Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 34, 21 August 1896 — Moolelo Hawaii Kumuhonua [ARTICLE]

Moolelo Hawaii Kumuhonua

Il<>',nic!;n>' nui>t • X <i>t<ii Mnkmn < m /«■ a t tn <ji'un<tfmtnj h'-U t ; t > O Z ll'. h'tt!<<i i) MOKI N.\ IV lli>akaka Aia ma kt*ia m<H»kuauhau maluna u*\ ua. uill aku h* mau kino kahuli. e !aa na papai i kupa:,t hc ktiapaa wiiwae huluhulu: a lehu li'ii ua ohana uia ia kulatja Kl'Al'HAl' I'AI'.AHOM'A. Anuu Alua. Hoakuka —Ma kvia aiuokuauluiu iho. ♦' mahae paluu una tta kino. a o ka inoa na«*. ua kahuli iki *v. aka »« U m«a kino hookahi no. K ulu ana iloko 0 ka wai moana ma ke kai. a e uiu ana ma ka aina maloo; mai ua uku ' a hoea i na kula. mai laiia aku a hoen ' 1 na kualai»a mt? na waokel*-. a ifhei loa aku i ka piko o ua kuahiwi anu maeele. He mau hoioholoua koko a koko ole, hf mau mea i'o a iwi. a h*mea ola kupu. ! Kl'Al'HAl*. 1. O Walpwale-hookumuhonua (k> 0 Walt>waie-hookumuhonua tw». hanau Kama na \V«iiololi. hanau Kama na Waiolola. o Waioioli tk>. o Waiolola iw). hanau o Akaha <ki, Akaha (wi. no kai; Kkaimkaha <k>. Ekahakaha fw>, no uka. hanau o Akiaki <k>. Akiaki (w), no kai; Nlanienie Akiaki (k). Manienie uvi, no uka; hanau u Aalula (k>. Aaiaula |wi, no kai; Aiaalwalnui <k», Alaalawainui «w». Ro uka; hanau o tk». Munau«>a tw». 110 kai; Kvlo-manaue* tk». Ka-lo-manauea twi. 110 uka; hanau o Limu-koeleele <ki. Limu-koekeie twt. no kai: Punapuna-koeieele «k». t*una-punu-koeieele iw». no uka: hanau o Puaiki tkt. Huaiki tw>. no kai: Lauaki (k). Lau-aki <w), no uka: hanau o Kikalamoa tk). Kikalamoa t>* >. no kai; Momoa (k). Momoa tw>. r»o uka; hanau o Limu-kele <k). Limu-kele (w». no kai; Limu-ekele (k). Limu-ekeU-(w), 110 uka; hanau o Limu-kala tk». Limu-kala (w). no kai; Akala tk». Akala (w*. no uka; hanau o Lipuupuu tk). Lipuupuu (wi, no kai; Lipu-i (k». Lipuu (w), no uka; hanau o Ix>loa (k). Loloa (w), no kai: Kalamaloltja <k). Kalamaloloa (w). no uka; hanau o Ne (k). Ne (w), no kai; Neneleau (k). Neneleau (w). no uka; hanau o Hulu-ie (k). Hulu-ie (w). no kai; Hu-luhulu-ieie (k), Huluhulu-ieie (w), no uka. 1 Hoakaka:—He elua papa kuauhau | aku i koe, ma ke ano he papahonua ia, aka, ua manao au e hoalu iki ke kuekaa loa ana no ia mea, a ia no keI kahi manawa aku ma keia nee ana e I huai pau la ai. E hookomo aku au maanei i ka moolelo o na kino-malama-lama e noho la ma kahi iuiu loa, iloko 0 ka Nuupaa ma ka Nuu-uli. kahi hoi 1 kapa ia al o ka Lani Xui a Kane.

MAHELi: 111. MOKI'NA 1 Moolelo o nu Kmo-oiakiiuuluiua o ka Nuu-Piui ma k& Nuu-uli 1. N#u;i ae la o Pukuiakuu i k« iuiu o ka uuupaa. i Iho Li. e h«x>uuii<, aku uu i kekahi o kuu iehuiehu o ka nuu-uli, laouii). i mau ahi nolaila, e kooh&nau a e hot>njaiamu lanw i ka houua. i Utma. lnkou ao hauauna aku & ia hanauua aku. u.». lakou auanei a ma o iakou iho au hele ai i na mea-tupu nu kn hoaua ua holoholoua lelf. ua holoholuaa ku*u e kolo ana maloko o tta wai a <> hei** ana maluna o ka aina, a e aaa m i ka lewa, na kanaka; a * hoik* «Uiu eio hoi i na po huihui ma ka maiama. sa» na po pumehana. a e uiahele i ka W ilo uie ka makaiii. a f hoopa«a īho i k.t napele me ke pohopoho uia ka iejH> . ka momona me ka hukaka: iloko o qa mea ma ka honua, a i ke kumu uko... o na kumuwai auie na i'a mn ka a*iv.~ o ka lipollpo. ame uii hoiohaloaa «»- ioko o ke kumu o ka moa&a. a peia f ► uo. 2. Peuei ka hoouoho aua l-iui;- ». lu o Pukuiakua ia Auoui&kaiiikaiK. i hoouoho aku lu i l>oo. ma ka :;u'i i lue ka uuu-uii, a uialaio aku iiaumeukuohanuiakea. o Kuuuu.o«ib himea. o Hinakaalewalewa. <> Au.-* ieiuuiauakai»o. o Ku-wwww-um m.i lihiiihinuiakea, o lvupipa*iaaeuuu-.i.a aine Apapakiuiolupakaonuiakea .* iu.v lalo aku na 1« hulehu. 15. H'»ohauau uiai ia iakou ; u. s li., ku a uiakia aku la uia ka . ■ i<u Mahiua tue ka La V Ka ik<ra u ia uiau luea lua ka aiaila maheie ae iu i ka 1-a «u» x uiaiuiuaiauia uui 1 aiu 'a uo k»- i 0 ka Mahiua i ain iu uo ka ih<. ,i aai»n aku !u ' .\a iaiaui Hoku a Kaii* t.j a t Mahina Nui a Kaiu- a u ka l.a .\io 'u». a Kaiie U ua laiaui hoku a Kau«, U na iioku 1 ka uuu-pau 0 na iiuku ī uiakiaia 1 i«aa, a paa 1 ka Ui laui a Kau» O nu iioku i kahokaiiak***, O na hoku kapu Mo a Ki*!»* 1 U ua huku i«. \*a a Kaur. U Kiill, C.I U.i luu, k> W<t lt*iUiO O iva hoku. 0 ka hoku uai U ka hoku Iki. U ua hoku uia a kSaiu.-. lie iwwa' u ka Mahiua uui a U ka La uui a Kau*, A hool«»Wttie«a. a le%*, 1 hooiwwiua t ka t* wti Xua & 4. A tuta& at» ia o PuukaJwJiUA i ua uiaiamaiaaia ua maikai, «&*!* m»&**» ae ta oia i ua hoku «oa «m IU mua. o a* ka iua, <v> u« aokuiM*. k*> kuiu. u m. hoku o ka uumiuk kwa o kA «him <«ti a ua iakou uo «« butk« n»«i i a* «m.m tua ka houua. kui aa %mi a i ' i*hui*»-hu maioko o«ui. ma ka &ah a i kuua ifhui«*hu oiaiuko um. % ia ttiau e oi»o. « buki. 4. « him.ihi af i auio u aa luea-Upa UUA ka ax«ua a t»A kn HīWMhi a e hahai uo a*o * u* ImIm» hoioua ma ka «mwuhm t ka mmiUmwi» iamu o īa mau O ka La. m* Y"*ri iuaiHmalauiii. oa»« ttu « «mm, + Imiu. a e hoouiu t k«k«J&i mh> o iua mtm. u«* hauu a >*ia lupu. aui ka a*fta a ttu %* likiiH.HH, l£ jM>ttukikai ao «iAik. Ka aiua. 1 ka Ho4OM»-&-ibui Na mea-tu|»u a ka īa 1 ikuw«Ut 4 .*» Na iuv&-(ut»u « ku aHWiM» - ai. U o l'lMliUi iUI <*!«* u tahiii-tu, o ia 0 Hakaiatuti. o k* kiiwpw j*i-4 A KaUe i>. \ ka fta hoku t maliiua t»e ka ia, aiaiiia. luu*Mifc« 4* & '>ia i kv.««a i*&utahu. # hail auki ka. «ka Umaiuma a «r h«y«*JaJha ■* n-, Iwaiia. ku lai&iu Ukw l* cua» na i'-.»ku a i ka hoaim*. m*u ka. tk« Liua me ka La B*> hoi »i|» b«M»«Uk »- huawi aku aua k«Hukhi «w. k* i>ma kekahi uiv kA h<otth>o oui* »* kA u&umi a poha iho 1« ka nwilwniwlaiiiii u «a h«*ku. ka nuihiua m* k* i* »* ka uoa, a mai k«ia txm « » k«>(*. m+,keb w«hfctt a l kahi W*t*tt. kukulu-akau a i «.*- kttfctfcta«tarma. * 1 aa p«iii « k«r au. Kauoha aku La o PukuittktHk, B oukuu p*rla. a. *■ tkk» I *u «wk. huuua. ai* ka au<i'>pcx2t ileih» u kA ouu uii, a |q m. 3KMtrXA IL Gabe*fee mai ka - *«■»...> i*l»o hMim Lipollpo a Utt UM£B*fe*l*—Um* QMMaptfpu ia oa hoiohuioa* t> k» am* m< ka m*mim—A iMvu pu ia kt> ka krw«L 1 Htj iMiiupaiu. lu» >MM*. frr l*"ie poh(s|MH* ka l*ftu oka hiv»'ia . aakai* a ua ioa aauii at, . wahi aiMtu; aoi«- UMMk-uiu. u k«t !. holoua hoi auie 1 ik*f* maupup*; >«t 1 aiea, *• maluu ai ka. a *> ik« kahi y«ui, |i«ia u Puauiifckufe 1 h.0*... uiai ai i ka makaui. aua« ka w«iti ia. a ikt*a :a eaau »** houua, <f t>a a«Mt, « w*ria ***n * . mau aua, aia'la huumaka *hm. maioo maikai o ka * ... tuai ia ka maio4,i a paMkiki :: ua Au.la a(Ktu o ka. aiU*. # -ja ■?,-'• J. Huomu ihu La ka «ai. a ikaika Um a# la ka *» anie ka aiua mai o a o, aat* ia. uono aua iioko o ka *&* w *a • A ook-a maiiii «MM tm •? >• nua. a ua, ikaika ko u mr ko - puii ka ofttp»o o ka m«NUut »*■ * '■ ua haia m la oau kau kn&i, - hauie mai i» k* uhf«ai o ka ai*ut. :• iuaii».- ae la. a k. mjLi «- .. ma-u ana i na «alu mak<o o ka &vu -1. a omatuaka kok*« a* u. * .k«a ** ■ ka hauliuli o ka «iua. a ta*iUßhfeu* » *euweu, aa ioau ua. . hua ana iluAa. ua m«»a ku» Kaiutta -- īli a e kukolo ana hot maiuaa u *a • po. na mea hua malaio a il«iui ■-> - | honua. a o na mea uiu uu a wai * *x ko ka aina, aa p tut. a o k*lai am<- «.• v . ma koua kamu iho a aeuow*ii o *"«- ' ohana iho. aa m«a i ku l Mk htf»k'' ka mahina. ua m«» hui i k« 1 k« i* ia; aka, *♦ ieiehiina a * ko£i aaaa -»£ - na ehukai naa ka hwa, a • ko, » «■ mau anu no k«au © k» «a ««» ka at* : kani. ma na v«l«Uut &p«a © lut a e hooiaha aua m* na ka*t. ouu *«•»* p«a a i nei is«i. mai kehi kilii * : kihi. a hoopaa iho ia ka P>.;k*ita.k« i a •pe\a.