Ahailono o ka Lahui, Volume I, Number 10, 21 January 1890 — Page 1

Page PDF (883.69 KB)

THE NATIONAL HERALD

Ka Ahailono a ka Lahui

VOL. 1 HONOLULU, JANUARY 21, 1890             NO. 10

 

THE NATIONAL HERALD

Is printed Published for the Proprietors every afternoon (Sundays excepted), by the

Elele Publishing Co.

Office No, 63 King St., Honolulu H.I.

 

SUBSCRIPTIONS TO

The National Herald 25 cts. a month

All advertisements must be handed in by 12 M.

if inserted the same day

 

By order of the proprietors of

THE NATIONAL HERALD

 

Papakolu i ka Po Hookahi.

 

Lehulehu na halawai pili kalai aupuni i malama ia i ka po nei, elua no ka Poai Aoao Lahui a hookahi no ka Aoao Hoomaemae. A e hewa ole makou ke AHAILONO aku o na halawai Lahui ka oi loa aku o ke ohohia nui ia e na oiwi o ka aina kulaiwi a me na hoalahui e ae.

Makai o ka Halepaikau Kahiko, me he la, he 400 paha, a oi aku a emi mai paha, na kanaka i hele ka leo o ka Moho Lahui o ka Apana Ekolu. Ua wehe ia ka halawai ma o ka noho Lunahoomalu ana o A. Smith, Jr., a o S.R. Kaloa ke Kakauolelo. A ua hoomaka ia na hana ma e ka haiolelo mua ana o R.W. Wilikoki, Moho o ka Apana Eiinia, a pau oia o Tome Luka aku, Moho o ka Apana Eha, a mahope aku hoi ena o ka Moho A. Makuisa o ka Apana Ekolu, ka mea hoi nana ka halawai. Ua kamailio a hoike manao ae no hoi ka Moho Alii Kale Makate, ka Moho A. Rosa o Waialua, a me ka Moho Ailuene Buki o ka Apana Ekahi, a ua hookuu ia ka halawai mahope o na olelo pokole hou mai ka Moho o ka Apana Ekolu, ua aneane paha e kani ka hora 10. Nui ke ohohia ia o na haiolelo, a ua maluhia na hana. Ua hookuu ia ka halawai me Ekolu huro ana no ka Poai Aoao Lahui.

Mauka hoi o ka hale halawai o Holokahana kekahi halawai Lahui, iloko o ka hale halawai, ma o ka noho Lunahoomalu ana o J.W. Bibikane, a o Mr. Palau ke Kakauolelo. O ka Moho Uilama Kamaki o ka Apana Elua ka i haiolelo mua. Pau oia, o ka Moho Tome Luka aku o ka Apana Eha. Pau ia , o ka Moho Wilikoki o ka Apana Elima, a o ka panina loa o ka Moho Alii H.G. Papai. Hauoli a piha ohohia ka lehulehu i hiki ao. O ua wahine no kekahi i hiki ae i keia mau halawai Lahui, a o ka pono no ia i lohe i na olelo o ke ola, a hoomaka aku i ka hoeueu a hoonioui ana i na kane.

Mauka o Manamana, maloko o ka Halepaikau Honolulu Raipela, a o na moho Hoomaemae ka i haiolelo nui mai. Ua olelo ia ua 500 paha na poe ma ia halawai, a i ole oia no ilalo mai, a he kakaikahi loa na Hawaii, u kauna paha oi aku, a o kekahi o ia poe i hele nui aku e hoopaa inoa imua o ka papa nana koho balota ma ia wahi. O ke ano nui o na haiolelo, aole loa mamua o na ninau io a ano nui hoi o ka la, aka, he pane pilikino i na Moho o ka Aoao Lahui. Lehulehu na luna oihana aupuni malaila, a ua hoomalu ia ka halawai e A.S. Hatawela, a ua nui no no ka ohohia ia o na poe o ka poai luna aupuni, hiki aku ilaila.

-----------------

Ua pai ia ae nei na palapala hookohu luna hooikaika balota o ka aoao hoomaemae. Hai a! Hai-le!

 

Ua hiki mai o J.U.K. wainui no ka holo Lunamakaainana no ka apana o Hana nei, a ua haiolelo iho nei no Kipahulu. Mahope o kana haiolelo ana, ua noi mai oia ia’u i luna hooikaika ma kona aoao, ua hoole aku au me kuu olelo ana, e ku ana au ma kuu wahi i luhi ai i ka loa a me ka laula o Honuaula, a eia ke ku nei ka Hui Kalaiaina i keia wa ua ala na wahi a pau o ka apana nei, Nolaila, aole au i manao e hoololi i ko’u manao paa a hiki i ka puka ana haule paha. DAVID AI

            Kipahulu, Maui, Ianuari 15, 1890.

------------

Kela a me keia

 

Ianuari 16, 1890, ka pololei o kela palapala a Hon. J.L. Kaulukou i oili aku ai i nehinei, aole hoi o ka la 6.

 

Oiai o Akoni Loke a Haiolelo ana i ka po nei makai o ka Halepaikau Kahiko, na haawi ia alu he palapala iaia e hoike aku ana iaia he 78 poe a Kale Aki i uku ai i na auhau. Lokomaikai palena ole no ka hoi. Ua hiki ia , aka, mai hoopoina oukou i ke koho ana i ka Balota Lahui

 

He ulele papaleo ko ka auwina la o nehinei mawaena o Wahineaua a me Keaka, he wai paalalo no ka luna kudala hoomaemae Kimo Mogana, ua ke alo iho o ke keena o na Hoahanau Maunakea. Ua hele a nui loa a givi holo okoa ia o Wahineaua e kahi Keaka kolohe nui wale. Ma ia hope iho ua oolea loa’ku na olelo maea mawaena o laua. La-di-da! Konohi o!

 

Ua manele ia ke kino koo-u o ka Mea Hanohano E. Pereseton, Lunakanawai Kokua Elua o ka Aha Kiekie, i ka auwina la Poaono a nalo ma ka ilina ma Waikiki o uka o Maemae. Piha ka Luakini o Sara Anaru ma ke anaina pule me na poe koikoi, na alii o na mokakaua, na lolo a me ka lehulehu.

 

Olelo Hoolaha

Ua lilo mai ia‚Äôu ka halekuai kamaa o Tai Wo Wing Kee, Helu 36 alanui Nuuanu, Honolulu mai ia Chun Yiek Leong Tau mai. O na bila aie a pau o ka ena mua no ua halekuai nei e waihoia mai loko o kanakolu la mai keia la aku, a aohe mau hoomaopopo ana mahope aku o keia kaupalena ana:                    WUN YUM NAM

  Honolulu, Ianuari 17, 1890.                                       dly jan. 20-2ts.

 

J.H. BARENABA

He Loio a he mea kakaolelo ma ke Kanawai Ma ke kihi o na Alanui Moi & Betela, ma na keena maluna                                                      apr.13-3ms

 

H.E. McINTYRE BRO
(NA HOAHANAU MAKINIKAEA.)
HALE KUAI O NA ANO MEA AI A PAU
KAMANO ONO

 

Ua kamaaina oukou e na MAKAMAKA
HAWAII a pau i ka Halekuai Mea Ai o
MAKINIKAEA, KIHI O ALANUUI PAPU ME MOI, HONOLULU
O KEIA KA HALE I LAKO ME NA
EKE PALAOA,
NA PAHU BERENA

 

a me na ano waiwai mea ai e ae a pau.
E oaa mau mai ana na mea hou maka
Maka, aole i kahiko, ma na
Mokuahi a pau
O na kauoha a na makamaka e hooke
me ka eleu, a e lawe ia aku ana
ma ke kaa na wahi a pau o
ke Kulanakauhale nei.

 

 

ALLEN & ROBINSON

Na Mea Hoolako i na ano Papa a pau na Pena, Aila, Koi, a me na Lako kokulu hale o na ano a pau. Malalai ka lanahu maikai loa Departure Bay.
mei – ly 12

 

LOVEJOY & CO.

[ALOHA A HAUOLI MA]

Helu 15 Alanui Nuuanu, Honolulu

Ke waiho aku nei no ke kuai ma ke kumukuai haahaa loa he mau huina piha nui o na ano maikai loa o na

 

ELA, WAINA, BIA,
---A ME NA---
ANO LAMA E AE

 

Oiai ma koho ia mai nei e Messrs. Lachman & Jacobi o Kapalakiko i mau Agena piha no laua no ka Paeaina Hawaii, ua hiki ia makou ke pahola aku a ko lakou Waina kaulana maikai loa imua o na makamaka a me ka lehulehu no ke kumukuai haahaa loa.

 

2d District, 2d Precinct!

Registration of Voters.

 

The Board of Inspectors of Election for the 2d Precinct, 2d District, Honolulu, will meet for Registering Voters and correcting the Register, at the Polling Place for said Precinct (Hon. W.H. Rice’s Barn, School street), on FRIDAY, Jan 17 th , from 7 to 9 p.m. on SATURDAY Jan. 18 th , from 3 to 6 p.m.; at Engine Co. No. 4 on MONDAY and TUESDAY, Jan. 20 th and 21 st , from 7 to 9 each evening.

Meetings will be held at above places on same days of the weeks and at same hours until further notice.

Voters will please bring their Tax Receipts with them

                        JONATHAN SHAW,

14-tf.                                                    Chairman.

 

Registration of Voters.

4 th DISTRICT. 1 st PRECINCT.

HONOLULU, OAHU.

THE INSPECTORS OF ELECTION for the First Precinct of District Four will meet at the office of M.D. Monsarratt, Cartwright Building. Merchant street, opposite Post office, on SATURDAY, Jan. 18 th , from 1 to 9 P.M.; on MONDAY, Jan. 20 th , from 4 to 9 P.M. Notice of any further meetings will be given at the above meetings.

      All voters when registering are respectfully requested to bring their Tax receipts.

      The First Precinct of the Fourth District comprises all that portion of said District lying west of Nuuanu street .

                                                      M.D. MONSARRATT,

                                                      Chairman of Inspectors of Election,

                                                      1 st Precinct, 4 th District.          13-td

 

Olelo Hoolaha.

            Mamuli o ko‚Äôu hookohu kupono ia ana mai i Agena no ka Moiwahine, ke kauoha ia aku nei na mea a pau e noho hoolimalima ana maluna o na Aina ma na I‚Äôa Hale, a i @@ mai ka wa kupono e hookaa ai i ko lakou uku hoolimalima e loaa no au ia lakou ma ka Hale Akala Pa Alii.

                                                            H.C. ULUKOU.

                                                            Agena no ka Moiwahine.

            Dekemaba, 28, 1889.                           Dec-28-1m.

 

KEENA HOOLIMALIMA LIMAHANA PAKE:

Ke pahola aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho i ka lohe imua o ka lehulehu, ua wehe ae nei oia he “keena Hoolako Limalima Pake” ma ka Helu 37 alanui Moi. E lawa a no i na hana elike no ke kamana ana a me ka hana pena hale a pela hoi me na a like no ka kukulu hale ana a me pena ana etc. E hooko ia no ua kauoha i na Pake.

Mutuala Telefone 385. Aohe auhau no ka imi ana uku i na kauwa hana. Keona Oihana, aia ma ka hale hana o Laek Lung Chang.

June8 – l@a.                                                    LEE CHU.

 

 

Olelo Hoolaha.

 

Ke hoike ia aku nei ka lohe imua o na kanaka a pau, ma keia ua malama ia ma ka la 30 o Dekemaba 1889 he halawai a na poe mea kuleana o ka Hui Pakipika Hawaii Hoomoe Uwea Olelo, ma ke keena o E.O. Hall & Son, kaupalena ia, Honolulu, a ma ia halawai ana au ua koho ia e na poe mea kuleana la e apono e lawe mai i ka palapala hoohui i haawi ia mai ia lakou malalo o ka inoa hui, “Ka Hui Hawaii Pakipika, Hoomoe Uwea Olelo,” ma ka la 15 o Novemaba 1889, a malalo o na palapala hoohui la na hoohui ia ae la ka hui a koho ia hoi na luna nui:

J. Sherman Bartholomew o Honolulu, Peresidena.

Hon. Edgar Crow Baker, M.P. o Victoria, B.C., Hope Peresidena.

E.O. White o Honolulu, Kakauolelo.

Frank Dudley o Niagara Falls, N.Y., Puuku.

Wm. W. Hall o Honolulu, Luna Hooia.

Ke hoike hou ia aku nei ka lohe mamuli o na olelo a ua palapala hoohui la,
“Aole ke ili ponoi maluna o kekahi mea kuleana na aie o ka Hui, no ka huina i oi aku mamua o ka mea e kau ia ana maluna o ka mahele a mau mahele paha i kuleana ia e ia.

                                                E.O. WHITE.

Jan4—1m                                             Kakauolelo.

 

 

PUBLIC NOTICE!

PUBLIC NOTICE IS HEREBY GIVEN, according to the Constitution, By-Laws and a Resolution passed by the HUI LAND OF WAIMEA, (owners of the Ahupuaa of Waimea) Waialua, Island of Oahu, that its Constitution and By-laws should take effect on the FIRST DAY OF JANUARY A.D. 1890.

            All persons are hereby requested that have no interests in the HUI LAND OF WAIMEA to take their animals now running on said land—from the said land within thirty days from the date hereof. And all animals that are trespassing on said Ahupuaa of Waimea after thirty days notice, it will be understood that they are stray animals, and each animal will be charged a the rate of $1 per head, or else be impounded. And all animals running on said land, not branded, are the Hui‚Äôs own property.

                                                      P. MAHAULU,

                  President and Manager of the Hui Land of Waimea.

                  Waialua, Dec. 20, 1889.           Dec—1m*

 

Olelo Hoolaha.

KE hoike ia aku nei ma ke akea a i kulike ai hoi me ke kumukanawai, na kula a me kekahi Olelo Hooholo i hooholo ia ai e ke HUI AINA O WAIMEA, (no lakou hoi ke Ahupuaa o Waimea) Waialua, mokupuni o Oahu, e hoomana i ko lakou Kumukanawai a me na Rula ma ka la mua o Ianuari e hiki mai ana M.H. 1890. Ke kauoha ia aku nei na mea a pau i loaa ole ke kuleana iloko o ka AINA HUI O WAIMEA e lawe i ko lakou mau holoholona a pau e hele ana maluna o na aina la, iloko o na la he kanakolu mai keia la aku A o na holoholona kuleana ole a pau i ike ia e hele ana maluna o ke Ahupuaa o Waimea mahope iho o ka hala ana o na la he kanakolu, e manao ia he mau holoholona hele hewa lakou, e hopu ia a e koi ia i hookahi dala no ke poo, a i ole e lawe ia i ka Pa Aupuni, a e na holoholona a pau i kuni ole ia i ka hao, e manao ia no ka Hui ponoi no ia mau holoholona.

                                                      P. MAHAULU,

                  Peresidena a Luna Nui o ka Hui Aina Ahupuaa o Waimea.

                  Waialua, Dec. 20, 1889.           Dec28—1m*