Hawaii Holomua, Volume III, Number 3, 14 January 1892 — KA MEA HANOHANO WILLIAM WHITE 0 KA MALU ULU 0 LELE [ARTICLE]

KA MEA HANOHANO WILLIAM WHITE O KA MALU ULU O LELE

— KA MOI O KA PILIWAIWAI. O ka inoa i hoike ia maluna, he Lunamakaainana oia no ka Apana Kaulana o Lahaina iloko o ke Kau Ahaolelo o ka M. H. 1890, a mamuli o kana mau hana kaulana iloko o ia Kau, ua koho hou mai no o Lahaina iaia no keia Kau, mamuli o ka pahee a me ka maa- ! lea o kaea mau olelo no ka pono o ka lahui, kona Moi a me ke kuokoa o kana mau olelo, ua kapa aku ka lehulehu iaia “Ka Iki Ulu o Lele, Bila Aila, Bila Lotere, Moi o ka Bila Lulu, Moi o ka poe Piliwaiwai, a Kiaaina hoi o ka Bila Opiuma.’ Mamuli o kona maalea a ike kalai Aupuni, a ike kuhohonu i na rula a me na pahele a ka Ahaolelo ua holopono ka hapanui o kana mau Bila Kanawai ma ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Paeaina. He kanaka oia i hooikaika mau no ka pono o ka lahui a me ka

Apana o Lahaina, kona one hanau. Ma kela la aku nei, ua oka hou ae la oia i kela Bila Lulu Lotera kela mea paakiki loa i ka hooholo ana ma na Ahaolelo o na Aupuni E, a ua holo aku la ua Bila Kanawai la i makau nui ia e kekahi poe ma kona heluhelu elua ana. A ma ka Poakolu nei, ua hooholo hou ia ma kona heluhelu ekolu ana, mahope o kekahi paio hahana loa ana. He oiaio—oia no ka makuakane oiaio o ua Bila Kanawai la, a nolaila makou e olelo ae nei me ke kanalua ole ua kaulana kona inoa i puni ke Ao; a e mau ana ke ala ana o kona inoa maloko o keia Aupuni, aole no keia wa wale no, aka no na wa a pau e hiki mai ana. Ke puana hou ae nei makou "E ola mau ka inoa o ka Hon. William White o Lahaina KA MOI O KA POE PILI WAIWAI." Ke haawi nei makou i ko makou mahalo iaia—No kana mau hana Kaulana a me kona hooikaika no ka pono o kona Moi a me ke Aupuni. W—ai la e wai, hele no ka wai me ka Ala. H—e Ulu iki ka hoi no ka Malu Ulu, I—ki no kahi kanaka, hoomanawanui nae, E—ola o Kalani—ola ka lahui a mau loa.