Hawaii Holomua, Volume II, Number 6, 6 February 1892 — KA AHAHUI MOOLELO HAWAII. [ARTICLE]

KA AHAHUI MOOLELO HAWAII.

Ua kukulu ia ae nei e kekahi jkh.’ 1 kuonuono o loko nei o ka aina he i Ahahui Mooklo Hawaii no ka imi ana. ka huli ana a me ka hoonoho- j uoho |H>no ana i na niea aj«u i pili 1ku moolelo Hawaii. O kahi e m&loua ia ai ua hana o keia Ahahui aia ai maloko o kc keena mua uia ka aoao uia Ewa o ka Hale Heluhelu Buke q Honolulu. O keia ke keena waihona huke o keia Aha- ! hui, a ua kaa ka malama ia ana o ia keeua malaio o Mr. Ro>we!l Raudall Hoe*.

He mea maopo]K> i hulolea ai ua haua a ktia Ahahui. ua makeniake ia na huke Ha.raii i pai ia a hoolahaia ma Hawaii nei o kela a me keia auo. pela hoi me ua uupepa I: Hawaii o na auo a pau, aole hoi oia I mau mea wale no, aka. o ua buke i ■ a uie na uu{*et« ma ka Olelo Beritama e pili ana ia Hawaii nei. A he hana nui keia a ka Ahahui « ! hana ai, oia hoi ka huli ana i kahi . e ioaa ai keia mau buke a me na i , uupepa, a uo ia mea he uiea poao i ■ i , ua poo a pau i loaa be mau lako . i heiuhelu o keia ano mawaena « ua 1 kanaka Hawaii a lahui « ae |«ih.i I ke haawi mai i ka lakou mau ko- i kua ana i ka Ahahui. mamuli o ko | <

’akou hoike ana iuai imoa u ka Ahahui be man iako ki lakou o ia mau a«o e hiki ai i ka Ahahui ke h<x»iuaopopo no ia mau mea a imi j aku i kahi e hiki ai kr iooa mai la mau uuj)epa a m* na huke no ka {Kimaikai o ka waihona boke o ka Ahahoi. He miuamiua uui ko mak<>u i ka h»«jmaoi*o}x> ana, ua hele aea aku na huke nupepa Hawaiī i hoahuia ai maloko o ke Keena Waih»)na Buke Aopuui maama aku nei. Ke olelo nei makou i keia wamuli o ko makou hoao ana i kekahi man 1a i hala ae nei e huii i kahi e ioaa ai i . ua mau huke la. aoie nae i ioaa iki. Ua kuhikuhi mai kekahi poe ia mukou aia ua mau huke la i Kaleleonaiani Hale, hoea makou ilaila. aole nae: a oieloia mai aia i ke Kula Kaiuehameha a hai ia mai no nae. aoīe nu ilaiia: a oleiu hou ia mai aia ua poe huke la ma ke keena heluhelu huke o //ouoiulu, u he uiki oiaio ua ike io makou he mau huke kekahi aia maiaiia. o ka nui aku ua nalowale. He mea minamina nui keia. l*a ike uo hoi makou aiu kekahi mau huke uuj>epa kahiko maloko o ke Keena o ka Papa //oonaauao. u ina e launa ana kekahi o na iuua nui o ka Ahahui me ke Kakauoielo nui o ke Keena o ka Papa Hoonaauau, manao uiakou e loaa nna no ia mau huke. Ua «i aku ka jx>no e waiho ia ae ia mau huke Hawaii ma kahi e hiki ai ke lilo lakou liē mau ir.e;i waiwai niainua o ka waiho waleana iho iloko o ke Keeua 0 ka Paj>a Hoonaauao iloko o na jiatiu holowaa me ka loohana ule ia. A mauoo makou o ka Peresidena o ka Paj»a Hoonuauao he kuleana kona e hoohoio ai i kaiii e waihoia ui ia mau l»uke ma kahi e ioaa ai he hoowaiwai ana. () kekahi a makou e hoaiai aku nei he mea pono ke launa na luna nui o ka Ahahui a o kekahi j>oe j>aha o lakou me ka Puuku o ka | Halealii, a i ole la me ka Lunahoo]K>nopono uaha o ka Waiwai o ke Alii Kalakaua, i hala aku, no ka hoomaoj)ojH) ana no na huke Hawaii, na huke kakaulinia e j»ili ana 1 ka nioolelo Hawaii. e waiho ana inaloko o ka Waihoim Buke o ka Moi i maku a o ka Halealii puha. Pela no hoi ine ka launa ana me ; na kahu o na Ekaleaia ona lioomana like ole e ku nei uia Hawnii nei i keia wa, aia mu ko lakou mau lima he mau huke lehulehu e j»ili ana ia Hawaii uei, a i ole ia ua jiai ia lakou ma Hawaii nei. Ke hoomanao nei makou ho mau buke lehulehu kai pai ia a hoolaha ia e ka Ekaleaia Kakoiita Kuma i na la kinohi. ua piii ia mau huke ma ke ano hoomana a hoonaauao ! uo hoi. Ua pai ia a hooiahaia no 1 i e lakou he Palapala Aiua no ka j>oej)oe hoinia. Ua pai ia a hoolaliaia no e lakou ma ka Oielo Hawaii ka huke euanelio a Mataio. Pela no hoi o Mr. 0. B. Kowela u Waimea. Kauai, ua unuhiia no e ia , ke Kauoha Hou holookoa, a ua pai ia ua mokuua nuia ehu o Mataio maloko o ka uupepa “Ka Hoku »» . ke Kai, ! ' M. H. 1885. u o ko koena aku o ka huke, ua lohe makoii aia no ke malamaia nei e Mr. E. Ro- ; wela. Ke lana nei ku makou manao, mamuli o na hooikaika pauaho ole aua a keia Ahahui a me ka huipu aaa mai a na kokua mai na makamaka n mai ua hoaloha mai ma- | waena o ua kanaka //awaii a me ! na haole e loaa ai ku makaukau nui e holomua ai na hana a ka : > Aiiahui. Ke makemake nei makou e iioike aku imua o na hoaloha. ua ; makemake makou ia iakoo e hoike mai iua j>aha lie mau lako huke I kahiko ka lakou e waiho nei me , ! iakou i keia wa, a pela hoi na mipej>a. a na mnkou ia e iioike aku ' imua o ua Luna Nui o ka Ahahui.