Ka Oiaio, Volume VII, Number 40, 13 December 1895 — Page 4

Page PDF (1.09 MB)

This text was transcribed by:  Sachi Nagai-kobori
This work is dedicated to:  for my Aunt Mimi

Ka Oiaio.

 

NUPEPA KA OIAIO.

 

J.E. BUSH, Lunahooponopono.

 

O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA.

 

POALIMA:: DEC.13, 1895.

 

HE MOOLELO HOONANEA

NO KA

KA MAKAI KIU

LAU OMAOMAO.

 

KEKA EAEA O NA KAKAI

PALI NIHONIHO O MISOURI.

 

KA MEA NANA I HOOHOKA

KA POWA I EKE. A ME KONA PUALI HOLOOKOA.

 

Aiole ke aka kino wailua oko kuluaumoe

 

MOKUNA IV.

 

            Huli ae la o Lau Omaomao a pane aku la ia Liona Keokeo a me kona poe, ua lohe oukou a pau ka’u olelo a me ka’u mau olelo pale no ko oukou ola, mai kou poe hoahanau mai o ka oihana hookahi a makou e lawelawenei.

 

            Nolaila ke olelo aku nei au ia oe e noho oukou a pau me ka maluhia, a ina aole oukou e hooho i keia kauoha o’u alaila e hoopaa aku ana wau ia oukou a pau i ka’u hao niho wakawaka ka mea paha a oui lohe wale ai.

 

            Iloko o keia wa a ka makai kiu Lau Omaomao e olelo aku nei, ua ku ae ua Liona Keokeo nei o Rusia iluna a pane aku la, ua aa loa ko’u lunaikehala e paio me oe i keia hora a no a me kou poe kanaka hohewale o ke kulana haahaa loa, nolaila, ua aa loa au e kiki pu panapana kaua i keia wa ke makemake oe.

 

            I keia wa, ua pane aku la ka makai kiu Lau Omaomao,  aole o oe ko’u hoa e oelea ai oiai aole loa i lawa kau ikaika e paio me au a aole no hoi oe i helu ia ma ka ike ki ki pu panapana ana, aole no au he kanaka i hanau ia mai no ka lima koko aka, he hoopakele au no na mea a pau.

 

            A i an o kou makemake ia, alaila ua hiki ia’u ke u@i aku ia oe i keia hora ano, a oia ke ano o kau mea e ike ai i ke ano okau e olelo nei.

 

            Iloko oia wa, ua lele koke aku la o Lau Omaomao a hopu aku la ia Liona Keokeo, a hapai ae la iluna a kiola aku la iaia iwaho a pahu ana i ka honua.

 

            O ke kumu o keia hana ana a Lau Omaomao ia Liona Keokeo, oia hoi kona pi@ loa i ka h@hu no na olelo haahaa a Liona Keokeo.

 

            Ia Liona Keokeo i haule ai i ka honua, ua @leu koke aku la o Lau Omaoomao, a paa na lima o kona hoa i ka umii @ i kana hao hookalakupua, a oia no @ ona wa i kauoaku ai ia Robino Huka, a me kona mau kanaka a pau, e k@ kiai ia ka pa o ka hotele holookoa a o Lalaulaula hoi a me kona mau kanaka o lako maloko o ka hotele, a ua hooko koke ia ke @.

 

            Iloko oia wa, ua hoihoi ia aku la na powa a pau iloko o ko lakou mau rumi, a pela pu @oi o Liona Keokeo me ka paa no o kona mau lima i ka hao.

 

            I kela manawa, ua noho hamau iho la na mea a pau me ka weliweli nui loa, no ka maka’u i ka powa Liona Keokeo, ka mea hoi a lakou i lohe wale ai ka weli hoi o Rusia holookoa, a o kekahi poe hoi ke hele nei lakou, no kekahi wahi o koa e aku, malalo no oia kumu, he maka’u.

 

            O ka makai kiu Lau Omaomao aia oia ke holoholo ala mawaho o ka lanai o ka hotele me ka p@ e leoole o ka oua hotele hoi, aia eia iloko o ke keena telegarapa kahi i noho ai me na poe malihini, a e kamailio ana no Lau Omaomao a me Liona Keokeo.

 

            Ia lakou no e nanea ana kani mai ana ka hele o ke telegarapa a holo koke aku la ka mea hale e nana, a ike aku la oia i na mea hana e oni ana he mau sekona wale no, oili mai ana he apana pepa, a kii aku la a lawe mai la a ike iho la oia ei ae o @eke a me Hanale Boe me ko @aua mau kanaka ke hele mai nei.

 

            Ua lawe aku la oia a haawi aku la ia Lau Omaomao, a oia kana i nana pono iho ai a ike iho la oia eia ma ke ala e hiki mai ai i ua hotele ala o @eke a me Hanale Boe, a me na kanaka a pau me laua, ua haalele aku la lakou ia Misisipi i ka hora elua oia @o@a me h@ala, e hiki aku ana lakou ilaila mahope iho o ka auina la o keia la.

 

            I kela manawa, ua hoike aku la o Lau Omaomao i ka lohe i kona mau lala a a pau o ka oihana makai kiu eia ma ke ala e hiki mai ai i o @akou nei.

 

            He mea oiaio, i ka hora eha ponoi oia auina la aia hoi, ua hiki ia mai la i ua hatele ala ua poe nei i loko o na leo huro o ka hauoli o haehae ana i ka lewa.

 

            Ia lakou i lele i ho ai mai ko lakou mau lio iho ua lawe ae la lakou i na pono holo @ a pau a e pi@ ana i ka lakou oihana, a hele pololei aku la e ike i ko lakou alakai @i ma ia oihana a me na lala e ae a pau o ka oihana makai kiu, a ua hoolauna pu @a aku hoi lakou a pau imua o ka ona nale.

 

            Ua hookipi ia aku @ lakou a @au iloko o ke kaena hookipa nui o na hotele ala a malaila lakou kahi @ hoonanea iki ino ai no kekahi mau minute a hiki i ka wa i kani mai ai o ka bele a ke kuone nui e kono mai ana i na mea a pau e naue aku e paina, e hoopiha hoi i ka lua o ka inaina, a oia ka lakou i uane like aku e nuu i na ona he nui i hoomakaukau @a.

 

            I ka pau ana o ka lakou ai ana, ua hoi aku la ka lakou hoonanea iki no kekahi mau minute a hiki i aneane ana aku i na hora liilii o ke kuluaumoe a oia ko lakou wa i hoi aku ai @ hooluolu i no hora i koe oia po.

 

            I ka hoea ana mai o ka la i ke kakahiaka ak@, ua ala like mai la na mea a pau a hoomaemae iho la kela a me keia niea nona iho.

 

            I ke kani ana o ka hora ewalu oia kakahiaka ua ole hala mai la ka leo o ka bele a ka ai-puupuu e kono mai ana i na mea a pau e naue aku no ka hoopiha ana i ka lua o ka inaina, a hiki i ko lakou maona ana a haule ae la lakou a hoonanea ae la ma na hale hooluolu o ka pa o ua hotele ala, ne ka hoolaha manawa ana.

 

            He hookahi pule okoa o ka noho ana o na mea a pau ilaila, no ka hoomaha ana i na mea a pau.

 

            I ka Poakahi, na liuliu ae la na mea a pau a pau no ka huli hoi ana aku no Misouri, a oia kokahi la kanaka nui i ike ia ma ua hotele ala ke hele ala ke hele ala a hewa i ka wai ka ua mea o ka nui o na kanaka.

 

            I ka ho@a umi oia kakahiaka, oia ka wa i hoomaka aku ai na mea a pau e naue aku ai ma ke ala @ hiki aku ai no Misouri.

 

            Ma ka huakai hele na hoonohonoho ia ka makai penei, Robine Uuka, me kona poe kanaka a pau mamua a hookahi haneri aku o na poe powa.

 

            Lalaulaula me kona poe kanaka a hookahi haneri aku o na poe powa.

 

            Hanale Boe me kona poe kanaka, a @okahi haneri aku o na poe powa.

           

            Ieke me kona poe kanaka, a elua haneri aku o @a powa.

 

            Na ukali aku o ka makai kiu Lau Omaomao, @ o ka powa Liona Keokeo aku, a o Lau Omamomao aku mahope loa, a o ka lehulehu aku.

 

            Ma keia huakai hele ua ike ia ua hele a lala ka makani i ka ua mea he nui launa ole mai o na kanaka, oiai na mea a pau e ukali aku ana ma keia huakai hele@ no ke ake e ike maka i ka helehelena o ka powa Liona Keokeo ka weli hoi o Rusia mai.

 

            Aka, aole he mea e nalonalo iho ai ua kaeaea ala o Rusia oiai oia maluna o kona lio keokeo, me kona mau hulu e pulelo ana i ka makani aia no hoi he uanaina o ke koa a me ka wiwo ole e hekau ana malu na ona e ike pono aku ai na mea a pau.

 

            A o ka makai kiu Lau Omaomao hoi, aia no oia ma kona kulana maa ma u e haawi ana i kona aloha i na mea a pau ma kela aoao keia aoao o ke alanui, oiai na kanaka e haawi mai ana i ko lakou leo aloha me na leo huro @ e haehae ana i ka pe’a o ka lewa nuu.

 

            I ka hala ana o na mile he iwakalua mai ka hotele aku oia @a wa i hookuu ia ai ka launa ana me na hoa’loha nei ma ia huakai, a iloko o ia wa i haawi ia ai ke aloha mawaena o lakou me na leo huro pu o ka hauoli a oia ka wa i wehe ia ai ka pili hooko ia loko.

 

            I ke kani ana o ka hora umi kumamalua oia la ua kauoha aku la o Lau Omaomao e kipa ae lakou a pau iloko o kekahi hale aina nona ka mamao mai ke alanui aku he hapaha mile.

 

            Ia lakou i hiki aku ai ilaila, aia hoi he mau pakaukau e kuku ana, ua hele a luuluu i na mea ai like ole o kela ano a me keia ano i oi aku hoi ka nui i ko lakou huina.

 

            Aia hoi o ke kumu o keia liuliu e ana i ola honua o keia hale aina, ua loaa mua aku ke kauoha iaia mai ke aupuni aku, a pela no hoi i na hale aina o ae.

 

            Ua nuu iho la lakou a ua lawa, ua inu iho la a kona ua ko’u hoi ka pua i ka wai a ka Naulu.

 

 

HE MOOLELO KAAO HAWAI

 

NO KA

 

PUHI O LAUMEKI.

 

KA MEA ILIKE MEKA ILIO

 

Puaapualenalena

 

Ka imi ana i kona kahu—Pela no keia Puhi kaulana i oleloia

 

He puhi ka i’a ---He ka Lala.

 

 

            I ka la a Pueo i haalele aku la me na kanaka malona o na waa kaulua a me ka puhi Laumeki me ka anae i lawe ia mai lano Laiemaloo

 

            Aia no ma ke kakahiaka o ua la nei, ua olelo aku la o Mokumeha ka makuahine ano e hoomakaukau ka ua i keia la no ka mea ei ae o pa pa ke hoi mai nei maluna o na waa kaulua me na kanaka he iwakalua a me ko keiki puhi me ka i’a.

 

            Nolaila, e hoaimu kaua i na pue @ala mua aole i eli ia a i hoau aku hoi me ka i-a ke hiki mai ai puaa kekahi me ka awa a me na mea a pau a kaua e hana aku ai.

 

            A o ke kuhikuhimai kau @ a na’u ka lawelawe ana ia mau mea e hoea mai ana i keia ahiahi, eia i ka moana ia hele mai nei a no keia ake keiki, ua hooko mai la ka makuahine i kana olelo.

 

            A ua hana ia na mea a pau-meka awiwi a me ka eleu me ka hemahema ole koe wale no ko ka@ ana aku no ka manawa i manao ia e like me ka makemake.

 

            Ua waiho ia uku keia mau mea a pau a hiki i ka napoo ana o ka la a ma ia hope iho ua olelo aku la o Mokumeha i ka makuahine e hele laua ma kai o Laiemaloo, me ka lawe pu ana aku me kekahi mau mea ai i hoolakoia, ma ke ano ho moha@ o haawi aku ai na kona hanau mua he puhi o Laumeki.

 

            A no keia oloelo a Mokumeha, ua hooko aku la ka mama@ kona leo, me ka @ aku i na, olelo kauoha i ka po@ o k@ hale e noho lakou me ke kal@ hoomakaukau i, ua mea ai e hiki mai ai na maliuliu me kana kane, ua a@ aku la ka poe noho haoia hoi ko Pueo ohana ponoi.

 

            I ka pau ana o keia mau olelo, ua hele akuia laua nei a kokoke ma kahakui o Laeiemaloo. @ia hoi ko Mokumeha mau maka ke @ana pono ala i na waa a me ka well o ke kai i ka ia, oiai no hoi oia e hoomauao mau ana ia Laumeki me ka nana pono ana.

 

            Aia i keia manawa iike aku @i o Mokumeha i ka hulili olinolino o keia mau mea a, me he puka ana la o ka Hokuloa i ka wanaao i keia mau mea hulili e@ua i kaili kai, oia no na maka o ka puhi Laumeki ua like keia me na maka o ka Mano Niuhi o ka moana kailipolipo, ma keia ano ua hookokoke loa aku la o Mokumeha ma ka lihi kahakai me na mea a pau ma kona lima e paana, me na huaolelo kaukiwi oia @ pane aku ai i kona hoahanau Laumeki me ka eeh@a.

 

            I ka pau ana o ka mau kamailio ana, ua hoea koke mai la o Laumeki mai loko mai o ke kai a kau ana kona poo i luna o na uha o kona kaikaina kanaka me he keiki ai waiu ala ke ano, oia no ka wa i hooinu-iho ai o Mokumeha i ka awa a me na mea ai a pau, a no keia wa i olelo ae ai o Mokumeha i ka makuakine.

 

            E kuu mama maikai. eia ko keipuhi la ua hiki mai me ka ia, nolaila e hele mai oe e ike iho iaia me ka makau ole.

 

            A no keia olelo. ua hele mai la oia e ike pono me ka manao ano hopohopo no nae iloko ona, aka ua hoopau ia kona makau mamuli o Mokumeha.

 

            A pau ka ai ana a ua puhi Laumeki nei, ua olelo ae la o Mokumeha i ka makuahine, eia ka ia la a olua e ou mau makua he anae, ua lawe ia mai nei e ke puhi a olu@ he la na olua e aiai a hiki i ko olua mau la hope, elike me kau olelo mua ia olua, a ano.  e kuu mama’ke kapa nei au i keia wahi pohaku ma kou inoa ponoi, aia hoi o Kaihukuana, a e o mau auanei kou inoa maluna o keia pohaku i na hanauna a pau loa ma keia @aku, a pela no hoi @ keia anae e holo mai ai mai Honouliuli Ewa mai, nolaila, e lalau iho ou lima @ elua anae eia ma keia pohaku @u i kapa iho i kou inoa, a e lawe kaua a maluna o kela wahi ahua kiekie e waiho iho ai i keia mau anae me ka awa lau a me ka aahu [he kapa ke ano oia mea] a me ka ai ho uala, a nolaila e hoomanao oe oia kou kuleana i ka aumakua o ke keiki puhi nei o Laumeki, he Hinapukuia a o kau kane hoi oia ma ka aoao o Kuula a iuka kana koa i ko olua wahi ponoi, oia ka mea e pono ai a e ai mau ai me olua a mai huhu olua i ke ki@ o na kanaka e hoopuni i ka anae no ka mea.  O ke kanaka ka mea kahea mai ia olua e ai, nolaila e hoolohe oe a me ka@ kane i keia mau olelo au a ke keiki kanaka maoli a olua.

 

            I ka pau ana o keia mau olelo, ua hooko ia @a mea a pau ia wa me ka eleu, a mai @a hope iho, ua olelo iho la o Mokumeha ia Laumeki e kii aku ia Pueo noho mai la iluna o na waa kaulua e lana ma@mai la iluna o ka ilikai.

 

            A i loa no a pau keia mau olelo auwe! Ka emoole, ua hooiho@ala aku ia o Laumeki i kona @. iloko o ke kai me ka pinana a@ aku o ka ihu o ua Laumeki nei iluna o ka laau kea mua nana i hoohui i na waa i mau kaulua a he hoa hipi ka inoa oia mea.

 

            O keia hi’u o ua puhi nei ka mea nana i lou aku a paa i ua laau kea nei, a huki ia mai la e kona ikaika lua ole a pae aua @uka ma kahi o Mokumeha e noho nei me ka muli makuahine o kona makuakane.

 

            Aia ma keia pae ana aku la o na waa me Pueo me na kanaka ua ike koke aku la oia i kana ipo aloha a me kana keiki nana i haawi aku i pomaikai nui ia laua.

 

            Mahope iho oia wa ua olelo aku ia ke keiki ia Kaihukuana e hoi e mamua me na kanaka i ka hale e hoohikihiki ai i ka @ukana, alaila e hoouna mai i ua poe kanaka nei i kahi a laua e noho nei m@ Pueo, ua hooko ia keia mau olelo me ka eleu me ka hakalia ole.

 

            Ia lakou i hiki aku ai ma ka hale ponoi o Pueo ma, ua waiho aku la na opeope a me na kukaa @kana a pau a ua hoouna hou ia mai na kanaka e Kaihukuuna a hiki ma kahi o ma waa o kau nei.

 

            Aia hoie, ua hoopunikoke ae la ka puhi Laumeki i kona kino loihi aiwaiwa nui wa@ i na anae me he upena la.

 

           A o keia ka manawa a Mokumeha i olelo aku ai la Pueo e lalau iho kona mau lima i elua anae a hookaawale ae, a ua hooko aku la oia i keia mau kauoha a ma ia hope iho ua kena koke aku la o Mokumeha i na kanaka e ohi i na anae a ua iawe ia na anae ia po ma ka lima @ ua kanaka he hookahi mano @’a anae. me na lau ekolu ua liko ia me ka helu o keia au hou ke hoohalike ia 5 200.

 

            A o keia wa e lawelawe ia nei ka anae i keia po, aole he wah@ maalo kanaka iki a pau wale no ka i’a i ka lawe ia i ko Pueo hale ponoi me kana wahine.

 

            Ina kanaka e lawe nei i ka i’a ka hale, ua olelo aku la o Mokumeha ia Pueo e, auhea oe e ka makua.

 

            E o wahi a Pueo.

 

            Pane hou aku la ke keiki i keia manawa e hele pu aku ana kaua me ko keiki puhi nei i ka hale oiai ua ko ko olua makemake ma o’u nei ke keiki a ka hanau mua o kau wahine, nolaila, @ hiki ana no ke keiki puhi nei ia oa ke hapai?

 

            Olelo aku la o Pueo e hoao aku no au ko makua nei no ka mea he puipui no ka oiwi o ko makua nei. oiai eia no ka la i ke awakea aole i aui ae.

 

            He wahi olelo hooio a hookelak@ a keia a Pueo ia Mokumeha.  I ka pau ana o ku laua mau olelo, ua kena koke aku la ke keiki o ka i’a hamau leo o Ewa ia Pueo e lalau iho i ke poo o ka puhi Laumeki a hapai ae la iluna o kona mau lima.

 

           

Na Mea Kahiko Noeau o Iapana.

 

            Ua wehe ae nei au i na mea hou i laha mua ole maanei nei mai Iapana mai.

 

Na pahu iwi-ea mailai loa.

           

Na kahi @wi-ea a me Pine lauoho

 

A pela aku, kumukuai haahaa

Loa.

 

 

kNAEAIWIPALAOA

 

           

E laa hoi na balaki niho. na aniani lima, na Kahi lauoho, na pahu hihi, a pela aku.

 

           

Na Lako Dala!

 

           

Na Hua Pupu Momi Maoli!

 

Na Lole Silika,

 

@ainaka Silika!

 

 

Na Lole Keokeo Iapana,

 

Na Panale Helemeta mama loa

 

Na Silika Mauu.

 

 

Na Pakana Wahine emi no--$1.50

 

Na Moena Iapana nani,

 

Na Kookoo me ke au @’ala,

 

Na Huewai waihooluu

 

Like lole.

 

 

Na Pola a me Kilu-ai.

 

Pa holoi lima,

 

Na Kiaha i kahiko

 

Lau ia

 

Me ke gula

 

Me na mea he lehulehu wale.

 

            E kipa mai ma ko’u Halekuai ma ka aoao Ewa iho o kahi o Daimana, Alanui Moi.

 

  1. BARNES,

Iulai 15. 1895.                        jul 15 lmu

 

 

Waiwai Haule!

 

            Ua loaa i ka mea nona ka inoa malalo iho kekahi eke dala, maloko o ka Makeke hou, ma

ka Poalima nei, Novemaba 15, a eia na waiwai oloko.

 

1—                         Komo gula

2—                         Hapaha kini

3—                         Eha kenikeni

 

Huina waiwai io i kohoia $30.40.

 

            O ka mea nona keia mau waiwai e kii pololei ae i ka mea nona kainoa malalo iho, a e loaa no oia ma ka Makeke hou i na la a pau, me na hooia kupono, iloko o na la he 15, a i ole pela e lilo no ia i ka mea nona kainoa i hoike ia.  O na lilo o keia hoolaha ana, no ka mea nona keia mau waiwai.

 

KEMALIA KUHIA

 

Apua Honolulu Nov. 18 1895

nov18 3tsdly.

Ilio Nalowale.

 

 

Mai ka home noho aku ma ke Kihi o na Alanui Kauka a me Liliha, ho elua ae nei mahina i hala, ua nalowale he ilio hulu melemele i awili pu me ke kekoo o ke ano ilio alualu holoholona.

 

            H@ $25 ka uku makana, (ao@ mau hoohuoi e ninaninau ia aku ana ma ka aoao o ka mea nana e hoihoi mai ana), e haawi koke ia aku no ka uku makana i ka wa @ hoihoi ia mai ai, ma ke kihi o Alanui Papu me Kalepa.

 

E.A. McINERNY.

oct15 3tsd.

 

 

HE OLA KA MAI

I NA

Laau Lapaau a Sequah!

 

He Nui na Hawaii Ola ka Lumakeke.

 

He Hoike Maikai Keia.

 

            Aole hoi kekahi laau lapaau hookomoia mai ma Hawaii nei kaulana koloe i ke ola o na ma’i elike me ka laau lapaau a Sequah.

 

            He nui o oukou i ikemaka i ke ola o ka poe i lapaau ia maluna o ke kaa Kariota o Sequah ma Honolulu nei.  Ua kokua ia ka poe i hiki ole ke hele pono i ka @ii ana aku iluna o ke kaa.  Ua iho mai hoi lakou mai ke kaa iho ua ola ko lakou Lumakeke.

 

            He nui na hoike waha i hoike ae i ko lakou oia. Ua hele pololei mai ka lakou hooiaiao mai ka puawai mai.  Ua kupono loa no ka hauoli ana o ka poe i hoolaia mamuli o ka laau lapaau a Sequah, oiai he ma’i paakiki a ola ole hoi ka Lumakeke, e mahalo ana i ka laau i ola ai lakou.

 

            A eia nae, he poe no kekahi aole ana e manao ana he oiaio@.  E ehaeha ana lakou, oiai kekahi poe lehulehu ua hoolaia elike ai me lakou, me ka hiki wale no ke loaa keia laau e ola ai.

 

            E hamoia ka

 

AILA HAMO A SEQUAH

 

maluna poho o kahi e eha ana a komo pono ka laau.  E komo ana ka aila ma na maka o ka ili a hiki@oa i kahi o ka pilipia.

 

            He mea kupono no hoi e ai i ka laau maloko.  O keia ka laau nana e hoomaemae ia loko o ke kino mai na mea-maikai ole.  He kupono e nu ia ka laau

 

HOOLA A SEQUAH

 

i ka wa e hamoia ana o ka A@la Hamo a Sequah.  O keia ka mea e pohala koke ae ai o ka ma’i.

 

            O ka olelo a ka poe i ikemaka, he mea hookoikoi ia.

 

Honolulu, Mei, 1895.

Dr. Sequah

 

            ALOHA OE:--Ua lilo he mea oluolu @a’e u e hoike aku i ko’u ike ma ka aoao o kau mau laau waiwai nui.  Iloko o na pilikia o ka malama o Ianuari i hala, ua hele hoi au iloko o ka wa ua, a ua loohia ia hoi au i ka Lumakeke pehu.  Ua pilikia ia ko’u kino.  Ua eha ia au a puni a ua upehupehu hoi.  Ua hoao au’i kau laau inu a me hamo.  Aole i emo ua pau ka ehaeha, ua nalowale ka pehu, a aole i loihi ua hiki ia’u ke hele mao a maanei.  Ke makemake nui nei au e hoao ka mea i loaa@ ka ma’i Lumakeke i kau mau laau lapaau.  Ua ola au i ua maa laau @a a e ola akuana no kekahi poe e aku.

 

LOUIS BERN@

 

            Heaha ae la ka makou e olelo aku ai, koe wale no, ka i aku, e hoao oukou, e ka poe i ma’i @a.  Aia no ma ka omole na kuhikuhi piha ma ka olelo Hawaii.

 

KUMUKU AI HOOKAHI @ALA.

 

            Aia wale no e kuai ia ai ma ka Hale Laau o ka

 

Hui Laau o Hobron Ma

 

Sept. 24, 1895.           sept. 24 t@d.

 

 

KAUKA E. C. SURMANN

 

Kahunalapaau Geremania.

 

Keena a me Wahi Noho: I37.A1. Pap u

 

Na hora hana:  { 9 A.M. A 11 P.M.

                        2 P.M. A 4 P.M.

                        7 P.M. A 8 P.M.

Telepona 181,

 

            april 24.           1m.—dly.

 

 

Olelo Hoolaha.

 

            I ka manawa e hiki mai ai o na mokumahu o ka Hui Mokumahu Waila. (i kaupalenaia) aole e ae ia kekahi mea e pii aku ilana o ka moku a pau mua na ohua iuka o ka aina, me ka loaa ole o ka palapala ae mai ke Keena aku@ ke ole hoi ua loaa ka ae ia o na luna moku.

 

  1. L. WIGHT

 

Peresidena o ka Hui Moku Waila.

 

jun 12 t@d

 

 

O ka Scribner

 

Saseparila.

 

            Oia wale no ka laau hoomaemae koko e kav moakaka nei imua o ka maka o ka lehulehu i keia la.  Aole he mea oiaio e ae e ku nei maluna o kekahi kahua paa e ae mamua o keia.  Aole wale na kuai ana o ka Scribner Saseparila i mau kona ku ana, oiai ne laau e ae i hoea mai @ ka makeke a nalo loa aku, aka, ua mau aku ka pi@ o na kuai ia ana o keia laau i kela a me keia makahiki, e hoike ana o ka Scribner Saseparila

 

Ka Mea e Hoolilo Nei

 

i na hoaloha he lehulehu wale ma na wahi a pau.  O ke kumu o keia, no ko mea, ua ike ka lehulehu he laau oiaio maoli keia Scribner Saseparila.   Ua ike lakou ua hoomaemae io ia ke koko, hoomaikai ae a hooikaia hou ae i ke koko.  Ua ike lakou o ke koko maemae.

 

 

A uhua

 

oia ka mea i kupono i ke ola kino maikai, a oke kumu hoi o na mai he lehulehu wale mailoko ae no ia o ke koko maikai ole.

 

            Ua ike pono hoi lakou ma ka ho@ o maoli ana a ma o na hoike, i hiki ole ke hoole ia ka maikai, ua hiki i la Scribne Saseparila ke hoola i na mai i ka wa e ola ole ai i na laau e ae.  Aia hoi iloko o ka Scribner Saseparila na mea like loa e hiki ai ke loaa ke koko

 

Ulaula a Ola Maikai

 

a e haawi ana @ i ka ikaika e lawe ke ola i na wahi a pau o loko o ke kino kanaka.  E pale ana i na mea ino a e hoeueu ana a e hoonui aku ana i na hu’a koko, ka mea hoi e hoike ana @ na wa a pau i ke ano o ke koko, a e hoolilo ma @li ana hoi he wai hoola io ke koko @ hoomaemae ana o ka Scribner Saseparila i@

 

 

Ke Koko

 

            na hooluuia mai ka ono ai, hoopii hou ia ao na ikaika e emi mau ana@o ko kakou kino, e hoopau ana i ka nawaliwali wale mai, ka molohai a me ka molowa mai, e hoola ana i ka mai maeele wale mai, i ka mai o ka puuaoowali ai, a me na mai a pau e ae o ke koko, a hoola hou ae ana i ke ano o ke kanaka holookoa.

 

            No ka oiaio o keia mau mea e olelo ia nei, aole makou e hooiaio ana ma ka makou e olelo nei, aka, ma o na olelo hoike hoi a na tausani i hilinai e olelo ana no ka laau Scribner Saseparila.

 

            heluhelu oukou i na hooiaio au ma na kolamu e aku o keia nupepa.  Ua hooia mai lakou i ka maikai o keia Scribner Saseparila a he ola hoi ka mai i keia Scribner Saseparila

 

 

E koi aku oukou i ka

 

Scribner Saseparila,

 

ke kuai i laau hoomaemae koko, no ka mea, ua ola na mai o kekahi poe @ aku ae @la ana no hoi kou ma’i.  E hoao ae, a e emoole loa ana kou ike i ka loaa koko o ka oluolu a me ke ola aku.

 

 

E kuai ia n@i ma kahi

 

Kuai Laau Lapaau o

 

HOBRON COMPANY,

 

Kihi o Alanui Moi a me Papu.

 

Honolulu, Iune 8, 1895                       jun 10@

 

 

Aina no ke Kuai.

 

            O na poe a pau e makemake ana e kuai i aina no lakou, e ninau ae ia

 

S K. KILA.

 

Loleo, Honolulu, Augate 27, 1895

 

aug 28 3mnsd.

 

 

Laau Bama Kunu

 

A

 

LOGAN,

 

 

No na Mai Kunu.

 

No na Ma’i Hano.

 

Na Nai Punia’

 

etc. etc.

 

He laa @ kela no na k@ opio a me @ makamakua.

 

I hoomakaukau wale la no e

 

BENSON, SMITH & CO.

 

jun 10 tfd