Ka Oiaio, Volume VII, Number 19, 12 July 1895 — Page 4

Page PDF (1.04 MB)

This text was transcribed by:  Laura Yamamoto
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Oiaio.

NUPEPA KA OIAIO

J.E. BUSH, Lunahooponopono.

 

O KA PONO KA ALALII E OLA AI KA AINA.

 

POALAMA IULAI 12, 1895.

 

HE LOLLANO NUI

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Monowai ma ke kakahiaka e ka Poaha nei, i loaa mai ai ka nuhou ano nei, oie hoi ka loli ana ae ka o ka Aha Kuhina o @@@@@@@@ o Enelani a ia Haku Salisbury, kekahi o na loea kaulana o Pelekane, mamuli o ka makemake e ku lahui.  @@@ paha pele ko lakou mau loaa kala@@@@. @@@ ka aina a me la lahui.

 

 

HE OMAMALU KAUA.

Ea H@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@

            Ladana, J@ne, 16.- Ma na mea i ikeia ae nei mahope ihe e ka halawai ana a ka Aha Kahina ma ka Poalea, ea ike ia na hooia ana @@ hoohele iho ke aupuni e hoohana i ke hana maopopo o kue ana i ke Suletana.  Ua hoouna ia aku na palapala mai ke Keena o ko na Aina o, i ke Aupuni e Itusia a me Farani, o kono aku ana i ke kupono o ka hooikeike ana aku i ka mana kaua moana me ke koikoi ma ka Bosepora me ka lohi ole.  O ka olelo a Rusia a me Farani e kahea ia kekahi halawai a na mana Aupuni @a ku ole i ka makemake o I@aku Rosebery, oiai aole ia mea ikuiike me ka moeana o kana mau kalai hookele Aupuni ana.

            He mea moakaka loa na makemake ke Kuhina Nui e hoopaa ia o Beritania Nui malalo o kekahi kumu-alakai kalai aupuni ikaika a hiki hoike hoohanaia, e pili ana i ke komo akeakea ana ma Aieminia mamua o ke komo ana mai o ka aoao Kahaiaina o Haku Salibere ma ke poo o ka Oihana Hookooa i ole no la kumu, alaila, no kona ike paha e lilo auanei ka hui ana o na mana aupuni nui o Europa he mea e hoopahele ia aku ai o Enelani iloko o na paio ana no na ninau e pili ana i ko Enelani noho ana ma Aigupika.  Alia paha he mea makemake nui io ia no ke kamu hana mua e ka Aoao Liberala, aka, o ke Kumu-manao Kalai-aupuni ala@ iho kekahi o na mea i oluolu ole ia ana @ kekahi o na aoao, a mahele paha, o na aoao Kalai-aina iloko o ke aupuni.

            Malia paha aole no a Haku Salibere Kumuhama Kalai-aupuni i hoomakaukau e ia, aka eia na wahaolelo o kona aoao Kalai hele-lohi, na nupepa e hoike ana i ka manao o ka Hui Kalelona, ke hooikaikai nae e hooponopono hou ia na aupuni liilii o ka aina Balasana, ma ka ae ana aku hoi ia Bulegaria e hoohui pu ia aku o Nacedonia, a me @@@@@@an-etinopala pu no hoi kekahi, e haawi ana hoi ia Helena i kekahi hoomahuahua hou ana aku hoi i ka mana o ka Meselema i kekahi maholo o Asia-iki.  He mea ioaio, he kaua ke ano o keia hana, a eia io no ke wawa nei ke kaua.

 

 

NA PIO I HUIKALA LI.

            Oiai ua piha mua ko makou mipopa, ua kaaina @@@ akau i ko makou manao hoomaikai ia Ka Peresidena Dole a me @@@@ Aha Kuhina, a me na hoa o ka Aha Kakamalu o ke aupuni i ko lakou hui ana ma ka huikala i na pio aleh@ a@@@ i hoolauuia mai.  he oiaio he nui aku koi, aka, wama Paulo, e oluolu kakou e na hoahana @@a mea i loaa mai.  Eia na inoa o ka poe i hookuuia mai:

            Anthony M.A.R. Silva, Pihena John Pio, Pohaka, Alex Pahau, Tom Pel@@, Puinaluum Makakoa, David Keaunui, Kakaino, Kakananui, Ka@@@@ J.K. Kamalii, John Kaolowi, J.W. Kahalao, Kaanaana, Hoopii.  Mamele Kuhio, Kilehana.  Sam Ka Lalau Liwai Kameakane, Peter Hookano, Waianae.

            Ma Hilo-James H. Bush Samuele Hookano, J. Manpau, Haka, Inoaole William Joseph, Kehikaewa, Keoho, Kahikikole.  Sam Kaaea, Kahaumahawanui loe Kahupuwai @@@ WWW Kanwehaole, J.J. Mathews Ko@@@ A Mahoe Nakaikuaana, John @@@@ Waila@@a Malalo o keia kuma i na ua ike ia e ka Peresidena kekahi kumy e hoopau hou ia ai ala@@@ @@@@@@ po ke aupuni @@ hoopaa @@@ @@@@ ia keia poe.

            Ua @@@auaniaia ae na hoopai o Willie Circle, ka 20 a ka 15 makahi ki T.B. Walker mai ke 30 a ka 15: C. Wideman, 30 a ka 15; Louie Marshal: 20 a ka 15: W.H. Sewara 30 a ka 20.  W.H. Rickard 30 to 26:  R.W. Wil@@@s 30 @o 20: C.T. Gulick 30 a ka 20;

            I keia la i hoouna ia aku la o nakope e na palapala huikala o ka Hilo p@@ pio.

 

 

HE KOKEA I KA POE ALOHA ALII.

            Mai ka Avataisa ae makou e anuhi aku nei i keia itamu, o ka oiaio a me ka ole, aole e hiki ia makou ke olelo ae, aka, ma ke ano mea hou makou e hoopuka aku nei,  oia keia:

            Seatle, June 24-Aole he kuna G.W. Watson, i hoopuka aku i kona mau palapala mai ka hale Dute o keia laau a me papa no Honolulu, he moku ano ole e like me keia hoikeana:

            Ua hoolahaia ae la e lawe aku ana oia i kekahi mau pu kuniahi pu liilii a me hako kana, mai ka moana mai ma Lae Flattery.  Ua kepa mu ia aku nei kekahi mau lalo kana a me pu, no Puget Sound ma na alanui hao a eia i keia wa ua hunaia ma kekahi mau wahi ma ka Sound mawaena o Everett a me Whatcom.

            E kiloi ia ana na ukuna papa a pau iloko o ke kai, a e lawe ia ma na lako kana ke kaawale aku ka moke i ka moana ma kahi e maluhia ai.

            Ua hoole ia mai la kekahi sela i moi aku e kepa, me na olelo aia wale no o ka poe makaukau i ke kaua, alaila, hiki.  Ua oleloia hoi he nui lo, ka helima o kona mau sela no ka nui oia moku.

            Ua oleloia ae la hoi he mea hooholo moku ma Kapalakiko a me kekahi wahine waiwai no naka $2,500,000 ka waiwai, na mea mahope aku aku o keia mau hana.

            Awa Townsend, Wash June 23.  O na olelo hookahi mawaena o ka poe pili i na oihana aumoku i keia la, oia no na olelo hoohauli wale mai Seatle o ka Poakahi, e hoike ana na loaa aku na ohumu e kepa ia ana no na lako pu a me na kaua i ka poe kipi o Hawaii.  He moku hou loa ka moku i olelola ai G.W. Watson, a i kamaahia nui ia iloko o ka hana lawe pepa ma ka Kikipika nei.

            Ua hoole loa nae kekahi poe i ka olalo o keia lohe.

 

 

POE MARE.

            U a mare ia ka Hon. J. Ena i ke ahiahi @@@, me Miss Maria Lane.

            I keia ahiahi e mare ia ai o Ester Stein David Kamuha, a o Miss Alice Leleo Kinimaka ia Samuel Mahuka.  Ma keia mau paa mare ekolu, kakou e ike ai eia ke berita nei na Aloha Aina me na keiki P. G. a ma ka lakou haumana aku e ike ai kakou o ko wai aoao la anei ke lanakila ana.

            Hana iho la ke Akua i ke kanaka he kane a he wahine, a i aku la ia laua.  “E hoohua ae olea, a hoolaha hoi, a e hoolaukanaka i ka hoaaa.”  Pela makou i ae aku ai i na paa opio-oo a me na paa @@@@-pio i mare ia iho la.

 

 

KA LA A O HILAI.

            Ua l@ki mai a na haia aku la ka la 4 o Iulai, ka la hanau o na Repubalika Amerika @@na, ko Amerika Huipuia a me ko Hawaii e makemake nei e hoohuiia aku.  Ua ano like no keia mau aupuni ma kekahi ano; oia hoi na like loa ko laua hookumaia ana.  Mamuli o na hana a ko aupuni makua, ua loaa he kuleana i na kanaka e kue aku ai i na mana o ke aupuni a hiki i ko lakou lanakila akoakoa ana.  Pela hoi ma Amerika a me Hawaii pu Pela no ma na aina a pau.  Ina e maikai ke hooponoponoia ana o ke aupuni, e mau ana no kona aloha a mahaloia, a e nui ana no ka poe e kakoo ana ia aupuni aka ina ua hawawa ka hookeleia ana o ke aupuni, he mea maopouo, i keia aupuni koko o na lahui kanaka, he kana hookahali aku no ka hope@a, a o ka mea e lanakila ana o na aoao e paio ana no ka mana aupuni, oiai ka aoao i hooia ue i kona kupono e noho mana ma ke ana a ke kanaka a hiki i kona wa e laelehia ai malalo o na hooponopono aupuni ana i ku ole i ka makemake e ka lahui, a pela no hoi ola e hookahuliloa ia ai e ka lehulehu.  Ua ku ke aupuni Amerika i ka Ia i o Iulai 1776, a ua ku hoi ke aupuni Repubalika o Hawaii i ka la 4 o Iulai 1894, malalo o na kuinu ano like, a aia no ma ka laua mau hana, e mau ai ko laua ku Ioihi a ole pokole ana hoi, e like me na aupuni i ku a i nalo aku mai ke ao, mamuli o ka lakou hookele ana, mahope o ka noho poo ana maluna o na lahui e ae o ke ho holookoa.  Ua loaa ia Hawaii ka moolelo o na aupuni o ke ao i alakai nona iho, a ina e naauao kona hookeleia ana e mau aku ana no kulana aupuni, oiai, aole o ka nui hewahewa wale o ka mea e maalahi ai o kekahi aupuni mai na kaua ia ana mai a mai na manao lili ia ae e kona mau hoa, aka he kumu no ia ona e upuia ai e hookahuliia.  O ka noho ana naanao wale no ke alanui hookahi e mau ai ke ku ana o kekahi aupuni, a oia naauao, oia no ka naauao piha i kukuluia ma ke ana o ka noho ana maluna o ke kanawai o ka pono i kuniia a paa ikoko o ka naau o kela a me keia kanaka,-Isamela a Helene Karistiano a hoomana kii paha.  Aia no ia Hawaii nei kona hopena, no ka noho’na maluhia a me ka oluolu a no ka mokuahaua paha me ka poino.

            O ke aupuni repubalika, ma ka makou hoomaopopo ana, oia no ke aupuni i anelike me ke ana o ka noho’na Iahui malalo o na Lunakanawai, a me na Makua Kahiko, me keia wahi lihi paewa iki oia hoi, o ka mana i kohoia mai i poo no ka lahui na ke Akua ponoi mai no ia, a malalo ponoi iho o kana mau hookele ana, a o keia hoi o keia wa, na ka lehulehu ke koho ana, aka, ina nae ka manao o ka lehulehu, nana e koho ko lakou poo aupuni, ua hookahuaia maluna o ke kanawai ke Akua he mea maopopo e alakai ia ana no ke koho ana a ka lahui i ka Uhane Hemolele, @a o kela koho ana, na aneane no ia na ke Akua mai.  Ma na ano a pau o na ano aupuni, repubalika a moi paha, ke ole ka hoopono iloko o ke poo aupuni a me ka lahui, he mea maopopo loa he manawa wale no kona e ku ai, e like me Roma, me Helene, a mamua aku.

 

 

UA HOAOLA A UA MAMA

            Imua o ka Ahahui a na Keiki Misionari, i ka la 15 o Iune i hala aku nei, na hoike ae la o Mr. O.P. Emerson, i ke kumu o ka haule a emi ana mai o na hoahanau o na ekalesia o Hawaii nei.  Ua hoike ae la oia i kona @@ ao malalo o ke poo Kekahi o na kumu nona mai na hana ana i loaa ai ka nawaliwali o na Ekalesia Hawaii i keia wa.”  Wahi ana:

            “Ke hoike mai nei kekahi mau hoahaua@ lehulehu wale o na ekalesia Hawaii, i keia la i ko lakou maholehole a me ko lakou nawa@@waii, me ko lakou kakaikahi, aka, malia paha ua loaa ia lakoa keia mau pono me ko lakou hana pono no.

            O ka pilikia i loohia mua i na@ke@@@ia Hawaii ua hiki mai la no ia ma o ke hoohina mua i hookuia ai ma kahi aku e hoolilo ana ia lakou he mau ahakai kaokoa malalo o ka malama ana a na kumu Hawaii.  Iloko no o ke kupono o na manao ma na mea i hana ia i ka 1863, eia hoi ua ae ia i keia wa, ua hana me ka hikiwawe loa.

            “Ua hooia mai la ka moolelo o na makahiki he kanakolu i hala i ka oiaio o keia mau manao.

            No ka mea, me ka pomaikai ole, ua hoaoia keia lioaoia keia hana iloko o na la ino i maa ole ia, a iloko oia mau ino koi i hoao nui ia ai ke ano o ko ke kanaka maoli Karistiano.  O keia no ka makua i hopohopo ai, e hoaoia ana a oi aku ko lakou mau hope i aloha ai.

            Hauoli loa lakou ina o koopanee ia aku ana na la o ko lakou hoao ia.  Aka, aole hoi ia mea e ae ia e like me ko lakou makemake.”

            Ua oleloia mai la kakou, o kai ae ana i ke akea i ka kakou mau hana kewa i hana ai, he hoailona ia o ka naau mihi.  Pela iho la paha ke ano o keia mau olelo hoike a ko kakou hoakanaka, ke kakau lelo o ka Papa Hawaii.  Ina ke mea kekahi i ike he hewa io kekahi i hana i@@@ make ai ka manao a me ke kulana haipule o na kanaka Hawaii, o Mr. Emerson ua kanaka la.  Ua kamaaina oia i ka hana a me na mea i hana ia ma ka kihapai o Hawaii nei ina ka moolelo mamua aku o kona mau la kanakamakua a ma kona ke maka ana mahope mai.  Nolaila, ua pololei kona hoahewa ana i na mea i hana ia, i hoomaka mai ai keia lahui e lewa ma ke Kai maokioki lehulehu o na hoomana ana, mai kona hoomana Kahiko aku.  Ma keia wahi na like ko makou manao me ia, ua “hikiwawe loa” ka hookuuia ana o ka hoomana hou a lakou i kukulu ai iwaena o keia lahui ma kahi o ka hoomana Kahiko, me ke akaka ole o ke kulana haipule io o kanaka a me ka malamalama kupono hoi o na alakai a na makua i hookaumana ai.  He minamina makou i ka olelo ae, e like me ia e ahewa la, ua hewa na hana, a ua nui na poino i ilihia iho la maluna o ka lahui Hawaii, mamuli o na hemahema o ka na makua hoo lala ana i ka lakou mau hana hoo loli i ka noho ana hoomana o ka lahui, mai ke Kahiko a ka mea hou.  He kanakolu makahiki i hala, ko makou ike mua ana i ka hewa, a kuhihewa paha ma ka olelo mama ana.  Aole wale hoi ua hewa na hana ia ana o ka hoohaumanaia ana o keia lahui e na makua o ka misionari kalawina ma Hawaii nei, aka, me he la, pela no ka hua o na kana a ka Haku ma na wahi a pau loa, i hookumuia e na hoomana lehulehu.  Ina kakou e halo ana ma o a maa nei o ka aina, e ike ana kakou i ka hoike pololei, e hoolalo mai ana i ka makou olelo lahui i na hoomana.  Me he la ua oi aku no ka ikaika o ka ka ane-Karisto olelo ana me kana mau kaua iloko o kana pahu o ka Karisto oihana a lakou i lawelawe ai.  Ua make ka lahui ma ke kino a ma ka uhane, oia ka hoike o keia mau la; a o ka poe i ku ka akewa no keia hopena, o lakou no na makua nana i alakai na hoololi i na ano o ka noho ana kino a me ka noho ana uhane, mai ke kahiko a ka hou.

            Aole wale hoi o keia ka mea pilikia, aka, ko ike nei no makou ola no ke mau nei ka poino i keia lahui mamuli o ka aneane o ka make i ilihia iho la maluna o kakoa mamuli o na hana o na makahiki he kan@hiku, kumamalima i halo, a na makua a me ka lakou mau keiki, a me ka lakou mau hope hoi i hoohana ai a e hoohana nei maluna o Hawaii a me kona lahui i keia la.

            Ua olelo ma la ka Haku, nana mai na ao ana i lawe ia mai e na paahana o kaa hana, ho olelo ola kana, a e ka mea e apo aku i kana olelo, alaila e loaa no ia ia ka ola e kanaka ana o ke aupuni elua ke keia honua ana a me ko ka lani ma keia hope aku.  he olalo ka ka Haku o oleloia ai, nolaila, ina na lua mai la he make ma kana olelo ma o ka poe i hoopaahanaia lakou iho e ao i ke elu mau loa, a na ike ia ke make nei ke kino a me lai uhane o kanaka alaila, na ku ka hewa i na kauwa hana, a aia maluna o lakou na alina ahewa e kau nei.  A hiki i keia la eia no ke alakai nei ka makapo i ka makapo, a eia no ke haunaku nei ko ke ao, i na mea o ke ao, malalo o na aahu hookamani o ka hoomana i kapaia mamuli o ka inoa o ka Haku ka hoomana Karistiano.

            Ua ahane ole ke ao ana, aole hoi o Karisto iloko o ka lahui Hawaii i keia la, no ma kea, aole o Karisto iloko o ka poe nana i lawe mai kana mau ao ana.  Ua hua ele ka mahinaai i na hua maikai a na malili hoi ke hua mai, no ka lilo o na kahu o ke kihapai i ka oihana Mameaa a hahai ana hoi i na wahi kiekie o ke aupuni o Kaisera.

 

 

MAHALO

            Ma ka aoao o ka lahui, i ike i ke ano o na hana maikai e hana ia mai ana ia lakou ke moana ae nei makou i ka hoomaikai ana i ke aupuni Repubalika Hawaii, no ka huikala ia ana mai o ka poe pio aloha aina i hookuu ia mai malalo o ka palapala kuahana huikala a Peresidena Dole.  Ua pili keia mahalo ana i ke poo o ke aupuni a me kona Aha Kuhina, a me ka Aha Kukamalu, a, me he la, ke hoomaopopo aku i kana mau hana aloha i na kanaka Hawaii o Mr. Hikikoki, ka Ilamuku, kekahi mea i kuleana i ka mahalo a me na hoomaikai ana no keia lokomaikai.  Ua nonohua nae hei kekahi poe no ka hookuu ole ia ana mai o na pio a pau a ua lilo he mea ohumu a ahewa i ke aupuni.  No keia poeke olelo ae nei makou, he manao kuhihewa ia.  Ua hiki loa ia makou ke olelo ae, ua oi aka ka lokomaikai i hana ia mai i ka aoao i hahaki i ke Kanawai, mamua o ka lokomaikai e hana ia aku ana e ka (keiki misionari) aoao repubalika e ku nei.  Pela no kekahi poe manao ino o ka aoao repubalika, aka, mamuli no o ka manao maikai o ka hapanui o na keiki misionari ia lakou ka Mana Hooko, ua alai mau iaia manao kakauha a hiki wale no i keia la.  He pau kahiko ko na makai Hawaii, ina aole ka hoole o ka ramuku Hikikoki.  Aole no ko makou mahalo ana ma keia mea, he mea ia e oleloia ae ai, e ka poe e inaina kumu ole ana i ke makou mahalo ae i na misionari ma kahi ku i ka mahalo, i ka lakou hana ua hoapono makou i na hana i hookumuia ai ke aupuni repubalika, a me na hana i ku ole i ka pono.  O ka hana pono he mea okoa ia, a o ka hana hewa, he ekoa koi.  Ua ku kekahi i ka mahaloia a o kekahi i ka ahewaia.  Wahi a Paulo e lawe mai kakou i ka mea maikai a e waiho aku i ka mea maikai ele, a ina e makemake kakou e homolele ai ae ma ka kakou hana ana, e aloha aku no i kou enemi e like me ka ka Haku i olela ai i ka Makua no ka poe e hoomake maineine ana ia la.  E ka Makua e kala ae ia lakou, no ka mea aole lakou i ike (he mea hewa ia) i ka hewa o ka lakou hana.

 

            Ua emi ka huina o na hale pule ponei 1863 he 25 @@lalo 16 kumu haole me 4 kokua a he 14,725 hoa@anau i ka 1895 he @@ malalo o na kumu hawaii hookahi haole a he 52 @ poe hoahanau.

 

 

KE @AL AO O EWA

Na Hakana Hiwahiwa a M@ Dillingham i na poe Hao laha Nupepa.

Ka Uila hoonanea o ka Hawaii Pae Aina.

            July 2, hora 9:15, ua akoakoa aku la na poe hoolaha nupepa ma ke kahua hoolulu o keia Hui kaaahi o Oahu nei.

            Hon. J.E. Bush, J. Nawahi, Mr. F.J. Testa, Mr. J.U. Kawainui, Mr. Kenyon, Mr. Manason, Mr. Towse, Mr. Farrington, Rev. Bishop Willis, Rev. S.E. Bishop, Mr. Viva, Mrs. J. D. Hayne, Mr. Whitney, a pela aku.

            Hora 9:35, haalele ke kaaahi i ka kale hoolulu a hoomakamaku la e holo.

            Ia makou e lua lai ana i ka lawe kiani a ka Lanakila, oiai hoi na kue hoohaua e kaiehu ana i ke ala hao, oia ka wa i lawe ia mai ai o kekahi pa Iapana i piha pono i na pua, oia hoi ka Juniper Chinese a i kapaia hoi Toniata, a haawiia mai la ia makou, a kau ae la iuna o ko makou kuka, a a mahope mai o laila he mau oi puhi, a he lai wale no ia la e hele ala.

            Hora 10, hiki pono ke kaaahi i Mana, hora 10:14 no Honouliuli hora 10:28 Waimanalo hora 10:40 Piliohe, hora 10:55 Mikilua, hora 10:51 Ulehawa hora 10:52 Halemanu hora 10:53 Puuohulu hora 10:55 Kalaeokalaau hora 10:57 Maili hora 10:58 Lualualei hora 10:59 Mailiilii hora 11 Kalaeokailio, a oia ka pahu hopu, a o Waianae ponoi no ia.

            Aia ma Kalaeokailio kekahi pi’o kahi i ku ai, ua hoohiwahiwaia me na wehi o ka wao, a me na kahakahana o na hae like ole a o ka mea hilu i ike ia, oia hoi keia, ma ka aoao Hikina o ka pi’o he hae Hawaii, a ma ka aoao komohana hoi he hae Kelemania, a o ka hae Amerika, oia malalo loa ia makou nae e holo nei a hiki i pahu hopu aia makou ke inu ala i na kiaha waimomona, a me ka Pia, i hele a hau i ka iniki i ka huihui,

            A ia makou i hoolai iho ai, na kauoha mai la ka Luna Nui o ke kaaahi, i ka pane ana mai, e na keonimaua, e kau ae iluna o keia kaa, a holo aku kakou e hoikeike ia oukou i ka Mahiko, a ua kau aku la makou.

            Hora 11:9 hoomaka aku la e holo hiki i Kaneholo, hiki i Kanepuniu hora 11:15 hiki i Puehu hora 11:17 (Kahawai keia o Kawelo) hiki i Ka maile hora 11:20 kaalo mauka o Maunalahilahi hora 11:23 hiki i Makaha hora 11:25 oia ka panina o ke alahao, nona ka loa he elua mile me ka hapa.

            Hoi heu ke kaahi no hope, a holo no Kamaile ponoi, hiki i lailai hora 11:45 a hele e makaikai i ka paumawai, a ua ike ia kona ikaika a ka mahu e hana ana, nona na kalaniwai he 24,500,000 iloko o kela hora keia 10 hora nona na luawai eono kapuai, a o ka hohonu he 122 kapuai, a oia ka wai e kahe ala iloko o ka Mahiko holookoa a pau o Waianae.

            Haalele ia Kamaile hora 11:55 hiki i Kuaiwa hora 12:8 a hei a hiki i kahi a makou i hoolulu ai ma keia holo ana, aole i holo pu ka luna kakau o ke Aloha Aina na noho oia no ka Hale Hookolokolo.

            Ia makou ma ke kahua hoolulu na lohea hou ia no ka l@o waipahe o ka Luna Nui, i ka pa-e ana mai, e na keonimana e hoi ae oukou a pau iluna o ke kaa, a hoi aku la makou, a oia ko makou wa i ai ai i na mea ai mama, i hoomakaukauia.

            Haalele ia Waianae hora 1:55 hiki i Honouliuli hora 2:45 hoomaha iki ilaila, inuwai momona ma ka lokomaikai o A. Kauhi hope Makai Nui o Ewa.

            Hora 2:17 haalele ia Honouliuli hiki i Manaua hora 3:10 hiki i Halawa hora 3:18 ku iki ke kaa ilaila no 5 minutes, a hoomaka hou e hele hiki i ka hora 4 o ke ahiahi.

            ma keia hele ana na ike ia ka nani o ke alahao a o kahi oi aku nae o ka pahee o ke alahao, oia kahi e holo ana mai Honouliuli a hiki i Waianae, he like me ka hee puewai ka pahee o na kue, aohe wahi e kuku ai, he nani wale no ia la i Papiohuli.

Aole i pau

 

 

 

O HAWAII NO KA OI.

            Mamuli o ka hoike a kekahi leta mai Boston mai, Amerika Huipuia, penei.

            Ua ea ka hanohano o kekahi anaina haipule i na keiki Hawaii ili ulaula, no lakou keia mau inoa, East Kahulu, J.M. Bright, J. Edward, a me Mr. Jones, oiai hoi, na lakou i hosana mai kainoa o ka Haku ma ka papa kimenioua hale laa ala o ke Akua.

            a i ka pau ana o ka himeni ana, ua hoike mai la ke Kahu oia Ekalesia i ka mea nana e wehe ana i ka haio lelo mai la oia hoi o Mr. East Kahulualii, kekahi o na opio Hawaii ili ulaula piha oiai nae he mau tausami o na kanaka iloko o kela luakini.

            Ua haiolelo oia ma ka olelo makuahine o kona aina hanau, a na ke Kahu oua ekalesia ala i mahele aku ma ka olelo Beritania, a ua nui ka mahalo ia o keia opio Hawaii, no kona na ana e ku a hai aku i ka olelo a ke Akua me ka wiwo ole, imua o ka lehulehu e nana mai ana.

            O ke kahu oua Ekalesia ala, i Hawaii nei no oia mamua kahi i hoike ai i ka Euanelio o ke ola.

            O keia opio, ua hoonaauao ia oia e Miss Green ma Waialua Oahu nei, a mai ilaila mai a ke kula Bihopa ma Koleaka, a ua maamaalea hoi ma ka olelo Beritania.

            A ma kana hana e ike ia ai ka nani oi kelakela ou e Hawaii, i olelo ia ai he poe hupo.

 

 

HE MAU PAINA LEHULEHU.

            Nui a lehulehu wale na palua i haawi ia e ka poe aloha aina ma ka Poano nei, me ke kono pu ana aku i na pio aloha aina i hookuu ia mai ai i ka Poaha aku i hala July 4.

            Ma kela, a ma keia papa aina i haawi ia, ua ike ia, ua malama ia ka maluhia o na Kanawai o ka aina, aole hoi he mau haumele i ike ai, aka, o ka maluhia, oia ka mea i ike ia.

            A ke haawi aku nei makou i na hoomaikai ana i ka poe aloha aina olalo, aole hoi i ka poe hololua, muhee, a aloha hookamani.

            Nolaila, o ka poe na lakou kela mau papaaina maikai, ke haawi aku nei KA LEO, a me KA OIAIO i ko laua aloha nui ia oukou a pau loa.

 

 

He leo Kahea.

            Ke hoike ia aku nei ka lohe nu Luna lawe pepa a pau o KA NUPEPA KA OIAIO, ina he mau helu koe o ka Helu 1, 3, 4, me 5, ma ko oikou lima, e hoouna koko mai oukou i keia Keena, me ke kakau ana penei:

            NUPEPEA KA OIAIO

                        Alanui Pai Palapala

                                    Honolulu Oahu

            Oiai, ua nui na kauoha nupepa hiki mai i o makou nei, a no ia kumu keia e kauoha ia aku nei ia oukou.

 

MA KE KAUOELA.

 

            Ua holo ka haawina o $4,000 no Kaiulani.

            Malalo o ke aupuni maikai o Hawaii nei a Manaake i pule ai e hiki mai ua noa, kapaikau a me ke kiki pu ana i ka la S@pule o ka Pepe.

            He mau pahu kupapau ana hou loa keia, e Hoolaha ia nei e Mr. Uilama ma, o ka Hale kuai lako Hale ina Na’e iho o ka Hale Kuai o Makauikaea.  Aole i loihi loa kona laha ana i Hawaii nei, a o e he mea la o ke kumu okeia, ne ka pii o ke ku mukuai.  I mea hoi @ lo@a ai keia pono nui i ka noe ka a mai o ka hi loaa, a i like n@ kea ke aloha i ka mea ihaalele mai i na hoa @oha me ka poe waiwai.  Ua hooikaika Mr.@@lama ma, e loaa na pahu ano hou loa me ka emi loa o ke kumu kuai me ka hiki hoi ke ike ia iao ka heleheleona o ka mea make, mahope i no o ka paa ana iloko o ka holowaa a noia kumu, ua hana ia keia ano pahu me ke aniani, ma ka hapa o ke pani ma poo e ka pahu.  Nolailo, e moau mua ka poe i pilikia a i pi na i ka luuluu, ma kahi okeia.  Hui ma Alanui Moi, e pili ala i ka Hale kuaimea ai e Makini@@ea.