Ahailono o ka Lahui, Volume I, Number 25, 7 February 1890 — KUKALA I NA LUNAHANA [ARTICLE]

KUKALA I NA LUNAHANA

No ke alakai ana i na moho a k"a lahui i hoaiai ia ā i kokua la ike kau koho e hiki mai ana o ka mokupuni o Oahu, KoHawaii Paeaina, e na Hui Mekanika me ka Hui Kalaiaina.

1 K;\ m:Vkou raa\i moho ua makemake ia e hoo&aua a e kokua ikaika i na hana a pau o pomaikai ai iia Limahana, a e kue i na mea e poino ai ko lakou mau kuleana me ko lakou mau pono, me ka pohia ole uae lie mau kuleana ko na kanaka a pau e pono e nana ia ae e kokua ia, a o na kanawai e kukulu ia ana e liana ia no ka hapauui o ka lehule--1)U, a maluua hol o ke kahua pono kaulike no na lahui a pau i lioomalamalama ia a e noho ana iwaena nei o kakou, me ka hoopaa ana la lakou malalo o na makemake a manao in.l o kela a me keia. 2 E hoohiki paa ana ka maKou mau moho e paa a e hoomau i ke kuokoa o ko HaM'aii nei Paeaina a aie ke kokua ole aha i kekahi kuikahi o kela a me keia ano, a me ka hapai ana paha i m kumuhnna e boohui a e lawe paha i ke kaii wahi iihi o ko kakou nei aiua ena aupuni e; aka, me ka manao e loaa ana ia kakou na hoomaikai e hoomau ia 11 o ke k;i okoa o Hawaii nei, a aole 110 lakou eae ann e ho«. lohe i kekahi noi mai ia Amerika a me na aupuni i kokua a i kukulu iioi i na kuikahi alolia me keia auinmi, ua ae mai iakon he mea pono e hoomau ia ke knikahi Panailike me Ami rika Huipuia, maiaio 0 keia hoopaa nae, 1 ka wa e Jhoopan ia ai, a i ole e hoololi ana o Amenka i na aute, he mana bo ko ke anpun» Ilawaii e hana i mau kanawai e pili ana i na hooīoli. o Me ka manao ana aole he mea kupono e lawelawe ike kumukanawai eku nei i keia la, ua ike makou mamnli o ka hana awlwi ia ana o ke kumukanawai, aohe no i pono loa a he mea kupouo e noouoo akahele makou i na liemahema iioko o na kukai manao ana a makou, me ka nana ole ana aku i ka poe mawaho. O kci& hoololi Ike kumukanawai a I haua la ai Loi iut k-.i mauao maikui, mc 'ka poina ole i ua mea Eili noho ana kaiai anpuni a me na mea a pau e ooholo mua ai i keia aupuni a me ka malama pono ana i ka maluhia o ka lehulehu, ua manao makou 0 ka inea hookahi no keia e hoopau i na manao kuee o keia la. j * 4 E kokua ana no ka makou m!u moho ike ka nawai e pili ana i na dala eono h;...cri, •» e keakea uei hoi ia oe e ka Hawaii 'na ke koho ana i na rlii i me» e ae ia al ke kolio ana i na kaimka ma ia )u- j

lana ame nn Weknnik.i, He moa ponō paha e hookaawale ia nn lunamAkaal-iwnn ;i mc m""Alll i kā wa a lakou e Koho ai, lie mea keia i ike ole ia ma na aina e. > ( 5 Ua manao makon he mea kupono e lioopiīia i kekahi o na oiliana aupuni ma ke koho ann, a e waiho ia aku ana imua o ka ahaolelo no ka lakou noonoo nna. TCc manaolanh noi makou o na liookohu ana a pau i keia mua aku e loa ana, a he mea kupono paha e ban«a ia i kanawai hoomau uku ika i>oe i noho a elemakule iloko oka olhana. 6 Ua lokahi makou ma kahoolilo ana i na dala oke aupuui me ke akahele )oa, a i mea e hana ai pela e hoopan i na oihaua kupono ole a hoonui lilo no-ka pomaikai o na punahele, a me ka hoemi ana 1 na uku kiekie, a e hoopii i na uku o ka poe e loaa anft ia lakou kahi til ' haahaa loa*. 7 Oka ikaika oka aina ua hookahua ia maluna o na mahinaaina liiiii a aohe maluua o na aina mii, ā mamuli o keia e kokna lokahi ana makou ī ke kanawai o na bom§ a nie ke kukulu ana i mau mea i loaa ai ka aina ina kanaka a pau. Ona moa a pan e pili ana i ka hoopae limahana, a na ka poe mahiko e hoolilo nei i ka iakoumau dala na he mea j>ono i ke aupuni e noonoo i mea e hoolau kūiiaka ai i" na aina e waiho wale mai nei, a i mea hoi elioopuipui ai i na ioaa aupuni, 8 E hoohana aku ana ka makou mau molio i na manao a pau o na Hui Mekanikaa ine Kalaiaiua uo ke keakea ana ike komo ana mai ō na limahana o At*ia, a o ka poe e Uooweliweli nei i ka aina a e hoonele nei i na kanaka a me ke kipaku ana aku \ na mekanika haole, Ua manao wale na haole mahiko aohe hiki ia lakou ke hooniau i ka lakou hana ke ole e hoopae ia mai na Pake, he oiaio no paha keia, aka nae, ke manao nei ko makou mau moho i ka wa e pau ai ka manawa kepa e hoihoi ia lakou mamuli oka lilo ona mea mahiko ke ole lakou eae e kepa liou. Nolaiia e hana ia i mau kana wai e kaupale ai ia lakou me ka ikaika loa, a pai ana makou me ka wiwo ole, malalo o keia mau'kumu: (A) —Aole e ne ia kekahi o na luna aupnni, a i ole, o kekahi o na mea koho mea liana, e hoolimalima i na Pake ma na hana aupuni. (B) —0 na kamaaina ole o ka lahui o Asia aole e ae.ia lakou e lawelawe i kokahi, ma ka hoomalu aawi i iwi laikiiii e ka f>oe "'uo lakou iho nojia trra# lalkini la. u •j MamuliH) ka pono o ila p'aalimaliana. flawaii ame nahaole, ke apono nei makou i keia mau manao. (A) —Aole e ae ia na lako hana i manao la no ke aupuni, a i hiki ai hoi ke hana \q. iloko o keia aupuiu i' ia iuui iuiiei, i iiiea e houpakele ai i na hana kuloko. ' {!' —Ma ka nnna ana inall \n hoomau e haawi ia nei i ka Halemai Moiwahine mailoko mai o ka Waihonā o ke aupuni, he mea p >no e noi ikaika ke aupuni. ina kahu malama aiwai e hooponopono i na i ula i mea e hoo'.ilo ai i ua wahi la i halealoha rio na mea iiihune a pau. i (L';—Q. kv kanawai Lupuh' o keia wa e hoopono- [ pono hou ia, i hiki ai i na poe a pau ke hele a hooi hauoli ih»i nia ia la. | (D) —E kaupaona like ia ka auhau oka waiwai | 5a e hoopouopono liou ia na kanawai auhau. | 10 Ona mea.e pili aua ika noho ana kalai aus puni i niaki-make ia e ko makou in:iu hni no na | hanā hou o ke aupuni me ka manao e hooholo mua : i n:i h>aa aupuni, a me ka haawi ana aku i alu'e nlu mai ai na pomaikai mailoko mal o ka oihana kalepa 0 na aina e a me kuloko, ke waiho aku nei makou i keiamau kumuhapa malalo iho: (A) —E hana hou ia, me ka hakalia ole, i ke awa o Houoiulu i mea e hiki ai i na moku ke komo mai a e hoomahuahua i ka hana kalepa o ke awa. 1 (B)— E hoomau ia ke ala kaa mahu a puni o o**hu nei, aole no ka haawi ana i hana i na limahana, ak.y 1 mea e hooholo mua ai i ka hoolau kanaka ana i k; mokupuni a me ka lioouui ana i in loaa. (C) —Ka apono ana i hana e maikai ai na alanui a me ka wehe aua i ua alanu.l hou iloko o na apana mamao i lawa kupono ole ai na auliau alanui kuloko a kahi hoi e waiho nei na aina i liiki ole ke nofio ia. (D) —Ka hana hou ana i na awa kumoku, na awa pae ma na mokupuui a pau a me ke kukulu ana i na uwapo a me na alahaka. Ina, no ka hoohana ana i na hana hou i hai ia maiuna iho nei, a i ole, no ka hookaa ana i ka aie lahui, a ua manao ia he mea kupono e hoaie hon aku, ke noi aku uei makou u hoohana ia ke elala o ka waihona haīe lela me ka makai loa. Aole e lioohaiki i ka noonoo ana i na mea hoomauao ame ke kokua kupono ana i na hale kula o ku lehulehu, i ke ola o ka aiua holookoa a me na mea pili i ke ela kino ma Ilonolulu; no ka pale ana aku ina lilo kuwaena kupono ole o kv aupuui i ike ano ia iho nei, he mea pono e noonoo me ke akahai; loa i na moa e pili aua ī ke Aupunl Kuloko; a o ka . mea hope loa, ke koi ik ī makou e hoohana ia na ' kanawai me ke oolea loa a.me ka hoopunahele ole ika poe palaka, hoopae opiuma, kuai waiona me ka laikini ole, a me na aeahaukae. j Me keia mau manao pokole a i hoala ole ia e na manao ino. aka me ka iini nui no ka hoolawa pono ana i na kiaeana o ka aina—-—a me ke kokua ana i ke kumuhana o ka lehulehu a me na limahana o 1 na ano a pau, e apouo ia ana e ka lahui a me ka po£ koho balo(a j