Ka Oiaio, Volume VIII, Number 14, 5 June 1896 Edition 03 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kainani Hartnett |
| This work is dedicated to: | Rylan Hartnett |
Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/
Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.
KELA A ME KEIA
-------
He kupono i ka poe lehulehu e@ hoomaopopo i @ mea a pau e hoopukaia aku nei ma ka nupepa @ Oiaio.
Ko ke Kiaaina Keoni Kamaki ilina ka oi aku o ke kahiko nani ia i na pua i ka la Mei iho nei.
Ua lohe mai makou ua hoohiki aku ke Kaula Nui o ka hoomano o ua Lahope Nui Keia he puni io ia mai keia apiki Nui.
He nupepa puka la hou ka Kamaki Spencer e manao nei @ hoopuka i keia mau la iho, no ka poe o @ waiwai.
Pomaikai ka Oiaio i ka hoihoia ana @ ka olelo mau no Karisto.
Ua holo bila kanawai e hoolilo ana he mea mana e ohiia na auhau maluna o na loaa makahiki maluna o kekahi ana.
Ia Rev. Kekuewa ka haiolelo o ka pule o Kawaiahao, i ke kakahiaka onehinei.
E haalele iho ana o Otto Isenberg me kona ohana, ia Hawaii nei, a e holo aku ana no Geremania.
He nui na lio e kudala ia aku ana i ka Poaono ae nei, no Kahuku a me Honouliuli mai.
E haawi ana ka koomana Karistiano he paina no na haumana kula Sabati malalo ae nei o Ewa, ma ka la 11 o Iune.
Ua nui na kahunapule o na kuaaina i hiki mai, no kaahahui Euanelio e malama ia ana ma Honolulu nei.
Ua loaa mai ia W.H. Sheldon he @,200 kona mahele o ka moku hoopae opiuma Henerieta i kudala ia iho nei.
Ua make iho o C.P. Turner, kekahi o na haole kahiko i hiki mai i Hawaii nei, i ke 72 o kona mau makahiki. He kamana kana oihana.
E pau ana na luna nui o ka Ma’i Lepera, a e hoonoho ia aku ana hookahi kanaka no na wahi elua.
E hooloihi ia aku ana ka noho ana o @ Ahaolelo.
E holo ana ka bila aie lahui hou.
Aole e nele ana ke kaa o na koi poho a Enelani, oiai aole i lawa o Hawaii i na moku kaua i keia wa e ku ai ka hoole aku.
He haiolelo ka ke Kuhina Waiwai Damon e pili ana i ka Bila Hoaie Lahui. Me he la ua ano pilikia ke aupuni.
E paa ana na hale oihana aupuni ma ka la 11 o Iune.
Eia o Kikaha i Honolulu nei, mai Lanai mai.
Ua olelo ia, ua oi aku ka ikaika o ka wawae hema mamua o ka akau.
Ma ke kuai kudala o na lio heihei i malama ia i kela Poaono nei, na lilo ia T. Gay he hookahi lio no elua haneri dala. Ua hoopanee ia aku la ke kuai ia ana o kekahi poe lio okoa ilio, a kahi wa e aku.
He hel@a nui o na wahime Iapana o ke taona nei, e lawelawe nei i ka hana kahi umiumi.
Eia kekahi kanaka o Corea ma Honolulu nei, a he kulana hiehie hoi kona, a he mea kau nui ia hoi e na maka a pau ke maalo ae ma na alanui o ke taona nei, me kona nahu Corea.
Ua hoopai ia iho la he eiwa Pake no ka hahaki i ke kanawai lapule, no elua dala pakahi.
Ua hoopaahao ia kekahi sela o ka mokuahi Kahului, no kona aihue ana i kekahi uwati a me ke kui ana i ke aliimoku.
Eia kekahi poe ke okioki malu mai nei i ka lauoho o na lio o ke taona nei. He kupono ka poe kalohe @ keia ano, ke hoopai koikoi ia. Ke oki malu @ mai koe o ka lauoho o ka wahine, e like me ka hana a kekahi poe o na @ e.
Ua loohia ia iho la kekahi Iapana limahana o ka mahiko o Kahuku, me kekahi ulia poino, oiai hoi oia a wehewehe ana i ke kaamahu lawe ko. Ua hiki @ o Kauka Reid o Waialua malaila e kokua ai i ka mea poino.
Ua hanakarupa iho la o A. D. Fri@man, o ka hotele Richelieu.
Ua huli hoi mai o Hope Hamuku Hikikoki, mai Hilo mai, ma ke Kinau.
I ka Poaha i ku mai ai ka Monowai mai Kapalakiko mai, me elima la @ hou.
Ma o ka hoea ole aua mai o ke Coptic, nolaila, ua holo aku la o P.C. Jones maluna o ka Ausetralia.
Aia no ka ka pele ke hoomahanahana la i ko laila poe, pela na lono hope loa.
Ma ke Kinau, i lawe ia mai ai he @11 hipa, no ko o nei makeke.
O Kuhina Damona me kona ohana, me Alex. Young, me kana mau kaikamahine, a me ka wahine, kekahi o na ohua i hala aku inehinei, no Kapalakiko.
Ua kauoha ia aku na aha hookolokolo e ka Lunakanawai Kiekie Judd, e paniku ia ko lakou mau @, ka hoomanao ana i ka make o Mrs. Haku@ wahine hoi a kekahi o na lunakanawai, i wai@.
Column 2
Ua kani ae ke oeoe pauahi i ka Poalua nei, ma o ka holapu ana ae o ke ahi i kekahi hale, ma alanui Liliha.
Pau ole no hoi ua hoopunipuni o na nupepa Amerika, e pili ana i na keiki o ka baua lahui. Ua hoolaha ia ae aia lakou ma Kikao ua pilikia loa ia u oia ke kumu i holo aku ai o Mr. Soper e kokunia lakou, a i ka ninau ia ana me ke Keena o ko Aina e, ua hoole ia mai.
Mamuli o ka hopo ole o ke keiki opio a J. Ena, ua pakele iho la o Ernest Cummings mai piholo iloko o ke kai, oiai nana i lee aku a lawe mai i ke keiki uuku i kulai ia uku e kona kaikuaana iloko o ke kai.
Me ka lohe mua ole ia, ua mare ia iho la e Rev. Birnie o Frank L. Hoogs me Maregaret Roche, i ka po nei.
Ma ka mokuahi Ausetralia i holo aku ai o C.A. Brown no Amerika, a me kekahi poe kamaaina e iho.
Ua hookohu ia aku o Kauka Alvarez i hoa no ka papa nana i na mai lepera, ma kahi o Kauka Wahie @ hala no Iapana.
Ma ka hoike a ka Agena o ka Papa Ola no na lahui i make i ka malama i hala, ua hooia mai o Hawaii no ka oi. He 44 o ka poe make he maoli.
Me he la ua holo loa ae no ka mokumahu Coptic no Kapalakiko mai na awa maio Kina a me Iapana.
O kekahi ohua mai nei a ke Coptic, oia ke Kuhina Iapana hou no Amerika.
Ua hala aku o C. S. Bradford, no Kapalakiko, maluna a ka Annie Johnson, a e hula hoi mai ana oia me na waiwai no koua halekuai hou e kukulu aku ana ma Hilo.
Ua huli hoi mai nei o Bill Norton ma moku Rithet, me 27 hoki Kaleponi.
Inehinei i piha ai ke 24 makahiki o ko Prof. Berger hiki ana mai i Hawaii nei.
Piha pono ke keaka i ka po nei, a i ka po Poaha ae nei, e keaka hou ai.
Ma ke Kinau mai, ua hiki hou mai la kekahi poe Kahunappule o na kuaaina mai.
Ua holopu aku nei na mahoe kulipaa o ka Hui Bihopa ma a me ka Hui a Jones ma, maluna o ka mokumahu Australia. Ma lia o kuikahi aku laua me ke alahele.
O ke 65 poe i make i ka mahina i hala, he 39 he poe Hawaii. He hoike ana keia i ka mamake wale o ka lahui. He nui pumala wale iho no.
E holo ana o Lunakanawai Perry no Wailuku ma ke Kinau i ka Poalima, e hoolohe hoi i na hihia iloko e ka Aha Hookolokolo Kaapuni, ma na hihia i hiki ole ia L.K. Kalua ke noho. Ua holo aku hoi na loio a me ka mahele olelo Iapan, no ia aha hookahi.
Ua hiki hou mai ka Hope Ilamuku Hitchcock ma ke Kinau mai Hawaii nei.
Ua loaa iho la ka uwati a kekahi wahine ma ke kil@ o Alanui Moi a me Nuuanu.
Ua kipa mai ke kahu ekalesia Manase o Molokai ma ko makou Keena nei. Maikai kona olakino a me kona mau no @oo ana, a ka Poakahi oia huli hoi hou aku i ka Mokupuni Nui a Hina. Ua hooia mai oia i kona mahalo i ka manao o Mr. E. G. White i pai ia aku nei i keia mau pule i hala, “Keehina io Karisto la.”
Lohe aku Ja o Koloa i ka haalele ana mai o kekahi o ka lakou kamalei, Mrs. Hakuwela i ke kakahiaka nei.
He elima Pake puhi opiuma i hului ia ae i ka halewai.
Ua holo aku o Lunakanawai Perry no Wailuku, no ka hoolohe ana i kekahi poe hihia, i hiki ole ia J. W. Kalua ke hoolohe.
O Wm. K. Kathbrun ka hope Luna helu a ohi auhau o ka ap@a o Koolauloa.
Ua hoohauoliia o Senator H. Walakahauki ma o kona lilo ana i kupunakane, no ka manawa mua loa, ma o ka hanau ana mai a kana kaikamahine, he keikikane nui mohaha, i ka Poaha nei.
Ola ke Kinau o keia la, i huli hoi aku ai no Hawaii o Senator Holstein, a o Balauwina hoi no Maui.
He puhi ohe ko Maki Ailana i ka la pule.
No ka poe pena a pia i ka helehellena e loaa no ka pia aala. Roma ma kahi o Hebron ma.
Ua hoomua ia aku kekahi Iapana paahao e noho kuke nei no ka halawai, e hele e kuai i io pipi, o ka hele no ia hele loa, a o ole e imi ia e Toma loaa aku i Kahakaaulana, e hoomaka ana e au @ kau iluna o ka mokuahi Iapana, a hoi loa no kona aina hanau. Ua hoihoi ia mai oia, a ua hoi hou aku la no Kawa.
Ua haalele mai o A. A. Montana i kona noho luna ohi auhau ana.
E haiolelo ana o Rev. Birnie ma ka hale halawai hou ma ke alanui Liliha he nei, i ka po o ka la pule la 7, a e kokua ia ana hoi na hana ma o ka himeni ana mai o ke kahuli leo lea Hawaii Mele Kuke, a me kekahi poe e iho.
Ua lohe ia, ma ka mahele ana o na puka o ka poe mea mahele iloko o ka mahiko o Pepeekeo, ua puka kekahi inoa he $47,000 a ma o ka mahiko hoi o Kahuku ia la hookahi no, he $1800 kona puka.
Ua hoouna ia aku i ka hale mai pupule, kekahi wahine Hawaii i lilo ka noonoo maikai.
Ua noa ka la Kapule i keia au, oiai ua ae ia ka Bana Aupuni e paani i keia manawa ma ia la. He holomua keia i ka malamalama. Na hana keaka a me na hale lealea koe a hoonoa ia.
I ka Poalua ae nei e ku mai ai o Malulani mai Hawaii mai.
-------
NA ANOAI O KANAKA.
-------
Ma ka hoomaopopo aku i ke ohohie ia o na hana lealea, na hale keaka a me na ahaaina, ua oi aku ka ikaika o na anoai ahuai, na lealea a me ka hoomaikai ia o ka Satana mau hana mamua o ka ke Akua. E piha mau ana ke Keaka Lio mamua o na hale halawai, a me na Luakini o ke Akua. @uku ka manaoio o ke ao i keia manawa a kakou e noho nei, e like me ia i oleloia, no na la hope. Ua haalele mai ko ke ao i ka ke Akua, a eia lakou ke kulou nei imua o Moloka.
-------
NO V. V. AKEPOKA
-------
Ua laha ae ma ka nupepa Hoku o ke ahiahi Poalima, ua hiki mai ke koi a ke aupuni Enelani ma ka aoao o Mr. Akepoka, e koipoho ana me ka hookuu ana ia ia e hoi hou mai i Hawaii nei. Aole keia o ka mua o ke koi ia ana mai o ka Repubalike Hawaii. Ua ninau aku o Senata Waterhouse i keia mau la aku nei e pili ana no na hoopii poho a na aupuni e, aole nae i hiki i ke aupuni ke pane oiai ia mea e noonoo ia ana.
--------
KUAI : :
HOOPAU :
NUI : : :
--------
Ma na Mahele a pau o na ano mea kuai
ma ka Halekuai o
L.B. KERR
ALANUI MOIWAHINE
--------
He 30 i-a Kalakoa no $1.
Papale le Laiki 25 keneta pakahi.
12 la Lole Huluhulu Pulupulu no $1.
Na Lipine 18 ia no 25 keneta.
Na Lole Makalena Keokeo kikokiko a me pohaku, 15 ia no $1
E hele a e makaale mai, a e lawe ae i na kuai holopono ana.
L.B. Kerr.
ALANUI MOIWAHINE
E hiki no iloko o ke Ahiu o
ka Waonahele.
E ike ia ana no e komoia mai a@
na Kamaa o kahi o
MAKANANI.
Ua Loaa Kekahi Paa Kamaa o na
mea a pau mai Hawaii a Niihau.
Halekua Kamaa o Makanani.
HUI KUAI LAKO NOO HALE O
KE KULANAKAUHALE
---------
Telepone 846 KEENA HANA. @
H.H. WILLIAMS, : : : : Lunahooponopono.
---------
KIHI O ALANUI BERITANIA A ME PAPU.
E hookomo mau mai ana mai na aina e mai, a e hana maoli ana @ lako hale o na ano @
me ka hana ana i na noho nolunolu.
I kua ana na Pla o na @
E kipa mai ka poe a pau e makemake ana i na lako lumi hookipa na lako lumi hookipa no Lako Lumi @
Na Noho maoli a me noho paipai, @
Na Pakaukau nunui a me Na Pa@
Na Aniani Kilohi Maka Na kii, Na L@
Na Uhi Ipuka. Na Puka nahenahe Na U@
Na Lako Hale Ohe a me le a me,
Na Lako Hale L@ Oka K@ L@
Na Noho Laau a me Ie, no na hale aalawai a me @ hale na Ahahui.
Pela Uwea a me uluna a me pela @
He hoolimalima ia noka Piano ma ka manawa, pela me @ noho
Na Lako Hoelewa makaukumua
Na Helewaa Kino make nani me ke aniani. Na palu @
Ua makaukau o Mr. U@ Ialoa i na k@ e hoom@
kahi mam@
Kapiolani ia aku nei ha @