Hawaii Holomua, Volume II, Number 7, 13 February 1892 — HOONAUEUE KOHO BALOTA. [ARTICLE]

HOONAUEUE KOHO BALOTA.

] Ua loaa mai nei na lonu i o makou nei e lawe aku ana ka aoao na lakou na moho holo alii o Oahu nei i puka ole i keia kau koho he mau hoopii imua o ka Aha Kiekie e hoonoa ia ke kohe halola alii ana ma Oahu nei, o ke kumn o ia hoohalahala ana a hoopii ana hoi, aole 1 maopopo loa. aka. ua haale wale mai ka lono i o makou uei no kekahi mau kumu i upu wale ia, a o ia keia: (1) Ke pa’i ole ia ana o na huaolelo “Alii” a Lunamakaainana” paha ma na olelo elua. oia ka Olelo Beritania a me ka Olelo Hawaii; (2) No na hana ewaewa a na luna aupuni, oia ka ke Kuhina K&laiaina, na kakauolelo a pela akn. Ina e loaa na kumu kupono e hiki ai ke hookumu i ka hoopii > hoonoa koho balota aaa, e like me r ka keia poe e ake nei, alaila, he mea maikai ka lawelaweia ana akn o ia hana, aka, ina aohe mau knmu kupono • hookahua ia iho ai ka hoopii, alaila, he hana makehewa wale no ia. Nolaila, ina o na wahi kumu ae la kela • hookahua ia ai ka hoopii hoonoa koho halota alii, alaila, aole anei hoi ia he kumu e hoonoa pu ia ai ke koho ia anaon« lumakaainaoa i kohoia iho nei o Oahu nei? Ua piii wale no anei i ] ke koi hoohalahala ana no ka aoao o na ’Lii no ke pai ole k> ana o ka huaolelo “AUi” ma ka Oklo Beritania a me ka Olelo Hawaii. oia hoi • “Nohle** a me -Na AUi,” a koe ko na Luaamakaainaoa, oia hoi i keia maa hoaolelo “Repreaenta- I tir«e” a me <( Na Lunamakaaina- I na?” Aole makou i mmnao he hoo- I pU kaulike a ku k«a i ka poiolei, ] ,

oiai ina e ae ia aaa ka hoopii a ka poe na lakou na moho alh i hauie. 1 no ke kumu «ole i pai pu ia ka inua oihana ma ka Olelo Hawaii no na “Alii,” aole anei hoi ia he mea e ae ole ia ai ke koi a kekahi ■ poe e noooi ana i ka Ahaolelo e hoonoia ke kohoia ana« na lunamakaaioana i paka o Oahu nei, malalo o ia komo hookahi no. oia hoi, aole i pai ia ka inoa oihana lunamakaainana ma ka Olelo Hawaii maluna o ka balota? A ina e ae ana ka Aha Kiekie e hoonoa i , ke Koho Balota ia ana o na Lii a I o na Lunamakaainana hoi o ka mo- ; tnpuni o Oahu nei, alaila, aole ia 1 be mea e pakele ai o na kohohaloU ana o na mokupuni e ae. a ma ia | hana ana, e hoomahuahua hou ia j aku ai ko kakou mau lilo lahui no I ke koho ba!ota ana. Aole o kakou ' uana ia mau lilo ina he mea ia e loaa ai ka pono a me ke kaulike o koho ba!ota ana ia kakou, aka, no makou iho ina o na kuma hoohalahala ae la kela e koi ia ai ka Aha : Kiekie e hoonoa i ke koho balota ana o Oahu nei, ma ka aoao o na j 'lii i haule, alaila. e hala ole ana makou ke olelo ae, aole e ko ana ia hoopii, oiai be hemahema keia i hoomoakaka pono ole ia ma ke kanawai koho balota e ku nei i keia wa, a no ia mea, ua ku ke Kuhina Kalaiama ma koua noonoo iho a hana aku ma ka mea hiki e hooko ia ai ke kanawai ma ka mea pili i ke pai ana i ka halola. O ka hana pono wale no e waiho a keia Kau Ahaolelo ae, alaila, hooponopono hou i ua kanawai la.