Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 49, 7 December 1889 — NA AHE MAKANI O KE KAI HAWANAWANA [ARTICLE]

NA AHE MAKANI O KE KAI HAWANAWANA

E ka Nupepa KUOKOA Aloha oe: Pakele waie : Ma ka la ;o o Novcm»ha, ua kau ar !a o Kaaihue (k) ouluna o kekahi iio he lio hou loa, he tio ahiu, ma ke kauoha a J. I .ima iaii e ee i ua io la. Ikawa i kau li ouaeula ii - na pono o ua mahimahi la, ua hooiuaka ia ka ahai ana mai ke one aku nei o Kawaihae a hiki i ke kahawai e pii ana mai Makahuna aku, a iuka oia wahi ua hoomaka ioa ae la ka lio e hoolei me ka ikaika nui 1 kana raau peku mahanahana, e lele ana iluna o hope, a e iho ana i lalo o mua, a hiki wale 1 kekahi wahl pali, o Waipio ka inoa, ua lele hou ae la ka lio iluna me ke ka ana 0 ke poo, ku ka huelo a uwl na mho, kohu niho 0 kanaka moe hewa o ka po, a 0 ka wa no ia i haule pulelo aku ai 0 Kaaihue mailuna aku o kona kua a ka* kaa aku la a paa ma ke kae 0 ka pali a haule pahu aku la ka lio ilalo o ka pali, a holo aku la me na pono a pau, a aole i loaa iki a hiki i kela la. O ke kumu i make ole ai o ka lio a pakele ai, aole no i kiekie loa ka pali; ina he pali leiekie keia e make loa ana ka lio. A ina no hoi e mau no ka paa o Kaaihue īluna oka lio a hiki wale i keia lele ana, ina paha ua haalele i ka la i ka mea pumehana. Nolaila keia makapeni e puana ae nei, Pakele wale ! Hiehie no. Ma keia mau la, ua like me he mau wahi pokole la na kowa mai Kawaihae nei a na Kona, a mai anei a Mahukona i ka moku 0 ko makou hoa'loha William Hookuanui, me he nene la e au ana maluna oka ili wai, ka pakika, a he pahee maoli no A nona keia mau wahi lalani meie i.hoohenoia e na hoys lima umeume palanehe o ke K'ta 0 ua iai nei :

"Eia o Keaolani ke hooiho mai nei, " Me ka hae Hawaii e welo ana. O ka iho no ia ku i ke awa Lulu lima pu hoi ke aloha." No na hana a ka Haku. Eia ka betela o Keolahou kc ku nei me kona kulana kulanalana, a [K>popo no hoi, īna e hiki mai ana ka wa ino, e hiolo ana. Nui ko makou nianao i Kahuhipa kupono nana e hanai i ka waiu aiai o ka ke Akua olelo ia makou. Owai la ka mea kupono i Ua like makou me na hipa kahu ole, aka, na ke Akua Mana Ix>a e kokua mai i ioaa ona kahu kupono. Make ma ke kai. . Ma ka la 29 o Novemaba, ua make ioa la kekahi kanaka, o Kahulanui ka inoa, he make walohia keia. O kahl i make ai aia no ia mawaena o Kalahuipuaa me Anaehoomalu, o Waiulua ka inoa. Eia kahi moolelo e pili ana no keia make :

Ma ke kakahiaka o ka la 19 i olelo ia, ua holo aku o Pai a me Kekolohe no ka lawaia. Ia wa hahai aku nel ua Kahuianui nei oia pu kekahi e holo no ia hana, aka, ia holo ana a hiki ma Waiulua, po'i »a iho la ka waa e ka nalu a o huli iho la no ia, a haule ana lakou * pau iioko 0 ke kai, a o ka waa, kaawaie aku la, a ia wa au aku nei o Pai a ioaa ka waa hoolana ae nei, a 0 Kekolohe ke au mai nei oia i ka waa a o Kahulanui ua mamao oia mai ka waa aku; hooUna īho nei o Pai i ka waa ma ke ka ana i ka liu, a hooponopono ana no hoi i na kaula, me ke ku a»e ka pea. la wa, i nana aku ka hana, e pii ae ana 0 Kahulaoui iluna o ka ilikai a emi iho ana ilalo, a hiki i ka wa i loaa aku ai ia Pai, ua hoau mai la oia i ka mea poino a pili i ka waa, a 1 nana iho ka bana ua hala ka hanu ola, hookau ia ae la iluna o ka waa a lawe U iuka 0 ka aina. Hiki luka hoohuli ia ke alo ilalo, me ka manao ta ua moni 1 ke kai, eia nae ua bemo mai no, heleoko pu nae kekahl Ua lawe ia mai kona kino lepo no Kawaihae nei, abe mea weliweli ka ike ana iho ua pohole ia kona papalma a me na eha liilii eae ma kona kina Ua noho ka aha kolooero, a ua puka mai ka Ukoo oieio hooholo, "Ua make o Ka hulanui mamuii o ka huii ana o ka waa. ' He kanaka o Kahulanui a'u i aloha ai, he kanaka hoomanawai ma ka hoomau ana i ka hana maauaua i'a ma Kawaihae nei, mai KohaU mai oU e bele mai ai me kona kioo nui, aka, o ka hoomanawanei ma ka hana 1 mea e pooo ai ka ohana, hoomau no. Me ka ohana oka mea i haU ko'u aloha nul Kou oiaio, Tbot. Sb JC Nakaneiua. Kawaihae, Hawaii, Dec. a t I