Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 34, 22 August 1885 — Page 2

Page PDF (2.23 MB)

This text was transcribed by:  Vincent Hom
This work is dedicated to:  for Beatrice Olarte

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki $2.00

No Eono Mahina $1.00

Kuike Ka Hula

 

Poaono  Augate 22, 1885

 

Heaha ka Hopena?

            Ua hiki mai ka wa maopopo o na hoaaloha malo'o Hawaii e haohao ai a e kanalua'ai no ke kalana kuokoa o ka aina ma hia mua ako. Aole no e poina i kn makau poe heluhelu na hoomaikiike ana a keia pepa no ke ano o na hoakele aupuni iloke o na makahiki pokole i hala ae nei a me ko makou hoike pa ana ake i na manao hopohopono na hopena  e akali ana mahope iho o na hana kapulu a ua mau poo nei o ka apunai.  Na keia mau hana aloha a keia pepa i hapai ai ma ka aoao o na makaainana a me na alii o ka aina, ua holili ia mai maluna o kakou na olelo hoino he lehulehu wale; a ua kapaia no  hoi makou he kipi, ahe hoala kipi.  Aole nae makou i aui ae i ka hema a i ka akau, aka ua hele polokei imua me ka hoike ewaewa ole i ka omaio a pau o na mea a makou i ike ai a i hoomaopopo ai.

            Eia hou no keia hana ano e, a o ka hopena aku o keia heaha la? Ua hoopaka iho nei ke aupuni he olelo hoolaha, e law ana i ka mana hookolokolo mai loko aku o na lima o na lunakanawai apana, ma na mea e pili ana i na li hia mawaena o na paaahana Pukiki me na lapana a me na haku hana o lakou, a e waiho ana i ka mana hooponopono o ia mau hihia maloko o kekahi komisina i apono mua ia e na aupuni nona ia mau lahui.  O ka mana hooponopono o kela a me keia aupuni nona iho, a no na hihia a pau iloko o kona mau palena popoi, he mea nui ia. He pono pili paa loa ia i ke kulana kuokoa o ke aupani. Ina e lilo ia pono mai ke aupuni aku, a komo mai na manao waho e hooponopono i na hana kuloko o ka aina, ka hoopau ana ia i na helehelena kuokoa o ke aupuni. A he hana hookae no hoi keia i na aha hookolokolo kahi i maamau ai keia mau hihia e hooponopono ia ai i na kau i hala.

            Ke hopo nei keia pepa, o ke keehina wawae mua paha keia o ka hele ana aku o ka nani hiwahiwa lua ole o ko kakou nei apuni a kaa aku iloko o na lima o ko na aina e. A nele iho ke kaikamahine ailiio ka Pakipika i kona lei. Ma kahi oka huaolelo "Kuokoa" e kuaia paha anuane "Ikabod"  ua hala ka nani. Aole naoe makou e wanana e ana no keia mea. O ka hoike poolei aku i na ouli e kau mai ana, oia ko makou kuleana. Na ka lehulehu e nana a e kiai, a e hana aku i ka mea pono, ke hiki i ka wa hana.

 

O Luso Hawaiiano

            O na huaolelo malihini e kau ae la maluna, oia no ka inoa o kekahi nupe pa hou i koopukaia makeia kulanakau hale ma ka olelo Pukiki. Ua loaa mai ia makou ka helu ekahi o ka serie hou o keia nupepa mamua, aole na huliu o kona ola ana a moe iho la. I ka hoala hou ana nae iloko o keia mau la, ua kapaia he serie hou, me ha mea la he ano hou no ia. He lana ko makou manao e ola a mau ka nupepa o Luso Hawaiiano.  Ua mahuahua na poe pukiki e  noho pu nei me kakou i keia wa, a he mea pono ole aku o na kumu hoomalamalama.  A e hauoli ana no hoi paha lakou i ka loaa mau ana o na mea hou ma ka lakou olelo ponoi. O Mr. A. Marques ka luna hooponopono o keia nupepa. He haole ia aole i liuliu loa ka noho ana me kakou, aka ua kamaaina no nae.

            Ua hoopuka iho nei oia he mau manao maloko o na nupepa haole o keia kulanakauhale, e kalai manao ana ma na kumu hana e pili ana i ka holomua a me ka pomaikai o ko kakou nei paeaina.  He kanaka hoopuka pololei oia i kona mau manao me ka hoopilimeaai ole. Hoko keiaau hoopilimeaai nui wale a mea na hana paewaewa, e hauoli auaneiko makou poe heluhelu i ka lohe ana no keia nupepa hou i papaia no ka pno o ka lehulehu.

 

(Kakania ne ke Kuekea)

            He mea mau ko makou kapaia mai i ka imi hala, a me ka manao ino, i na Kuhina o ka Moi, no ko makou hoolaha ana ii ke akea i ka lakou mau hana i hana ai a e hana nei, a no kou makaou ahewa ana i ke ano o na hookele a lawelawe oihana ana a keia Papa Kuhina.  He nui no na manoao e hoopuka ia ana ma na koanu o ke Kuokoa, koka lehulehu nupepa, e pili ana i na hana kupono ole a me na hakai kananwai a keia Aha Kuhina e han ana, i kela a me keia manawa, a no keia mau hoomaikeike ana makou, i kumu e ike a e malamalama ai ka lehulehu, aole makou i kie i kehkahi pane kanaka maua a pale kumu i waiho ia mai e kekahi nupepa, a maka peni paha, ma o ka aoao o na Kuhina, ko wale no keia mau olelo mau, e ike ia ana maloko o na kalai namao pale, he kue pilikino, a me na olelo kamalii, i kaa mawaho o ke kahua paio a wehewehe maikai mai i ka mea e pane ia ana no na luna aupuni.  O ko makou makemake, o ka haku a hoolaha ku no ka pono o ko makou mau hoa kanaka, i na mea a makou i ike ai, a me na mea a maklu i lohe ai, mai ka poe a mai kahi i manaoia he oiaio, a maluna o ia mau kumu, ua lawe ae makou a haku iho i ko makou manao ponoi e pili ana ia mea, aole no ka manao hoino aka no ka iike me ka malamalama a me ka pomaikai o ka lehulehu.

            Ua oleolo makou i ka hookamani a hoopunipuni o Kipikona, i kumu e ike pu mai ai kakou i ka oiaio aole o kana mau olelo a ma kahi i ku ai i ka i , ua hele pahua mai na oloelo, aole me ka pane p@olei mai i ke kumu o ke kamaiilio, @hehuhu, a he manao hoino pilikino.  He oiaio, he huhu a he hoowahawaha makou i ke ino a me ka lapuwale, a i na wa a pau oia ko maou manao paa i ke kanaka ino a laupwale, e like me ka makou i ike ai.  Ua hoahewa makou ia Kipikona, a i ka Aha Kuhina, ma kahi e pili ana i ka lakou lawelawe ana i ka oihana no ka pono o ka lehulehu, a me ka holomua o ka aina.  Ua hoopuka mau makou i ka hana i hana ia e lakou a ua hoike pu iho no makou i ke kumu o ko makou hoahewa, me na wehewehe kumu, akea, aole nae i pane kumu ia mai.

            He nu na mea a kakou i hoomaikeike a i wehewehe ai i keai mua aku  nei, a mamua iki aku, a mamua loa aku, a eia ho makou ke waiho hou aku nei i keia mea a makou ike ai, (aole he lohe).  Eia malalo o ke Kauoha, ma na hoolaha aupuni, ua hoolaha ae ka Peresidena o ka Papa Hoopae Limahana, i kekahi hooolahal ano nui a koikoi e pili ana i ka io a me ke kulana koukoa o ko kakou aupuni.  Aohe keia he haku wale, a he mea hoinoino wale ia Kipikona a i a i kekahi mea e ae paha, akea, he olelo koikoi, he kauhaua na kekahi o na Kuhina o ka Moi, a o ke ano o keia mau olelo, e kauoha ana ina e ulu mai na hoopaapaa a mea na pohihihi mawaena o na paahana  Iapana a me na Pukiki me na haku, alaila e lawe ia ka hihia imua o kekahi kanaka a mau kanaka paha i hoomanaia e keia mau lahui.  Pela pu me na limahana o kekahi mau lahui e ae i paa malalo o na aelike me na haku hanna. Ma keia hana a ke aupuni, ke hoomaopopo nei makou, o ke keehina mua keia nana e pepehi i ke kuokoa o Hawaii nei.  Malalo o keia rula i hana kanawai ole ia ae nei e keia poe, ke kookomoia mai la'he mau Aha Hookolokolo Iapana a me Pukiki iloko o na palena o Hawaii, a na keia mau aupuni e wha hi i ke ala, a o ka hopena aku, o ke koi mai o Amerika, Enelani, a me na aupuni e ae e loaa ia lakou ia mau pono like no ko kalu mau lahui me ka hiki ole ke hoole ia.  Ma keia hana ana a keia poe hupo nui, ke komo mai la he mau mana okoa e lawelawe i kekahi o na mana a puu kala o ke kanaka ma Hawaii nei, malalo o ka mana a have o kekahi mau aina e, a malalo paha o ka ike o ke kanaka i maa i ka mea o kona aina, a i pili ole i ke ano a me ka kanawai o ko kakau aina.

            E nana kakou i ka moolelo o na aupuni naauao a pau o ka nonua aole kakou e ike ana i kekahi hana kupaianaha e like me keia.  I ko makou manao, ina kekahi mea a paipai ana kekahi kumu manao e like me ka mea i hoolahaia e ke aupuni, o ka manawa e puka ai , o kona wa ia e haehae ia ai, ina a Amerika, enelani, a aupuni e ae kona wahi.  He oiaio, i ka wa i hiki mua mai ai malamalama ma Hawaii nei, ua ae ia na Kanikela e kokua i na kanaka o kona lahui, kaka, ua hoopaukokeia ia me mahope o ke kukulu ia ana o na Aha Hoookolokolo o ka ania nai wale no kahi e hooponopono ia ai na hihia mawaena o na kanaka a pau e noho ana ma ka Pae Aina Hawaii, o alalo o na kanawai o ka aina. Hewa anei makou ke hoahewa i keia ano hana, hewa anei makou ke hoike aku i ka lehulehu, a meka wehewehe aku i keai mau ano hana a keia Aha Khunia'e hana kapulupulu mai nei? Pili anei keia mau olelo i ka hoinoino kumu ole i keia poe e hookele nei i ke aupuni?  He makee oihana anei ko makou hoolaha aku i kumu e ike like mai ai kakou i ke ano a me ka oiaio o hana e hanai nei? Aole; he ake ko makou e hoomauia ka pono i hanaia e ka poe i hala e aku, e mau ka pii ana o ka pono a me ka pomaikai o ka aina, oia iho la, a no ke makou ike mua i ke ano o ka poe nana e hookele nei ke aupuni, nelaila ua hoopuka mau makou i ke kanalua no ia pe, a eai ke au o ka manawa ke kooko mau nei i ka pololei o ko makou manao hilinai ole a hoowahawah i keia Aha Kuhina.

 

Kela me Keia

            No ka pomaikai o na tausani makamaka heluhelu o ke Kilohana, ua nei ia mai makou, a o ko makou imi no hoi ia e loaa he mau kokua nui i ka lehulehu ka hoopuka ana aku i na rula hooponopono no k aIihana Leta Nui o ka Paeaina nei, a me ko na aina e, e pili ana no kela a me keia mau palapala, waiwai makamae, a dala peha e hoeuna ia ana ma o a maaanei.   He mau makahikik loihi i hala ae neai au hoopukaia no he mau rula no keia Oihana aka nae, aole i laha a maopopo loa iwaena o k a lehulehu.  A hiki mau nae i keia manawa, ua ikeia kekahi mau poino a hemahema ma na hale leta e pili ana no na mea hoouna ma na eke leta mo'aila ua hana iho ne ka Lunta leta Nui he mau rula hou a au pai ia ma ka buke.  He mau buke haawi wale keia i na kanaka, a no lakou ka hunia nui i waihoia mai ma ko makou Keena hana no ka haawi makana ana aku i ko makou mau tausani lawe pepa.    Ua hoo uaaia aku lakou maloko o na ope nupepa no na mokupuni a me na apana kua aku neio kakou, a no kalawa kupono ole koe kekahi poe, nolaila ke hoopuka aku ne maou ma ka pepa o keia la ma kona aoao eha i ua mau rual la.  ma kou makou nana ana au ikeia he pomaikai nu maoli no ka lahui mamuli o keia mau rula, ka lakou mau mea hoouna, ke ahhai a malama malalo o ka hooponopono ana a keia mau rula. Ua kuhikuhiia na mea a pua e pono ai na waiwai hoouna, na palapala, a pela wael aku; au hoakaka lea ia na loina na ia hana, a ua mohala maikai no ka pono o ka lehulehu. O ka poe a pau i loaa ole aku na buke rula maloko o na ope nupepea, iea iho maloko o ka nupepa , ie iho maloko o ka nupepepa nei ia mau rula hookahi no . E lawe a malama a e heluhelu no hoi a maopopo i lalau ole na mea hoouna.  E hoomau ia aku ana ka hoopuka ia a pau pono ia mau rula me ke koena ole, a i kulike loa hoi me ko ka buke. O ka holomua o na hana ko ka lahui makemake, nolaila e pono e ike ia keia hana e holomua ana iwaena o ka lahui. 

            He mau mahina loihi i hala ae naie au hoopuka ia e ke aupuni he mau rula e hooponpono ana i na kaa holo lealea a hali ukana, a ua hoolaha akea ia no hoi. Ma ia mau la ua hookoia ka rula me ka pololei; a hiki mai nae iloko o keai mau la, ke ikeia nei aole he hooka ia. Maluna nae o kekahi mau kalaiwa kaa hali ukana keia hemahema i ikeia ioa na kaa kikane. Ua papa loa ia maloko o ia mau rula, ke ole nae makou e kuhihewa, aole e holo kekahi kaa hali ukana a oi aku mamua o ka hele maile ana, ke ukana a ukana ole; aole hoi e ku wale ma na alanui me ka hoopaa ole ia o ka lio i ka wa e kaawale aku ai ke kahu kaa. Ua ikeia kekahi o ia mau kahu kaa e hooholo ana i ko lakou mau lio ke ukana a uka na ole, a una nui kahou o ka lio i kahe mai.  Ua pili no ho'ia malalo o na kanawai hoomainoino i na holoholona. Ma kekahi mau wahi o na aina e, ua kauhauaia keai kanawai no na kahu kaa a ua ikea ka hooko pono ana o lakou. No na la mua i hoopukaia ai keia kanawai no na kaa maanei, ua ikeia ka holopono no ia wa wale no nae. Aole pela i keia wa, au lawelawe pono keka. hi ha lawelawe pono ole kekahi.  Ma keia manao aole i manaoia o na kahu kaa a pau loa, aka, o ka poe no i ikeia e hanna ana pela.  Aole ha manao nuku wale keia, aka ua akeia kela a me keia he hana poloei ewaewa ole.

 

            Aole he mau leo mai na kauaaina a me na mokupuni mai e hoike mai ana au maluhia na hana lapuwale a ka ona, iwaena o na kanaka; o ka weliweli loa aku o kahi i hookahaia e na poino a ka ona, oia na wahi e ku la na halekuai waiona i loaa ka laikini kuai. O na hana a keia mau halekuai waiona i kukuluia aio ka hoomalu lea aku i kela me keia kuai waiona malu i ikeia ma na apana pela ko ka ahakukamalu manao i hoikeia, aka nae, a hiki i keia la a no ka manawa loihi i hala ae nei mahope iho o ka hoopukaia ana o na laikini, aole loa he wahi mahuihui leo no ka aluhia. /e ike no mai kinohi mai a hiki i keia wa. Aohe maluhi iki o na hoohainu malu, na kuai malu, a me ka ona malu. He mama ke puana ae i ka huaolelo "oi loa", e pili ana no ka ona, a o ke koikoi loa aku o ka puana ana, he weliweli loa aku.  Ahea la malu na kuai waiona malu? O ke kuai aku anei i ka waiona ke kupuino, alaila anei maluhia? E kue anie ka ino i ka ino? Ka! Kupanaha! Hoomalu ka kekahi ino i kekahi ino.

            Ma ka Poakolu iho nei, ua lohe ia aku he mau leo walaau o ka hula me ka himeni maloko o kekahi pa ma alanui Alakea.  He mau leo wahine me na kane ke wawalo ana, a e kani kapalulu pu ana na mea kani. I ka mea e kakau ei i maalo ae ai ma ia wahi, ua hoomaopopo pono aku oia i ko lakou mau kulana, ua uluhia ia lakou me ka waiona, a e nonoho ana he leulehu o lakou maluna o ka kau wahi aleo a=ma  ka pa e pili koke ana me ka alanui, a o kekehi poe maloko o ka hale. He mau wahine momona ui ke noho ana ma au aleo la, a me kekahi mau opio kane ke hoopuni aku ana ia lakou. Kupinaipupu a wini-wini na leo kanaka me na leo pila; ha'u hepa, hoowali na leo namu me wala wala, lele oi a iho pualu na leo hene aka; a -do-re-mi-fa-sol-la-si-dong, dong, ding, ling, lang, lana-lanakila ka waion maluna o lakou. Ku iki ka mea kakau ma ke alanui, a o ka wa ia e anaeane aku ana i ka hora 10; pau ka hora 10, mau no mau no na leo walaau e himeni ana a e hula ana. a e ana ia auahehene: he lei aia i ka ihu o Maki'u, & e. Ike ka mea kakau nui na kanaka e makaikai ana i keia mau hana aia he poe kaaka ma na hale pili koke ana i hoalaia ko lakou maluhiluhi kaimoe e okuu ana ma na lanai ikaika loa ka pinana o na leo, aole maluhia; aole he kaia malhia ma ia wahi, aka he kiai maluhia no ka ipukukui, o pio paha i ka makani.  Loehia na leo ma kahi aneane he hapaha mile, aole nae he lohe o ke kiai ma kahi he mau anana wale no ka mamao mai kahi o ia mau leo. Ku iki ka mea kakau, a huli hoi aku no kona home, a nalu iho la maloko o ka naau: Aole anei keia o na leo walaau i papa loa ia e ke kanawai a i kaa loa aku mawaho o ke kuono?  Pehea la i hookuu wale ia ai keia mau hana? Pehea la i papa ole ai ka makai i keia hauwalaau? Aole aneia i maopopo iaia na olina o kana oihana? Makau pahoa i na whaine he aoao palupalu, a he hanohano paha. Ka! ina pela ka hana aohe kupono e lilo i makai. Me ka hanaia mai no imua o ke alo a keaeia iho la no. hilhila kela hana, a hoopilimeaai ke kiai.

 

NA HOOLAHA HOU.

 

WAI! WAI!

            Ke kauohaia aku nei ka poe a pau he pone hookahekahe wa ko lakou, mai keia la aku, o ka manawa hookahekahe wale no i aeia oia na hora maaa ka 6 a ka 8 a.m., a mai ka hora 4 e i ka 6 p.m.; aole ma na manawa e ae.

CHAS. B WILSON

 

            A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka ana o ka Waiwai o KAILIULI (k) i make kauoha ole. Ma ke Keena imua o PRESTON, Lunakanawai.

            Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapaia Noi a Kalamaliu (w) o Honolul, Oahu, e hoike ana au make kauoha ole o Kailiuli (k) no Honolulu, Oahu, ma Honolulu i ka la 4 o Augate, 1885 , a e noi ana e hoopukaia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ai Kalamaliu (w) ka wahine a Kailuli () i make.

            Ua kauohaia, o ka POAKAHI, ka la 7   SEPETEMAPA, M. H. 1885, ma ka hora 10 kakahlaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana 1ua noi la imua o ua Lnakanawai la ma kon keena, ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pli e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia kauoha e hoolahaia ma @a olelo Hawaii i ekolu pule maloko o ke KUOKOA, Nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Augate 18, M>H> 1855.

     EDWARD PRESTON.

Lunakanawia o ka Aha Kiekie.

Ikea:  WILLIAM FOSTER,

KAKAUOLELO. 2035.3t

 

HOOLAHA LUNA HOOPONOPONO.  O na poe a pau i aie ia Chung Yung (Aiana) o Hilo, Hawaii, i make. Ke kauoha ia ne oukou e hookaa koke mai ko oukou aie. A ina @@ aie o Chung Yung i kekahi poe, e hookomo mai oukou i k a oukou bila ia u mamau o ka hala ana o na malama eono mai keia la aku, o ae ole ia ka oukou.

D.H. HITCHCOCK

L.H. , o ka waiwai o Chung Yung.

Hilo, Hawaii, Aug. 12th, 1885. 2038-3t

 

OLELO HOOLAHA: - E ike namea a pau loa ma keia hoolaha owau o M. C. Kealoah, ke hoolaha aku nei au ma ke akea. O ka poe a pu i pili i kuu waiwai i waiho aku ma ka lima o Kahanakomo i make; kekahu malama waiwai o kuu keiki oo ole Kapalihau (W) i make mau aku, e pono ia oukou e hui pu mai mea a'u e hooponopono pu. Ina aole oukou e hele mai a hala na la he 15 mai kala e puka aku ai keia hoolaha ma ka nupepe KUOKOA; alaila, e kuai ak no au me ka poe e makema-ke mai ana.  M.C. KEALOHA.

Hualua, N.Kohala, Aug. 14, 1885. 2038-4t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Wawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o KUA (k) a me ILULUA 9w) no Lahaina, Maui, i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a D. PUOA (k) e noi ana e hooponopono ka waiwai o Kua (k) a me kana wahine PILULUA (w) no Lahina, Maui, i make, a e hooholoia i na hooilina.

            Nolaila, ke kauohaia aku ne na kanaka a pua, ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 7 o SEPTEMBER, 1885, ma ka hora 9 A.M. ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kaooa no ka hoolohe ana i au noni la, a me na mea kue ka hoikeia.

ABR. FORNANDER,

Lunalakawai Kaapuni Apana Elua H. P.A.

Lahaina, Aug 10, 1885.    20383t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o KAWAULIILII (k) no Wailuku, Maui, i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapla noi a KAHALEHAU (k) e noi ana hooponoponoia ka waiwai I KAWAILIILII (k) no Wailuku, Maui, i make, a e hooholoia i na hooilina. Nolaila, kauhaia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POAHA, oia ka la 17 o SEPTEMBER 1885, ma ka hora 9 A.M., ma ka hale hookolokolo ma Wailuku , oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i au nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.

ABR. FORNANDER

Lunakanwai Kaapuni Apana Elua  H.P.A>

Lahaina, Aug 11, 1885           2038-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUMI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Maka Waiwai o Frank Sylva a me Mary Sylva ma Waikapu, Maui.

            Ua heluhelia a ua waihoia ka palapala noi s S.P. HALAMA, e noi ana e hoonohoia e kekahi Komite nana e mahle ka waiwai paa o FRANK SYLVA  a me kona kaikuahine MARY SYLVA, a e hookaawale ko Frank Sylva mahele, no ka mea, ua kuai ia ia hai.

            Nolaila, ke kauohaia aku uea nakanaka a pau, ke pili, o ka POAHA, oia ka la 17 o SEPTEMBER, 1885, ma ka hora 10 A.M., ma kalhale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kooia no ka hoolohe ana i au nonoi la me na mea kue ka hoikeia.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua  H.P.A.

Lahaina, Aug. 11, 1885   20383t

 

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, ma ka waiwai o KALEIMAKALII (K). no Kipahulu, Maui, i make.

            Ua heluheluia a ua waiho'a ka palapala noi a A.N. KEPOIKAI, ka Luna Hooponopono o ka waiwai o Kaleimakalii (k) no Kipahulu, Maui, i make, e noi ana e hoaponoia kona Moo waiwai a e hookuu ia mai ka oihan, a e  hooholoia ka waiwai i na hooilima.

            Nolaika, ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 25 o SEPATEMABA, 1885, ma ka Hale Hookolokolo ma Waiuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolobe ana i au noi la, a me na mea kue ke hoike ia.

ABR. FORNANDER

Lunakanawai Kaapui Apana Elua. H.P.A.

Lahaina, Aug. 18, 1885     2038-3t

 

NA HOOLAHA HOU.

HOOLAHA AKEA - Oiai au ke noho nei ileko o ea kapoea ehaeha a mea na hopaipo ana a ka mai hoolaiwale i ka ohana aole hoi ola wale, aka o namanao kaae a mokuahana mawaena o'a a me kuu wahine ma@@ Mrs. Keahi Kelhaihae. Ua kipeke mai kela a'u a me hana aloha kakia iwi e  hele au, a ua hoomle pu mai  ka nia me na pono kino e ae. Nohaila ke hoike aku nei au i na mea a pau, ke makemake nei au e k@ai a hoolimalima aku i kuu mau waiwai a me na mea a pau

e like ma keia mau mea. 1 Apana aina ku leana ma Kawaihue S. Kohala. Hawaii 5 - Lio 1 - Hoki, 1 - Halelaau ma Makelawena nei 1- Waapa huelopoki i kapaia o Kauilawaia 1- Aho ahi 1 Aho kalekale a me ka kuleana o kuu wahine iloko o ka "Hu Kalepa o Makaiwena" O ka poe a pau e makemake ana e hele mai a e kuka pu ma a'u aohe kuleana o kuu wahine i keia, oiai aohe on a malama mai ko'a ala a ke noho pu nei oia me kakahi ipo. He kane hoi aole pana a han ahi e malama nei i ko'u ola i keia mau la, a ua hoole paa mai aole e malama i ko'u ol, a aiai au iloko o ka lanai waapa o ko'u hale ia e noho ai

J.R. KELHAIHUE 

Makalawena, NKona, Iune 30, 18'5  2033-2t

 

AHA KAAPUNI APANA EHA O KO HAWAAII PAE.  Ma ka Hooponopono Waiwai, Ma ka waiwai o KAUAKAHI(k) no Waipouli, Mokuponi O kauai i make. Imua o ka Lunakanawai Kaapui ma ke Keena.  

            No ka mea, ma ka la 2 o Iulai, M.H. 1885, ua waihoa ma imua o ka Aha ka Palapalo Hoopii a Kapookalani(w) a me Pahuili ma kana kane mare, e noi ana e hooiaioia kekahi Palapala i olelo ia ua nalowale, oia hoi ka Palapala Kauoha Hope Los. a Kauakahi (k) i make aku la. Nolaila.

            Ua kauoha hou ia o ka PAOLIMA oia ka la 7 o AUGATE, o ka M.H. 1885, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka Rumi Hookolokolo o keai Ahama LIhu, Mokupuni o Kauai, oia ka la a me ka hora e hooiaio ia ai ia Palapala Kauohoa, a e hoolohe hoi i ka poe a pau i pili, e kue ia Palapala Kauoha. Aua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no pule ekolu iloko o ke KUOKOA he nupeopa i pai ia a hoolahaia ma Honolulu.

            A ua kauoha hou ia e hoopuka ia na Palapala Kenano no hoike no ia Palapala Hoike, a me na hooilina o ka meamakema Kauai nei, e hele mai a e kue i kela Palapala Kauoha i ka wa i olelo ia.

            Kakauia ma Koloa, Mokupuni o Kauai  Iulai 2, 1885.  JACOB HARDY

Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.  2033-3ts.

 

A HA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o ROBERT C. AUSTIN, o Honolulu i make. Iua o ka Lunakanawai E. Preston.

            Olelo kauoha e koho ana i la ehooiaio ia ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.

            No kamea, ma ka la 4 o Augate, M.H. 1885 , ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi Palapala, i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa a Robert C. Austin i make aku la; a me ka Palapala Hoopii e oi ana e hooiaioia kela Palapala Kauohaa e hoopuka ia hoi ka Palapala Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala Kauoha i pakui p ia, ia A. P Peterson Esq., ua waihoia e Mrs. Umi Austin, ka wahine kanemake.

            Nolaila, ua kauoha ia o ka POAKAHI oia ka la 31 o AUGATE, M.H. 1885, ma ka hora 10 kakaliaka ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale Honolulu, oia ka la me a h ra, e hooiaio ia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe ia ai hoi ia noi ana moi, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a ma ka hoopuka ana i ka Palapa'a Lunahooponopono Waiwai.

            A ua kauoha hou ia, e hoolaha ia ia mea no na pule ekolu iloko o ka Hawaiian Gazette a me ke KUOKOA, he mau nepeope i pai ia ai hoolaha ia ma Honolulu.

            KKakauia ma Honlulu, ko Hawaii Pae Aina, Augate 4, 1885.    A.F. JUDD     Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie,

Ikea:  Henry Smith,  Hope Kakauolele.  2036-3ts.

 

HOOLAHA KOOKO MORAKI ME KE KUA.  Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o B.C. KAMULE o ka aoao mua, a me C.T. GULICK Kahu waiwai o COLLINS o ka aoao elua, ma ka la 5 o Mei 1884, i kakau kopeia ma ka buke 888 aoao 171, a mamuli o ka uhaiia ana ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hoko ana. e kudala akea ana ia i ka aina i hikeia ma ia moraki, ma ka POAKAHI la 7 o SEBATEMABA, 1885, ma ke Keen Kudala o E. P. Adams, ma Honoluly ma ka hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea. Hanua i keia la 10 o Augate 1885.   C.T. Kulika

            Kahu waiwai o Collins.

            Penei na aina e kudalaia ana: 1st. O kela apana aina ma Kapalikea, Honolulu he 86-100 eka  ka nui, he aina kalo a kula, he apana o ka apana 2 0 ke kuleana Helu 8045 ma ka inoa o Kapu.

            2nd. He 18 10-100 eka ma Haneoo, Hana, Maui, ua hoakakaia na pelena ma ka Palapala Sila Nui Helu 3877 ma ka inoa o Kamule.

            3d. He 18 eka ma Panakahi & Mokae, Hana, Maui, ua hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 1669 ma ka inoa o Kamule.    2037-4ts.

 

 

HOOLAHA AKEA:- E ike auanai na kanaka a pau ke nana mai i keia olelo hoolaha, o makaouo ka poe no lakou na inoa malalo iho, he poe i hui a hoolimalima i ka aina o Makalawena o Kona Akau, Hawaii. Ke papa a ke hookapu aku nei makou i na mea a pau i kuleana ole iluna o ka aina o Maklawena, aole e hele wale a kii i na mea a pau maluna iho, aole no e lawaia. Ke hoike ia aku nei aole no hoi e hookuu wale i na holoholona. O ka mea kue i keia, e hhooukuia oia $5.00, a o ka holoholona $1.00 no ke poo. No ka aiaio, ke kau neimakou i ko makou mau inoa pakahi malalo nei:

S.P. Kapehe, Noa Hopulaau, Jacole K. Hopulaau, John Maa, J.H. Mahiko, D.K. Kinoulu, G.P. Kauanuuanu per Jack Punihaole, K. M. Kaihemakawalu, P.M. Pahukula, K. Kahaialii, Aber.  K. Pokipola per H. Kahale, J. Kalemakule, H. Maianu, S.K. Kaunina, P. Pahia, P. Ku, O. Paapu, J.M. Kaolelo.     2037-4ts.

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI APANA EKOLU o ka Hawaii Pae Aina ma ka waiwai o Geore Pracht, no Kau, Hawaii i make.

            Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a G.W.C. Jones, ka luna hooo no ka palapala kauha hope a George Pracht, no Kau, Hawaii i nake, e noi ana e hoaponoa kana hoike hope, a e hooholo ia ka waiwai  i na hooilina, a e hookuu aku iaia me i ona hope ma ka oihana.

            Nolaila, ke kauoha ia aku nei i nakanaka a pau, he pili, o ka Poaha oia ka la 3d o Sebatemaba, M.H., 1885, i ka hora 10 kakahiaka, ma ko Hale Hookolokolo ma Waiohinu, Kaau, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i au nonoi la mena mea kue ke hoikeia.     F. L.  LYMAN

Launakanawai Kaapuni Apana Ekolu, H.P.A. Hilo, Haqauu, Iulai 23d, 1885.    2033-3ts

 

HOOLAHA KUAI AINA:- Ina makamaka.  O na mea a pau e makemake ana e kaui mai i kuu mau eka aina maikau, nona ka huina 304 eka a me i hale laau nani waiho nei ma Keawewai apan o Kohala Hema, Hawaii, e hui mai lakou me a'u, ae kamailio no  ke kumukaui oluolu.  E loaa no au ma Wehekaolo, Keawawai I kekahi manawa. a ma Kalahikiola hili i keekahi wa. Me ka puuwai wainohea i piha i ke onaona, e kipa mai.

            GEORGE LINCOLN

Kalahikiola Hili, N Kohala, Aug 6.   2036-2t

 

NA HOOLAHA HOU

 

HOOLAHA HOOKO MOARKI: - I ku like ai me kekahi maka kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i kahauia ma ka la 11 o Malaki, 1885, mawaena o Lee Num o Honolulu mokupuni o Oahu, ia N. A. Kinsey (etal) o Honolulu i oleleia, a i kopeia ma ke Keena Kope o ke  Aupuni ma ka buke 96 ma na aoao 147, 148; a mamuli o ka uhakiia ana o na kumu aelike i hoikeia ma ua moraki la i oleloia, a me ka uku ole ia ana o au moraki ma ka manawa i hoakalaia ma ke Kanawaii nolaila, e kuai kudala akea ia aku ana napono a pau o Lee Num a me ka hale i hoikea ma oa palapala moraki la i oleleia, no ke aolike i unakiia e like me ia malalo iho.

            O ko waiwai e like ma ia moraki i oleloia, he elua au hooolimlima aina ma alanui Kamika (Smith Lane) ma Honolulu i oleloia; he hapalolu o ka aina i houkakaia ma ka Sila Nui 1100 Kuleana 149 ia Kawahakui. Ka hooolimaiima mau ua hookakaia ma kekahi palapala mai ia Kekumu ia Lee Mun I kopeia ma ka hake 70 aoao 212, a e pau ana Dec., 31 1888; a o ka lua ua hoolimialima ia no umi makahiki i ka inoa mua, a i kopeia ma ka buke So au na aoao 470,471.   KINNEY & PETERSON

            Na Mea Moraki   2035-4ts.

 

OLOELO HOOLAHA: Ua haalele kumu ole mai kuu whaine mare ia'u oia o Mrs Kamoonoh o Keauhou, Kona Hawaii. Nolaila, ke papa aku nei au in na mea a pau loa, mai hoaie iki oukou iaia; no ka mea, aole au e hookaa ana ia mau aie. O ka mea hooolohe ole i keai kauoha a'u, maluna iho no o oukou ko oukou poho. Eia kekeahi, ke hoole nei au i kona kuleana iloko o ko'u mau waiwai, a ke papa pu aku nei au i ka poe hookipa a malama iaia; no ka mea, o kau aku auanei ka poino maluna o ka mea hoolohe ole i keia kauoha a'u. Owau iho no o  KAI (PAKE)

            Waikapu, Maui, Julai 14, 1885   20351t

 

OLELO HOOLAHA: - E ike auanei na mea a pau ma keia, o ka'u wahine ma re o Mrs Manea Kanaina, ua haalele mai ia'u, a ua holo mahuka aku mai ko maua hale aku. Nolaila ke papa ia aku nei na mea a pau, mai hoaie a hooklpa iaia, aole au e hookaa iki i kona aie, a ina e lohe au ua kookipa kekeahi mea i kuu wahine a huna paha iaia ma ko lakou mau hale, e hoopii no au ia poe huna ma ke Kanawai,   W.W. KANAINA      2035-2ts

 

HOOLAHA HOOKAPU AINA.  Mai keia la a mhope aku nei, ua papa a hookapu loa ia na kane, na wahine, a me na kamalii o kela ano keia ano, alole e hele wale maluna o kuu aina hoolimalima a i kapaia ka inoa o WELI LOKO, e waiho anao makai o Kahauiki, Kona, Oahu, Ina o ka mea a n@u mea paha e hoolohe ole i keia, a ike au e hele ana maluna o ka aina kahi i papaia ma sela hoolaoha, e hopu no au a hoouku $5.00 no ka mea hoolaki a i ole, e hoopii no an elike me ka manao o ke kanawai.

            He lohe ke ola a he kuli ka make.     KAMAL

Moanalua, Iune 3, 1885    2027-5t

 

HOOKAPU AINA

            Ke hooapia aku nei na mea a pau, aole e komo, a mahi, a hana wale maluna o kuu apana aina e waiho la ma Kukuipahu, Kohala Komohana, Hawaii, a i kapaia ma ka inoa o POHOLUA, oia hoi ka aina o Huapuaa i make, oiai, eia no ia'u ka mana o ia aina, aole no i hoolioia, aole no hoi i morakiia, oiai, iea no ia'u ke Sila o ua aina nei.  O ka mea kue i kiea e hoopiiia no ma ke Kanawai

            MRS. TAMARA HAAKE

Kaikamahine ponoi a hooilina o Haupuaa                  2022-3ms

 

A HA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA, Ma ka Hooponopono Waiwai, Ma ka hana o ka Waiwai o EMMA KALELEONALANI MOIWAHINE KANEMAKE o  ko Hawaii Paeaina i make.  Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ia ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.

            No ka mea, ma ka la 16 0 Inne M.H. 1885, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi Plapal, i olelo ia oia no ke Kauoha Hope Loa a Ema Kaleleonalani Moiwahine Kanemake o ko Hawaii Pae Aina i make aku la; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaioia kela Palapala Kauoha a e hoopuka ia ka Palapala Luna Hooko no Alexander J. Cartwright Senior i waihoia ma e ia.

            Nolaila ua Kauoha ia o ka POALIMA oia ka la 17 o IULAI M.H. 1885, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale Honolulu, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia'i ia Palapala Kauhoa, a e hoolehe ia ai ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauhoa, a me ka hoopuka ana ika Palapala Luna Hooko.

            A ua kauoha hou i, e hoolaha ia ia mea no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA a me ka Hawaiian Gazett he mau nupepa i1 pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.

            A ua Kauoha hou ia, e hoopakaia na Palapala Kena i na hoike oia Palapala Kauoha, a me na hooilina o ka mea make, ma ko Haiwaii nei Pae Aina, e hele mai a e kue i kela Palapala Kouhoa I ka wa i oleloia.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Iune 16, 1885.

            A.F. JUDD,

            Lunakanawaii o ka Aha Kiekie.

Ikea:  HENRY SMITH 

            Hope Kakauolelo

2029-3ts

 

OLELO HOOLAHA:- Ka kahea nei ka mea nona ka inoa malalo i na keiki a pau a Bila Bell, ka poe no lakou kela apana ai e waiho la ma Kipi a me Kehena ma Koahala, Hawaii, 320 eka, i paa na ino a i hookakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui, Helu imake i kona mahele iloko o au aina neai, ma ke kauoha a ka Aha Kiekie, a ua makemake hoi au e hanaia pela i ko'u kuleana i au aina nei ma ka mahele o Rebeka a me Mary-Ann Bell i lilo mai ia'u, e hele mai oukou iloko o 30 la mai keia la aku.

            GEORGE W. LINCOLN

            Kehena, Kohala, Iulai 10, 1885.  2032-2t

 

A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o BERNICE PAUAHI BISHOP o Honolul, Oahu, i make. Ma ke Keena, Imua o Ka Luankanawai Nui A.F. Jud.

            Ma ka heluhelu a ma ka waihoia ana mai o ka Papa Hoike a Chas. R. Bishop a me S.M. Damon, na Luna Hooko Kauoha o Bernice Pauahi Bishop no Honolulu Oahu i make, e noi ana e apono ia na hooliloo he $73,306.88, a e hoike ana o na mea i loaa mai ia laua he $78,966.03, a e noi ana e nana a e apono ia kela mau mea.

            Ua kauohaia, o ka POAKOLU ka la 19 o AUGATE M. H. 1885, ma ka hora ui kakahiaka, imua o ua Lunakanawai Nui la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, ioa kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i au Papa Hoike la i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ka lakou, e ae ole ia ai oa noi la.  A o kela kauoha ma ka oleleo Beritania me Hawaii, e pai ia maloko o ka Hawaiian Gazette me ke KUOKOA be mau nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pale manuaae o ka manawa i olelo ia no ka hoole ana.

            Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 13 0 Iulai M.H. 1885.

            A.F. JUDD

            Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie    2033-3t

 

JAMES DOWER

Oia koi o Kimo Kapiolani, ka ona mua o ka mokuahi Kapiolani.  Ua makaukau oia me na lako apua, no ka hana ana i na waapa, a me ka hana hou ana i na waapa naha. Ua makaukau ioa me na Wae, na Umii, a me na apana hookui e paa ai na waapa, a me na lako e ae no ke kapili ana i na waapa. E hele mai ma kona hale ma Manamana, Honolulu.                 2029-tf

 

NA HOOLAHA HOU

 

A HOOKOLOKOLO KIEKIE @ ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai ma ka hana o ka Wa@@@ PETERO WAHAKANE o Hilo, Hawaii make kauoha ole.  Ma ke Keena imua a ka Kanakanawai McCULLY.

            Ma ka heluhelu a ma kawaihola nana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a W. Austin Whiting, Lunahooponopono @ @@ Waiwai o Petero Wahakane no Hilo Hawaii i make, e noi ana e apono ia na  @ $4082.45, a e hoike ana o na mea @ @ @ iaia he $3942.25 a e noi ana e @ @ @ apono ia kela mau mea a e kauohao @ e @ le ia na waiwai e waiho ana ma @ @ @ mea i kuleana malaila a e hookua @ @ @ konamau hope mai ko lakou noho ana @ ano.

            A no ka mea, mamuli o ka palapala @ wa@ ia mai, no ka hooia ana i ka hooko ia o k@ @ oha no ka hoolaha ana au hewa ke @ mea, noalila, au kauhoa hou ia e @ hou ia ku ka hoolohe ana i ka Papa H@ ka Lunahooponopono waiwai a o ke @ KOLU, ka la 12 0 AUGATE M.H. 1885. ma ka houra umi kakahiaka imua o @ @ hkanawai la ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu ola kahi a @ @ wa i koheia no ka hoolohe @ @ me na Papa hoike i oleloia a o @ @ pili malaila e hele mai a e hoike @ ina he kumu io ko lakou e ae @ @ la, a malaila e hoike mai ai @ @ i kuleana maloko o ka waiwa@ @ keia kauoha ma ka olelo Wawaiian @ e pai ia malooko o ke KUOKOA me Hawaiian Gazette, he ma nupepa i pai a hoolaha ia a Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, @ Uulai, 185. L M @

            Lunakanawai @ @

Ikea: HENRY SMITH           Hope Kakauolelo @

 

  HOOLAHA A KA LUNAHOOKOKA Kauoha: Oiai ua hookiauia@ nona ka inoa malalo iho i Lunahookokonoha no ka Palapala Kauoha hope loa a MARIA de JESUS i make. Nolaila ma keia @ aku nei oia i na mea a pau he @ lakou i ka waiwai o Maria de Jesus @ mai i ko lakou mau koi aie iloko @ na mai keia la aku o hoela loa a.

MANUEL SOUZA FEREIRA

            Luna hooko kanoha o ka Palapala @ hope loa a Maria de Jesus i make.       Honolulu June 25, 1885

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI @ KAUAI.  Mamal@o kekah@ @ i hoikeia maloko o kekahi palapala @ hanaia

 mawaena e Kelhopon@ @ mua, a me A.J. CART@ @ o R.W. HOLT o ka ao @ @ Dekemaba 1882 i kakau @ 2 maka  @ 78 aoao 83, a mamuli @ @ @ mu melike o kela  murakie nolaila @ aku nei e ka mea nona ka aoao @ @ ki nei, e hooko ana @ la nana @a ia hooko ana e kulala ikea ana ia i ka ana hoikeia ma ia moraki, ma ka POAKAHLA 7 o SABATEMABA, 1885ma ke K@ oaia o E B Adams, ma Honolulu, ma @ ra 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W R Kakela na @ kaka no keia mea. Han@ia i keia @ Augate 1885. A J Cartwr@  Kahu waiwai o H@   Mea Moraki @

            Penei na aina e kudallaia ana @ apana aina hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui H@ 2520 a kuleana H@ @ B ma ka inoa Keliiopanui. he 4,@ @ nui ma Kahoohahao, Kailua, Oahu.

            2nd. O ke kelueana hapaiwa i mahle @ o ka mea moraki aku ma kela aina e wah@ maa Pawaaa Honolulu. Oahua @ @ hooliloia ia lakou ma o ka palapala kuai @ P J Gulick 203@-4@

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANA WAI KAAPUNI Ap@ua @ Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o @ Yung eh. no Hilo , Hawaii i @aaako.

            Ua heluheluia a ua @ ka palapala a Richardson me Coa@, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Chung Yung, no @ Hawaii, i make, a e hoopoho ako @ @ Hitchcock i lunahooponopono no la @.

            Nolaila, ua kauoha ia na mea a @ ku POALOA, oia ka la 11 o AUGATE, @ i ka hora10 kakahiaka, ma ka H@ H@ kolo ma Hilo, oia kahi a me ka m@ hoia no ka hoolohe ana i ua noi la @ mea kue ke hoike ia. F S LYMAN

            Lunakanawai Kaapuni Apana Ekoi HPA

            Hilo, Hawaii, Iune 24 1885    2032-@@

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI APANA EKOLI o ko Hawaii Pae Aina ma wai wai

            Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka p@ noi a J H L Martin e noi ana e hoop@ no ia ka waiwai o W T Martin no K@ Hawaii i make, a e  hoo@ ia J. K@ nahooponopono no ia waiwai.

            Nolaila, ke kau iha ia aku nei @ pau, ke pili, o ka Peaha ola @ Setemaba M H 1885 hora 10 @ ka Hale Hookolokolo @ W@ K@ Hawaii, oia  ka la me kahei @ lohe ana i ua noa ai la a me na @.          @ @ @ @

Lunakanawai Kaupuni Apana  Ekoli @

            Hilo, Hawaii, Iulai 23d, 1885

 

[POO AUPUNE]

ILOKO o ka Aha Hookolokolo @ Aupuni  Hawaii.

            KALAKAUA, ma ka lokomailaio ke A@ o ko HawaiiPae Aina Moi:

            I ka  Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i K@ Hope, me ka mahalo:

            Ke kauohaia aku nei oe e kii aku a AHUNA (p.,) ka mea i hoopiiia, ina e waiho @ @ oia i kkanapane i kakauia iloko o na la h@ kalua mahope iho ka hookoia ana @ hele mai imua o ka Aha Hookolokolo K@ ma ke Kau o Iulai o ua Aha la e malama @ me ke Keena Hookolokolo o ka Hale e@ lokolo  ma Honolulu, mokupuni o O@ ka oakahi la 6 o Iulai e hiki mai ana na @ hora 10 akahiaka, e hoike ma no ke aho a e ae ole ia ai ke noa PAAAKEA (w) k@ @ hoopii, e like me ka mea  i hoakakaia @ kona palapala hoopii i pakuiia,

            A e hoihoi mai oe i kea palapala @ @ hoike piha o kau mau hana no ia mei.

            Ikea ka Mea Hanohano A Francis  @ [Sila] Lunakanawai Nui o ko makou @  Hookolokolo Kiekie, na h@ keia la 16 o Iune, M H 1885.

            WILLIAM FOSTER, Kaka@

 

KAUOHA NO KA HOOLAHA

            Oiai mamuli o ka hoike ana mai a ka @ ku. mahope o kona imi pono ana, aole @ iaia ka mea i hoopiiia, nolaila ke @ ia nei e hoopanee ia ka hihia i oleloia a hiki i ke Kau o Okatba e hiki mai ana  kii iloko o ka Hawaiian Gazette he aupena paiia @a ka olelo Bertiania ma Honolulu, ino kupuni o Oahu, a iloko o ka nupepea KUOKOA, he nupepea i paiia ma olelo Hawaii no Honolulu i oleoia no na manawa aole e enu noi malalo o eono, a o ka hoolaha hope loa ana aole e emi mai malalao o iwakalua la mainua ae o ke Kau o Ka Aha e hiki ma ana.

            Kakau ia Honolulu Iulai 11 1885.       L McCULLY

            Lunakanawai Aha Kiekie.

Ikea [Sila] WM Foster, Kakauolelo. 2034-6ts