Hawaii Holomua, Volume II, Number 4, 23 January 1892 — KA OULI NAWALIWALI. [ARTICLE]

KA OULI NAWALIWALI.

Mamuli o ka maopopo loa aua ae nei o na moho holo luuamakaainana o loko o Honolulu nei, ua akaka lea ka hoea ana mai o kekahi ouli nawaliwali a makou e kau e nei ka halia e hoea mai ana ia me ka hopena maikai ole maluna o ke kulana koho balota o ka Aoao Lahui. Eia i keia wa he ekolu ka nui o na lunamakaainana e holo ana no ka apana hookahi, a ma kekahi mau apana koho hoi ua hoea aku la ko lakou nui i ka eha. ‘ E like no me ka makou i hoakaka mua aku ai, o keia poe a pau e holo nei ma kela a me keia Apana koho, he poe wale no lakon noloko o ka Aoao Lahui (e helu ole ia ana hoi ma keia ka poe o ka Aoao Hoomaemae) i kinohi. A ma keia holo ana o keia poe lehulehu ma ka aoao hookahi, he kumu ia e hoonawaliwali ia ai ka aoao e kakoo ana i ko lakon pono koho haloia, a he haawi ana ia he ikaika mahuahua loa i ka Aoao Hoomaemae. I maopopo lea ai keia manao a makou e kamailio nei e lawe kakou a nana aku i ka Apana I. Aia ma ia Apana. ke holo nei ke Kalaiaina me Mekanika, he Liberala, a he "Oiwi o Hai waii." O keia poe a i ekolu, be poe wale no lakou no ka aoao hookahi a makou e lahui ae ai he ‘*Aoao LahoL” O lakon a pau he poe “oiwi” lakou no Hawaii nō, e . noho a e kulaiwi ana lakon i Ha- . waii nei. Ma ka hoomaopopo ana, eia lakou a pao ke hok> nei maluna o ka ikaika koho bakta o ke kulana hookahi, oia kela ikaika I loaa ai~ he lanakila haaheo i ka “Aoao Lahui” e» ke kan koho o 1890 ma Honolulu nei, ama kekahi man wahi e ae no hoi o Oahn neL Aka, o kd» ikaika eia ia i keia wa ke hookauliaii ianaienapoe ekoln, a no iameana hoonawaliwali ia kela ikaikae m poe, a hemea maopopo o ka aoao i hoonawmilwali ole ia koaa ikalka «aa no ka tf Aoao Hoonmemae,’’a p ka ama «uanei 9 ■ v -i -

holo ana malona o ta ikaika, be mea maopopo paha ke olelo ae, • lilo ana iaia ka ianakiia. I akaka !oa ai paha keia hoakaka ana, e lawe mai kakoo i ke koho bak>ta ana o ka M. H. 1390. Ma ia kau koho. he elua mau moho i holo ma ia apana. he Lahui a be Hoomae mae. O ka uoi o na poe koho haloU ma ia apuna he 397. Noloko ae o ccia poe. he 905 i ka Aoao Hoomaemae, a be 292 I ka Aoao Lahui. nolaila, he 13 ka oi o kakahi i kekahi. A pehea i keia wa, ka manawa e holo ana he ekolu poe i ma ka aoao hookahi, oia ka “Aoao | Lahoi,” aole anei lakoo e wawahi ana i keia aoao hookahi, oiai hoi e ku maloeloe mai ana kekahi aoao ? Ina ua puka ole ka Aoao Lahai ma : ia koho ana, oiai he elua no mau moho i holo ma ia kau. pehea e loaa ana anei he ikaika i keia kau koho, oiai he ekolu e holo ana ma ka aoao • hookahi ? O keia mau hoohuoi ! ana a pau a makou i hoomaikeike ae la, he mau mea maopopo ia e hiki ole ai ia kakou ke alo ae mai ko kakou hooholo ana iho he “Ouli Nawaliwali” maoli keia no ka Aoao . Lahui. . O keia mau mea a niakou i hoakaka ae la, aole paha ia i pili no na apana koho i komo ole ia mai e ka Aoau Hoomaemae ma ke ano Kuokoa, aka, ua pili no nae kekahi mahele o keia manao hoakaka i ka > lehulehu loa ana o na poe holo iloko o kela a me keia Apana koho. Nolaila, i ko makou wanao ana he mea pono ke noonoo na keonimana lehulehu e holo paukiki nei ma kela a me keia apana koho ma ke ano aumeume i ka noho lunamakaainana hookahi a kukamawaena 0 lakou iho me ka inaikai e hookuu 1 ka holo ana i ka mea hookahi o lakou. Ua lehulehu loa ko makou mau manawa i kauleo aku ai imua o na makamaka no keia mea, aole nae i hoolohe ia mai a o ke ku wale aku no koe i ke kahua loa.