Hawaii Holomua, Volume III, Number 2, 7 January 1892 — HOOKANO KAHI LUNAMA KAAINANA O HANA. [ARTICLE]

HOOKANO KAHI LUNAMAKAAINANA O HANA.

E MR. LUNAHOOPONOPONO.— O wau kekahi iloko o ka Hale Ahaolelo i ka manawa a loaepa, Lunamakaainana o Hana, e kukahekahe ana ma ka aoao kue i ka Bila Koho Elele, a no ke kikoola o kana mau olelo me ke kue maoli i ka makemake o na kanaka Hawaii, ua nui ka inaina o ka lehulehu e hoolohe ana, a ua kahea aku na leo lehulehu iaia e “noho ilalo.” Ua huli mai la oia a pane mai la imua o kona mau hoa makaainana i na huaolelo i ano like me keia: “Owai oukou, aole au i ike ia oukou. Aole na oukou au i koho mai.” He mea oiaio e Mr. Lunahooponopono, aole na Honolulu nei oia i koho, aka, e hoomanao nae o losepa hookano, i kona manawa i kamailio ai no kela bila, e kamailio ana oia no kekahi mea e pili ana i ka pono a me ke kulana o ka lahui holookoa, aole no ko Hana poe wale no, aka, no ko Honolulu nei kekahi. He manaoio ko'u ina malaila na makaainana o Hana, ina ua oi aku kona ' pakike ia a nuku ia. Me he la, ua pololei na olelo a ka Pohakuhauoli o ka Pakipika, Hon. Joseph Nawahi i kona olelo ana me keia ke ano—ua hoolilo aku o Iosepa i ko Hana poe i kauwa paahana koho balota nona, a ua ike ua pau kona hilinai ia, ke makemake nei e hoi i Makaweli e hookauwa ai i ko Waimea poe koho. Ua lohe mahui wale no au ua haawi mai ke ’Lii Balauwina ia losepa he $500 no ka makahiki a me ona apana aina a me ona hale noho e hoi i Makaweli, Kauai, e pule ai, he oiaio paha keia, aole paha. Ina he oiaio, alaila, e haalele ana o Iosepa i na makaainana o Hana, no ka loaa ana o kela makana iaia. Alaila, ua pono no ka hilinai ole o ko Hana iaia, a hoouna mai nei he palapala hoopii noi Kumukanawai hou i kekahi Lunamakaainana okoa. He mea hilahila no na hipa ka hilinai ole i ko lakou kahu. Aka, malia paha ua ike lakou ua like no oia me ka moolelo i olelo ia ka Alopeka iloko o ka aahu ilihipa. Ina pela, eia mai o losepa ke hele aku la io oukou la e ko Waimea, Kauai poe, e akahele mai, he kumakaia. Me ke aloha, SIMEONA KU. Dec. 30, 1892.