Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 14, 4 April 1885 — Page 2
| This text was transcribed by: | Linda Zane |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuekea
No ka Makahiki,. $2.00
No Eone Mahina,. 1.00.
—KUIKE KA RULA.—
Poaono….APERILA, 4. 1885.
UA NALO ANEI KA NO'A?
Maloko o keia helu ka kakou pepa e ike iho ai ko makou poe heluhelu i ke koena o na manao o kekahi hapa o ko kakou poe kalepa kamaaina, e pili ana no ka laikini ana o na halekuai waiona ma na apana mawaho aku o Honolulu. O ka manao o ka hapanui o keia poe he mea pono ole ka wehe ia ana o ia mau hale.
Eia nae kekahi mea a makou i haohao ai, a e haohao pu ana no paha ko makou poe makamaka heluhelu, oia keia: Ua hapai mua ka Ahakukamalu i keia ninau, a ua hooholo lakou e haawi ka mana i ke Kuhina Kalaiaina e hoopuka ia mau laikini; alaila kii aku nei ka nupepa wahaolelo o ko kakou aupuni i na manao o ka poe noonoo a hanohano o na kamaaina kalepa o kakou, a hoopuka aku nei, o ka hapanui nae o lakoa a pau, ua kulike ole me ko ka Ahakukamalu manao. Ina i manao nui ia na noonoo ana o ko kakou poe naauao, heaha la ka mea i imi ole ai ko lakou mau manao mamua o ka hooholo e ana o ka Ahakuka? Me he mea la ua ikea ka no'a, a hoao hou e poipoi a nalowale ma ke kii ana 'ku i na manao o ka poe mawaho.
Aka, e manaolana kakou e lawe mai ana ke Kuhina Kalaiana i kona noonoo maikai, i hui ia me ke aloha lahui, a e hoopakele ia hoi na apana kuaaiana o kakou i ka poino nui o na lua meki a kahi poe e ake nei e wehe mai Hawaii a hiki aku i Kauai.
-----
NA MANAO O KA POE NOONOO.
Eia malalo iho ke koena o na manao a kekahi hapa o ko kakou poe kamaaina, a makou i hoopuka ai i kela pule, e pili ana no ka laikini ana i na halekuai waiona ma na apana kuaaina, a i lawe ia mai no loko ae o ka nupepa Advertiser, oia hoi ka nupepa a Kipikona a wahaolelo o ke aupuni. Eia iho ka manao a
MR. H. F. GLADE.
Oia kekahi o na hoa o ka hui kalepa o Hackfeld ma. Ma kona manao he mea pono ke haawi ia na laikini. Ua loaa wale na waiona i keia wa i na haole a me na kanaka maoli, e like me ka makemake; a ina e laikini ia alaila na ka poe e paa i na laikini e hoomalu aku i ke kuai ana a pau ke kuai malu.
MR. J. HYMAN.
Olelo oia aole hiki i na laikini ke hoomalu i ke kuai ana o na waiona ma kekahi apana o keia aupuni. Ua mana ole ke kanawai i keia wa no ka hoomalu ana i ke kuai waiona. Ma kona manao no hoi he mea e poino nui ai ka waiwai ke haawi ia na laikini no na apana, he oi loa aku ke ino mamua o keia wa e noho nei. He mea make ka waiona no ka lahui Hawaii.
MR. GODFREY RHODES.
Olelo o Kapena Loke aole oia i makemake e kamailio nui no keia kuiau hana, aka ma kona noonoo ana, aole no e hoonui ia aku ke kuai ana o na waiona ke hoopukaia na laikini no na apana, o ke kuai malu nae ke hoemiia.
MR. W. W. HALL.
Olelo o Mr. Holo he minamina kona i ka hapai ana o ke aupuni e hoopuka i mau laikini no na apana kuaaina. Ma kona manao, ina e hoopuka ia na laikini he mea ia e oi loa aku ai ka inu ana o ka lehulehu i na waiona. No ka hua o keia mea ma na mahiko aole oia i hoomaepopo loa ia mea, oiai aole ana hana me na mahiko.
MR. H. A. WIDEMANN.
He nui na manao o Wilimana, o ke ano nui nae o kana olelo oia keia, ina e hoopuka ia na laikuai, aole no e ola liuliu na halekuai waiona ma na apana no ka puka ole, mamuli o ke kiekie o ka uku o ka laikini a me ka bona. O kahi a ke kanaka maoli i kahaha ai, oia ka ae ia o ka haole e inu, a o ke kanaka maoli nae ka i hooleia. Aka, ma kona manao maopopo, ua oi aku no ka pomaikai o na kanaka maoli ke loaa ole na waiona. A ua kamailio nui oia nei ma ka bia a me na waina e inu nei.
MR. G. W. MACFARLANE.
Hoike mai o Makapolena i kona manao, ua kokua oia ma ka manao o ka Lunakanawai Kiekie i ka wa i hapai ia ai keia kumuhana. Ma kona noonoo, aole e oluolu ana na luna nui o na mahiko ke haawi ia na laikini no na apana. Ua manao no hoi oia ina e waiho ia aku ka ninau i na apana ma ke koho balota ana, e ae ana no ka hapanui e wehe ia na halekuai waiona.
MR. C. R. BIHOPA.
Hoike mai o Bihopa i kona manao kanalua ole no ka laikini ana i na halekuai ma na apana, he mea ia e poino ai. Aole no hoi oia i manao he mea hiki i na laikini ke uumi iho i ke kuai malu ana on na waiona ma ua mau apana nei.
KA LUNAKANAWAI KIEKIE A. FRANCIS JUDD, (KAURA.)
Mamuli o kona ike no na makahiki he iwakalua i hala; ma ka oihana Loio Kuhina a ma ka noho'na Lunakanawai, aole hookahi hihia o ke ano kuai malu i na waiona i hoahewa mamuli o ka hoike a kekahi mea kuai waiona. Nolaila ua maopopo aole e hoemi ia ke kuai malu ma ka hoomahuahua ana o na laikini. O ke kuai malu kekahi mea hooulu i ka makemake iwaena o ka lehulehu no ka waiona, a o ka pomaikai no ia o ka poe kuai me na laikini. Na ka poe kuai malu e hanai nei i na halekuai i laikini ia. Malalo no hoi o ke kanawai kuai waiona e wa iho nei, ua ku ka hihia i kekahi poe i laikiniia, ina e hoopii ia lakou. A ina hoi e hoopii kahi hoa kuai o lakou i kekahi o lakou iho, e ala mai auanei na manao mokuahana a kuhi aku kuhi mai.
He minamina no hoi ko ka Lunakanawai ke hoopuka ia na laikini no na apana, no ka mea, ma kekahi mau apana kuaaina o kakou, e like me Wailuku, ua maikai ka noho ana a ka lehulehu a ke pii ae nei na hana maikai me ka emi o ka ona, pela no hoi me kekahi mau apana e ae, a he mea kaumaha no hoi ke pahola ia aku na poino o ke kuai waiona ma ia mau apana.
-----
(Kakauia no ke Kuokoa)
I Ka pule i hala aku nei, ua hoopuka aku makou i ka manao o kekahi o na keiki kamaaina o ka aina oia o J. O Carter (Keo Kaaka.) He kanaka keia aloe i malihini ia kakou, oiai oia ua hanaiia mai kona wa opiopio loa mai ma Hawaii nei, a hiki wale i kona kanaka makua ana a nunui na keiki. I ko makou hoomaopopo ana nona, me he la he Hawaii oiaio oia. Kona home, kona pono, a me kona ohana, no Hawaii nei a pau, a no ia mea, ua mahalo makou i ka ike ana i kona mau manao kanaka makua i hakuia i mea e hoomalamalama ai i kona hoa kanaka. He nui no na keiki ilikea i hanau a i hanaiia ma Hawaii nei, i naauao a i kupono i mau hoa kuka a mau hoa ohumu no kakou Hawaii, aka, ke kuemi hope nei ka hapanui o ia poe, a ua ano uiha i ka ike i na hana a me ka lohe i na olelo a na alakai nana e apuhi a e hoowalewale nei i ka lahui Hawaii, i kumu e hoomokuahana'i i ka noho'na maikai o ka poe e ake ana e mau ka holomua a me na pono like i na mea a pau i kulaiwi a puka-a-maka i Hawaii nei. Ma lalo o keia mau kumu ua mahalo makou i na manao o Keo Kaaka, kekahi o na keiki i oleoia ae la, i kona wehewehe maikai ana mai i na mea ana i ike ai e pili ana i kekahi o na kumu hana nui e hoonaueue nei i ko kakou mau pono. He oiaio, ua hoike pinepine aku no makou i keia mau mea ma na kolamu o keia nupepa, aka, aole he mea hewa la ikeia ana o ka manao o kekahi kanaka, e like me ko Keo Kaaka ano, no ka mea, ua poola oia i keia mea he kalepa, a o ka manao i hoea mai mai kana maka peni he mea e hilinana'i he oiaio. He keiki paakiki o Kaaka no ka pono ke moakaka iaia ka pono, a o ke kanalua ana no ka pololei o kana mea e kamailio nei ua hala ia, ke hoike mai nei na ouli o ka manawa ua pololei oia. Me ka pololei a me na hoohalike oia i waiho mai ai i kana mau olelo, a aole no hoi i kanalua kona manao i ke kuhi ana i ke kumu o keia mau pohihihi e alai nei i ko kakou mau pono. Eia kakou a pau ke ike nei i ka pilikia, he poino e hoohaiki ana i na hana a pau nana e hoolawa mai i ko kakou ola. Ke auwana nei ka hapa nui o na keiki o ka aina no ka nele i ke kumu e pono ai. Ke hanu nei mao a maanei i kahi e pono ai ka ohana, e loaa ai kahi ai a me kahi i-a. Ke pii mai nei ke kumu kuai o na mea kuai, a ke haule mai nei kahi o ka loaa. Nolaila, e hoomaopopo kakou i keia mau wehewehe ana a e noonoo i ka mea kupono e hana'i.
-----
Enelani me Rusia.
O na lono hope e pili ana no ko na aina e i hoea mai i o kakou nei, oia no ka paapu o na omamalu kaua ana na aupuni o Enelani me Rusia, a me ka lokahi pu ole hoi o na mana nui e ae ma ia hapa poepoe hikina. Ua hoike mai no na hiohiona o na hooponopono a me na launa aloha ana mawaena o keia mau aupuni, he sekona, he minute, he hora, a he manawa wale no e halawai pu ai ka oi a me ke okeko o na mea kaua, a e hooliloia'i kekahi hapa o ka aina i mau auwaha holo auwai na ke koko o na kanaka mamulu o na manao kuee i hookahuaia iloko o laua. O na kuka a me na kamailio i hoopukaia mawaena o laua, aole no i kuikahi pu kekahi me kekahi aka, ke huki nei kekahi i kona mana a pela pu me kahi. Ma ka hoomaopopo ana i na mea i hoomaikeikeia ae a ko laua mau poo aupuni, e loaa no na manao hooia aole loa he wa no laua e kuemi hope ai a hiki i ka halawai ana o na hao kila, a aole no paha e liu wale iho a lohe aku no kakou i ko laua mau leo uwo e hoonaue ana i na mana nui o Europa, a o na lono a pau e hooia mai ana, ua ulu ae la ke kaua mawaena o Enelani me Rusia.
O ke ano mui o keia hana kuee ana o keia mau aupuni, mamuli no ia o na hooponopono pili aupuni e Afeganitana a me na okana aina e pili ana ma ia mau wahi. Ua hoea mai na lono hope, e hoike ana ua waiho aku ke komisina Rukini e noho ana ma ke kulanakauahle o Teherana, Peresia i kekahi mau koina ano hookiekie i ke aupuni o Enelani, e loaa he mana i ke aupuni o Rusia maluna o ke okana aina o Pejehde, a o kahi hoi i ulu mai ai keia mau kuee ikaika, a he mau koina keia e kue loa ai o Enelani a nana hoomakue aku ia Rusia me na maka uwila. Aole no paha e loaa na hana opu kekeue mawaena o laua ina i lawe ae o Rusia ia okana aina ma ke noi ana a loaa aku na hoapono, aka, no ko Rusia lawe lima ikaika ana ae, ma o kona hoonee mua ana aku i kona mau pualikoa i kekahi mau apana aina i paa malalo o na palena o Afeganitana, a na ia mea i makala ae i na kuka a me ka hooponopono launa aloha ana mawaena o laua. Ma o keia mau ano e hooiaio ia iho ai, ua haiki loa ke kulana, a ua kokoke e uhi ke ao omamalu kaua maluna o keia mau aupuni a mana nui Europa. Iloko o keia mau hoonee kaua a keia mau mana nui, he mea oiaio, e umii pu ia aku ana kekahi mau mana nui e ae iloko o na hooponopono mawaena o laua, a i ole e holo kokua ae i kekahi a kaia aku i kekahi. O ka manao nui paha o ko Rusia ake loa ana e hoala i ke kaua, oia no ka hookahuaia ana o na manaolana iloko o kona puuwai e loaa ana no iaia ka lanakila maluna o na Afegana oiai aia kona mau pualikoa ke hoopuni la ia Kerata, a no Enelani ke kukala kaua aku, o ka lilo koke ae la no ia iloko o kona poho lima ia mau wahi a kona mau koa e paa la. Alaila, e palahalaha loa aku no kona alahele e moe pololei ana a komo iloko o Inia, nolaila ua ike o Enelani i keia mau kaua pakaha wale a Rusia i kona mau pono a kue mai la me ka ikaika, me kona kukala pu ae aole e moe kona maka ke lilo kekahi wahi hapa o kona aina ia Rusia. Nolaila, ina e komo ana o Enelani me Rusia iloko o ke kaua, alaila, e komo mai ana no na aupuni a pau o Europa iloko o ia hana hookahi. A me he la e hookaheia ana ke koko me ka weliweli ma na kualono o ia hapa poepoe hikina ma keia mua iho. E kali a hoea hou mai na lono, ua hui ae la na mea kaua.
-----
Na LeaLea Maluna O
NA ALE O KA MOANA
E like me na hoomaikeike mua ana aku a na nupepa no na mea e pili ana i ka heihei waapa, a ma ka Poaono i hala Mar. 28, ua malama io ia na heihei e like me ia mau hoolaha ana mawaena o na hui waapa Honolulu, Iolani, a me ka Myrtle, a penei na mea e pili ana no na hana heihei i malamaia:
HEIHEI I - He heihei waa pea keia, aole nae o na waa Hawaii maoli, aka he mau waa lahilahi loa keia i kapaia paha e na kanaka he waa Ilikini. He ekolu waa i holo - Fleur de Lis, Mignon, Tippecanoe, na ka inoa mua ke eo; manawa holo, he 20 minute.
HEIHEI 2 - He heihei waapa eono hoe keia mawaena o na papa elua o na hui Honolulu me ka Myrtle. Ka inoa o na waapa Malihini me Liliuokalani, a o ka lanakila ana o ke kahua heihei ua lilo aku no ia i ka waapa nona ka inoa Malihini; manawa holo, 16 min. 19 sek.
HEIHEI 3 - He heihei waa hoe pukahi keia, Coquette, Mignon, me Tippecanoe, na ka inoa mua ke eo.
HEIHEI 4 - O ka heihei ano nui keia o ka la i manaoia'i, oiai oia ka heihei e maopopo ai na keikikane papa ekahi o na hui Honolulu, Iolani, a me ka Myrtle, a e akaka ai ka poe nana e kaili ka makano o ia heihei ioa ke "Kia ha Hookuku a ka Hui." He ekolu waapa i komo ma keia heihei me na hoe-waa pakahi he eono. I ka hiki pono ana ae i ko lakou manawa, ua makaukau ae la lakou no ke kahua heihei, a mahope o na hooponopono ana ua lawe ae la keia a me keia waapa i kono kulana iho, a na makaukau pu ae la me na hoe-waa. Emoole, puka mai la ka hualelo "Holo," a kolo lio like aku la lakou. He kauna mapuna hoe paha a oi ka i hoe ia, ua oili aku la ka ihu o ka waapa o ka hui Iolani e hoeia ana e kekahi mau kanaka Hawaii, a aole no nae i mamao loa aku mai na waapa mahope aku. Ua hoomauia no kela kulana i ka waapa mamua a hiki i ka aneane ana i ka boe alaila huli mai, ia wa i oili like aku ai na waapa mahope a hiki i ka huli ana ma ka boe. Ma ia hoohuli ana a na waapa no ka pahu eo, ua loaa iho la he mau ulia apuepue mawaena o ia mau waapa, a he wa pokole no nae, ua oili mai la ka waapa o ka hui Myrtle mamua a ukali mai la ka waapa o ka hui Honolulu, a ua hoomau mai ia waapa i kona kulana mamua a hiki wale i ka pahu eo. Ua nui ka hoopaapaa ia no keia heihei no ka hookui ana o na waapa mawaho o ka nuku, a ua waihoia na na lunakanawai e noonoo no ka waapa nana ke eo. O ka inoa o na waapa i holo ma keia heihei, oia keia: Malihini no ka hui Myrtle; No name, no ka hui Honolulu; Poomaikelani, no ka hui Iolani; manawa holo, 23 min. 30 sek. Mahope o na noonoo akahele ana a na lunakanawai, ua haawiia ke eo o ia heihei na ka waapa Malihini o ka hui Myrtle, a oia no ka waapa i hiki mua i ka pahu eo.
HEIHEI 5 - He heihei waapa pukahi keia e like me ko Hanalana waapa, mawaena o Mr. Seeley a me Geo. Markham, a na ka inoa mua ke eo.
HEIHEI 6 - He heihei waapa eha hoe keia mawaena o na waapa o na hui Iolani me Honolulu a ua lilo aku la nae ke eo i ka inoa hope, a oia ka panina loa o na heihei ma ia la.
He la malie maikai ia, a ua halana maikai ke kai. Ua holo'alo'a pu ae la no hoi na uwapo me na moku i na kanaka, maluhia na hana o ka la.
Ma keia eo hou ana o na hui Honolulu me Iolani i ka hui Myrtle, o ka lua iho la ia, a o na kamakamailio mahope iho o na hana heihei ma ka Poaono nei, oia hoi, aole e moe ana na maka o na kae'ae'a o ia mau hui a hiki i ka wa e haulehia ai ka Myrtle.
-----
HOOPII KUE WAIONA A KO WAILUKU.
Ia Ka Mea Mahaloia Charles T. Gulick Kuhina Kalaiaina, Aloha oe:
O makou o na kamaaina o Wailuku a he mau makaainana hoi no ka Moi, ua hoomaopopoia mai ia makou, o ka haawi ana i laikini kuai rama a mau laikini paha ma keia apana a mau apana e ae, ua waihoia malalo o kou noonooo ana mamuli o ka olelo hooholo a ka Ahakukamalu, a no ko makou hilinai no kou noonoo, ke noi aku nei makou ia oe e hoole i ka haawi ana i ka laikini a mau laikini paha no ke kuai ana i ka waiona ma keia apana no na kumu ma lalo iho nei:
Akahi - Ke hopohopo nei makou no na pilikia a me na poino e ulu mai ana maluna o ka lehulehu ke kuu ake loa ia ae ke kuai waiona mawaenakonu o makou.
Alua - He mea hoi e kuemi hope ai, a ina aole ia, e paniku loa ia ai ke kulana holomua a mau hana hou e hoohoihoi ia mai nei i keia wa.
Akolu - Ua loihi na pomaikai a makou i luakaha ai mai ka papa ia ana o ke kuai rama mai mua loa mai ma ko makou nei apana, a nolaila makou i manao ai aohe pono e hoohopohopo ia ko makou nei mua aku ke aeia na laikini kuai rama.
No ia mea, ke noi haahaa aku nei makou i Kou Mea Mahaloia e hookipa aku i ka makou palapala hoopii a e hoole i ka haawi ana i laikini kuai rama,
Ed. Baily Palea Opio J. Kelekoma
J W Girvin John Wilcox Kaililohea
J W Kalua Palea Mahi U N Santos
W H McKay Lono Palea A Cordivera
L M Vetlesen J B Kanona M J Barba Jr.
J Haole Kaaihue Hapuku
J H Frank A P Kahale Hattori
S E Kaleikau Kahauhau J M Mana
Z S K Paaluhi Namakaha Ahpo
J Kapai J B Kaheole Young Hee
C B Olsen S W Kaleikau Pedro Morbinez
W P Kahale Mahiai Hanu
F B Sutliff Kalanikau Hao Kaanaana
M Kaanaana H Baker Kuaana
W B Keanu Hoano Oana Alika
M C Stroblem Kunaole Samuel Moo
Fong Sing @@@@@ @@@@@@
N Perez K@@@@ L W P Kanealii
Keahi Grule Piko S Kalanui
G Kauhiwahine Niula Jos Pomaikai
H Haleone Kaina H Kahinu
Kawai Lot W K Makakona
J P Kaaa Keanini Frank Edwarde
J W K Kaaa Kaiko C Kane
Walbridge Honole M Kaeula
H H Plemer Kalauhala S Haanio
Wentworth Kanii J R Edwards
Goodale A Kupalalu J Pakuai
Cummings Jr D Kaia J Kalaumamo
Aug. Pastano Kekua Moo Kihe
Scrimgeour Kaupai J Puniai
J Cahill Kahunakau K K Kamauoho
Guilharman Kalaike Maileluhau
A P Lamb Kalili Keiki
A Barnes Kookoo Palaiaelo Opio
E H Bailey Paaluhi Taihunui
Rev Groser Keaolele Kealoha
Kamaka Kaimikana J Kaaiwaiwai
Kekekona Kale Lueala Kanui
King J Kaolulu S Paulo
Putnam Kiakona Nika
P N Makee Keawekuloa M Kapoi
Stoddark Kamaiauki Kamakaiwi
Hargreaves Kalaauala Keo Kaiama
Jack Fox Kahinu Kaililauokekoa
Jackson Haukawewe Malauea
C Silva Haanio A S Kauolokai
J T Fornandez Kaili W B Keala
H Giles D Kapoi S Keliinoi
Kalaeloa J Kamanu J L Manuela
Olelo Kekahuna Iona M Kukona
D Wainee Mailelaulii W K Maomao
D L Kaaikoele Kealuka P Kaluna
P Cumming J Oana Kahalemake
H Namailou D K Keiki Daniel Lomio
W H Halstead H Kuaalu W Charley
Chas Cox M Poi Kailihala
T Lyons F T S Tana Kekua
G K Kepoikai S Punohu Kekipi
John Uilama Mana
Kaumauma Kapule M da Silva Torres
A Ohia Hao Kahua Joa de Resandes
M Ezra Kekalohe Frank Furtado
Keawe Pulehu Kaio S Correia
E D Kawelo Aimoku A J Roiz
Kalakiela Kaleikini Ant Raposo
Kaonohi Kikoo Kekua
Kolohe Waiwaiole Punahoa
Kaawai J H Hani Mealoha
W K Bailey D Kamalo J Correia
James Benter Kua Kanakahihulu
W Pal@lo Kapika Kieka
Kaawa Kawaiwaiole Phillip
Kamahoa Shu Norn Kolopapela
L Puu Bola Carl O Foss
J Kaio Kauohua Kahana
Mana, Kahanni, Kahauolopua, Kahalemauna, Halekahiki, Makahi, Kaopua, Silva, Kameo, T Eela, Solomona, W H Bailey, Kukaulalu, Kiha, Sam Stone.
-----
NA LONO HOPE NO SOUDANA.
MAK. 12 - Ua lele kaua malu aku na koa o El Mahdi i na koa kiai o kekahi papu ma Suakima, ma ka po o ka la 12, aka, ua loaa koke aku lakou i na elele make a na koa Beritania mai ka la-na kaua Beritania Condor aku, a ua auhee aku la lakou me ka hali pu ana i ka poe make a mainoino mai ke kahua kaua aku, a koe iho la ke kino make o ko lakou alakai Abdula, oia hoi ko Osman Digna mea lawe hae. He eono o Beritania i make, a he ehiku i hoehaia.
MAR. 15. - Ua hiki aku o Generala Ewart ma Suakim, a ke hoomaka la kona puali i ka hoomoe ana i na alahao me ka awiwi. Ua loaa mai hoi he kauoha mai a Osman Digna aku, e hoomau no oia i ka lele kaua malu ana maluna o na Beritania i ka po ke ole e hoihoi ia aku ke kino make o kona mea lawe hae Abadula i make ma kela lele kaua ana i ka po o ka la 12. Ua hoouka ae no hoi na Beritania i kekahi kaua ma ka po o ka la 15, me na enemi, a na nui ka hahana o ia kaua ana. Ua mau ka paa ana o na paele i ko lakou kulana me ke kuemi ole, a pela pu no hoi me na Beritania. Aole he hopena i ikeia no ia kaua.
Ua hoike ae kekahi nupepa Arabia, aia he 15,000 kanaka Abisinia i makaukau no ka lele kaua ana aku ia Katuma.
WAI WAI
Ke kauohaia aku nei ka poe a pau he pono hookahekahe wai ko lakou, mai keia la aku, o ka manawa hookahekahe wale no i aeia oia na hora mai ka 6 a ka 8 A. M., a mai ka hora 4 a i ka 6 P. M.; aole ma na manawa e ae.
Ma ke Kauoha
CHAS. B WILSON,
Luna Wai,
Honolulu, Ian 30, 1885. 1009-@@
-----
G L. FITCH, (KAUKA PIKA.)
Ua wehe ae nei @@ he Keena Lapaa@ na Alanni Hannakea, Honolulu, Helu 70, a e loaa na a@ ma ke keena ma ka hora 9 a ka hora 12 o ke kakahiaku o kela a me keia la, hora 3.30 a i ka hora 7.30 ahiahi. 2007-@
-----
JAMES M, MONSARRAT.
(MAUNAKEA.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.
He Luna Hooiaio Palapala
E hana ia no na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka hoaie ma ka moraki ma na waiwai paa.
KEENA HANA: alanui Kalepa. tf.
-----
W O. SMITH.
LOIO, LOIO, LOIO.
KEENA HANE Helu 36 alanui Kalepa.
tf.
MA KE KAUOHA.
OLELO HOOLAHA: - Ke papa loa ia aku nei na kanaka a pau aole e auau ma ke Kawa (kiowai) o Kapena, Nuuanu, a ma na ano e ae paha e hoohaumia ai i ka wai, a i ke komohewa ana paha ma na wahi e pili ana. O ka poe kue i keia hoolaha, e hoopii ia e like me ka piha pono o ke kanawai.
CHAS. B. WILSON.
Luna Wai.
Aponoia
CHAS. T. GULIKA.
Honolulu, Mar. 25, 1885. 2117-4ts
-----
HOOLAHA PA AUPUNI. I keia la ua hookohuia o J.A. KIMEONA, i Luna no ka Pa Aupuni - ma Kailua, Kona Akau, Hawaii, ma kahi o Poheepali.
POOMAIKELANI,
Kiaaina o Hawaii.
Hilo, Hawaii, Mar. 13, 1885. 2018-3ts
-----
HOOLAHA PA AUPUNI. I keai la ua hookohuia o WILLIAN HOOKUANUI, i Luna no ka Pa Aupuni ma Waimea, Hawaii, ma kahi o J.H. Nahiwa i waiho mai.
POOMAIKELANI,
Kiaaina o Hawaii.
Hilo, Hawaii, Mar. 13, 1885. 2018-3ts.
-----
I keia la ua hookohuia o C.H. PULAA, i Hope Lunakanawai Hoomalu no Kohala Akau Mokupuni o Hawaii.
POOMAIKELANI,
Kiaaina o Hawaii.
Hilo, Hawaii, Mar. 13, 1885. 2018-3ts
-----
HOOLAHA HUI. Ma keia ke hoolaha nei na mea nona na inoa malalo aenei, o FRANK HUSTACE a me GEORGE H. ROBERTSON, no Honolulu, ua hui laua ma ka inoa hui o
HUSTACE & ROBERTSON, no ka lawelawe ana i ka hana lawe ukana ma Honolulu.
FRANK HOUSTACE,
GEORGE H. ROBERTSON.
Honolulu, Mar. 30, 1885. 2018-2ts
-----
OLELO HOOLAHA: - Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa a hookapu aku nei au i kuu pa hale a me kuu aina mahiai kalo e waiho la ma Kahaluu, Kona ak. Hawaii, ma ka inoa o kuu makuakane o Malaihi, aole e hoolllo wale ia i alanui no na kanaka, a o ka mea e kue i keia e hoopii no au ma ke kanawai. Ua koho aku au ia Kanaau i hope no'u, a ua mana oia e hopu a hoopii paha me ka ciaio. NAWELU MALAIHI. 2117-2t
-----
OLELO HOOLAHA: - Ua haalele kumu ole mai kuu wahine mare ia'u, o KAWAI o Honokua, Kona Hema, Hawaii. Nolaila, ke papa aku nei au i na mea a pau mai hoaie iki kekahi iaia, aole au e hoolohe ole oukou i keia kauoha.
Ke papa pu nei au i ka'u mau mea a pau, aohe on a mana e kii me kuu ae ole.
Owau iho no me ka oiaio.
HAO (K.)
S Kona, H. Mar. 10, 1885. 2015-4t.
-----
HOOLAHA HOOKAPU AINA. O makou o na hooilina o D L Keliikuli i make ke papa a ke hookapu aku nei makou i na palena a pau o Hoopuloa e pili ana me Milolii, mau ka uka a ke kai, a ma ka aoao e pili ana me Papa, aole e hele wale na holoholona no a pau loa, a in a e loaa aku na holoholona i na on a maluna o ka aina i papa ia e hopu ia a hoouku ia no $1.00 o ke poo. Ua kapu pu no hoi na kahakao mao Pukawaa-iki a hiki i Namakahiki a me na i-a; aole e lawe na kane, wahine na keiki, i na opihi, limu, aama, a o na i-a no a pau e pili ana ma ia mau palena i hppkapuia a aole no hoi e hele wale na kanaka a pau ma ia mau wahi, a e hooko no makou i ke kanawai maluna o ka mea a mau paha e kue ana i keia. Ke hookohu pu aku nei makou ia Kaulahao, Panila, Makelo, i mau luna nana.
D L WALIA KELIIKULI
Hoopuloa, S. Kona. Apr. 3, 1885. 2118 3t.
-----
HOOLAHA AKEA NO KA HUI O KANAHENA. Ua hookohuia mai au i Poo no ia hui e ka agena o ke'lii Pauahi Bihopa, ma kahi o J. Kamawae i hoopauia; nolaila, ke kahea aku nei au i ka poe hui o Kanahena, Honuaula, Maui, e hele mai lakou a pau i ka la 14 o Aperila nei 8885, ma Kanahena, me ko lakou mau dala pu mai o keia makahiki o ka poe i koe aole i haawi mai ia'u, a ke kauoha pu ia aku nei me ka poe e makemake mai ana.
J.A. KAIANUI.
Kanahena, Honuaula, Maui, Apr. 2, 1885. 2018-1t.
-----
HOOLAHA HOOKO MORAKI. Ma kei ke hoolahaia aku nei, mamuli o kekahi mana kuai iloko o kekahi Palapala Moraki I kakauia I Mei 30, 1882, I haawiia e MOSES KUMALAE o Kaneohe, Keolanpoko, mokupuni o Oahu ia SAMOE@ M. DANOE o Honolulu, no ka hoopaa ana I ka ukuia o eha haneri me kanalima dala, a I kakauia ma keKeena Kakan o Kope o ke Aupuni, maloko o ka buke 76, ma na aoao 72 me 73, a no ka ahaiia o na olelo aelike o ua moraki nei I oleloia, nolaila e kuaiia ana ma ke kudala akea ia aina a pan a me na pono me na pomaikai a pau e pili ana I ikeia iloko o ua moraki nei, mahope iho o ka puka ana o keia hoolaha no ekolu, ma ke hale kuai kudala o L@@os a me Levey, ma Honolulu, I ka POAHA, Mei 7, 1885, no ka ahaiia o na olelo aelike o na moiaki nei I oleloia. O ka waiwai I hoakakaia maloke o ua moraki nei I oleloia, a I hoolahaia no ke kuai ana me ka la I olelo mua ia, aia ma Pau, Kaneohe I oleloia, a oia no ka apana ekahi I hookakaia ma ke Palapala Sila Nui helu 129, Kuleana 3121, I haawiia ia James Mahony; nona ka ili aina 197 10 eka, koe na kule ana o na kanaka.
S.M. DAMON,
Mea Moraki.
Wm. R. Austin Loio.
Honolulu, Apr. 2, 1885. 2018-4ts.
-----
NA HOOLAHA HOU.
Kuai Kudala
—o—
NA AINA WAIWAI
A ME NA
KAI LAWALA.
Mamuli o ke kauoha a na Kahu Malama Waiwai o ka Waiwai o Lunalilo, e hoolilo aku ana au ma ke kuai na waiwai I hoikeia malalo iho,
MA KA
POAKAHI la 27 o APRILA, 1885.
Ma ka hoia ia awakea, ma ke Keena Ku@lala, ma Alanui Moiwahine, Honolulu.
Apana A. 1 2-100 eka: Apana B. 1 4-100: eka: Apana C. 97-100 eka: Apana D. 1 11-100 eka: Apana E. 2 28-100 eka: Apana F. 4 98-100 eka: Apana G. 1 46-100 eka; Apana H. 4 @-100 eka; Apana 1. 16 eka. O keia mau Apana aina mai ia A is 1., aia no ke waiho la ma ke kahakai ma KAALAWAI, mao aku o Leahi, a e huli pono mai ana ma ke alaloa o Kapiolani mai Honolulu aku, a ua kuponon loa no ka noho ana, me na wahi auau kai akea e pili pu la.
Apana J - Ke Kai Lawaia o KAPAHULU, mokupini o Oahu.
Apana K - Ke Kai Lawaia o KAALAEA mokupuni o Oahu.
Apana L - Na Kai Lawaia o WAI@HU mokupuni o Maui.
He kuike ke dala; o na lilo no na palapa. la me ka mea kuai. E ike ia no hoi na kii o na Apana aina mai a A. is J. ma ko'u kudala.
E. P. ADAMS. 2116-5t
-----
HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI. Ke hoolaha aku nei ka mea nona ka inoa malalo, ua hookohuia oai i lunahooponopono no ka waiwai o Cpat. Thos. Spencer o Hilo, Hawaii, i make. Nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe a pau he mau koina ko lakou e hoike koke mai me na hooiaio kuponon iloko o na mahina eono mai lakou. A o ka poe he aie ko lakou i ua waiwai la, e hookaa koke mai.
Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai o Thomas. Spencer, me ka Hooilina i huiia.
Hilo, Oct. 5, 1884. 2000-6m
-----
KUAI HOOKO MORAKI: — O kela apana aina waiwai nui ma Hilo. Ma keia, ke hoolahaia aku nei no ka hooko ana o kekahi mau moraki elua i hanaia e Hiram A. Bridges ia Mrs H. E. Cooke ma ke ano kahu no ka waiwai o J P Cooke i make, a i kopeia ma ka buke 82 aoao 221 a me ka buke 88 aoao 133, e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ka aina i oleloia maloko, i ka mea koho kiekie loa, ma ka rumi kudala o E P Adams ma Honolulu, i ka hora 12 awakea o ka POAKAHI, MARAKI 30 1885. — O ka aina e kudalaia ana, oia no ka aina a me ka hale o Briges ma Hilo, ma ka aoao akau o ke alanui Waianuenue a mawaena o kahi o Kipi a me ko ka lunakanawai Laimana wahi. Oia kekahi o na wahi nani loa ma kela kulanakauhale nani o Hilo. He 340 kapuai ka loa o kahi e pili la i ke alnui, a ua holo aku hoi a hiki i ka muliwai o Wailuku, a he 2 1/2 eka, he hale hou ka hale a he kulana kilakila, a aohe wahi e ae ka nani mamua o keia malaila. W R KAKELA.
Loio no ka mea moraki mai.
-----
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o KELIIAUA (w,) no Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a JOSEPH NAWAHI e noi ana e hooiaio ia ka palapala kauoha hope a KELIIAUA (w,) no Hilo, Hawaii, i make; a ua waiheia mai no kela palapala i ka Aha.
Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POALIMA, oia ka la mua o MEI, 1885, i ka hora IO kakahiaka ma ka Hale Hookolokolo ma HIlo, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia. F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko H. P. A.
Hilo, Hawaii, Mar 24, 1885. 2018-3ts.
-----
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o MAKAHUHU (w) no Kihalani Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a B. H. NALIMU (k,) e noi ana e hooholoia na hooilina o ka waiwai o MAKAHULU (w), no Kihalani, Hilo, Hawaii i make kauoha ole, a e hoonoho iaia i Lunahooponopono no ia waiwai.
Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA, oia ka la mua o MEI, 1885, ma ka hora IO kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
F. S. LYMAN.
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolo o ko Hawaii Pae Aina.
Hilo, Mar. 24, 1885. 2018-3t.
-----
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o APO (k,) no Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka Palapala Noi a L. SEVERANCE ka Luna Hooponopono o ka ka waiwai o Apo (k.) no Hilo Hawaii, i make, e noi ana e aponoia kona hoike hope, a e hooholoia ka waiwai i koe i ka poe i pili, a e hookuu iaia me kona hope.
Nolaila, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA, oia ka la mua o MEI, 1885, ma ka hora IO kakahiak, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
F. S. LYMAN,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina.
Hilo, Mar. 24, 1885. 2018-3t.
-----
HE HUI HOU.
Eia iho malalo nei na inoa o na lala a pau o ka Hui i kapaia ka "Hui Imi Pomaikai o Kipahulu."
Adamu Puaaloa—Puuku.
J. Nakila—Kakauolelo.
J. E. Lyons & W. B. Kiha na Kahu Waiwai.
D H Kahanu, Mrs. K Harbottle
Mr. Palau, Mrs. K Kanalulu.
Miss E Pueiki, Miss Debora Puhi.
Mr. Naehu (makua) Mr. Kanalo.
Mrs. Kaolulo, D H Kalehua.
S M Keoho, M S Kekulanui.
S W Kahele Jr., Kelekia Kalehua.
Mr. Napahi, Mr. D Kaluna.
Mr. Kaowili, Mr. Nua (makua).
Mr. Kaaumoana, Mr. Kalele.
Rebeka Kewalo, P M Kaluna.
Keo Kaaimoo, Mr. Koikoi.
Jno. Kaloi, Moses Ulunahele.
John Pneiki, Mr. Pahio.
Mr. L. Ai, Mrs. Makaau.
Mrs. Kalawela, Mr Kahaulelio.
Mrs. Halaki, Miss Lilia Lyont.
I W Hapai, Kahookipa Hakuole.
Keauhee Jr. I U Iosepa.
Mary Ann Iosepa, Levi Iosepa.
J W Keaumakalani, Mr. Puri.
Miss Liloa Cummins, John Maii.
Kahaleau Jr., Haipu Poepoe.
Kahu a Iosua, Ahulii (opio.)
Kaonohi Noa, Enoka Kawaiaea.
Naaloha Hakuole, Kaipoleimanu.
Kahalepuna Kaai, Nuikui Pokii.
W. Hakuole, Kuualoha Makawahine
Mr. J. Inaina, Mr. Kaiwiaea.
Sarrah Kamila, J. Kalawaiakamalii.
B K Pae, Mr. Kahelekukona.
Mr. Kaalakea, Kaaikuahu.
Nelesona Manu, Iosepa Lehuakona.
Emalia Kaai a116-3ts.
-----
NA HOOLAHA HOU.
HOOLAHA A KA @@@ HOOPONOPONO WAIWAI:— E ike na mea a pa@ ma @ea hoolaha, ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono na ia waiwai o WM. BELL, o Kohala, Hawaii i make.
O ka peo a pau he mau keina ko @@@@ @ ua waiwai la i oleloia, e waiho koke, mai @@ lakou mau hoakaka kapono a me na @@@@@ ana I ka mea nona ka inoa @@@@@ iho iloko o na mahina eono mai ka i @@@ @ puka ai keia hoolaha, a i ole pela @ @@@@ @@ ia no lakou.
A o ka poe he mau aie ko lakou i @a @@@ ka i oleloia , e hookaa koke Keena @@@ @@ Alanui Kaahumanu, Helu 4. H@@@@@
@@@@@
Lunahooponopono Waiwai @@@@@
March. 5 th 1885.
-----
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai @@@ @@ AIKAUA (k) Moakea, Molokai, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka @@@ @@@@ a J. W. M. Poohea, ka Luna H @@@@@@ o ka Waiwai o KAHUL@@@@@ @@ @@ Mea kea, Molokai, i @ake, e nui @@@ E @@@@@ @@ laikini e kuai kudala ana i ka waiwai @@ @@ huliaikaua, i mea e hookuaia @@ @@ @@ @@@ waiwai la.
Nolaila, ke kauohaia aku nein a @@@ i pau, ke pili, o ka POAKAHI, ola @@ @@ @@ RILA, 1885, ma ka mora o @ @@ @@ @ hale hookolokolo ma Pukeao. M@ @@ @@@@ me kahi I kohoia no ka hoo@@@@ @@ @@ la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Lahaina, Mar. 5. 1885. @@@@
-----
OLELO HOOLAHA:—Na ka mea, ia hookohuia ka mea nana ka inoa @@@ iho nei, e ka Mea Hanohano ABR. FORNANDER, ka Lunakanawai Kaapuni @ @@ @@@@ Elua o ko Hawaii Pae Aina, i Lunahooponopono no ka waiwai o PELELUA @@ @@@ Koolau, Maui, I make aku nei.
Nolaila, ke kauoha ia aku nei ka p@@ @@@ i aie mai ia Peelua (k) e hookaa @@@@@@ lakou mau aie ia’u: a o ka poe heia p@@ @@@ elua i aie aku ai, e hoike kohe mai ia @@@@ o na mahina eono; o hole mau ia ka @@@@ mau koi ana. MAH@A@
Lunahooponopono Waiwai o @@@lua @@
Wailuku, Maui. Feb. 27, 1885 @@@@
-----
A HA HOOKOLOKOLO KEIKIE @ KO Hawaii Pae Aina. Ma @@ @@@ nopono Waiwai. Ma ka hana o ka W@@@ @ Petero Wahakane, o Hilo, Hawaii, @@@@@ uoha ole. Olelo kauoha mana’a o ke n@@ @@ Lunahooponopono Waiwai no ke k@@ @@ kekahi Waiwai Paa.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana ma@ ka Palaplala Noi a W. Austin Wh@@ hooponopono Waiwai o Petero Wahak@@ make e noi ana e kauoka ia oia e ka@@ hi waiwai paa o ka mea i make i ole@@ iho la ma Hilo a me Hamakua Hawaii a @ akaka ana i kekahi mau kumu ku i ke@@ e ae ia ai e kuai ia ua waiwai paa la.
Ua kauohaia e hele mai na pili ko@@ mea i make me na mea a pau i @uleana @ waiwai la imua o keia Aha, ma ka P@@ la 27 o Aperila 1885, ma ka hora @@ kahiaka, ma ke Keena Hookolokolo ma @ nolulu, ma ia wa a ma ia wahi e hoike ma @ lo kauoha e kuaiia ua waiwai la.
A ua kauoha hou ia e hool @@ @ kauoha no ekolu pule mamua ae o ka la e @ loheia’i i oleloia, iloko o ke K@@ Hawaiian Gazette he mau nupepa i pana ma Honolulu i oleloia, Hanaia ma Honolulu, @ Hawaii Pae Aina, Maraki 10, M. H. 1885.
BENJ. H. AUSTIN
Lunakanawai o ka Aha K@@
Ikea: HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo. @@
-----
A HA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Ma ka Hooponopono W@@. Ma ka hana o ka waiwai o H. PAK@OKEO, o Honolulu, Oahu, i make.
Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ia ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha @.
No ka mea, ma ka la 23 o Maraki @ 1885, ua waihoia mai imua o ka Aha, kek@ Palapala, i olelo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa a H. Pakeokeo, i make aku la@ @ Palapala Hoopii e noi ana e hooia@ ia @@ Palapala Kauoha a e hoopuka ia hui ka @@ pala Luna Hooko ia Naneo w., ua wai@ mai e Naneo (w) i oleloia.
Nolaila, ua Kauoha ia o ka POALUA @ ka la 14 o APERILA M. H. 1885, ma ka h@ 10 kakahiaka ma ka Rumi Hookoloko’o @@ Aha, ma Aliiolani Hale ma Ho@@ oia ka la me ka hora, e hooiaio ia @ Palapala Kauoha, a me ka hoopuka @ i ka Palapala Luna Hooko.
A ua Kauoha houia, e hoolaha no ia mea @ na pule ekolu iloko o ke K@@ he nupeoa i paiia ai hoolahaia ma Hoa @
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae A@ Maraki, 23, 1885.
A.F. JUDD.
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea e HENRY SMITH, hope Kakau@ ka Aha Kiekie. @@
-----
UA ike iho au i ka hoolaha a kuu ka@@ re Hao, ma ka Nupepa Kuukoa, @ li ana no kuu haalele iaia; aole a@ like me kana i hoolaha ai, a ke hoike @ au ma kea kea, o Hao ka i haalele mai @ ku’u home ma Honokua, Kona. Ke h @ nei au ma keia pane, aole he waiwai paa @ le hoi o kuu kane mare, i Akaka ai kappa @ ha no knu haalele iaia, oia ka noho @ lo o’u a oia no ka i haalele iho ia u a e @ pu ana aole e hoaie a kii i kana mea loa @ pane aku nei au, he mana ko’u e kii a @ no e ola ai. A he mana pu no koi a@ ma @ o na waiwai lewa a kuu kane e hoololo ae @
MRS. KAWAI HAO.
Honokua, Kona. Mar. 28, ’85. @@
-----
MA KE KEENA O KA LUANAKANAWAI KAAPUMI Apana @ Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai @ (k) no Kanaio, Honuaula, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palaplala @ a S. KALAOLA, e noi ana e hooponopono @ waiwai o MEO (k) no Kanaio, Hawaii, Maui, i make, a e maheleia iwaena o na @ ilina.
Nolaila, ke kauohaia aku nein a kana @ pau, ke pili, o ka POAHA, oia ka la a o @ RILA 1885, ma ka hora 01 A. M., ma @ hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka ia a @ kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua @ a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Lahaina, Ma. 5, 1885. 2015 @
-----
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua @ Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiawai o KEA (w) no Houokowai, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala @ a Pueo (w) a me Kalawaianui (k), e noi ana e hooponopono ia ka waiwai Kea (w) no Honolowai, Kaanapali, Maui, i make, a e hooholo ia I na hooilina.
Nolaila, ke kauohaia aku nein a kanaka a pau, ke pili, o ka POALUA, oia ka la @ APERILA 1885, ma ka hora 10 A. M.; ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka ia a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i na noi la, a me na kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Lahaina, Mar. 20, 1885. 2119-@
-----
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o IKEOLA (k) no Honolua, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a ASAM a me KELIIPOINA, e noi ana e hoonohoia i Luna Hooponopono no ka waiwai o IKEOLE (k) no Honolua, Maui, i make.
Nolaila, ke kauohaia aku nein a kanaka a pau, ke pili, o ka POAHA, oia ka la 2 0 APEPHA, 1885, ma ka hora 9 A. M. ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Lahaina, Mar. 5, 1885. 2015-36