Noho iho la makou ilaila i na la he nui, a iho mai la kekahi kaula mai Iudea mai, o Agebo ka inoa.

11. A hiki mai la ia io makou la, lawe iho la ia i ko Paulo kaei, nakinaki iho la i kona mau lima a me na wawae ona iho, i ae la, Ke i mai naie ka Uhane Hemolele, Penei e nakinaki ai na Iudaio ma Ierusalema i ke kanaka nona keia kaei, a e haawi aku iaia i na lima oko na aina e.

12. A lohe makou i kela mau mea noi ae la makou, a me kolaila poe iaia, i pii ole ia i Ierusalema.

13. I mai la o Paulo, Heaha ka oukou e hana'i pela, me ka uwe mai, a nahae ko'u naau? No ka mea, ua makauka@ no wau, aole e nakinaki wale no, aka, e make no hoi kekahi ma Ierusalema, no ka inoa o ka Haku o Iesu.

14. Aole loa ia i ae mai, oki ae la makou, i iho la, E hookoia no ko ka Haku makemake.

Puku Gula. E hookoia no ko ka Haku make make. Oih. 21:14.

Manao nui, E hoomau aku no ma ka hana ke loaa i na pilikia a me na poino.

Poakahi Oih. 21: 1-14

Poalua Oih. 8:26-40

Poakola Oih. 11:19-30

Poaha Mat. 10:17-39

Poalima Luka 9:51-62

Poaono Mat. 26: 31-46

Sabati 2 Cor. 4: 1-18

Mele, "E pili i ou la wau" Hoku Ao Nani, 131

Pule, No ka poe e hai ana i ka olelo

NA NINAU.

            E hele ana o Paulo i hea? Ahea hiki ilaila? Oih. 20:16. E hele ana i keaha? Oih. 24:17. Owai ma keia huakai me Paulo? p. 29. 27:2. Owai ia wahi i haaleleia? Ua holo pololei i kamokupuni hea? p.1. Mahea aku? Alaila i hea? Kau hou ma ka moku no hea? Mahea o Poiniki? Mahea o Kupero? Mahea ka hoolei ana i ka ukana? Ua mau anei ka nani o Turo ia manawa? Heaaha ka wanana no Turo i ko? Eze. 26, 14. Ua hiki aku anei o Iesu ilaila? Ua hele anei o Paulo mawaena o Poiniki mamua? Oih. 13:3. He mau haumana anei malai@a?

            Ua imi anei o Paulo a loaa ia lakou? Heaha ka mea i haiia ia Paulo malaila? Ua kanalua anei o Paulo i ka lohe ana? Ua maopopo anei iaia mamua, e loaa ana i na pilikia ma ka hahai ana ia Iesu? No keaha ka aua ana o na hoahanau ma Turo? Owai na mea i ukali ia Paulo ma a iwaho o ke kulanakauhale? p. 5. Ua aha lakou ma kahakai? E holo aku ana i hea mai Turo aku? p. 7. He mau hoahanau ma Petolemai? Pehea ka loihi o ka noho ana me lakou? Uoa hoolaha nui ia anei ka olelo i ke Akua ia manawa? Owai keia poe kokua ma keia hana? Pehea i kenohi?

            Ehia na haumana? Pehea ka nui o ka aina kahi a Iesu i noho nui ai, a hai aku i kana olelo? He aina akea loa anei? Mai ia kumu uuku loa, ua laha anei a puni ke ao nei? Nawai i kauoha i na haumana e hai i ka olelo ma na wahi a pau? Heaha ke kokua nui ma keia hana? Ina loaa na mea keakea ia lakou, e haalele paha i ka hana aole paha? Pehea ka Paulo? No keaha kona haalele pinepine ana i na kulana kauhale kahi ana i hele ai e hai i ka olelo? No kona makau anei? Ina no ka makau, ua hele anei oia i Ierusalema, oiai ua ike no oia e loaa ana i na pilikia, na poino ilaila? He nui anei na pilikia i loaa iaia ma kona mau kaahele ana? 2 Cor. 11:24-27.

            Ua hoomau aku no i ka hana? I hea hou aku keia huakai? p. 8. Nawai i hookipa ia lakou? Owai ia poe ehiku? Oih. 6:3. E ola ana lakou a pau ia wa? Owai kekahi i make? Pehea kona make ana? Mahea o Kaisareia? Owai kekahi mea e ae i noho ilaila? Ehia makahiki ka paahao ana o Paulo ilaila? Oih. 24:27. Mahea ko Pilipo hai ana i ka olelo? Oih. 8:5, 40. Owai kekahi i hoohuli ia mamuli o kana ao ana? Oih. 8:26. He mau kaikamahine makaukau i ka hana ka Pilipo? He nui anei na wahine e lawelawe nei i ka ke Akua mau hana? I ko Paulo noho an@ malaila, owai ke kaula i hiki ae ilaila? p.10. Heaha kana wanana mamua? Oih. 11:28. Heaha kana i koike aku no Paulo? p.11. Owai ka poe i papa iaiam mai hele i Ierusalema? Pehea ko Iesu pane ana i ka haumama i papa i kona hele ana Ierusamela e hana ino ia a make?

            Pehea ka Paulo olelo ia lakou nei? I ka wa a Paulo i noi ai e lawe ia aku kekahi pilikia, a ae ole ia, pehea ka ka Haku iaia? 2 Cor. 12:9. Ua makau kau oia e make no ka inoa owai? I ka ike ana o na hoahanau ua paa ko Paulo manao, pehea ka lakou olelo? He mea pono anei e ae oluolu aku i ko ke Akua makemake i na wa a pau? Owai ka mea i ike i ka mea pono no kakou?

            1. Ua hoolilo ke Akua i na hana o kanaka i mea kokua i kana mau hana.

            2. Ma kahi a kakou i hele ai e imi i na hoahanau.

            3. O ka loaa ana i na pilikia ma ke ala, aole ia he kumu no ka hele ole malaila.

            4. E hoomau ma ka hana a ka Haku, me ka nana ole i ka mea keakea mai.

            5. Aole i lawa ko kakou makaukau no ke koho ana no kakou iho; nolaila, e waihoia me ka Akua, ka mea nona ka ike, a me ke akamai, a e hana ana me ke aloha.

            Mele, "Mai Makau Oukou" Hoku Ao Nani 287.

            Pule, I loaa ka naau ae aku i ka ka Haku.

 

Ko Waimea, Kauai

            Ua paa ka uwapo muliwai o Waimea nei a ke holo nei na kaa a me na lio, a ke oloio nei hoi kanaka koele wawae ua pau hoi ka au ana maloko o ka wai.

            No Kualii - He kanaka oia i loohia ia me ka mai hookaawale ohana, a aia kona wahi e noho nei ma ke kumu o ka wai ula iliahi o Waimea, a o ko ka lehulehu wai no ia e inu aku ai makai, penei kahi moolelo pokole no keia kanaka: Uo hopuia oia mamua ma muli o ke kanawai o ka aina i pili iaia, a ma o ka oi ole o na maiuu o ko ke aupuni mau popoki, ua lilo ka iole a noho mai la i ka naele o Alakai; aia no hoi ma kona lima kana pu makaukau e kani mai i ka mea e hoao ana e hopu iaia, nolaila, ua kau ka weli ia Aukai a me kekahi poe iho. Ma ka po o ka la 13 o ka mahina i hala iho la, ua hoowalewaleia oia e kekahi poe i launa pu me ia ma ka hooinu ana i kana puni o ka waiona, a ua ona aku la a hiamoe, a i kona ala ana ae aia hoi ua paa kona mau lima i ka hao ma ke kua. Ua hoopa@ia keia Kualii ma ka halepaahao o Waimea, a ma ke kakahiaka o ka la 15 ae ua laweia aku la no Lihue. Uo hookauia oia maluna o kekahi lio me ka paa no o na lima i ka hao, a o ka makai Kalaeloa no hoi ma kekahi lio me ke kaula alakai o ko Kualii lio ma kona lima; a ia laua i haalele iho ai i ke kahawai o Waimea a holo aku o ia ku la, a oiai laua e kamepu ana, ua kaa pono mai la ko Kualii lio mahope o ko Kalaeloa, a ia manawa koke no i hoohihia ae ai ua Kua@ nei i ka puapua o ko Kalaeloa lio, a me ka ikaika o ko ka lio owala ana ua haule aku la o Kalaeloa ilalo a hemo pu mai la me ke laula alakai mai kona lima aku; ia wa no i alawa iho ai ka manu o Kaula i ka moe ae o ka ia o Kakaauki, a aohe oni ae i ka ha-ua e ke anu, e hao ae ana ua Kualii nei i kona lio, a o kona home kuahiwi ka ihu. Maanei la pau au nona, ike ole aku la hoi au i ka mea nana i palukuluku iho i ka hao o kona lima a pau aku la i ka helelei. Aia no hoi ma ka lima kana pu e hooweliweli ana i ka lehulehu a pau.

            Ka luakini makua ma Waimea nei He mau hiona nani kona ke nana aku, ua helelei nae kona mau paia a ua mehameha pu hoi me kona mau noho, auhea kana mau keiki me na moopuna. aloha wale ka luhi o na makua, e hoi e ka Iseraela e hoolaukanaka i kona mau ipuka.

            Na lunakanawai ekolu - Ma ka la 23 0 Dec. ma ka hale hookolokolo ma Waimea nei, ua hookolokoloia kekahi haole no ka hihia hoeha, imua o ka lunakanawai E. Kahale, a mamua o ka hoopuka ana i ka olelo hooholo, ua kipakuia ka mea hoopii ia iwaho a me na mea a pau, a koe wale no ekolu iloko o ka hale, oia hoi ka lunakanawai kiekie E. Kahale, ke kokua mua S. Holi, a o ke kokua elua no hoi oia ka luna auhau o ka apana o Waimea nei, a ua paniia ka puka no 15 minute a lakou e kuka ai i ka lakou olelo hooholo, a i ka hemo ana mai o ka puka, haiia mai la ka olelo hooholo ua ahewaia ka mea i hoopii ia, no kanakolu palahuku me elua mahina ma ka hana oolea. Oolea no hoi keia aha kiekie hou o ke aupuni ui ka ike o ka lunakanawai i ka makai, hu ae la ka aka.

            Ka hale wiliko - Ke uwi nei na niho nau i na loi ko a Oopunui ma, e huki ana paha ka eke a ia poe keiki, oolea no hoi na kui o keia wahi wili, mai ka nau no ka laina a komo no i kapuahi. Ma kahi la hoi ua pupu iho la ka pauma omo kai o ua wahi wili nei.

Ka halekuai hui o na kanaka Hawaii ma Waimea nei, he inu ti me ka pahupahu ma kona mau aoao, no ia hei nookahi, a ua paa iho nei nae kona mau ipuka i kela mahina aku nei i hala, a i keia mau la, e wehe aku ana kona mau ipuka no ka lehulehu. Hapenuia no.

W.K. Kaauwai.

 

HE MOOLELO KAAO NO

 

KA MAHINA MALAMALAMA.

 

KE KEIKI ALII O KA WELAU ANU O KE AUPUNI O HINEDU, KA HIAPAIOLE

O NA WAOAKUA KANAKAA OLE

O PURICALIA, KA NAITA

HOI NANA I ULUPA

NA LUA HUNA O NA POWA.

 

(Kakauia no ke KUOKOA.)

            Imua o oukou e na tausani o ke makou poe e heluhelu ana i ke kino lahilahi o ka nupepa KUOKOA, e noho ana mai ka la kolili i Haehae a ka welo'na a ka la i ka mole olu Lehua. Ke pahola aku nei makou i ka moolelo nani o "Ka Mahina Malamalama," no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, ka popo uqila hoi nana e hoanapu ae i ka manao o ke kanaka i ka hauoli, ka wai meli e olu ai na kileo o na keonimana, ke kiowai ia e olu ai ka puuwai o na lede, e wiki, e uleu, e lawe i ke Kilohana Pookela a ka Lahui, o lohe pepeiao auanei. MEA KAKAU MOOLELO

            Oheneri ka Moi o Hinedu, a o Melekuwila kana wahine, he mau pua alii laua no ko laua one hanau aloha, ua mau no hoi ka noho ana maluhia mawaena o na Moi a me ko laua mau makaainana; a o ke kulana o keia mau alii, he oluolu, akahai, a he olu waipahe no hoi, ua lilo no hoi keia mau Moi i pulakaumaka na ko laua mau makaainana, no ka ui a me ka nani, a ua kaulana no hoi ka Moi Henri no ke akamak a lehia no hoi ma na mean kaua, a o kona mea i oi loa aku ai ma ke akamai, oia no ka pana pua pololei. Aole ona mea nana i hoohoka ma ka pana pua a puni ke ao holookoa.

            Ia laua e noho alii ana maluna o ke aupuni a hala na makahiki he 28, ua loaa mai la na laua he ekolu keiki; o ka mua. oia o Murasila, he keikikane ia; o ka lua, oia o Selia, he kaikamahine: a oe ke kolu, oia no ka mea nona keia nanea a kakou e kuilima pu aku ai ma keia mua aku, ka mea hoi nana e hoonakolo ka puuwai o na keonimana loea o keia au holomua e nee nei; ke kuikele kila nana e uneune i ka manao o na lede, a o ka opio puuwai waipahe hoi nana e hooma-lo pono na lena ike o na kini hoinainau o keia wahi nanea.

            I kekahi manawa, ua koi aku la ka Moi kane i kana aliiwahie e hele laua ma na ululaau o Puricalia e noho ai, ma ke ano he hooluolu i ko laua mau ola kino. Ua hookoia ko laua mau iini a hele aku la laua nei me kekahi puali koa nui, e hele ana ma na kula panoa, a kaalo ae la ma na lae laau, a hiki i ke komo loa ana aku i ka lipo waokele. I ko lakou hiki ana ma na hale hooluolu o ua mau alii nei, a o kahi hoi a ka manao i lia ai, a oiai no hoi lakou e nanaea ana i ka ono o na io holoholona, a me na ea oluolu hoi e pa kolonahe mai ana me he ipo la, a nana kulu kehau i omau iho i ka halia ana i na keaonimana a me na lede e walea nei ma ia home kuahiwi. A ia lakou e nanea ana i ka iniki hu'i welenia a ke anu o ka hau o ka hooilo, oiai hoi na welau anu o ka honua e hookuu ana i ke anu like ole ma na paia o ka lewa i ka po mahina o Mahealani, oiai ua aliiwahine la e hoolei pau ana i kona nani piha, a o na paia lani hoi ua kalae, a ua ahuwale no hoi na kualono, a e o ana kona mau kukuna olinoolino maluna o na kuahiwi anoano a me na ululaau eehia, na puu kanaka ole a me na awawa kapu o Heletela, ua hanau iho la ka mea nona keia ilihia, oia o 'Ka Mahina Malamalama.' E wehewehe iki au i kahi moolelo pokole no keia mau keiki alii ekolu.

            Ua kapana ke keiki mua o Murasila, he pua ala i aloha nui ia e ka lahui kanaka o Hinedu a me na poai o Europa holookoa. Ua kapaia hoi ke kaikamahine o Selia, ka hunahuna o ko laua waiwai oiai laua e nohoalii ana maluna o ke aupuni. A ua kapaia hoi o Ka Mahina Malamalama no kona hanau ana i ka po mahina o Mahealani, oia na po e poepoe piha ana ka mahina, a pela iho la na hoakaka pokole ana no na inoa pakahi o keia mau keiki a e huli ae kakou a hele pololei aku imua, i loaa pololei aku ke alanui o ka kakou hiwahiwa.

            I ka hanau ana mai o ka mea nona keia nanea, a iaia i hemo mai ai iwaho a hala ka hapaha hora, h@ mea e ka lele o ka hauli o ka Moi Heneri i ka ike ana aku ua haalele iho la ka hanu hpoe loa o kana wahine. Noho iho la ka Moi me ka haalulu, a me ka welenia o kona naau no ka hala ana aku o kana lei aloha he wahine, a puana ae la ke alii i keia mau wahi huaolelo o ke aloha paumako: Nani ka mana lani i ka haawi ana mai i keia hua nani lua ole i kia hoomanao na kuu lahui e poina ole ai. Ke kau mai nei hoi na ouli a me na kahoaka no keia opuu a'u i loaa iho nei i ko'u mau la hapauea a kanikoo. Hapai ae la oia i ke keiki a pane iho la: Ke hoike mai nei kou mau helehelena ia'u he keiki oluolu a waipahe, nolaila, ke hoohiki nei au mai keia po aku a hiki i ka waiho ana iho o ko'u mau iwi ma na ululaau nei, a e hanai no au ia oe me ka waiu o na dia ohi wale no i hanau hoi hookahi keiki, a o kou waiu ia e omo ai a hala ka makahiki. A hoomaka iho la keia e hanai ponoi me ka haawi ole aku na hai e ha nai aole hoi na kona mau haia wahine.

            Ia lakou e noho ana a hala ka maka hiki hookahi, ua pii ae la ka nui o ua keiki la, a o ka ui a me ka nani pu maluna ona, a pela aku no ka noho ana a hala na makahiki eha, oiai hoi ka Moi e hoomau ana i kana hana o ka hahai holoholona me ka loaa ole o kekahi mea nana e hoopuiwa i na manao lana malie a e lele ai hoi ka oili, a aole no hoi oia i moeuhane mua e komohia aku ana ua hapauea Heneri la i ka ulia poino nui, aole hoi manao mua ia e hoohioloia ana kona noho aliii, a e lilo ana hoi ke ola o kona mau tausani koa a me na naita i luahi a i puulehu hoi no ka make.

            No ka mea, aia ka naita Henele Bull e ulupa ana i na kanaka a e hoolilo ana ia lakou i mea ole, e luku ana ia lakou e like me ka make ana o na holoholo na, mai na alii aku a hiki i na makaai mana. I keia wa a ka naita o na lalani mauna o Irelani e luku mai nei, ua lohe ia aku la na leo hanehane o na kamaka e kupinai ana, me he la ua ala ae na ilina o na waoakua a ua hiki mai hoi na hora hope o keia noho ana, me ka weliweli. Mamua ae o ka hiki ana mai o ka luku weliweli maluna o ke aupuni o Hinedu, ua hoouna malu iho la ka Moi i kana keiki i ke kulanakauhale o Etineboro, kahi hoi o kona kaikuahine kilokilo e noho alii ana, a i ke kokoke loa ana mai o ka pilikia i ko ianei aupuni ua hoouna iho la oia i kona mau elele e kii aku i 87 tausani -----

a ua hookoia ke kauoha me ka hakalia ole, a i ka makaukau ana o no mea a pau, oia no ka wa i hahani loa mai ai ua naita nei o Irelani ma ko ianei wahi.

            I ka hoouka kaua mua loa ana, ua lilo no ka hae o ka lanakila ma ka aoao o na naita Hinedu, a pela no ka lua o na hoouka ana. No keia lanakila hanohano e loaa mau nei i na naita o ke 'lii Heneri, na ia mea i hooi loa ae i ka inaina o Henele Bul, a hui hou mai la oia ma ke kolu o na hoouka kaua ana me 95 tausani koa. Ma keia hoouka kaua ana, ua kaa aku la ka lanakila ma ka aoao o na keiki powa, oia hoi na koa o Henele Bull, oiai he poe lakou i paulehia wale ma na mea kaua, a he poe hoi i ailolo i ka ihu winiwini o ka la@u ihe, a me ka huini oi o na pahikaua. Pela mau ke kaua ana a hiki i ke kaua ehiku, a o ka hopena hoi o ka hoomanawanui ana o Heneri iloko o ka hookahe koko. Ua haawi pio aku la ka Moi hapauea iaia a me kona mau mea a pau malalo o ka mana o Henele Bull, a ua noi pu aku la oia i ua naita la e hoomau ia aku kona onho ana ma ke ano he pio ma na ululaau o Puricolia a hiki i ka wa e waiho ai kona mau iwi malaila, no ka mea, aia ma keia ululaau ka hooilina alii mai kona kupuna kana kualima mai, a hooilina kauoha hoi a kau aku i kana mau mamo, a ma ia ano oia i noi ai. Ua ae ia mai kana noi no ka wa ola wale no, a ua kauoha hou ia kana keiki, a hoi mai la oia.

            Ua noho laua nei ma ua ululaau nei ma ke ano he mau kuewa, a o ka io o na holoholona ko laua mea e pono ai, a ia na wa a pau loa a laua e noho hoomanawanui ana, e maalo mau ana o Henele Bull ma ko laua wahi hale, oiai ua naita powa nei e hele ana ma kela a me keia wahi o ke aupuni e luki ai i na ola makamae o na kanaka, i mea e loaa ai kena pomaikai a me ka waiwai. E hoike mau ana no hoi o Heneri i kana keiki i ke ano o ka naita powa.

            O kela kanaka, wahi a kona makuakane, oia no ka mea nana i kaili aku i ko kaua aupuni, a noho aupuni ole hoi kaua a me kou mau mua, oia keia o kaua e kuewa hele nei. Pane aku la kana keike, auhea ko'u mau mua? Aia laua me Wawaedia, oia no kekahi kanaka kaulana loa o'u ma ka hahai holoholona, aole mea nana oia i hoopapa ma ia ano a puni o Europa. (Maanei, e na hoa, e nana aku kakouu i ka mea nona keia moolelo a me ka hana hope loa a kona makuakane.)

Ia laua nei e noho ana, ua piha se la na makahiki he 13 o ke keiki, a ua ao aku la kona makuakane iaia ma na ike a pau e hiki ai ke lawelawe i na mea kaua, a piha ana o na mahina elima o kona ao ana ua pau pono aku la na ike i ka loaa i kana keiki, a ua hiki ole no hoi iaia ke ku aku imua ona, no ka mea, ua hoike mai la kona mau hiona i ka wiwo ole a me ke koa, a e hoike ana hoi kona mau aa huki i ka wikani o kona mau io paahana, oiai o ka ikaika o ka hauna pahi a kona makuaka ne imua o kona alo, ua hiki iaia ke pame ka hu o ka makani o kana pahi.

            Pela oia i hoomau aku ai i ke ao ana i kana keiki a hiki i ka piha ana o ka makahiki, a ke kokoke loa mai la hoi na la hope o kona luaui, ia ,amawa i pane mai ai kona makuakane: E kuu keiki aloha nui, ke nee mai nei ha hora hope, a ke kiei mai nei hoi na minute e kaili ia aku ai keia mau ohohina, a haalele iho au ia oe e noho ma ke ano he keiki makua ole: eia ka'u kauoha ia oe, aia he pahikaua nui maloko o ka Hooilina Alii, a me kekahi pana nui a me na pua, e hiki ai ia oe ke luku he kanaono tausani kanaka i ka wa pokole loa, a i make au, e hoihoi oe ia'u i ka lina huna o kou kupuna kualima, a e hele oe mai keia wahi aku, o loaa auanei oe i ka pilikia, a  e imi hou aku oe i ike hou nou, aia hoi ke alanui he u 52 ma ka aoao hikina akau o keia ululaau, a malaila oe e hele aku ai me ka hoomanawanui i ke anu o ka hooilo a me ka la wela o ka makalii, a hiki i kou ike ana aku i kekahi hale kakela nui, a o kona inoa ka Hale-Kakela-Omaomao. Malaila oe e ao ia ai ma na ike he nui, aia hoi malaila na mea kaua i pau o ke ao nei.

Kokoke loa mai la na minute hope o kona luaui e make ai, nolaila, apo ae la oia i kana keiki no kahui hope loa ana a lele loa ae la kona aho. Noho iho la kana keiki ma kona aoao a uwe iho la, me ka noonoo nui ana no kona noho mehameha aku, a i ke ao ana ae, ia hooko koke oia i na kauoha a kona makuakane me ka holopono, lawe mai la ia i na mea i hooiliia iaia a hoi aku la no ko laua hale, owili iho la keia he mau wahi io dia maloo a me na mea ai kupono no kana wahi huakai, a i ka makaukau ana, kaha iho la keia hele

(Aole i pau.)

 

HOOLAA LUAKINI O SILOAMA

            Ma ka la 21 o Dec. 1884, i noho ai ka Aha Luna o Siloama e kuka no ka la e hoolaaia'i ko makou luakini, a ua hooholoia

            E hoolaaia keia luakini i ka Poaono ekolu o Ianuari, 17, 1885.

            Nolaila, ke kono ia aku nei kuleana a i hauoli e hele mai e ike i ka hoolaa ana o ku luakini o Siloama, ma Kalawao. Me ke aloha. M. KAHAULELIO

            Kakauolelo o ka Ekalesia o Siloama.

            Kalawao, Dec. 22, 1884.

 

            Na Loaa iloko a ka Waihona o ka Papa Hawaii no Novemaba a me Dekemaba

1884.

 

NO KA WAIHONA KUWAHO.

 

Ek. Haole o Kohala --- $ 84 05

Ek. " " Kaukeano -- 121 60

Haiolelo mak. a S. Kaili -- 19 55

Ek. o Waimea Hawaii --- 50 00

                        $ 275 20

 

NA KA WAIHONA KULOKO.

Ek. o Kaala Hawaii --- $ 10 00

Ek. o Maunahoano --- 10 00

Ek. o Paia Maui --- 25 20

                        45 20

 

NO KA WAIHONA OKOA

Ek. o Hana, Maui ---- $ 17 00

Ek. o Paia, Maui ---- 20 00

Ek. o Honokohau ----- 4 35

Ek. o Waihee Maui ----- 30 00

Ek. o Wailuku " ----- 32 25

Ek. o Kahakuloa ----- 4 35

Ek. o Kapaliuka, Hawaii --- 15 00

                        $ 123 05

 

NO NA BUKE HAWAII I KUAIIA MAI APERILA I, A OKATOBA I, -- $ 740 67

 

NO NA BUKA KILIBATI.

Mai Nonouti mai ---- $ 10 00

Mai Tapiteuea mai ----- 25 53

                        $ 35 53

 

            Himeni ae la kekahi aha himeni maloko o kekahi pa hale ma ka po Karisimaka iho nei, aole i liuliu ka lakou himeni ana puiwa e i ka leo wawalo o kekahi kanaka i ka pane ana mai: "Here oukou ma kahi e e kena kamarii, mahope ara ka bebe wau!" U'oki oe i ua aha himeni la e puhee liilii ana, a he akelekele wale no paha ka nahaha o na gita i ka ua mea o ka holo naaupo i ka makau.

            I ka po mamua iho o ka La Karisimaka, ua hoea aku la kekahi puulu kamalii himeni ma ka hale o kekahi haole ma Kulaokahua ae nei e himeni ai, a i ko lakou hoomaka ana aku e himeni ua puhi ia iho la ka ipukukui o loko o ka hale; aka, hoomau aku la no ua poe himeni nei i ka lakou himeni ana, a no ka puka ole mai o ka mea nona kahi e uku ia lakou, nolaila puana ae la lakou i kekahi himeni i ku i ka hoakakaka e pili ana no ua haole nei, a me keia ka makou i lohe aku ai i na lalani mua o ua himeni nei:

            "I spent my money in the doctor's shop

            Doo-dah ! Doo-dah !!" etc.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

HALEPAI O THOS G. THRUM

 

O KA NUPEPA

 

SATURDAY PRESS mo KUOKOA

 

ALANUI KALEPA, HONOLULU

 

mahaila e paiia ai na ano a pau o na

 

            BUKE,

                        HOIKE O NA KULA,

                                    HOIKE A NA KOMITE,

                                                NA HAAWINA KUKA SABATI,

            PAPA KUHIEURI O NA ANO A PAU,

                        HOOLAHA NUNUI A LIILII,

 

                        BALOTA, LIPINE PAPALE,

                                    TIKETA, WAHI LETA,

 

                                                BILA PAI HAKAHKA.

                                                            HOOLAHA KUDALA,

 

@ @ @

 

Iloke o ka wa pokole a me ka auhau haahaa.

 

A ma ka halekuai o THOS. G. THRUM ma ALANUI PAPU, e loaa ai na

 

Kalana kakau o na ano a pau,

Wahi Leta " " "

Inika " " "

Penikala " " "

 

            Mea Hoopipili, buke hoomanao,

            Peni gula a me kumu gula,

            Kii, a me na laau,

            Buke kii o ka ohana,

            Buke kii a na keiki,

            Kaa a na keiki,

            Kaa huila lua o na opio.

A he Agena nno ke ana lole pepa o na

            Keike a me na wahine

 

No ka hoailona ana i na lole me na inoa ponoi e hookoia na kauoha a pau no na papa inoa ke waihoia ma keia halekuai me ka uku pu o ka papa inoa i makemakeia. Uku no ka inoa hookahi ma ka inika a me ka hulu, $1,50 ina ma ka papa inoa keleawe, a ina ma ka papa inoa dala, $2.

            O na kauoha pau mai na mokupuni e hookoia ina e hoouna pu ia mai me ka dala a me ka moakaka pono o na hoakaka ma.

                        THOS. G. THRUM

 

NU HOU! NU HOU!

 

Na Waiwai Hou Loa!

NA PAIKINI O KEIA AU.

 

E Loaa no ma ka na Halekuai.

 

DILLINGHAMA MA,

 

Ma Alanui Papu.

 

Oia na waiwa malalo iho nei:

 

Na Palau, Kaa Hu@@@@'ala, Kopala,

 

Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hama-

re Kamana o na ano a pau,

Na Mea Hana a na Ka-

mana, Poe Hamo

Puna, na Am-

 

ara a me

 

na mea

hana o ka

Poe Akeakamas

a pau. Pena Aila,

Vaniki a me na Palaki,

Pauda, Poka a me na Kukae-

pele, Palaki Hamo Puna, Pulumi,

Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa

 

Holoi Lole, na Iputi,

na Pa Palai, na Me

kau Lawaia, Na

Aho Lawaia o na

ano a pau, na Kaula

o na ano a pau, na

Pahi, O, a me na

Puna, a he nui aku

no na mea i koe.

 

I KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA I

 

NA HALE

 

I hiki ole ia makou huai pau aku aka, na oukou no e hele mai a e hoonuuiho. O keia maluna ae, e loaa no ma @@halekuai o

            Dilinahama Ma,

@@@@@@ Mai ka halu 37. Alanui Papu

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

WO. SMITH.

LOIO, LOIO, LOIO.

Keena Hana - Helu 36 alanui Kaiepa.

tf.

 

WA. KINI.

LOIO, LOIO, LOIO.

Keena Hana: Helu 15 Alanui Kaahumanu, Honolulu. tf.

 

WR. KAKELA.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

He Luna Hooiaio Palapala

tf.

 

A ROSA. (AKONI.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAL@

He Luna Hooiaio Palapala

Keena Hana: Ma ke Keena Loio Kahina.

tf.

 

SB. DOLE

LOIO, LOIO, LOIO.

He Luna Hooiaio Palapala

Keena Hana: Ma Alanui Kaahuma@@.

tf.

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

A he Agena Hooiaio Palapala no ka Mokupuni o Oahu

Keena Hana: Helu 8 alanui Kaahumanu

tf.

 

JAMES M. MONSARRAT. (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

He Luna Hooiaio Palapala

Keena Hana: alanui Kalepa. tf.

 

RICHARD F. BICKERTON. (PEKEKONA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

Keena Hana: Helu 27 alanui Kalepa.

tf.

 

SN. EMERSON (EMEKONA)

LUNA Hooiaio Palapala Kepa Paahana no ka apana o Waialua, Oahu. Agena no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka mokupuni o Oahu.

Ua makaukau no hoi oia e ANA AINA ma na wahi a pau i makemakeia.

            Waialua, Oahu, Nov. 10, '83   1148-@@@@

 

WILLIAM AULD.

Luna Hooiaio Palapala Kepa Paahana no ka Apana o Kona

Keena Hana: Ma ke Keena Wai o Honolulu.

 tf.

 

SH. MEEKAPU.

Tela humuhumu lole.

Hale Hana: Helu 11 alanui Nuuanu

 

C BREWER & CO. (BURUA MA.)

            Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me na ILI MOKO o na ano a pau, e kuai mai i ko lakou mau IKI me makou, a e haawi no makou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA o ko kakou Makeke. tf.

 

J NO. M. KEALOHA.

Luna Hooiaio Palapala Kepa paahana no ka apana o Kawaihau, Kaui. He Agena no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka apana o Kawaihau, Kawai. He Komisina Palena Aina no ka apana o Kawaihau, Kauai, a he Luna Hooke Mare no ka Pae Aina holookoa.

1163-1yr.

 

DILLINGHAM & CO.

Mau Mea Kuai Lako Hao

Alanui Papu, Honolulu.

 

FRANK PAHIA.

ANA AINA! ANA AINA!!

Keena Hana: Aia ma alanui Moi, kokoke loa i ka Uwapo o Hooliliamanu. tf.

 

CC. COLEMAN

Amara a he mea hana Mekina

Kapili Kapuai kao lio.

A ME KA

Hana Kaa Lio ana, etc.,

Hale Hana ma Alanui Alii

905-tf              E kokoke la i ke Alanui Pape.

 

PAPA! PAPA!

AIA MA KAHI O

LEWERS & COOKE,

(O LUI MA)

ma ke kahua kahiko ma alanui Papu a me Moi.

E loaa ai na

.PAPA NOU AIKI.

o kela a me keia ano.

Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe,

Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu

Ku, A me na Papa Moe nui loa

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau.

 

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau

Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami

Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami

o na ano a pau, Na Aila Pena, o

kela me keia ano Na Aila Hoe-

maloo, he lehulehu wale,

Na Aila e ae o na ano a pau.

NA WAI VANIKI

 

-- A ME NA --

 

WAI HOOHINUHINU NANI !

 

O NA ANO A PAU LOA.

NA BALAKI ANO NUI WALE.

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a

pau, ua inakaukau keia mau Makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

 

-- NO KA --

UKU HAAHAA LOA.

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o

LAUA a me ka MEA KUAI.

 

E Hele mai! E na Makamaka

lawa no hoi koo @ makemake

A ka oluolu ame @ @paikai