Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 13, 28 March 1891 — NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri. [ARTICLE]

NANEA KAMAHAO O KE KEIKIALII ROMEALA; KA Ui Kila Mageneti O Parameri.

A a Nani t nauU a ; k* Honua; Ka Mahina Meli o Salarcdinā\ A'a La alohi 0 Muliudera\ Na Kulu Koko kamahao Ekolu. Na Ui Hookelakela o ke Ao holookoa. Na Nniii Puuwai Uahoa»ka Hoaoa D(i A O KK Kihi Magentti 0 kt aloha —"O Pata mtrt no ta."

Ua ik? au i ka punawai kamahao loa u l>ciuia, a o kona mau wai koieie, ua hookilihune mai ia maluna o'u me ka hjuoli nui, ano e na lii a me na makaainana, ua lilo kuu puuwai a me ko'u hoiookoa na ka loea hookelakela o ke ao o o ka'u ipo ia a pau ka honua. Ano e ka mea heluhelu. ma keia wahi e ike iho ai kaua ua haule ka ui luli ole o Volegana ia Romeala, a o ke kupaa a me ka uahoa o kona puuwai ua weluwelu liili» la la Romeala, a oia ka kaua e hoomanao iho ai, aohe 10 no he pohaku paakiki e nele kona weluwelu i ke kHa makeneti haaheo o Paramert, o na olelo a ua ui la t kahoahoa ae ai o Kome.ila kana ipo a pau na la 0 ka ho nua, oia ka Komeala i panai aku ai me keia mau olelo:

E kala mai ia'u e ke aliiwahine 0 na la)Nilapa ahi o Voleg4«a ma ka lilo ana I ipo na'u no ka wa pau oie, oiai ua poni ia mai au e lilo i ipo na ko ka honua ao ka mea o lakou e kupaa imua o'u o ka'u ipo auanei ia a pau na la o ka honua.

Nolaila, e ke aliiwahine, ua nele oe me kou mau iini, a oiai, ua haiki ka manawa no'u i ae la mii ai, nolaila, e kala mai oe ta'u a e hookuu mai hoi ia'u e huli hoi aku no ke al»jj kuu ma kua mamua ae o ka hlki ana aku i ka hopena o na la a maua 1 aelike aL 0 «eia mau olelo hoehaeha naau a k» keikiahi Romeala, ua like ia me kekahi puupuu ikaika loa nana i hoopili pu iku i ka hanu o ua aliiwahine la 0 VolegSna a eia kana i pane mai at Auwe, e haalele mai ana ka paha oe ia'u i puuwai luuluu nakou aloha elike me Samarina k4 puuwai luuluu, auwe e R meala, e ae mai e law® aku ia*u ma ke ano owau kekahi bua alo ehuehu o na kai a 1 ole e lilo au i kauwa na kou hanohana O ka ike Uhi aku paha he ma u ia He ma-u iki ia 1 ke alo o Makana Ano, e ka mea heluhelu, mamuli o keia mao olelo a ke kaikamahine ahi Ane, ua haawi aku ke keuialu Romeala i na hookipa hamama ana e liln us ui la o V f o!egina i mahhini kiekie na kona halelana aukai e like me na ei e ae a e ioaa hoi iaia na haaheo hke ana i ka haaohano o kooa anponi elikeme lakou. I

o keia kmo a me ka poioai a ke keikialii Romeala, ua hoohaaoli aku u i na manao pilihua kaumaha o ke kaika mahinealn Ane. a oia ka uakaikamahine la i haawi mai ai i na nunoaka hoo hie ana oka hauoli, me be la e puana mai anai ke kanaeoae a ia poe kini i haia; Kuu ipo i ke ehukai o lalo e Aina kupolua i ka lai a Hoa i ka lai a ka manu e Hihihina i moeawakea a. Alaila, e ka mea heluhelu, me keia mau hoohie maka ana mawaena o ua mau ipo la, haalele īho la lakou ika halealii o Volegana no ka haleiana aukai o ke keikialn Romeala ka pahu hopu. E hone ana ka leo o na rcea kani, a e kani kapalili ana ke kileo o na puukani mele rae na kanaenae ana no ke kukialii Romeala me kekahi o na mele kaulana loa i haku u nona. O keia manawa a ka huakai ahi e nee nei imua, ua lehau a hookeke na pipa alanui me na mak-ikai, e ake ana e ike ia Romeala ka mea a laieou i lohe wale ai, he ipu olelo e haa ai na pua hoohie o ka honua, a he mea oiaio e ka makamaka heluhelu, ua ku maka ka ike la Haehae ka ahulani Kuehu i ka lepo o Kalaeloa Oiai, o na pua o ke kihapai o Numera a me na huaai o ka mahinaai o Ri-ne-ha, aole laua e hiki ke kaupaona hke ia me la, alaila, e hoomanao iho kaua e ka mea heluhelu, aohe io no he ui waianuhea o ka aoao palupalu e nele ka paloke o na io pa?hana o kona puuwai ia Komeala.

[ Ua haehae ae na paia o Volegana ' me ka leo hooho o na kanaka e inaha--10 a akena ana i ka ui o na helehelena 0 Romeala, a pela i hoomau la aku ai a hiki wale 1 ke kau ana ma na waapa, pulaheke ha boki kolu, no ka halelana aukai ka pahu hopu. 1 Ia Komeala i kau aku ai me kona mau hoa alo ehuehu, ua haawi ae la lakou 1 na nana hope loa ana maluna o ka aina weliweli o Volet;ana, a e hke me ka haaheo o ka inoa luli ole o ua aina la, ke aka he!e o ka la i Volegana pela i maalo hikiwawe ae ai ua aina la imua o ko lakou mau maka a nalo hope aku la, oiai, ua hao ae kj mana o ke kapena opio a Hiu a wela A lawe a lilo a no na minute helu wale no, aia ka halelana alii o ua kila maktneti la e ba ehae ana kona ihu i na a e hanupanupa ahiu o ka moana, ma kona alahele hu 11 hoi no ke aupuni o Paru!iieri. Ae, e ka mea heluhelu, ua nalo bope aku ka ama o Volegana mai na maka aku o na kamahele aumoana, a e kuu makamaka, o kona ike hope loa ia ana ma ka moolelo o keia ao, a hiki mai i keia la, alaila, e hoomanao iho kaua, he mau tausani makahiki i hala ka loihi o keia nalo ana o ka aina o Volegana, a ehia la kenetuna hou aku i koe ana e huna ai iaia mai ke alo aku o ko ka honua. He mea pohihihi no kaua e kuu makamaka ka olelo ana ae no ia mea, oiai ua nui a lehulehu na hoomaikeike like ole i hoea ae mai na olohe naauao loa mai o ia au, e olelo ana kekahi, ua lilo oia i mau punohu ao, e paialewa hele ia ana e na kikiao makani huhu 0 na ao kaalelewa o ka lani, a e olelo ana hoi kekahi, ua lilo oia he kanaka iloko 0 ka mahina, a pela i poq|i ai ka mahina i kahi wa e olelo ia nei; a ma ka Rtba hoi maloko o kana buke kamahao loa, ua hoike ae oia i na mea e pili ana 1 ua aiqgi 1a o Vo)egana, oia no ka malu po o ka make, kahi hoi i piha i na kakalaioa o ka popilikia a me ka ehaeha, a e kupu ia ana hoi e na laau kalakala o ka auwe, e like me ka ke ku poa Volegana i wanana mua mai ai i kana hanai ke kaikamahinealii Ane, no ka hoino ana o «u4Vokgana la i ua aioa la me na ahewa o kona inama, a me he la, o keia paha ka buke i ano 1 pololei iki oa koho wale ana, oiai maiI loko mai o na hooka|>eke iki aaa o na olelo o na huke mooftlo la a Riba ka olohe i loaa mai ai ka kakou buke moolelo, ka po Arabū, a i ole, na po weliweli he heokahi tausjint me hookaAL Ano, e kuu makamaA heluhelu, o keia ae la na hoikeike aoa a kela mau olohe huū akeakamai a hako mooleio kaulana loa o ka B. C. 2000, e fili aaa

I i ka aira o \'o'cgJna a ko iakou mau |ike kuliu i huli nui ai. alaila, e kuu makamaka, me keia maa hoakaka ana e heokuu aku ai ko kaua mau kamailio ana no ua aina la o ke akahele i Volegana. Me he mahu la t pu a ae a nalo aku, holo aku no ia me he -ka la aole e 9 mau. Alaila, e kuu makamaka heiuhelu, e hoi hou aku ko kaua kamaiiio ana no ke keikialii Rorneala a me kana huakai aumoana no ke alahele hulihoi i ka ai na hanau. He umi la mahope iho o ka haalele ana aku o ka halelana aukai o ke keiki alii RomeaU i ka halealii o \\»legana, aia hoi, komo mai la ka lia anu o ka hopohopo iloko o ke kapena opio no ka pono o ko lakou halelana, a oia kana 1 haawi īho ai i na nana ana i ke panana, aia hoi, aole loa he mau hoike o ka ike air.a la. No keia nele, huli ae la ia maluna o na ouli lani, aka, o ia haawma like no, me ka naau kaumaha oka hopohopo, huli ae la la maluna o kona mau kapuai, a he'e aku la no ke alo o kona haku opio. laia i hoea aku ai imua o ke alo 0 ke keikiaiii Romeala, hoike aku Ia ia t na mea a pau imua ona, a oia ka ua loea la i leha ae ai īluna o na paia poiuiu o ka lewa lani, a liuliu, nana mai la oia | maluna o kona kapena me na helehelena 0 ka uanoaka a pane mai la me keI ia mau huaolelo: E kuu kapena maikai, ma ka hoike a na ouli lani, he hoole mai nei lakou aohe oiaio o kau mau mea i koho ai e | kuu kapena. Ua hoano e ia ae na helehelena 0 ke kapena opio e keia mau olelo a ke kei alii Romeala, a oia ka ua kapena la i pane mai ai, alaila, ua wahahee a hoopunipuni mai kela panana a me kela mau ouli lani ta'u, oiai, ma ka laua hoike, ua hoole mai ko laua mau aoao a pau i ka mea a'u i manaolana ai, a o ka nele oia ka laua i hoike niai ai imua o'u nei, * Aha, ke maopopo la la'u ia mea e kuu kapena maikai, he oiaio he like ke au o na ouli lani i na wa a pau, koe waleiho no na hoomaopopo loa ana aku a kou noeau. Nolaila, e Mr. Kapena, e haawi aku i ke kauoha i na sela e huki ia na pea a pau o ka moku, a e hooholo īa hoi oia imna o na ale ahiu o ka moana e like me ka i-a e pii ana i ka makani, a e haawi pu ia hoi ke kauoha no ke kiai ana i ka aina, me ka makaala loa ia hoi e na poe a pau. Ua oi loa aku ke kahaha o ke kapena opio no keia mau olelo a ke keikialii Romeala a oia kana 1 pane mai ai i keia mau huaolelo. E kuu haku opio, o keia mau kauoha o ka hoomakaukau ana e holo aku ana ko kakou moku ihea, a owai hoika aiua e ku ai. Pane aku la o Roraeala, he hoomakaukau ana keia no ko kakou ku aku i ka aina iloko o na la ekolu, a o ke aupuni 0 Parameri ko kakou aina e ku aku ai. (Aolt ipau.)