Hawaii Holomua, 2 May 1891 — KA HUAKAI ALII A KA MOIWAHINE LILIU-O-LOLOKU-I-NA-MOKU NO NA KAHUA MA'I LEPERA MA KALAUPAPA ME KALAWAO. [ARTICLE]

KA HUAKAI ALII A KA MOIWAHINE LILIU-O-LOLOKU-I-NA-MOKU NO NA KAHUA MA'I LEPERA MA KALAUPAPA ME KALAWAO.

“O oe ia e Liliulani, O Liliu-o-loloku i na moku, H lokomaikai ka manu o Kaiona, E hoolike aku ana ia Waioipo, I maikai ka nohona like i Kaolina, Ke mahalo like ia mai la e Kalalea e— ilaila.” I ka Nupepa HAWAII HOLOMUA; Me oe ke aloha a nui. I kulike ai me na ulono i laulaha mua ae ma na pipa alanui o Honolulu nei, e holo aku ana ka Moiwahine Liliuokalani no na kahua ma'i lepera o Kalaupapa me Kalawao, pela no i hooko ia ai ia mau lono me ka puhili ole. Ma ka hora 10 a oi iki o ka po Sabati aku nei Aperila 26, ua haalele iho la ka mokuahi Likelike i ka mouo ana ma ka uwapo, me kona oneki i hooulumahiehie ia e na kanaka he nui a lehulehu a ma ka'u hoomaopopo ana ua hiki paha ko lakou nui i ka 300—oi aku a emi mai paha. Mawaena o na maka hanohano i hiki ia'u ke helu paanaau aku, i holo ma keia huakai, oia no ka Mea Kiekie ke Keikialii Kalanianaole, ke Alii Hoapili o Kona. Ka Mea Koikoi ke Kuhina o ko na Aina E Samuel Parker, me Mr. a me Mrs. W. H. Aldrich, Mr. a me Mrs. C. H. Clark, ko ka Moiwahine mau ukali ponoi; na Komisina o na Aupuni o Farani me Potugala; ka Mea Hanohano David Dayton, Peresidena o ka Papa Ola, W. F. Lalana (Reynolds), Agena o ka Papa Ola; ka Mea Hanohano E. K. Lilikalani, ke Alii Ahaolelo D. W. Pua, na Lunamakaainana J. Nawahi, J. K. Hookano, L. W. P. Kanealii; ka Bihopa Willis me Rev. W. H. Barnes o ka Ekalesia Enelani; ka Makua Leonoro o ka Ekalesia KatoIika Roma; Rev. J. S. Kalana o ka Ekalesia Kalavina; J. Kekipi o ka Hoomana Naauao; Mr. S. M. Kaaukai a me kana

lede; Kapena John Ross; Mr. a me Mrs. W. Auld, J. Heleluhe, Mrs. Lumaheihei, Mrs. Pamahoa Kalauli, Mrs. L. Keohokalole, A. Mahaulu, G. W. Kualaku, Mrs. Tamara Meekapa, Mr. a me Mrs. Ailau, Prof. W. T. Brigham, ke Kumu puhi-ohe o ka Bana Hawaii, a me na keiki puhi ohe he 31 ka nui, W. H. Kahumoku, mea kakau o ka nupepa Kuokoa me ka Pae Aina, J. N. Keola me D. W. Kratzer o ka nupepa P. C. Advertiser, a me na poe e ae he nui, oia hoi na pilikana, na makamaka a me na hoaloha o na poe ohana popilikia e noho ana ma na kahua Mai Lepera o Kalaupapa me Kalawao. "Ohuohu Halemano i ka lau lehua” keia huakai a makou e oni nei iluna o na ohuku ale. Oiai makou e niau ana me ke aheahe lai malie, aia ke Aliiwahine o ka po me kona malamalama ke hooheno iho la maluna o makou, me he mea la e hoonani ana oia i ka huakai a ke Aliiwahine o Hawaii. He malie ke kai ma keia holo ana, a i ka hora 6 o ke kakahiaka Poakahi ku aku la o Likelike moku no ke awa o Kalaupapa. Nana aku i ke kai e moe malie mai ana, aohe onioni pukalaki ae e like me na mea i maa mau i ua wahi la. lanei liuliu kela a me keia iaia iho no ka lele ana i uka o ka aina, a mamua nae o ka haalele ana iho o ka lehulehu i ka oneki o ka moku, ua kukala mai la o Hon. E. K. Lilikalani, ma kona ano Ilamuku nui paha no na hana a ka huakai Alii, he mau rula e pili ana i ko ka lehulehu lele ana aku i uka o ka aina a me ke ano o ka lakou launa pu ana me na kini makamaka popilikia, oia hoi, E nihi ka hele i ka uka o Puna, O ako hewa i ka pua la—hewa, E ha-ma-ha-mau iho oe, mai walaau nui ae, O makani auanei-he-he-hewa kauaa ua ikea— Ua papa ia mai la hoi na poe pa'i kii, ina he poe kekahi o ia ano e lele ana i uka, aole lakou e pa'i wale i na kii o na poe ma'i i mea e hoolaha hoohenehene aku ai i ko na aina e. I ka pau ana o keia mau olelo a ka ipu-olelo Lilikalani, o ka eleu iho la no ia o kela a me keia no ka lele ana i uka. Aia na kanaka ke muia mai la i uka, ke ike aku la au i na poe hololio e kamoe mai ana mai uka mai o Kalawao me ka hiehie nui—na kane, na wahine a me na keiki—nana aku ia, “Kauluwela ke kula o Mokuleia, I ka hookikakaha a ka ehu-kai, Hoaleale ana i ka pua mauu, I ke pili holu o ua aina la o'u.” Aole i pau.